ەر ەڭبەگى – ەلىنە

بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى بەردىبەك ماشبەك ۇلىنىڭ ەل مۇد­دەسىن­دەگى جاعىمدى جەتىستىكتەرىن از جازعان جوق.

سونداي-اق ول – ادەبيەت، ونەر، رۋحانيات الەمىندەگى كور­نەك­تى تۇلعالاردىڭ شىعار­مالارىن ءبىلۋ ارقىلى ولارمەن سىيلاستىق قارىم-قاتىناسىن دا ساقتاپ جۇرەتىن پاراساتتى ازامات

حالقىمىزدىڭ ەل باسقارۋ داستۇ­رىندە، تاريحىندا ەجەلدەن ەل الدىنا شىققان ادامعا تالاپ تا، تىلەك تە ەڭ جوعارى تۇر­عىدان قارالاتىنى قوعام ساناسىندا ورنىققان. سوندىقتان دا مەيلى، اۋىل، اۋدان، قالا بولسىن نەمەسە وبلىس، رەسپۋبليكا كولەمىندەگى بولسىن، بيلىك باسىنا كەلگەن ادامنىڭ كوپشىلىك كوڭىلىنەن شىعۋى دا وڭاي ەمەس. سول قيىنعا شىداس بەرىپ، حالىق قامىن قامتۋعا ادال ەڭبەك ەتەتىن ادامداردى دا ەل تانيدى، وندايدا ولار بيلىك باسىنداعى ادامعا تۇسىنىستىكپەن قاراپ، قولداۋ كورسەتەدى. قانداي دا باستىق، لاۋازىمدى قىزمەتكەر بولسا-داعى ەل كەيبىر جاعدايدىڭ ءبىر كۇندە شەشىلمەيتىنىن، مىسالى ەگىستىك سۋاراتىن كانال ءبىر كۇندە وزەن بولمايتىنىن نەمەسە مەك­تەپ ءبىر كۇندە تۇرعىزىلمايتىنىن جاق­­سى بىلەدى. سول پروبلەمالاردى شە­­­شۋ جولدارى، قارجىلاندىرۋ كوز­دەرى انىقتالىپ، جوبا-جوسپارلار جاسالىپ، ورىنداۋشىلارى بەلگىلەنىپ، جاۋاپ­كەرشىلىك تۇراقتالىپ جاتقانى ەل سەنىمىن ورنىقتىرادى.

قىسقا قايىرىپ ايتقاندا، ەلمەن بىرگە بولۋ، ءتىل تابىسۋ، ولار­دىڭ مۇڭ-مۇقتاجىن دەر كەزىندە شەشۋگە ناقتى قارەكەت جاساۋ، ادامداردىڭ قۇقىعىن سىيلاۋ، زاڭ اياسىندا تۇرمىس قۇرىپ، ءسوز بەن ءىستىڭ بىرلىگىن بايلانىستىرىپ، ەڭبەك ەتە بىلگەن باسشى حالىق قولداۋىنا يە بولىپ، ىستىق ىقىلاسىنا كەنەلەرى دە ءسوزسىز.

سونداي ەلگە تانىمال ازامات­تا­رىمىزدىڭ ءبىرى – بەردىبەك ماشبەك ۇلى ساپارباەۆ. ول جاستايىنان ءوز قابىلەتىن قاتەسىز باعامداپ، ءومىر جولىن دۇرىس تاڭداي بىلگەن جىگىت. جوعارى وقۋ ورنىنا تۇسپەس بۇرىن جاستاردىڭ باسىم كوپشىلىگىنە ءتان قانداي دا ەڭبەك ەتۋدى اۋىرسىنباي، جەڭىل جول ىزدەمەي جۇمىسشى دا بولدى، ازاماتتىق پارىزىن ورىنداپ، اسكەر قاتارىندا دا قىزمەت ەتتى.

