بايتەرەك بەينەلى ەلدىڭ ءدىڭى – بىرلىك

ء«سوزدىڭ اتاسى – بىرلىك، اناسى – شىندىق». اتاعى الاشقا جايىلعان اۋزى دۋالى قاز­داۋىستى قازىبەك بي وسىلاي دەيدى. كەلدىبەكتەن تۋعان ۇلدىڭ كەمەلىنە كەلتىرىپ جەتكىزگەن اقي­قاتى وسى. بايىبىنا بارىپ قاراساق، كەلەشەگىن ويلاعان كەمەڭگەر ء«سوزدىڭ اتاسى – بىرلىك» دەپ الدىمەن تاتۋلىقتى تۋ ەتكەن. بۇل دا تەگىن ەمەس. الاعاي دا بۇلاعاي زاماندا تۇراننىڭ تۇتاس­تىعىن، الاشتىڭ اماندىعىن ساقتاپ قالعان دا وسى بىرلىك ەمەس پە ەدى؟! تاۋىپ ايتىلعان ءسوز ەمەس، قازاقتىڭ قابىرعالى ءبيى، تاۋ تۇلعاسى قازىپ ايتقان ءسوز بۇل.

تاريحتى تارازىلاعان سايىن وتكەن كۇن­دەردەن وسىنداي وسيەت قالعانىن اڭعارامىز. ونسىز العا باسۋ دا، دارا دامۋ دا جوق. وتكەننەن ساباق الماعان، اتالى ءسوزدى الدىڭعى ورىنعا شىعارماعان مەملەكەتتىڭ مەرەيى ۇستەم بولمايدى. ەندىگى كۇنى اتتىڭ جالى، تۇيەنىڭ قومىنداعى جاۋگەرشىلىك زامان كەلمەسكە كەتتى دەگەنمەن، تۇتاستىعىڭنان ايىرىلساڭ، توپىراعىڭ تۇرماق، توقىمىڭا دەيىن تۋراپ اكەتەتىن ءداۋىر تىم ۇزاي قويعان جوق. اقيناقتىڭ ءجۇزى، اقتاڭداقتىڭ ىزىمەن جازىلعان توم-توم تاريحىمىز – سونىڭ دالەلى ىسپەتتەس.

تاتۋلىق اسپاننان اياعى سالبىراپ تۇسە قال­مايدى. ول ءۇشىن دە كۇن-ءتۇن دەمەي كۇرەسۋ قاجەت. تۇراقتىلىقتىڭ تۇعىرى دا وسى – ىمىراشىلدىق. تۇپتەپ كەلگەندە، تۇسىنىستىك پەن سىيلاستىق بولمايىنشا بەرەكەلى ەل قۇرام دەۋدىڭ ءوزى بەرەكەسىز ءىس. سوندىقتان ىمىرا كىلتىن ءار ادام الدىمەن ءوز جۇرەگىنەن، ساناسىنىڭ تۇپكىرىنەن ىزدەگەنى ابزال. ءبىر قىزىعى، بۇل قۇبىلىس ءاۋ باستان-اق قايراتتى حالقىمىزدىڭ كوڭىل كوكجيەگىنە كوشىپ العان.

قاندا بار قاسيەت دەسە دە بولادى. قولدا بارىمىزبەن ءبولىسىپ، كەربەزدەنگەننىڭ وزىمەن كەلىسىپ كەلەمىز. «كەلىسىپ پىشكەن تون كەلتە بولماسىن» ءبىلىپ، الاۋىزدىقتى ارتتا قالدىرا الدىق. الاش تاتۋ بولعاندا الىنبايتىن اسۋ جوق.

ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ «پرەزيدەنتتىڭ بەس الەۋمەتتىك باستاماسى» حالىققا ۇندەۋىندە «ەل بىرلىگى – ەڭ ءبىرىنشى، قازاقتىڭ بىرلىگى. جاھاندىق كوشتىڭ باسىندا جۇرەتىن مەرەيلى ەل بولۋ ءۇشىن بىرلىك پەن ىنتىماق الدىمەن وزىمىزگە، قازاققا كەرەك. تاريحتىڭ ءوزى دالەلدەگەن ءبىر اقيقات بار – حالقىمىز بىر­لىك­تە بولسا كۇشەيگەن، بىرلىگى قاش­سا السىرەگەن. قاسقا جولدى قاسىم حان جۇرتىن جۇدىرىقتاي جۇمىلدىرا بىلگەنىنىڭ ارقاسىن­دا قازىرگى قازاق جەرىنىڭ نەگىزگى اۋماعىن بىرىكتىردى. «ەل بىرلىگى – ەل تەڭدىگى» دەگەن – وسى! «قازاق ورداسىنىڭ ليكۋرگى» – ءاز تاۋكە ەلىن تاتۋلىققا ۇيى­تا بىل­گەن­دىك­تەن، قوي ۇستىنە بوز­تور­عاي جۇ­مىرت­قالاعان زامان ورناتتى. «باي­لىق – بايلىق ەمەس، بىرلىك – بايلىق» دەگەن ءسوز سول زاماننان قالعان قاعيدا»، دەگەن بولاتىن.

بۇگىندە بۇكىل الەم تاتۋلىعى­مىزعا تاڭىرقاي قاراپ، بۇتىندى­گىمىز­دى جارىسا جازىپ جاتىر. جۇدى­رىقتاي جۇمىلىپ، الاۋىز­دىق­تان ارىلىپ، كەلىسىمنىڭ كەڭىس­تىگىنە كەرەگە كەرىپ تۇرمىز. ەن­دىگى مىندەت ەلباسى ايتقان بىر­لىك ات­تى باستى بايلىعىمىزدى بىز­دەن كەيىنگى بۋىنعا ۇلگى ەتىپ، ال­داعى ۇرپاققا اماناتتاۋ. دانا حالقىمىز «التاۋ الا بولسا اۋىزداعى كەتەدى، تورتەۋ تۇگەل بولسا توبەدەگى كەلەدى» دەپ بەكەر ايت­پا­عان. التى قۇرلىقتىڭ الدىندا الاش جۇرتى الاۋىزدىعىمەن ەمەس، اۋىزبىرشىلىگىمەن ابىرويلى. ۇلتى­مىزدى ۇيىستىرىپ تۇرعان ۇلى قۋاتىمىز دا – وسى. تۋعان ەل­دىڭ تورىندە، ءبىر شاڭىراقتىڭ استىن­دا ابىرويىمىز اسپانداپ، بە­رە­كەمىز ەسەلەنىپ، مەرەيىمىزدىڭ تا­­س­ىپ وتىرعانى – ەڭ الدىمەن ءبىر-بىرى­­مىزگە دەگەن باۋىرمالدىقتىڭ، سىي­­لاس­تىقتىڭ، تۇسىنىستىكتىڭ جەمىسى.

 ەلباسىنىڭ كورەگەندىگى مەن ەرەن ەڭبەگى، اسسامبلەيا قۇرىپ، اۋىز­بىر­شىلىككە شاقىرۋى – الاۋىز­دىقتىڭ الدىن الۋدىڭ انىق جولىنا اينالدى. الاش توپىراعىن­دا بىرەۋدى بىرەۋ «قا­راسىڭ» دەپ قارالاپ، «اققۇباسىڭ» دەپ الالاپ جاتقان جوق. كوك اسپاندا – كۇن، قارا جەردە – قازاق­ستان جالعىز. ال قازاقستاننىڭ عاجاپستانعا اينالعان ءساتى – بىرلىكتى بەرەكە دەپ بىلگەن كۇنى بولماق. تۇراقتىلىقتى – تۇلپار، تاتۋلىقتى – سۇڭقار ەتىپ، ەرتەڭگى كۇنگە بوي تۇزەيتىنىمىز دە سودان. سوندىقتان بولار، بىرلىگى جاراسقان، تاتۋلىعى تاۋ اسقان ەلدىڭ ەرتەڭىنە ەشكىم دە تالاسپايدى دەپ ۇعىنامىز. بەرەكەلى بىرلىگىمىز، مەرەكەلى تىرلىگىمىز بولعان كەزدە عانا «كوڭىل كوڭىلدەن سۋ ءىشىپ»، اتى وشكىر ارازدىقتىڭ اۋىلى الىستايدى. بۇعان دەيىن دە سولاي بولعان. بۇدان كەيىن دە سولاي بولا بەرمەك.

مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ «بۇگىندە ءاربىر قازاقستاندىق قاي ەتنوستىق توپ­قا جاتاتىنىنا قاراماستان، وز­دەرىن ءبىرتۇتاس ۇلكەن وتباسىنىڭ مۇ­شە­سى سەزىنەدى. بىرلىك پەن كەلى­سىم – حالقىمىزدىڭ قيىن-قىس­تاۋ جىلداردا دا ساقتاي بىلگەن قۇندىلىقتارى. «ارالۋاندىقتان بىرلىككە» – ءبىزدىڭ ساياساتىمىز­دىڭ ءمانى. ءبارىمىز بىرگە ءوزىمىزدىڭ ەڭ­بەك­سۇيگىشتىگىمىزبەن، تابان­دى­لى­عىمىزبەن عانا قۋاتتى ءارى دا­مىعان مەملەكەت قۇرا الامىز»، دەدى. ەل پرەزيدەنتى ايتىپ وتىرعانداي، ءبىز – ءبىر وتباسىمىز. ال وتباسىندا ءبولىنىپ-جارىلۋ، ءبىر-ءبىرىن كەمسىتۋ، ارازداسۋ دەگەن بولمايدى. اباي بابامىز ايتىپ كەتكەندەي، ء«بىرىڭدى، قازاق، ءبىرىڭ دوس، كورمەسەڭ ءىستىڭ ءبارى بوس» ەكەنىن ءبىر كىسىدەي بىلەتىن كۇنگە جەتتىك. ارالۋاندىعىمىز ارتىقشىلىعىمىزعا اينالدى. جان-جاعىمىزداعى قاي ەتنوس­تى بولسىن جات كورىپ جاتىرقاپ جۇرگەن جايىمىز جوق. «دوس بولعانعا – قۇشاق جايعان تۋىس­پىز، قاس قىلعانعا – قيىپ تۇسەر قىلىشپىز».

جىلدار جىلجىعان سايىن ء«بىر جاعادان – باس، ءبىر جەڭ­نەن قول شىعارىپ» كەرەمەت كۇن­دەرمەن كەزىگىپ كەلەمىز. بۇكىل الەمدى باۋىرىمىزعا باسىپ، 130 ەتنوستىڭ ىشكى ءۇنىن، تىلەك-نيەتىن ۇعىنعىمىز كەلەدى. «بىرلىك بار جەردە – تىرلىك بارىن» تۇيسىنەمىز، ارايلاپ اتقان تاڭ مەن ماناۋراپ باتقان كۇنگە سۇيسىنەمىز. بەيبىت اسپاندى بىلعاعىمىز، بىرلىكتەن وزگە ءاندى شىرقاعىمىز جوق. «قوي ۇستىنە بوزتورعاي جۇمىرتقالاعان» قۇتتى زاماننىڭ قارسى الدىندا تۇرىپ، قيالعا قۇلاش ۇرامىز. 130 ۋىق الاش دەپ اتالار الىپ شاڭىراققا ۋىق بولىپ قادالىپ، كەرەگە بولىپ كەرىلىپ كەلەمىز.

ىنتىماقتان اسقان ىرىس، كەلى­سىمنەن قىمبات كەرەمەت جوق ءبىز ءۇشىن. بايتەرەك بەينەلى ەلىمىزدىڭ ءدىڭى – بىرلىگىمىز بەرىك بولعاي!