ەلوردادا رۋمىنيا پرەزيدەنتىنىڭ كىتابى تانىستىرىلدى

قازاقستان ءوز تاۋەلسىزدىگىن جاريالاعان تۇستا، ەۋروپادا ەڭ العاشقى بولىپ تانىعان مەملەكەتتىڭ ءبىرى دە وسى رۋمىنيا ەدى.

وسىنىڭ ناتيجەسىندە 1992 جىلدىڭ 15 شىلدەسى كۇنى قازاقستان رۋمىنيا مەملەكەتىمەن ءوزارا ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناس ورناتقان بولاتىن. كەيىن 1993 جىلى رۋمىنيا رەسپۋبليكاسىنىڭ قازاقستانداعى ەلشىلىگى اشىلسا، 2003 جىلدىڭ قىركۇيەك ايىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ رۋمىنياداعى ديپلوماتيالىق ميسسياسى اشىلىپ، ەكى ەلدىڭ ءوزارا ارىپتەستىك قارىم-قاتىناسىنا سەرپىن بەرىلدى.

2012 جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ جارلىعى بويىنشا رۋمىنياداعى قازاقستاننىڭ ديپلوماتيالىق ميسسياسى رۋمىنياداعى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەلشىلىگى بولىپ قايتا قۇرىلدى.

قازاقستان مەن رۋمىنيا اراسىنداعى ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناستىڭ ورناعانىنا 30 جىل تولۋىنا وراي رۋمىنيا پرەزيدەنتى كلاۋس ءيوحاننيستىڭ «بىرتىندەپ باسىپ بيىككە» اتتى كىتابىنىڭ قازاق تىلىندەگى نۇسقاسىنىڭ تۇساۋكەسەرى وتسە، رۋمىنيا استاناسى بۋحارەست قالاسىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ «اكە تۋرالى وي-تولعاۋ» كىتابىنىڭ رۋمىن تىلىندەگى باسىلىمىنىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى. 

ەكى ەلدىڭ اراسىنداعى ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناستىڭ وتىز جىلدىعىنا ورايلاستىرىپ جاسالعان بۇل رۋحاني يگى ءىس-شارانىڭ اۆتورى – قازاقستاننىڭ رۋمىنياداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى نۇرباح تۇرار ۇلى رۇستەموۆ. 

رۋمىنيانىڭ قازىرگى پرەزيدەنتى كلاۋس يوحاننيس – ەكى بىردەي مەرزىمگە سايلانىپ، 2014 جىلدىڭ 21 جەلتوقسانىنان بەرى ەل تىزگىنىن نىق ۇستاپ كەلە جاتقان باسشى. ول پوستكوممۋنيستىك رۋمىنيانىڭ كەيىنگى تاريحىنداعى عانا ەمەس، جالپى ەۋروپا وداعىنداعى بەدەلدى دە، كورنەكتى ساياساتكەرلەردىڭ ءبىرى رەتىندە ءوزىن تانىتا بىلگەن تۇلعا.  

«بىرتىندەپ باسىپ بيىككە» – رۋمىنيا پرەزيدەنتىنىڭ بىرەر جىل بۇرىن جارىق كورگەن كىتابى. كىتاپتا اۆتور ءوزىنىڭ جەكە تۇلعا جانە ساياسي قايراتكەر رەتىندەگى ءوسۋ، بىرتىندەپ قالىپتاسۋ جولىن رۋمىنياداعى جانە وسى ەلدەنى شاعىن قالا سيبيۋدەگى ومىرىمەن قاتار ورە وتىرىپ، قاراپايىم تىلمەن باياندايدى.

سونداي-اق بۇل كىتاپتىڭ تۇسۋكەسەر راسىمىنە كوپتەگەن قۇرمەتتى قوناقتار، اتاپ ايتقاندا، قر سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى ۆاسيلەنكو رومان يۋرەۆيچ، قر ەنەرگەتيكا جانە تابيعي رەسۋرستار ۆيتسە-ءمينيسترى سۇلەيمەنوۆا ءزۇلفيا بولاتقىزى، قر پارلامەنت سەناتىنىڭ دەپۋتاتى ءجۇسىپ نۇرتورە بايتىلەس ۇلى، رۋمىنيانىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى مەدەلينا لۋپۋ جانە رۋمىنيانىڭ قر ەلشىلىگىندەگى ەكونوميكالىق كەڭەسشىسى نيكولاە پاۆالۋكا، رۋمىنيانىڭ قر ەلشىلىگىندەگى كونسۋلى شەربان جۋرەبيە، سونداي-اق زيالى قاۋىم، بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ وكىلدەرى قاتىستى.

قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ بۇرىنعى سىرتقى ىستەر ءمينيسترى، قر-نىڭ رۋمىنياداعى بۇرىنعى ەلشىسى تولەۋتاي ىسقا ۇلى سۇلەيمەنوۆ پەن قازاقستاننىڭ رۋمىنياداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى نۇرباح تۇرار ۇلى رۇستەموۆ زۋم جۇيەسى ارقىلى بايلانىس جاساپ، ءىس-شاراعا قاتىسىپ وتىردى.

