پويىز اپاتىنىڭ زالالى

قازاقستان كاسىپكەرلەر قاۋىم­داس­تىعى «قازاقستان تەمىر جولى» اق-نىڭ باق-تا تەرگەپ-تەكسەرۋسىز كاسىپكەرلەردى ايىپتاۋىنا نارازى. وعان قوسا قاۋىمداستىقتىڭ مالىم­دەۋىنشە، اپاتتان سوڭ ىلە-شالا تەك­سە­رە­تىن ارنايى كوميسسيا قۇرىل­ما­عان. كوميسسيا تەك 10 كۇننەن كەيىن عانا جۇمىسىن باستاعان. «بۇل – ۆاگون يەسى جانە بيداي تاسىمالداۋشىلار قۇقىعىن ورەسكەل بۇزۋ»، دەيدى «اق جول» قازاقستان-دەموكراتيالىق پارتياسى قاراعاندى وبلىستىق فيليالىنىڭ توراعاسى، قازاقستان كاسىپكەرلەر قاۋىمداستىعىنىڭ باسشىسى ەرمەك ءابىلدين. كاسىپكەرلەردىڭ ايتۋىنشا، اپاتقا «قازاقستان تەمىر جولىنىڭ» توزىعى جەتكەن ينفراقۇرىلىمى سەبەپ بولعان. سوندىقتان ولار اپاتتىڭ تولىق تەرگەلىپ، ءادىل شەشىمى شىعۋىن سۇرايدى.

اپات بولعان كۇنى «قازاقستان تەمىر جولى» اق مالىمدەمە جاساعان ەدى. «الدىن الا مالىمەتتەر بويىنشا ۆا­گون­داردىڭ جولدان شىعىپ كەتۋىنە جەكە مەنشىككە تيەسىلى ءبىرىنشى استىق تاسىمالداۋشى دوڭعالاق جۇبىنىڭ كەپتەلىپ قالۋى سەبەپ بولعان. بۇل جاعدايدى تەكسەرۋ ءۇشىن «قازاقستان تەمىر جولى» ۇك» اق-دا ارنايى كوميسسيا قۇرىلدى»، دەپ مالىمدەدى ۇلت­تىق كومپانيانىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى.

قازاقستان كاسىپكەرلەر قاۋىم­داس­تىعىنىڭ باسشىسى ەرمەك تولەۋ­ ۇلى قتج-نىڭ جۇك ۆاگوندارىن تا­سى­مال­داۋعا قابىلداردا ونى تەك­­سە­رىپ الا­تىندىعىن ايتادى. سول ۋا­قىتتا ەش­قانداي ەسكەرتۋ جاسال­ما­عان، اقاۋ تابىلماعان.

«قتج تەكسەرىپ، رۇقسات بەرگەن. ەندى كەلىپ، كاسىپكەرلەردى ايىپتاپ وتىر. ەڭ سوراقىسى، بۇل ۋچاسكەدە اپات وسىمەن ەكىنشى رەت تىركەلىپ وتىر. ءبىر اي بۇرىن اعاش تيەلگەن 14 ۆاگون جولدان شىعىپ كەتكەن بولاتىن. ءتىپتى بيىل 8 قاڭتاردا تاعى ءبىر اپات بولدى. ەگەر مۇنداي جاعداي ون جىلدا ءبىر كەزدەسسە، ۇندەمەس ەدىك. بىراق مۇنىڭ ءجيى ەكەنىن كورىپ وتىرمىز. دەمەك پروبلە­ما بار»، دەيدى ەرمەك تولەۋ ۇلى. كاسىپكەرلەردىڭ قۇقىن قورعاپ جۇرگەن قاۋىمداستىق كاسىپكەرلەردى ايىپتى ەتۋگە ءۇزىلدى-كەسىلدى قارسى.

وسى ورايدا «اق جول» دەموكرا­تيا­لىق پارتياسىنىڭ مۇشەسى، ءماجىلىستىڭ بۇرىنعى دەپۋتاتى ەرلىك ومىرعالي پرەمەر-مينيستر ءا.سمايىلوۆ پەن باس پروكۋرور ب.اسىلوۆقا دەپۋتاتتىق ساۋال دا جولدادى.

«قازاقستان تەمىر جولى» ۇلتتىق كومپانياسىنىڭ ۆاگوندار جولدان شىعىپ كەتكەن العاشقى ساعاتتاردا-اق ۆاگون يەلەرىن كىنالى رەتىندە تاۋىپ، باق وكىلدەرىنە ەشبىر دالەلسىز سونداي مالىمدەمە بەرۋى – ورەسكەلدىك.

وسى ارادا اتالعان ۆاگونداردى «قتج» ۇك-نىڭ جۇك تيەلگەن ۆا­گون­دار­­دى تاسىمالداۋعا (كوممەر­تسيا­لىق جانە تەحنيكالىق جاعدايىنا) جانە ۆاگونداردىڭ جۇك كوتەرۋ شەگىنە قا­تىس­تى ەش ەسكەرتۋ جاساماي قابىل­دا­عانىن اتاپ وتكەن ءجون. ونىڭ ۇستىنە ۆاگوندار تولىقتاي جاڭا. زاۋىتتىڭ كەپىلدىك مەرزىمى ءالى وتپەگەن. العاشقى دەپولىق جوندەۋگە دە جەتكەن جوق. ونداي جوندەۋ ءۇش جىلدان سوڭ جاسا­لادى.

