اتىراۋدا 4 460 ادام ساياسي قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىراعان

كوميسسيا وتىرىسىنا وبلىس اكىمى ماحامبەت دوسمۇحامبەتوۆ توراعالىق ەتتى.  

«پرەزيدەنتتىڭ جارلىعىنا سايكەس، ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن اقتاۋ ماسەلەلەرى جونىندەگى وڭىرلىك كوميسسيا قۇرىلىپ، ارنايى جوسپارى جاساقتالدى. جوسپارلانعان ءىس-شارالاردى  ۇيلەستىرۋگە جۇمىلعان 8 جۇمىس توبى بار. بۇل – تاۋەلسىزدىكتىڭ 30 جىلدىعى اياسىندا ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن اقتاۋ ارقىلى ءتول تاريحىمىزدى تۇگەندەۋگە بەرىلگەن مۇمكىندىك»، دەدى م.دوسمۇحامبەتوۆ.

وبلىستىق ىشكى ساياسات باسقارماسىنىڭ باسشىسى قانات ازمۇقانوۆتىڭ ايتۋىنشا، وڭىرلىك كوميسسيا قۇرامىندا 27 مۇشە بار. وعان عالىمدار، ولكەتانۋشىلار، جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ رەكتورلارى، دەپۋتاتتار، ارحيۆ سالاسىنىڭ ماماندارى مەن وزگە سالالار وكىلدەرى  ەنگەن.

وبلىستىق پوليتسيا دەپارتامەنتى باستىعىنىڭ ورىنباسارى اسىلبەك جاۋىمباەۆتىڭ مالىمەتىنشە، اقپاراتتاندىرۋ جانە بايلانىس باسقارماسىنىڭ ارنايى مەملەكەتتىك مۇراعاتىندا ساياسي قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىراعاندار تۋرالى ماتەريالدار ساقتالعان.

«سوت ورگاندارى قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىراتقان ادامداردىڭ قىلمىستىق ىستەرى جانە اقتالۋعا جاتاتىن ادامداردىڭ قىلمىستىق ىستەرىنىڭ سانى – 2 869. بۇرىنعى اسكەري تۇتقىندارعا جانە بۇرىنعى كسرو-نىڭ گەرمانيادان ەلىنە قايتا ورالعان ازاماتتارىنا ارنالعان فيلتراتسيالىق جانە تروفەيلىك 1 250 ماتەريال بار. قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىراعان ادامداردىڭ مۇراعاتتىق قىلمىستىق ىستەرى 341-ءدى قۇراپ وتىر. وسىنداي ءۇش قوردا 4 460 مۇراعاتتىق ءىس ساقتاۋلى تۇر» دەيدى اسىلبەك جاۋىمباەۆ.

مەملەكەتتىك مۇراعاتتاردا ساقتالعان ماتەريالداردا ساياسي رەپرەسسياعا ۇشىراعاندار مەملەكەتتىك، لاۋازىمدىق، م ۇلىكتىك جانە اسكەري قىلمىس تۇرلەرىمەن سوتتالعانى انىقتالعان. بۇعان قوسا، انتيكەڭەستىك ۇگىت-ناسيحات جۇرگىزگەن، قاستاندىق جاساۋ، ۇيىمداستىرۋشىلىق كونتررەۆوليۋتسيالىق، جاپپاي تارتىپسىزدىكتەرگە، باندالار كوتەرىلىسىنە قاتىسۋ، سوتسياليستىك م ۇلىكتى ۇرلاۋ باپتارىمەن سوتتالعان، ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس كەزىندەگى كەڭەستىك تۇتقىندار، گۋرەۆتە ورنالاسقان ءۇشىنشى قۇرىلىس كولونناسىنىڭ جۇمىسكەرلەرى اقتالماعان ساياسي قۋعىن سۇرگىن قۇرباندارى كاتەگوريالارىن قۇرايتىنى انىقتالىپ وتىر.

ح.دوسمۇحامەدوۆ اتىنداعى اتىراۋ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قاۋىمداستىرىلعان پروفەسسورى شاحمان ناعيموۆتىڭ پىكىرىنشە، وتكەن عاسىردىڭ 20-30-جىلدارى كەڭەس ۇكىمەتىنىڭ كۇشىمەن سايلاۋ قۇقىعىنان ايىرىلعان ازاماتتاردىڭ سانى اتىراۋ وبلىسىندا 3 مىڭنان اسادى.

«سايلاۋ قۇقىعىنان ايىرىلعان ادامداردىڭ تىزىمىندە كەڭەس ۇكىمەتىنە قارسى ادامدار، قاناۋشىلار، ەسكىگە سەنۋشىلەر، كۋلاكتار، ساۋداگەرلەر بولعان. بۇلاردان وزگە، ەجەلدەن حالىققا اسا پايدالى ماماندىق يەلەرى بولىپ تابىلاتىن مالشىلار، قاساپشىلار، شىعارماشىلىق كاسىپ وكىلدەرى دە قۋدالاۋعا ۇشىرادى» دەيدى شاحمان ناعيموۆ.

ونىڭ ايتۋىنشا، 1923 جىلدان باستاپ داۋىس بەرۋ قۇقىعىنان ايىرىلعانداردى كوممۋنالدىق پاتەرلەردەن شىعارۋ، سونداي-اق، بالالارىن مەكتەپتەردەن قۋ ارەكەتتەرى بولعان.

«ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن اقتاۋ – جاۋاپتى ءىس. بۇگىنگى ەل ترايحى، وسكەلەڭ ۇرپاق ءۇشىن تاريحي قۇندىلىقتارىمىزدى جاڭعىرتاتىن جاڭا زەرتتەۋ جيناقتارى اسا قاجەت. وسى ورايدا قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى قاجەتتى اقپاراتپەن دەر كەزىندە قامتىپ، عالىمدارمەن بىرلەسە جۇمىس ىستەۋى ءتيىس» دەدى وبلىس اكىمى ماحامبەت دوسمۇحامبەتوۆ.