قىزىلشا القابى ەسەلەنەدى

وڭىردەگى ءتاتتى ءتۇبىر القابى­نىڭ كولەمى جىل سايىن ۇلعايىپ، تيىسىنشە ءونىم كولەمى ارتا تۇسكەن. شارۋالاردىڭ جۇمىسقا ەرەكشە ەكپىنمەن كىرىسۋىنە مەملەكەت تاراپىنان تولەنەتىن سۋبسيديانىڭ سەرپىن بەرىپ وتىرعانى داۋسىز. قانت قىزىلشاسىن قايتا وڭ­دەۋ بويىنشا زاۋىتتاردىڭ قۋا­ت­تىلىعىن ارتتىرۋ ماسەلەسى ءوڭىر باسشىسى نۇرجان نۇرجى­گى­توۆ­تىڭ نازارىندا. وبلىس اكىم­دىگى اۋىل شارۋاشىلىعى باس­قار­ماسىنىڭ باسشىسى ەربول جيەن­قۇلوۆتىڭ ايتۋىنشا، وڭىردەگى قانت قىزىلشاسى القابى الداعى جىلى ەكى ەسەگە ارتپاق. وعان بارلىق مۇمكىندىك بار.

«وسى جىلى ءوڭىرىمىز بويىنشا 5،5 مىڭ گەكتار ءتاتتى ءتۇبىر القابىنان 214،4 مىڭ توننا ءونىم جينالادى دەپ جوسپارلانعان. قازىرگى ۋاقىتقا دەيىن 160 گەكتار القاپتان 12 946 توننا ءونىم جينالسا، ونىڭ 11 076 تونناسى قانت زاۋىتتارىنا وتكىزىلدى. وبلىس بويىنشا ءار گەكتاردان الىنعان ورتاشا ءونىم 630 تسەن­ت­نەردى قۇراپ وتىر. جيناۋ جۇمىس­تارىنا 30-دان اسا تەحنيكا جۇ­مىل­دىرىلعانىن ايتا كەتكەن ءجون.

جالپى، 2022 جىلى قانت قى­زىلشاسى ءونىمىن ساتىپ الۋ باعاسى تونناسىنا 30،0 مىڭ تەڭگەنى قۇ­رايدى. ياعني قانت زاۋىتى وتكى­زىلگەن ءونىمنىڭ تونناسىنا 15،0 مىڭ تەڭگە تولەسە، مەملەكەت تا­را­­پىنان 15،0 مىڭ تەڭگە سۋبسيديا تولەنەدى. ال 2023 جىلى باعا 40،0 مىڭ تەڭگەگە كوتەرىلەدى. اتاپ ايتقاندا، قانت زاۋىتى قى­زىل­شانىڭ ءار تونناسىنا 15،0 مىڭ تەڭگە تولەسە، مەملەكەتتىك قولداۋ 25 مىڭ تەڭگەگە جەتەدى. نا­تيجەسىندە، ءتاتتى ءتۇبىر القابى كەلەسى جىلى 10،0 مىڭ گەكتارعا جەتپەك. جۇمىستى شيراتۋعا بارلىق تاراپ ىنتالى بولىپ وتىر. اسىرەسە شارۋالار تىرلىككە قىزۋ كىرىسۋگە نيەتتى»، دەيدى ول.

باسقارما باسشىسى كەلتىرگەن دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، وڭىردەگى قانت زاۋىتتارىنىڭ باسشىلارى جۇمىستى جوعارى دەڭگەيدە ۇيىم­داستىرىپ وتىرعان شارۋا­لار­دىڭ 65-70 پايىزىن ساپالى تۇقىممەن قامتاماسىز ەتۋگە نيەت­تى. بۇگىندە ءار گەكتاردان الاتىن ورتاشا ونىمدىلىك بويىنشا مەركى اۋدانى شارۋالارىنىڭ كورسەتكىشى بارىنەن جوعارى بولىپ تۇر. جالپى، مەركىلىك شارۋالار جىلدا الدىڭعى لەكتە جۇرەتىنىن ايتا كەتكەن ءلازىم.

اتالعان اۋدانداعى «سىپاتاي باتىر» جشس ديرەكتورى قانات شايحيەۆتىڭ ايتۋىنشا، بيىل بالتامىردان ايتارلىقتاي جاق­سى ءونىم الۋعا مۇمكىندىك مول كو­رىنەدى. سەرىكتەستىك باسشىسى وسى جىلى 130 گەكتار القاپقا ءتاتتى ءتۇبىر ورنالاستىرعان. بۇگىنگە دەيىن القاپتىڭ جارتىسىنان اس­تامىندا جيناۋ جۇمىستارى اياق­تالعان. ال قانت زاۋىتىنا 3،5 مىڭ توننا ءونىم وتكىزگەن.

«اشىعىن ايتسام، وسى جىلعا دەيىن 70-80 گەكتار القاپپەن شەكتەلىپ كەلدىك. بيىل تاۋەكەلگە بەل بۋىپ، قانت قىزىلشاسى ال­قابىن 130 گەكتارعا دەيىن جەت­كىزدىك. ەنشىمىزدەگى القاپتى ۇڭعى­مالار ارقىلى جاڭبىرلاتىپ سۋارۋ قوندىرعىسىمەن ىلعال­دان­­دىرۋدى قولعا الدىق. ناتي­جەسىندە، جىلداعىعا قاراعاندا جوعارى ءونىم جيناپ وتىرعان جا­يىمىز بار. البەتتە، جاڭا تەح­نولوگيانىڭ جۇمىسىمىزعا جاقسى جاعىنان اسەر ەتىپ جات­قانىن ايتپاي كەتۋگە بولماس. اللا قالاسا، الداعى جىلى القاپ كولەمىن 250 گەكتارعا جەتكىزۋدى جوس­پارلاپ وتىرمىز. وعان بىزدە مۇم­كىندىك جەتكىلىكتى»، دەي­دى قانات شايحيەۆ جاعدايدى ءتۇسىن­دى­رىپ.

دەرەكتەردەن قويساق، سەرىك­تەستىك تۇقىمدى فرانتسيا مەم­لە­كەتىنەن تاپسىرىسپەن ال­دىر­عان ەكەن. مۇندا بالتا­مىر­دىڭ «ەيدار» سۇرپى ورنالاستىرىلعان. قىسقاسى، سەرىكتەستىك باسشىسى ساپالى ءونىم الۋ ءۇشىن قولدان كەلگەننىڭ ءبارىن ىستەۋگە بەيىل.

جالپى العاندا مەركى اۋدانىندا قانت قىزىلشاسىن قابىل­داۋ جۇمىستارى قىزۋ اتقارىلىپ جاتىر. «مەركى قانت زاۋىتى» جشس باسشىلىعى بۇگىنگە دەيىن 14 مىڭ توننادان استام ءتاتتى ءتۇ­بىردى قابىلداپ ۇلگەرگەن. بۇل جۇمىس الداعى كۇندەرى دە جال­عاسىن تاپپاق. سەرىكتەستىك باسشىسى نۇرجان قارعاباەۆتىڭ ايتۋىنشا، زاۋىتتىڭ قۋاتتىلىعى تاۋلىگىنە 2،5 مىڭ توننانى قۇ­راي­تىن كورىنەدى.

«قانت تاپشىلىعىن بولدىرماۋ ماقساتىندا زاۋىت ۇزدىك­سىز جۇمىس ىستەيتىنىن ايتا كەت­كىم كەلەدى. جينالعان ءتاتتى ءتۇ­بىر­دى وڭدەۋدى ۋاقىت وتكىزبەي جە­دەل تۇردە باستاعالى وتىرمىز. ويتكەنى حالىق قانتتان تاپ­شى­لىق كورمەۋى كەرەك. قازىرگى تاڭدا ءبىزدىڭ زاۋىتتا 340 ادام جۇمىس ىستەپ جاتىر. وڭدەۋ جۇمىستارىن مىقتاپ قولعا العان كەزدە جۇمىس­شىلاردىڭ سانىن 550-گە دەيىن جەتكىزەمىز»، دەيدى ول.

جامبىل وبلىسى،

مەركى اۋدانى