وسى ارادا 2-3 ساعاتتا ارنايى تەر­گەۋ جۇرگىزىپ، ايىپتى جاقتى انىق­­تاۋ قالاي مۇمكىن بولدى دەگەن اقىل­عا قونىمدى سۇراق تۋىندايدى. ونىڭ ۇستىنە تەرگەيتىن كوميسسيا ءالى قۇ­رىلماعان، بارلىق تاراپ­تىڭ وكىل­دە­رى اپات ورنىنا جەتىپ ۇلگەر­مەگەن. وسىدان سوڭ «قتج» ۇك قىز­مەت­­كەرلەرىنىڭ ارەكەتى جانە وبەك­تيۆ­تىلىگى، اتاپ ايتقاندا، ۆاگونداردىڭ جولدان شىعۋىنىڭ ناقتى سەبەپتەرىن جاسىرىپ جابۋى كۇمان تۋدىرادى»، دەيدى دەپۋتات ساۋالىندا.

جاريا ەتىلگەن مالىمەتتەرگە سۇيەن­سەك، جۇك ۆاگوندارى جولدان شىق­قان كۇنى ەكسپورتتاۋشى «نوۆويشيم» بي­داي كومپانياسى وكىلدەرى قاراباس ستانساسىنا دەرەۋ جەتكەن. سول كەز­دىڭ وزىندە تەمىرجول رەلسىندەگى اقاۋ­لار­دى بەينە، فوتوعا ءتۇسىرىپ العان ەكەن. اتاپ ايتقاندا، بەكىتۋلەردىڭ ال­سىزدىگى، بولتتاردىڭ باسى، بال­داق­تاردىڭ، رەلستەر تۇيىسەتىن ساڭىلاۋ­لار­دىڭ جوقتىعى، جولداردى نورمادان تىس كە­ڭەيتۋ سەكىلدى اقاۋلار كوزدەرىنە ءتۇ­سىپتى.

«مەن جاعدايدى ەستىسىمەن وقيعا ورنىنا بىردەن جەتتىم. شاشىلعان بيداي، اۋدارىلعان ۆاگوندار، ىستەن شىققان رەلستەر. سول جەردە قتج جۇ­مىسكەرلەرى بولۋى كەرەك، رەلس­تەر­دى، ۆاگونداردى، شپالداردى الىپ، قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارىن جۇر­گى­زىپ جاتتى. تەكسەرىس جۇرگىزگەنشە، ولاردى ورنىنا قوزعاماۋعا ءتيىس ەدى. قوزعالتقان سوڭ اپاتتىڭ سەبەپتەرىن انىقتاۋ قيىنداي تۇسەدى. ال ۆاگوندارىمىز جاڭا»، دەيدى ۆاگون يەسى­نىڭ وكىلى سەرىك قوجاحمەتوۆ. ونىڭ ايتۋىن­­شا، جوعارىداعى مالىمدەمەدەن سوڭ ۆاگون زاۋىت وكىلدەرىن شاقىرتقان. ۆاگون يەلەرى كىنارات ۆاگوننان دەگەنگە يلانبايدى.

وسىلايشا، كاسىپكەرلەر ۆاگوننىڭ رەلستەن شىعىپ كەتۋىن ينفرا­قۇرى­لىم­نىڭ توزۋى مەن ونىڭ دۇرىس پايدالانباۋىندا دەسەدى. سوندىقتان دا «قازاقستان تەمىر جولى» ەكسپورت­تاۋ­شى­عا كەلگەن شىعىندى تولىق وتەۋگە ءتيىس دەپ سانايدى.

استىعى ىسىراپ بولعان «نو­ۆو­يشيم» بيداي كومپانياسىنا كەل­گەن زيان ءبىر ميلليارد تەڭگە كولە­مىن­دە دەپ بولجانىپ وتىر. بۇگىندە تاۋەلسىز ساراپشىلاردان قۇرالعان كوميسسيا تەرگەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزىپ جاتىر. اشىق رەسۋرستاعى اقپاراتتار ونىڭ ناتيجەسى وتىز كۇننەن سوڭ شىعاتىنىن ايتادى.

ال قاۋىمداستىق جاريا ەتكەن دەرەك­تەرگە جۇگىنسەك، 2022 جىلى ەلى­مىز­دە جۇك ۆاگوندارىنىڭ رەلستەن شى­عىپ كەتۋى بىرنەشە رەت تىركەلگەن. ماسەلەن، شىعىس قازاقستان جۇك تاسىمالى بولىمشەسىندە وتكەن جىلى 3 ساۋىردە 18 ۆاگون رەلستەن شىعىپ كەتىپ، ونىڭ بەسەۋى بۇقتىرما وزەنىنە قۇ­لاعان. ەكىنشى رەت 18 تامىزدا التى جۇك ۆاگونى رەلستەن شىعىپ كەتكەن.

قاراعاندى وبلىسى