ءبىزدىڭ كونستيتۋتسيامىزعا ساي­كەس ءاربىر ادام تەگىن ورتا ءبىلىم الۋعا قۇقىلى. ءارى قاراي مامان­دىق تاڭداۋ ءار ادامنىڭ ءوز قۇقى، ءوز قابىلەتى. جوعارى وقۋ ورنىنا ءتۇسىپ، ەكونوميكا ماماندىعىن يگەردى. ءبىر كەزدەرى جاستاردىڭ باسىم كوپشىلىگى وسى ماماندىققا قۇشتار بولدى، سوعان ۇمتىلدى. الايدا ولاردىڭ ءبارى بىردەي ەكونوميست بولا العان جوق. كەيبىرى ديپلوم العاننان كەيىن-اق ول ماماندىقپەن جۇمىس ىستەۋگە زاۋقى بولماي نەمەسە تالاپ تۇرعىسىنان كورىنە الماي باسقا سالالارعا ىزدەندى. ەندى بىرەۋلەر وزدەرى الىسقا بارا المادى.

بۇل ورايدا بەردىبەك ماشبەك­ ۇلىنىڭ جولى بولدى دەۋگە تولىق نەگىزى بار. ول جوعارى وقۋ ورنىن بىتىرگەن 24 جاسىنان بەرى قارجى-ەكونوميكا مينيسترلىگىنىڭ ەكونوميسىنەن باستاپ، اعا ەكونوميست، باس ەكونوميست، قارجى-جوسپارلاۋ باس­قار­ماسىنىڭ باستىعى، ءمينيستردىڭ وسى سالا بويىنشا ورىنباسارى سياقتى بارلىق ساتىلاردان ءوتىپ، الەۋ­مەتتىك ءمينيسترى، ۇكىمەت كەڭسەسى، وبلىس اكىمى، پرەمەردىڭ ورىنبا­سارى دارەجەسىندەگى جوعارى لاۋازىمدى قىزمەتتەرى تۇگەلدەي ەكو­نوميكا تەورياسى مەن تاجىري­بەسىمەن بايلانىستى بولدى.

اسىرەسە بۇرىنعى كەڭەس ودا­عى­نىڭ ەكونوميكالىق جۇيەسى داع­دارىسقا ۇشىراپ، جاڭا ەر­كىن ەكونوميكالىق جۇيەگە كوشۋ بارىسىنداعى وتپەلى كەزەڭ­نىڭ قيىندىقتارى مەن قاي­شى­لىقتارى جاعدايىندا تۇڭ­عىش پرە­زيدەنت نۇرسۇلتان نا­زارباەۆتىڭ باس­تاماسىمەن بۇرىن-سوڭدى بولماعان رەفورمالار وتكىزۋ – ەلىمىز ءۇشىن ۇلكەن سىناق بولعانى دا بەلگىلى. سول سىناق كەزەڭىندە بەردىبەك ماشبەك ۇلى رەس­پۋبليكا تۇرمىسىنىڭ ەڭ سە­زىمتال قۇرىلىمدارىنىڭ وي­داعىداي جۇمىس ىستەپ، حالىققا قىزمەت ەتۋىنە اتسالىس­تى. وسى سالالاردى باسقارا ءجۇرىپ، ەكونوميكا سالاسىنان دوكتورلىق ديسسەرتاتسيا دا قورعادى، تالاي ساراپتامالىق ەڭبەك جازدى. جەكە باسىنىڭ ءبىلىمىن كوتەرىپ، تولىقتىرىپ، ەل-جۇرت مۇقتاجى مەن سۇرانىسىنىڭ شەشىمدەرىن تابۋدا ناتيجەلى ەڭبەك ەتە الدى.

