مارعۇلان وقۋلارى ءوتتى

جيىندا ءا.مارعۇلان اتىنداعى ارحەولوگيا ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى اقان وڭعار ۇلى قول جەتكەن تابىستى زەرتتەۋلەردى تىلگە تيەك ەتىپ، ارحەولوگيا عىلىمىن دامىتۋدىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىنە توقتالدى. ونىڭ ايتۋىنشا، قازىرگى كەزدە ارحەو­لوگيا، ەتنولوگيا بويىنشا بەس ۋنيۆەرسيتەت ماماندار دايارلاۋدا. بۇعان قوسا بۇل سالامەن اينالىساتىن عا­لىم­داردىڭ 49،5 پايىزىن جاستار قۇرايدى. سالانى دامىتۋعا بايلانىستى مينيسترلىك جولعا قوي­عان مىندەتتەردى جۇزەگە اسىرۋ بارىسىندا مامانداردى مەكتەپتەن باس­تاپ دايار­لاۋ، ستۋدەنتتەر، جاس عا­­لىم­دار­مەن جۇمىس ىستەۋ، ودان بولەك جەتەكشى عالىمدارعا جاعداي جاساۋ، جوبالارعا تارتۋ جونىندەگى جۇمىستار بىرتە-بىرتە جاندانىپ كەلەدى. وسى ورايدا اقان وڭعار ۇلى «ارحەولوگيا سالاسى بويىنشا ارنايى توپتى دايارلاۋ قاجەتتىگىنە قاتىستى ۇسىنىس ەنگىزىپ وتىرمىز. ياعني نەگىزگى ماقساتىمىز – ارحەو­لوگياعا سالالىق مامانداردى دايارلاۋ»، دەپ اتاپ ءوتتى.

كونفەرەنتسيا بارىسىندا وتكەن جىلى ەل اۋماعىندا جانە كورشىلەس مەملە­كەتتەردە جۇرگىزىلگەن ارحەو­لو­گيالىق جۇمىستاردىڭ ناتي­جە­لەرى باياندالىپ، عالىمداردىڭ اش­قان جاڭالىقتارى جانە زەرتتەۋ تاجىريبەلەرى عىلىمي قاۋىم­داس­تىق­تىڭ نازارىنا ۇسىنىلدى.

وسى جيىندا عالىمنىڭ قىزى، مەديتسينا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى دانەل الكەيقىزى ءسوز الىپ، اكەسىنىڭ ەڭبەكتەرىنە دەگەن قىزى­عۋ­شىلىقتىڭ زور ەكەنىن اتاپ ءوتتى.

«اكەم كوپ ەڭبەك ەتتى. كوزى تى­رىسىندە بارلىق كىتاپتى شىعارا­مىن دەپ ويلاماسا كەرەك. بالكىم كەيىنگى ۇرپاققا ءۇمىت ارتقانى بولار. وتىز جىل بويى اكەمنىڭ جازبالارىن وڭدەپ، ارحيۆ مۇرالارىن جاسادىم. بۇگىندە عىلىمي ەڭبەك­تە­رى 14 توم بولىپ جارىق كوردى. مۇراعاتپەن جۇمىس بارىسىندا سونشاما مازمۇندى ءارى كەڭ اۋقىمدى دۇنيەلەردىڭ كوپتىگىنە كوز جەتكىزدىم. نەبىر سيرەك دەرەكتەردى كەزدەستىرگەندە وسىنىڭ بارلىعى اكەمنىڭ ەڭبەگى ەكەنىنە سەنۋ قيىن ەدى. قازىر ويلاپ قاراسام، باعا جەتپەس قۇندى دۇنيەلەر ەكە­­نىنە قايران قالامىن. اكەم مەنىڭ بولاشاعىم تۋرالى كوپ ارماندايتىن. مەنىڭ تاڭداۋىمدى دۇرىس دەپ ايتا الماي كەتكەنى، ارينە، وكىنىشتى. ءوز شاكىرتتەرى مەن عالىمدارعا بىلگەنىن ۇيرەتىپ، عىلىمي زەرتتەۋلەر توڭىرەگىندە اقىل-كەڭەس بەرىپ، جاۋاپ جازۋدان ەش جالىقپاعان اكە ەڭبەگىنە دەگەن قۇرمەتىم شەكسىز. ۇستازدىق ومىرىندە مىڭداعان شاكىرتكە ءبىلىم بەرگەن عالىم رەتىندەگى ەڭبەكتەرى بولاشاق ۇرپاق ءۇشىن ازىق بولاتىنى انىق»، دەدى د.مارعۇلان.

الكەي مارعۇلان ەڭبەكتەرىن زەرت­­تەۋدى دانەل الكەيقىزى ش.ءۋا­لي­حانوۆ اتىنداعى تاريح ينستي­تۋتى قىزمەتكەرلەرىمەن بىرلەسە جۇرگىزىپ، توم-توم ەتىپ قۇ­راس­­تىرىپ، اكە مۇراسىن جاندان­دىرۋدى جال­عاس­تىرىپ كەلەدى. عالىم­نىڭ ەتنوارحەولوگيا سالاسىن­داعى زەرت­تەۋ­لەرى، قازاق حالقىنىڭ مادە­نيەتى مەن تۇرمىسى، سالت-ءداستۇرى مەن ادەت-عۇرپىنان تانىم بەرەتىن ەسكەرت­كىش­تەرى تۋرالى قۇن­دى ەڭبەكتەرى، جازبا دەرەكتەرى ۇلت بولاشاعى ءۇشىن وتە قۇندى.

كونفەرەنتسيا جۇمىسىنا ەلى­مىزد­ىڭ جەتەكشى عالىمدارى، سونداي-اق اقش، ازەربايجان، بەلگيا، يتاليا، قىرعىزستان، ۇلى­بري­تانيا، وزبەكستان جانە رەسەي عالىمدارى قاتىسىپ، الەمدىك ارحەولوگيا جاڭا­لىق­تارىمەن ءبولىستى.