تۇساۋكەسەر ءراسىمىنىڭ تىزگىنىن قر جازۋشىلار وداعىنىڭ باسقارما توراعاسى، قر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى ۇلىقبەك ەسداۋلەت ۇستادى. جازۋشىلار وداعىنىڭ توراعاسى رۋمىنيا مەن قازاقستان اراسىنداعى ءوزارا ارىپتەستىك قارىم-قاتىناستاردىڭ، سونىڭ ىشىندە ادەبي-رۋحاني بايلانىستاردىڭ بارىسىنا توقتالىپ ءوتتى. 

العاشقى بولىپ ءسوز العان قر سىرتقى ىستەر ءمينيسترى بولعان جانە قر-نىڭ رۋمىنياداعى ەلشىسى قىزمەتىن اتقانعان ت.ى.سۇلەيمەنوۆ مىرزا قازاقستان مەن رۋمىنيا اراسىنداعى ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناس ورناعان كەزەڭنىڭ باستاماسى تۋرالى ەستەلىكتەرىمەن ءبولىسىپ، ءىس-شارانىڭ بارىسىنا ساتتىلىك تىلەدى. 

قر سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى ر.يۋ.ۆاسيلەنكو ءوز سوزىندە رۋمىنيا مەن قازاقستان اراسىندا قىسقا مەرزىم ىشىندە ەكىجاقتى قارىم-قاتىناستاردىڭ بيىك دەڭگەيىنە جەتكەندىگىنە، وڭتۇستىك-شىعىس ەۋروپاداعى قازاقستاننىڭ ەكونوميكالىق ارىپتەسى رەتىندەگى ماڭىزىنا توقتالدى. 

«ساۋدا اينالىمى بويىنشا قازاقستاننىڭ الەم ەلدەرى اراسىنداعى ون ءۇشىنشى ورىنداعى رۋمىنيانىڭ ترانزيتتىك مەملەكەت رەتىندەگى مۇمكىندىگى زور. كىتاپ – ۇلت پەن ۇلتتىڭ اراسىنداعى تانىستىرۋشىلىق، اعارتۋشىلىق ماقساتتى جۇزەگە اسىرۋداعى ەڭ تاپتىرماس قۇرال»، دەي كەلە رۋمىنياداعى ەلشىلىكتىڭ يگى ىسىنە العىسىن ايتتى.

قازاقستاننىڭ رۋمىنياداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى نۇرباح تۇرار ۇلى رۇستەموۆ بۇگىنگى ءىس-شاراعا قاتىسىپ وتىرعان قۇرمەتتى قوناقتارعا، بارشا جۇرتشىلىققا، كىتاپتىڭ جارىق كورۋىنە اتسالىسقان مەكەمەلەرگە العىس-ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى.

سونىمەن قاتار رۋمىنيا پرەزيدەنتى كلاۋس ءيوحاننيستىڭ مەملەكەت باسشىسى رەتىندەگى ساياسي تۇلعاسى، بۇگىنگى ەكى ەل اراسىنداعى بايلانىستاردىڭ لايىقتى دامىپ جاتقاندىعى تۋرالى بايانداپ ءوتتى.

ء«بىز رۋمىنيا مەن قازاقستان اراسىنداعى مادەني، ەكونوميكالىق بايلانىستاردىڭ ودان ءارى دامي بەرەتىنىنە سەنىمدىمىز. كولىكتىك-ترانزيتتىك بايلانىستاردىڭ الەۋەتى زور. ەكى ەلدىڭ اراسىنداعى ديپلوماتيالىق بايلانىستاردىڭ وتىز جىلدىعىنا وراي مەملەكەت باسشىلارىنىڭ كىتاپتارىن اۋدارىپ، قالىڭ وقىمانعا ۇسىنۋ جوسپارىمىز جۇزەگە اسقانىنا قۋانىشتىمىز. قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت كەمەل ۇلى توقاەۆتىڭ «اكە تۋرالى وي-تولعاۋ» كىتابى رۋمىن وقىرماندارىنىڭ قىزىعۋشىلىعىن تۋدىرارىنا كۇمانىمىز جوق. پرەزيدەنتىمىزدىڭ قويىپ وتىرعان ۇستانىم، تالاپتارىنا ساي الداعى كەزەڭدە قازاق-رۋمىن قارىم-قاتىناستارىن نىعايتا تۇسۋگە بارىنشا كۇش سالاتىن بولامىز. قازاقستان-رۋمىنيا قارىم-قاتىناستارى دامي بەرسىن!»، دەگەن تىلەگىن جەتكىزدى رۋمىنيا پرەزيدەنتى.

وسىلايشا، رۋمىنيا مەن قازاقستان اراسىنداعى ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناستىڭ ورناعانىنا وتىز جىل تولۋىنا وراي ۇيىمداستىرىلعان ءىس-شارانىڭ ءبىرىنشى بولىگى ەلوردادا ويداعىداي ءوتتى. رۋمىنيا پرەزيدەنتى كلاۋس ءيوحاننيستىڭ «بىرتىندەپ باسىپ بيىككە» اتتى كىتابىنىڭ تۇساۋى كەسىلىپ، وقىرماندارعا جول تارتتى.