قاراپايىم حالىق كەيبىر جاع­دايدا بيلىك ادامدارىنا اشىق سەنىم كورسەتپەيدى، ىشتەي نارازىلىعىن بىلدىرمەي، تىكسىنىپ تۇرادى. ويتكەنى ءوسىپ العان كەيبىر بيلىكتەگىلەر تەز ارادا ءوزىنىڭ قايدان شىققانىن ۇمىتىپ، ءجاي ادامدارمەن مانساپ تۇرعىسىنان «جوعارىدان» سويلەسەدى. قىس­قاسى – سويلەسە المايدى. بەردى­بەكتىڭ ەڭ مىقتى جەرى دە، كوپ شەنەۋنىكتەن ارتىقشىلىعى دا كەز كەلگەن الەۋمەتتىك توپپەن ولار­دىڭ ء«وز تىلىندە» سويلەسەدى. ءوزىن-ءوزى باقىلاۋ تەتىگى وتە سەزىمتال. ايتقانىن، بەرگەن ۋادەسىنىڭ ورىندالۋىن قاتاڭ قاداعالايدى. قوعام، كوپشىلىك باسشى ادامداردىڭ ايتقان ءسوزىن، بەرگەن ۋادەسىن ۇمىتپايدى. كۇندەردىڭ كۇنىندە، قاجەت بولعان جاعدايدا، ەل الدىندا، كەزەكتى ءبىر كەزدەسۋ، جيىندا بەرىلگەن ۋادە، شەشىمنىڭ ورىندالعانىن نەمەسە ورىندالماعانىن، ياكي ۇمىتىلعانىن دا ايتىپ، نە ابى­رويعا ابىروي قوسادى نەمەسە بار ابىرويدى كوپشىلىك الدىندا تومەندەتەدى، بەكەڭ وسىنداي حالىق سىناعىن ەستەن شىعارماي، ولارعا بار جاۋاپكەرشىلىگىمەن ءارى تياناق­تىلىعىمەن جاۋاپ بەرۋدى قالتقىسىز مىندەتى سانايدى. مۇنداي ىشكى ەرەجەسى ءتارتىپ دەڭگەيىندە قاتاڭ ساقتالادى. ەل سەنىمى وسىندايدا نىعايا تۇسەرى دە انىق. سەنىم دەڭگەيى، كوڭىل كۇيى ارينە، حالىقتىڭ تۇرمىس-تىرشىلىگىمەن تىعىز بايلانىستى.

بەردىبەك ماشبەك ۇلى تاۋەلسىز مەم­لەكەتىمىزدىڭ سوڭعى 30 جىلدان استام داۋىرىندە پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى، ۇكى­مەت كەڭسەسى باستىعى، مينيستر، كەدەن كوميتەتى توراعاسى قىزمەت­تەرىن ايتپاعاننىڭ وزىندە جيىرما جىلعا جۋىق قىزىلوردا، وڭتۇستىك قازاقستان، شىعىس قازاقستان، اقتوبە، جامبىل وبلىستارىنىڭ اكىمى قىزمەتتەرىن اتقارىپتى. اڭگىمە تەك جوعارى لاۋازىمداردا ەمەس، ادامنىڭ سول مەملەكەتتىك جاۋاپتى ورىنداردا زور ابىرويمەن ەڭبەك ەتۋىندە. ول تۋرالى قوعامدىق پىكىر ساراپتالىپ، اكىمدەر جۇمىسىنا رەيتينگتىك باعا بەرەتىن ءارتۇرلى ينستيتۋتتاردىڭ، بۇ­قارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ ءار جىلدار قورىتىندىسى بويىنشا داۋىس بەرۋ ارقىلى جيناقتاپ جاريالاعان كورسەتكىشتەرى دە كۋا. كوپ جىلدار اكىم ساپارباەۆ ۇزدىك توپتىڭ قاتارىندا اتالىپ ءجۇردى. بەكەڭ رەسپۋبليكا پرەزيدەنتى قاي ورىنعا قويسا دا، سوندا تابىستى ەڭبەك ەتە الدى. ادال، ءادىل، بىلىكتى باسشىعا جاقسى ءسوز ەردى. كەيبىر مانساپ يەلەرىن قىزمەت كوتەرەدى. ال بەردىبەك ماشبەك ۇلى ءوزىنىڭ ەڭبەكقورلىعىمەن، مەملەكەت ىسىنە ادالدىعىمەن مينيستر، اكىم دەگەن لاۋازىمداردىڭ بە­دەلىن كوتەردى. جاس اكىمدەرگە، اسىرەسە اۋدان، قالا دارەجەسىندەگى قىزمەتكەرلەرگە جاق­سى ۇلگى بولا ءبىلدى. قاي وڭىرگە، قاي سالا­عا بارسا دا ساپارباەۆتىڭ وزىنە ءتان جۇمىسىنىڭ ءىزى، ناتيجەسى بار. ولار مەك­تەپ، اۋرۋحانا سياقتى الەۋمەتتىك نىسان­دار بولسىن نەمەسە سپورتتىق، ونەر كەشەندەرى، جول قۇرىلىسى، كاسىپ­ورىن­دار، جاڭا جۇمىس ورىندارى بولسىن ەل-جۇرتتىڭ تۇرمىس جاعدايىن جاقسار­تۋعا قوسىلعان قوعامدىق، ەلدىك قور، قازىنا.

بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى بەردىبەك ماشبەك ۇلىنىڭ ەل مۇد­دەسىن­دەگى جاعىمدى جەتىستىكتەرىن از جازعان جوق.

سونداي-اق ول – ادەبيەت، ونەر، رۋحانيات الەمىندەگى كور­نەك­تى تۇلعالاردىڭ شىعار­مالارىن ءبىلۋ ارقىلى ولارمەن سىيلاستىق قارىم-قاتىناسىن دا ساقتاپ جۇرەتىن پاراساتتى ازامات.

كوپ نارسەگە، اسىرەسە بيلىك وكىلدەرىنە سىني كوزبەن قاراپ، ولاردىڭ كەيبىر اڭعارماي قالعان سىڭارجاق تىرلىكتەرىن دەر كەزىندە تۇيرەپ الاتىن حالىق اقىنى فاريزا وڭعارسىنوۆا «سىر-سۇحبات» كىتابىندا بىلاي دەپ جازىپتى: «...بەر-
­دىبەك ساپارباەۆ مىرزانى ءبىلىم مي­نيسترلىگىندە قارجى ءبولىمىن، كەيىن مينيسترلەر كابينەتىنىڭ قارجى سالاسىن باسقارعان كەزىنەن جاقسى بىلەمىن: قازاق مەكتەپتەرىنىڭ، بالالارعا ارنالعان باسىلىمداردىڭ كۇر­دەلى ماسەلەلەرىن شەشۋدە ۇلتقا جاناشىر، ۇياتى، مەيىرىمى كەتپەگەن ازامات ەكەنىن كورگەنبىز. كرەسلونىڭ بيىكتەۋىنە كوتەرىلسە بولدى، كوكىرەكتەرىنە نان ءپىسىپ شىعا كەلەتىن باسشىلاردان ەمەس، قاي سالادا، قاي وڭىردە ىستەسە دە كۇن-ءتۇن دەمەي ەلدىڭ مەرەيىن وسىرەم دەپ دامىل كورمەيتىن ازاماتتى رۋ مەن جۇزگە جىلىكتەپ كىنا ارتۋعا تىرىسۋ نەگىزسىز جانە ەلگە ابىروي بەرمەيتىن جاي...

...ساپارباەۆ وسكەمەنگە ب­ارىپ، قالانىڭ جولدارى مەن جولورنەكتەرىن سالدىرا باستا­عاندا، قالانىڭ ورىس-قازاعى وعان «بارديۋربەك» دەپ ات قويىپتى دەگەندى ەستيتىنبىز.

بۇل كۇندە قالا تۇرعىندارى دا، وبلىس اۋداندارىنىڭ ەڭبەك­كەرلەرى دە وبلىس باسشىسىنا ءبىر شاقىرىم جەردەن باس كيىمدەرىن الىپ سالەم بەرەدى.

مىنە، ەل-جۇرتقا جۇعىمدى، قارا باسىنىڭ قامىنان حالىقتىڭ مۇددەسىن بيىك قوياتىن باسشى وسىنداي بولادى!» (وڭعارسىنوۆا ف. سىر-سۇحبات. الماتى: اتامۇرا، 2013. – 90-96-ب.).

بەردىبەكتىڭ رەسمي ومىربايا­نىمەن تانىسقان جان «نەندەي كەرەمەت جولى بولعىش ادام» دەپ ويلاپ قالۋى دا مۇمكىن. شى­نىندا دا، كەز كەلگەن، اسىرەسە جاس مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەر قىزىعاتىنداي ەڭبەك جولى كورىنىپ تۇر. ارينە، ونداي ۇلكەن سەنىم اركىمنىڭ باسىنا قونا بەرەتىن باقىت قۇسى ەمەس. ءبارى دە ولشەۋسىز ەڭبەكپەن، بىلىكپەن، بىلىممەن كەلەتىنى دە حاق. ونىڭ اتقارعان قىزمەتتەرى، سول قىز­مەتكە بەكىتىلۋى دە جايدان-جاي ەمەس، بەلگىلى ءبىر جاۋاپتى كەزەڭدەرمەن بايلانىستى. كەزىندە بۇرىنعى سەمەي مەن شىعىس قازاقستان وبلىستارىنىڭ قوسىلۋى دا ساياسي-الەۋمەتتىك ماجبۇرلىكتەن تۋىنداپ، سونداي وتكىر جاعدايلاردى جاراستىرىپ، ءارتۇرلى الەۋمەتتىك توپتاردى تەڭەستىرىپ، جالپى ورتاق مۇددەگە جۇمىلدىرا ءبىلۋ دە وسى ءبىزدىڭ بەكەڭنىڭ قولىنان كەلگەن.

