ماڭگىلىك ەلدىڭ مۇراتى

اباي ولەڭدەرىنەن ءۇزىندى وقىپ، ەستافەتانى جالعاستىرۋدى قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆقا جولداعان وقۋشى ءلايلىم-شىراق ەرلانقىزى بۇگىنگى سالتاناتتى جيىننىڭ بەتاشارىن حاكىم جىرىمەن اشىپ بەردى. بۇدان سوڭ ۇلى ابايدىڭ رۋحىنا تاعزىم ەتىپ، ونىڭ مول مۇراسىن دارىپتەۋ ماقساتىندا بۇكىل قازاقستان حالقى بەلسەنە اتسالىسقان يگى باستامانىڭ جاڭا بيىكتەرگە جەتەلەيتىن ونەگەسى جايىندا ءسوز قوزعاعان بەلگىلى ابايتانۋشى، عالىم تۇرسىن جۇرتباي حاكىم مۇراسىنىڭ قۇندىلىعى تۋراسىندا كەڭىنەن اڭگى­مەلەي كەلە، «مەنىڭ ويىمشا اباي ءبىر كۇندىك، ءبىر جىلدىق، ءبىر عاسىرلىق ەمەس. قازاق قازاق ەكەنى راس بولسا، ونىڭ تۇيسىگى اقىل-ەسى دۇرىس ۇرپاق بولاتىن بولسا، اباي قازاقپەن بىرگە ماڭگىلىك جاسايدى. ويتكەنى ابايدى ءتۇسىنۋ – قازاقتى ءتۇسىنۋ»، دەپ اتاپ ءوتتى. ال اقىن نەسىپبەك ايت ۇلى قوعامدىق سانانى جاڭعىرتۋعا باستاعان اباي جىلىنىڭ دامۋىمىزعا سەرپىن بەرەتىن ءىس-شارا رەتىندە ءمانى زور ەكەندىگىن، كەمەڭگەر اقىننىڭ مۇرالارى جارقىن بولاشاققا باستايتىن جاڭاشا جول ەكەندىگىن ايتا كەلە، اباي رۋحىنا قىزمەت ەتكەن بۇكىل قازاق جاساي بەرسىن دەگەن ءباتۋالى باتاسىمەن بارشاعا جاق­سى تىلەگىن ارنادى.

ابايدىڭ تۇلعاسى مەن مۇراسىن شەتەلدەردە العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ ۇلىقتاعان حالىقارالىق تۇركى اكادەمياسىنىڭ كەيبىر جۇمىستارىن تانىستىرعان اكادەميا پرەزيدەنتى دارحان قىدىرالى اباي مۇراسى با­ۋىرلاس تۇركى تىلدەرىنە اۋدارىلعانىن، اتاپ ايتقاندا اباي شىعارمالارىنىڭ تۇرىك تىلىندەگى تولىق جيناعىنىڭ جانە مۇحتار اۋەزوۆتىڭ 2 تومنان تۇراتىن «اباي جولى» رومان-ەپوپەياسىنىڭ جارىققا شىعۋى وقىرمان قاۋىم ءۇشىن ەلەۋلى جاڭالىق بولعانىن اتاپ ءوتىپ، اتاۋلى مەرەكەگە وراي قۇتتىقتاۋىن جەتكىزدى. «ۇلتتىق رۋحانياتىمىزدىڭ ۇستىنى بولعان ابايمەن باستالعان جىل قورىتىندىلانىپ جاتىر. ول تۇركى الەمىنىڭ مويىندالعان باس اقىنى اتاندى»، دەگەن دارحان قىدىرالى اباي مەرەيتويىنا وراي «Egemen Qazaqstan» گازەتىنىڭ ۇيىمداستىرعان ارنايى ساراپتاماسى ەكى تومدىق جيناق رەتىندە باسپاعا ازىرلەنگەنىن جەتكىزدى.

