6 قازان كۇنى اينالدىرعان ءبىر جارىم ساعاتتىڭ ىشىندە ەكى بىردەي ارىستاي ازامات كولىك اپاتىنان انا دۇنيەگە اتتانىپ كەتە باردى. پاۆلودار – قىزىلوردا تاس جولىنىڭ 41-شاقىرىمىندا Volkswagen Sharan مينيۆەنىن تىزگىندەگەن 52 جاستاعى جۇرگىزۋشى جوعارى جىلدامدىقپەن كەلە جاتىپ جول شەتىنە ءتۇسىپ كەتكەن. ودان ءبىر ساعات وتكەن سوڭ ءدال سول جولدا Toyota Camry جەڭىل كولىگى اۆتوباننىڭ شەتىنە ورناتىلعان مەتالل كەدەرگىگە قاق شەكەسىمەن كەلىپ سوعىلعان. ەكى جاعدايدا دا جۇرگىزۋشىلەر وقيعا ورنىندا ءتىل تارتپاي كەتكەن.
تاعى ءبىر جانتۇرشىگەرلىك وقيعا اقسۋعا قاراستى سىرلىقالا اۋىلى ماڭىندا بولدى. «نيۆا» كولىگى اۋىر جۇك ماشيناسىنىڭ تىركەمەسىنە سوعىلىپ, ىشىندەگى ءۇش جولاۋشى (ەكەۋى بالا) سول جەردە جان تاپسىرعان.
– ۇلكەن جولدارداعى جول-كولىك وقيعالارىنىڭ نەگىزگى سەبەبى جۇرگىزۋشىلەردىڭ ءتارتىپتى ساقتاماۋىنان تۋىندايدى. جىل باسىنان بەرى وبلىس جولدارىندا جول شەتىندەگى شۇڭقىرعا ءتۇسىپ كەتۋ بويىنشا 12 جاعداي تىركەلسە, تاعى 3 كولىك جول كەدەرگىلەرىنە سوعىلعان. ءوڭىر پوليتسەيلەرى جول قوزعالىسى ەرەجەلەرىن بۇزۋ بويىنشا 95 مىڭنان استام وقيعانى تىركەپ, ىقتيمال كەلەڭسىز جاعدايلاردىڭ الدىن الا ءبىلدى. وڭىرىمىزدە العاشقى 9 اي ىشىندە 440 جول اپاتى تىركەلىپ, سالدارىنان 59 ادام كوز جۇمدى, 667 ادام جاراقاتتاندى. اپاتتار كوبىنە كوكتەم جانە جاز ايلارىندا ءجيى تىركەلەدى, – دەيدى پاۆلودار وبلىستىق پوليتسيا دەپارتامەنتى باستىعىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى جاسقايرات قايىروۆ.
جالپى, وڭىردەگى رەسپۋبليكالىق تاس جولداردا جىل باسىنان بەرى 80, ەلدى مەكەندەر مەن وبلىستىق ماڭىزعا يە اۆتوجولداردا 360 وقيعا تىركەلگەن. وسى ۋاقىت ىشىندە مالدىڭ جولعا شىعۋىمەن 5 جول-كولىك اپاتى تىركەلىپ, ءبىر ادام قازا تاپقان. پوليتسەيلەر تولتىرعان حاتتامالار مەن سوت شەشىمدەرىنە سۇيەنسەك, جول-كولىك اپاتتارىنا كوبىنە كولىك جۇرگىزۋشىلەرىنىڭ نەمقۇرايلىعى, جىلدامدىق رەجىمىن ساقتاماۋ, جولدىڭ قاراما-قارسى باعىتىنا شىعۋ سەبەپ بولادى ەكەن.
ەلدى مەكەندەر ىشىندە كولىكپەن ادام قاعۋ فاكتىلەرى دە ازايماي تۇر. جاياۋ جۇرگىنشىلەردىڭ قاتىسۋىمەن ايماقتا 159 جول وقيعاسى تىركەلگەن. سونىڭ ىشىندە 17 وقيعا جاياۋ جۇرگىنشىلەردىڭ كىناسىنەن بولعاندىعى دالەلدەنىپ وتىر. ال وسى جايتتاردىڭ سالدارىنان كامەلەت جاسىنا جەتپەگەن 4 بالا كوز جۇمىپ, 104-ءى ءتۇرلى دەنە جاراقاتتارىن العان.
ج.قايىروۆتىڭ ايتۋىنشا, وڭىردە ماس كۇيىندە كولىك جۇرگىزگەندەر سانى دا بارشىلىق. 800-دەن استام ادام ءجونسىز ارەكەت جاساعانى ءۇشىن كولىك جۇرگىزۋ قۇقىعىنان ايىرىلعان.
«سەگىز جۇرگىزۋشى ماس كۇيىندە كولىك رۋلىنە وتىرىپ, جول-كولىك وقيعاسىنا سەبەپشى بولعان. ولاردىڭ ۇشەۋىنە قىلمىستىق ءىس قوزعالىپ, بەسەۋى اكىمشىلىك جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلدى. جالپى, جىل باسىنان ايماقتا الكوگولدى ىشىمدىك ءىشىپ رۋلگە وتىرعان 1170 ازامات انىقتالىپ, ولارعا ءتيىستى جازالار تاعايىندالدى. مەديتسينالىق كۋالاندىرۋدان باس تارتقان تاعى 70 جۇرگىزۋشىگە اكىمشىلىك كودەكستىڭ 613-بابى 4 تارماعىنا سايكەس اكىمشىلىك جازا قولدانىلدى. ال 879 ازامات جۇرگىزۋشى كۋالىگىنەن ايىرىلدى. سپيرتتىك ىشىمدىك ءىشىپ, كولىك باسقارعاندار 15 تاۋلىكتەن 30 تاۋلىككە دەيىن اكىمشىلىك قاماۋعا الىناتىنىن, 7 جىلدان 9 جىلعا دەيىنگى مەرزىمگە كولىك قۇرالىن باسقارۋ قۇقىعىنان ايىرىلاتىنىن ەسكەرتەمىز», دەيدى ج.قايىروۆ.
جۇرتشىلىق رەسەي جانە ارمەنيا ەلدەرىنىڭ ءنومىرىن تاققان جەڭىل كولىكتەر كوشەدە قوزعالىس ەرەجەسىن ءجيى بۇزاتىنىن ايتادى. پوليتسەيلەر جىل باسىنان شەتەلدىك ءنومىر تاققان 3336 جەڭىل كولىككە قاتىستى ايىپپۇل حاتتامالارىن تولتىرعان.
بۇعان قوسا پاۆلودار قالاسىنىڭ تۇرعىندارى تاكسي جۇرگىزۋشىلەرىنىڭ (كوبى شەتەلدىك ءنومىر تاققان) جول ەرەجەلەرىن ءجيى بۇزاتىنىن, جاياۋ جۇرگىنشىلەرگە جول بەرمەي, جولاق ۇستىنەن زۋ ەتىپ وتە شىعاتىنىن ايتىپ ءجۇر. قالا تۇرعىنى بەيسەن ءالىموۆ ەكى بالاسى شاھارداعى №25 ورتا مەكتەبىندە وقيتىنىن, كەشكىلىك ساباقتان سوڭ ۇيگە قايتاردا ولار ءۇشىن قاتتى الاڭدايتىنىن جەتكىزدى. امالسىزدان كۇندە جۇمىستان ەرتە سۇرانىپ شىعىپ, بالالارىن ءوزى الىپ كەتۋگە تىرىسادى ەكەن.
– وتكەن جازدا كوز الدىمدا ەكى بىردەي تاكسي كولىگىنىڭ قاتىسۋىمەن جول-كولىك اپاتى بولدى. ەكى جاعدايدا دا «ياندەكس» تاكسوپاركىنىڭ ماشينالارى كىنالى ەكەنىنە كۋا بولدىق. بايقايتىنىم, الگى تاكسوپاركتىڭ كولىكتەرى وتە ەسكى. سونىسىنا قاراماي قالا ىشىندەگى جولداردا ولار وزگە كولىكتەرگە جول بەرمەي, قاتتى جىلدامدىقپەن جۇيتكيدى. اسىرەسە جۇرت جۇمىستان قايتار ۋاقىتتا كوشەگە تاكسي تولىپ كەتەدى. شىنىن ايتايىن, جاياۋ جۇرگىنشىلەر وتەتىن تۇستان جۇرۋگە جۇرەكسىنەمىن. الگىندەي تاكسيلەر ادام ءوتىپ بارا جاتىر ەكەن دەمەيدى, كەيدە ءدال الدىڭنان زۋ ەتە قالادى. سونداي ۋاقىتتا بەيباستاق جۇرگىزۋشىلەردى تىزگىندەيتىن پوليتسيا ينسپەكتورلارى دا كوزىمىزگە تۇسپەي قالادى, دەپ قىنجىلادى ول.
ءبىر ايتا كەتەرلىگى, اكىمشىلىك پوليتسيا باسقارماسى تاكسي جۇرگىزۋشىلەرىنىڭ قاتىسۋىمەن بولاتىن جول-كولىك وقيعالارى بويىنشا ارنايى ەسەپ جۇرگىزبەيدى ەكەن.
تاعى ءبىر ماسەلە – «ۋسولعا» شاعىن اۋدانىنداعى بەكقوجين مەن باكىروۆ كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىنداعى جولدىڭ وڭتۇستىك بولىگىندە جاياۋ جۇرگىنشىلەر جولاعى جوق. بۇل جەردە ەكى جىل بۇرىن جول بۇدىرى بولعان, قازىر ول جوق. «مەكتەپتەن شىعىپ اۆتوبۋس, ترامۆاي ايالدامالارىنا بەتتەگەندە كەيدە امالسىزدان جول ەرەجەسىن بۇزۋىمىزعا تۋرا كەلەدى», دەيدى تۇرعىن. «ايالداماعا جەتۋ ءۇشىن اۋەلى بەكقوجين كوشەسىن جاياۋ جۇرگىنشىلەر جولاعىمەن كەسىپ ءوتىپ, ودان ءارى وڭعا بۇرىلىپ, گەنەرال باكىروۆ قيىلىسىنان ءوتۋ كەرەك. الايدا بۇل جەردە جاياۋ جۇرگىنشىلەرگە ارنالعان بەلگى جوق. كەپتەلىپ تۇرعان كولىكتەر دابىلداتىپ, وتكىزگىسى كەلمەيدى. سوندا تۇرعىندار ايالداماعا قالاي جەتۋى كەرەك؟ امالسىزدان بالالارىممەن كوشەنى اينالىپ جۇرمەۋ ءۇشىن كەيدە وڭ جاقپەن تۋرا تارتىپ ايالداماعا جەتۋگە تىرىسامىز. وسى اۋماقتا تۇراتىن تۇرعىندار جولدىڭ وڭتۇستىك بولىگىنە دە «زەبرا» قويۋدى بىرنەشە مارتە سۇراعان ەكەن, قالا بيلىگى ەرەجەدە جوق دەپ جاۋاپ بەرىپتى. بۇل جەرمەن كۇندەلىكتى جۇرەتىن جاياۋ جۇرگىنشىلەردىڭ باسىم بولىگى ايالدامالارعا جەتۋ ءۇشىن جولاعى جوق جەرمەن وتەتىنىن بايقايمىن. سەبەبى بۇل تۇس ازاماتتارعا ىڭعايلى», دەيدى قالا تۇرعىنى.
تۇرعىننىڭ ساۋالى بويىنشا قالا اكىمدىگىنە حابارلاسىپ كوردىك. قالا باسشىسىنىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى سالتانات اكىمبەكوۆا ءبىزدىڭ وتىنىشىمىزدەن سوڭ جەرگىلىكتى پوليتسيا باسقارماسىنىڭ مەملەكەتتىك اۆتوينسپەكتورى, سونداي-اق جاساندى جول كەدەرگىلەرىن ورناتۋمەن جانە جول بەلگىلەرىن سالۋمەن اينالىساتىن مەردىگەر ۇيىمداردىڭ وكىلدەرى اتالعان ۋچاسكەگە بارعانىن حابارلادى. «بىرلەسكەن تەكسەرىستىڭ قورىتىندىسى بويىنشا وسى ۋچاسكەدەن 20 مەتر قاشىقتىقتا (ياعني سولتۇستىك بولىگى) جاياۋ جۇرگىنشىلەر وتكەلى بار ەكەندىگى انىقتالدى. وندا ءتيىستى تاڭبالار, بەلگىلەر مەن ستروبوسكوپتار ورناتىلعان. قالا كوشەلەرىنە جاياۋ جۇرگىنشىلەر وتكەلدەرىن جاساۋ پاۆلودار قالاسى پوليتسيا باسقارماسىنىڭ كەلىسىمىمەن جۇرگىزىلەدى. ۋاكىلەتتى ورگان ءسىز كورسەتكەن جەردە جاياۋ جۇرگىنشىلەر وتكەلىن ورناتۋ قاجەت دەپ تانىعان كەزدە تۇرعىن ءۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق ءبولىمىنىڭ مەردىگەرلىك ۇيىمدارى ءتيىستى جۇمىستاردى جۇرگىزەتىن بولادى», دەگەن جاۋاپ الدىق.
پوليتسيا دەپارتامەنتى باستىعىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى ج.قايىروۆ وبلىس ورتالىعىنداعى جول قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن كوشە قيىلىستارىنداعى باعدارشامداردى رەتتەۋ ماسەلەسى جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندارعا ۇسىنىس رەتىندە جىبەرىلدى دەيدى. بۇگىندە نۇرماعامبەتوۆ – جىبەك جولى, اكادەميك بەكتۇروۆ – ەدىگە بي, تولستوي – گەنەرال دۇيسەنوۆ, تولستوي – شاعىن اينالما جولى, تولستوي – بۇقار جىراۋ, تولستوي – «تراكتير» دۇكەنى (جشق), نۇرماعامبەتوۆ – مينين, نۇرماعامبەتوۆ – «دانيال» دۇكەنى, لوموۆ – جىبەك جولى, روسسيسكايا – ششەدرين, ەستاي – بۇقار جىراۋ, تسيولكوۆسكي – كاتاەۆ, تورايعىروۆ – ايمانوۆ, ءماشھۇر ءجۇسىپ – قۇدايبەرديەۆ, بەكقوجين – تكاچەۆ قيىلىستارىنا باعدارشامدار ورناتۋ قاجەت.
پاۆلودار وبلىسى