جامبىل وبلىسىنىڭ قور­داي اۋدانىندا بولعان داعدا­رىس تۇسىندا دا قازاقستان رەس­پۋب­ليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى قا­سىم-جومارت كەمەل ۇلى توقاەۆ ادامدار اراسىنداعى ۋشىعىپ تۇرعان كەلىسپەۋشىلىكتىڭ اپتىعىن سابىرعا، ساباسىنا ءتۇسىرىپ، تىرشىلىككە جۇگىندىرەدى دەپ بەردىبەك ماشبەك ۇلىن ۆيتسە-پرەمەر قىزمەتىنەن شۇعىل تۇردە جامبىل وبلىسىنىڭ اكىمى ەتىپ تاعايىنداعان. بۇل دەر كەزىندە قابىلدانعان ۇتقىر شەشىم بولدى. جانە مۇنداي شەشىمنىڭ ماڭىزدىلىعىن ەل دە ءتۇسىنىپ، قىسقا مەرزىمدە قوعامدىق كەلىسىم ورنىقتىرىلدى.

قاڭتار قاسىرەتىنىڭ زاردابىن دا بەكەڭ ەلمەن بىرگە كوتەردى. ارينە، قينالادى، قىنجىلادى. ونىڭ ەسكى دوسى، ارىپتەسى، ءوزى دە اقتوبە وبلى­سى­نىڭ اكىمى، سەناتور بولعان بەلگى­لى مەملەكەت قايراتكەرى ەلەۋسىن ساعىن­دىقوۆ «شىننىڭ ءجۇزى» اتتى عۇمىر­باياندىق ەسسەسىندە: «... تاۋەلسىز قا­زاق­ستان تاريحىنداعى ەڭ تانىمال ساياسات­كەرلەردىڭ ءبىرى بەردىبەك ماشبەك­ ۇلى ىلعي الدىڭعى شەپتە جۇرەدى... ...قو­عام­نىڭ «قىزۋى» كوتەرىلسە – باسادى، توتەنشە جاعداي تۋا قالسا – شەشىمىن تابادى...»، دەيدى. (ساعىندىقوۆ ە. شىننىڭ ءجۇزى. استانا، 2022. – 388-ب.).

تابيعاتىنان، ءوزىنىڭ ادام­گەرشىلىك پارىزىن تەك قىزمەتپەن بايلانىستىرمايدى. ازامات رە­تىندە ءوزىنىڭ جەكە باسىندا قان­شاما اۋىرتپالىق بولسا دا ونىسىن سىرتقا كورسەتپەي كۇي­زەلەتىنىن وعان جاناشىر تىلەكتەس ادامدار تۇسىنەدى.

ايتپاي كەتۋگە بولمايتىن تاعى ءبىر قاسيەتى – قانشاما لاۋازىمدى قىزمەتتەردە جۇرسە دە ءومىر جولىندا تاپقان دوستارىنان، جاقىندارىنان قول ۇزبەگەندىگى.