جيىن بارىسىندا ءسوز العان اباي اتىنداعى حا­لىقارالىق مادەنيەت پەن ونەردى قولداۋ ورتالىعىنىڭ باسقارما توراعاسى ەرمەك بەيسەمباەۆ اباي مەرەيتويىندا اتقارىلعان مادەني، رۋحاني شارالاردىڭ جوعارى دەڭگەيدە وتكىزىلگەنىن، بۇل رەتتە قالامگەر مۇحتار ماعاۋيننىڭ ۇلت رۋحانياتىنا قوسقان ولشەۋسىز ەڭبەگى ءۇشىن اتالعان «اباي» مەدالىمەن ماراپاتتالعانىن ايتا كەلە، جازۋشىنىڭ ەلگە دەگەن ايرىقشا سالە­مىن جەتكىزدى. حالىقارالىق قوردىڭ ات­قارۋشى ديرەكتورى اسلان عافۋروۆ ۇزاق جىلدار بويى رۋحانيات سالاسىندا تالماي ەڭبەك ەتىپ كەلە جاتقان الدىڭعى اعا بۋىن وكىلدەرى تۇرسىن جۇرتباي، شاكىر ىبراەۆ، نەسىپبەك ايت ۇلى، سەرىك نەگيموۆ، كوپەن امىربەك، دارحان قىدىرالى، اسان وماروۆ، مايرا ءىلياسوۆا، ەرلان رىسقالي سىندى زيالى قاۋىم وكىلدەرى مەن ءلايلىم-شىراق ەرلانقىزى، دياس ءمۇسليموۆ، ايدوس ەسماعامبەت سىندى كەيىنگى جاس­تاردى «اباي» مەرەيتويلىق مەدالىمەن ماراپاتتاپ، جينالعان قاۋىمدى اتاۋلى مەرەكەمەن قۇتتىقتادى.

«اكادەميالىق كىتاپحانا ۇجىمى مەن شاقىرتۋدى قابىل العان زيالى قاۋىم وكىلىنە العىس بىلدىرەمىز. بىلتىر مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت كەمەل ۇلى ابايدىڭ 175 جىلدىعىن اتاپ ءوتۋدى رەسمي جاريالاعالى بەرى، ەلىمىزدىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىندە كوپتەگەن ءىس-شارا ۇيىمداستىرىلىپ، شەتەلدەردە كەڭىنەن ناسيحاتتالىپ جاتتى. اباي مەن جامبىل ەسىمى قازاق ۇلتىنا ماقتانىش قانا ەمەس، رۋحاني كۇش-جىگەر بەرەتىنىنە سەنىمىمىز كامىل. اباي مۇراسىن ناسيحاتتاۋشى الدىڭعى تولقىن اعالارىمىز بەن اپالارىمىزدىڭ سارا جولى ارى قاراي ۇلت ماقتانىشى، رۋحانياتتىڭ التىن تىرەگى اباي قۇنانباي ۇلى ەسىمىمەن بىرگە كەلەر ۇرپاققا ماڭگى جالعاسا بەرەدى»، دەگەن اسلان عافۋروۆ ابايدىڭ وسيەت-ونەگەسى ەلىمىزدى جاڭا بيىكتەرگە جەتەلەيتىن داڭ­عىل جول ەكەنىن اتاپ ءوتتى.

مادەنيەت پەن ونەر رۋحاني ءومى­رى­مىزدىڭ مايەگى دەسەك، مەملەكەت پەن قوعامنىڭ شىعارماشىلىق ادامدارىنا ايرىقشا قۇرمەتىنىڭ بەلگىسى رەتىندە كۇنتىزبەدەن ورىن العان كاسىبي مەرەكە كۇنىنىڭ ماڭىزى ەرەكشە.  ء«بىز ۇلتتىق سانانى جاڭعىرتامىز جانە باسەكەگە قابىلەتتى ۇلت قالىپتاستىرامىز دەسەك، ابايدىڭ شىعارمالارىن مۇقيات وقۋىمىز كەرەك. ونىڭ قوعامداعى ءتۇر­لى ۇدەرىسكە قاتىستى كوزقاراسى بۇ­گىنگى قازاقستان ءۇشىن اسا پايدالى. ءوز زا­مانىنىڭ عانا ەمەس، قازىرگى قوعامنىڭ دا بەينەسىن تانىتقان اباي – ەلدىك مۇ­راتتىڭ اينىماس تەمىرقازىعى»، دەگەن مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ ابايدىڭ 175 جىلدىق مەرەيتويى قوعامدىق سانانى جاڭعىرتاتىن، ءبىر ەل، تۇتاس ۇلت بولىپ دامۋىمىزعا سەرپىن بەرەتىن ءىس-شارا رەتىندە اتقارىلۋى ءتيىس دەگەن بولاتىن. ء«ولدى دەۋگە بولا ما، ايتىڭدارشى، ولمەي­تۇعىن ارتىندا ءسوز قالدىرعان» دەپ جىرلاعان اباي مۇراسى ءبىر جىلدىڭ عانا ەنشىسىندەگى ناۋقان ەمەس، ماڭگىلىك ەلدىك مۇراتتىڭ اينىماس تەمىرقازىعىنا اينالۋى ءتيىس دەگەن ۋاعدالاس بايلام ايتقان يگى جاقسىلار اقىن تۇلعاسى مەن مۇراسىنىڭ زەرتتەلۋى جالعاسا بەرمەك دەگەن قاناتتاس ويدى جەتكىزدى.