وتكەن عاسىردىڭ 90-جىلدارى مەملەكەتتىك تاۋەلسىزدىگىمىزدى جاريا ەتۋمەن بىرگە بۇرىن ءبىز­دىڭ قۇزىرىمىزدا بولماعان جاڭا قىزمەت باعىتتارى، جاڭا سالالاردىڭ ىرگەتاسىن تەز ارادا قالاپ، تۇرعىزىپ، حالىقارالىق تالاپ­تارعا ساي قارىم-قاتىناس ورناتۋ كەزەك كۇتتىرمەس مىندەتتەر بولدى. سولاردىڭ ەڭ الدىڭعى قاتارىندا، ارينە، سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى مەن كەدەن قىزمەتى، قورعانىس، قاۋىپسىزدىك پروب­لەمالارى تۇردى. بۇل شۇعىل ۇيىم­داستىرۋ جۇمىستارىن تالاپ ەتتى. كەدەن قىزمەتىنىڭ قۇقىقتىق نەگىزىن، ول سالادا قىزمەت ىستەيتىن مامانداردىڭ جۇمىسىن جولعا قويۋ كەرەك. ەڭ باستىسى – بىزدە ءالى كەدەن ماماندارى جوق ەدى. كورشىلەس ەلدەرمەن شەكارامىزدى انىقتاپ، كەدەن بەكەتتەرىن ول جەرلەردە ءوتۋ جەلىلەرىنىڭ جۇمىسىن قامتاماسىز ەتۋ ءبىر كۇندە نەمەسە ءبىر ايدا بىتە قوياتىن جۇمىس ەمەس. العاشقى جىلدار كەدەن قىزمەتكەرلەرىن دايىنداۋ، وقىتۋ، ولاردى جابدىقتاۋ تاعى باسقا تولىپ جاتقان ماسەلەلەردى شەشۋ قاجەتتىگى تۋىندادى.

بەكەڭ وزىنەن بۇرىنعى كەدەن كوميتە­تىن باسقارعان ن.تىلەمىسوۆ، ع.قاسىموۆ، م.نۇكەنوۆتەر تولىق اياقتاي الماعان جاقسى ىستەردى جالعاستىرىپ، سالانىڭ بەدەلىن، ساپاسىن كوتەرىپ، جاڭا بەلەس­تەرگە كوتەردى.

كاسىبي جۋرناليست، كەدەن قىزمەتكەرى بەكەن نۇراحمەتوۆ «تاۋ باسىن بۇلت باسسا دا كىر شال­مايدى» اتتى ماقالا­سىندا بەر­دىبەك ساپارباەۆتىڭ كەدەن كوميتەتىنىڭ توراعاسى تۇسىنداعى اتقارعان قىرۋار شارۋاسىنىڭ كەيبىرىنە توقتالىپ: «... بەردىبەك ماشبەك ۇلىنىڭ كەلۋىمەن قاتار كوپتەن اسىعا كۇتكەن جانە حا­لىق­ارالىق كونۆەنتسيالار مەن باسقا دا قۇجاتتاردىڭ نورمالارى ەسكەرىلگەن كەدەن كودەكسى پارلامەنتتە ۇلكەن تالقىلاۋدان ءوتىپ بارىپ قابىل­دان­دى. سونىمەن قاتار كودەكستە قازاق­ستان رەس­پۋبليكاسىنىڭ نەگىزگى ساۋدا سەرىكتەستىكتەرى مەملەكەتتەرىنىڭ (ەۋرازەك، تمد، ەد جانە ت.ب.) كەدەن زاڭنامالارىنىڭ تاجىريبەسىنە نەگىزدەلگەن ەرەجەلەر كورىنىس تاپتى... ...ول كەدەن كوميتەتىن ءۇش جارىم جىلعا جۋىق باسقارىپ، كوپ ەڭبەك ءسىڭىردى. قازاقستان كەدەنىنىڭ جۇمىس پروتسەستەرىن حالىقارالىق ستاندارتتارعا ساي ەتىپ كوتەردى، بۇكىل الەمگە تانىتا ءبىلدى»، – دەپ جازىپتى (نۇراحمەتوۆ ب. مەنىڭ تاعدىرىمداعى ادامدار. الماتى: ارنا، 2013. – 68-ب).

بەكەڭ ەندى رەسمي قىزمەتتەرىن ابىرويمەن ءتامامداپ، پرەزيدەنت جارلىعىمەن اكىمدىك قىزمەتىن تاپسىرىپ، زەينەتكە شىقتى. ءيا، ول دا ەڭبەكقور زامانداستارى قاتارىندا ەلىنە دەگەن ادال ەڭبەگىنىڭ جەمىسىن، جاق­سىلىعىن كورۋگە تولىق قۇقى­لى. جەتپىس دەگەن مەرەيلى جاسىنا وراي ۇلتىمىزدىڭ «جاقسى­نىڭ جاقسىلىعىن ايت» دەگەن ۇستانىمىن اق تىلەگىمىزگە قوسقان­دى ءجون كوردىك.

قۋانىش سۇلتانوۆ،

قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى