وتىرىس قورىتىندىسى بويىنشا وپەك+ ەلدەرى ءوندىرىستى مامىر مەن ماۋسىم ايىندا تاۋلىگىنە 350 مىڭ باررەلگە، شىلدە ايىندا 450 مىڭ باررەلگە دەيىن ارتتىرۋعا كەلىستى.

وپەك+ بىلتىر مۇناي ءوندىرىسىن شورت كەسكەنى بەلگىلى. رەسەي قانشا جەردەن كەلىسكىسى كەلمەي تۋلاعانىمەن، ءوندىرىس ءبارىبىر توقتادى. ايتپەسە، جەر بەتىندە مۇناي قۇياتىن رەزەرۆۋارلار تاپشىلىعى باستالۋ قاۋپى تۋدى. «قارا التىن» تيەگەن قانشا تانكەر سول رەزەرۆۋارلارعا جەتە الماي، جاعالاۋدا قاڭتارىلدى. پروفيتسيت دەفيتسيتتەن دە جامان. بۇعان سەبەپ، ارينە، پاندەميا. جانىمەن اۋرە بولعان جۇرتتىڭ كومىرسۋتەككە دەگەن سۇرانىسى دا كۇرت ازايدى. الەمدىك نارىقتاعى ديسبالانستى جويۋ ءۇشىن ورتاق كەلىسىم كەرەك ەدى. وسىعان وراي وپەك+ مامىر-ماۋسىم ايلارىندا ءوندىرىستى قىسقارتىپ، مۇناي ءوندىرۋ تاۋلىگىنە 9،7 ملن باررەلدى قۇرادى. قىسقارتۋ جىل بويى جۇرگىزىلىپ، 2021 جىلدىڭ قاڭتارىندا تاۋلىگىنە 7،2 ملن باررەلگە دەيىن تومەندەدى. بىلتىر وپەك پەن وپەك+ ەلدەرىنىڭ جيىنتىق مۇناي ءوندىرىسى تاۋلىگىنە 48 ملن باررەل بولعان. بۇل 2019 جىلمەن سالىستىرعاندا 10،6 پايىزعا تومەن.

الەمدە پاندەميا قاۋپى ءالى سەيىلگەن جوق. ۆاكتسينالاۋ دا الا-قۇلا ءجۇرىپ جاتىر. ەۋروپا ەلدەرى جاقىن كۇندەرى قاتاڭ لوكداۋن ەنگىزۋى مۇمكىن. سۇرانىستىڭ بىلتىرعىداي پۇشايمان كۇيگە ءتۇسۋى – ابدەن ىقتيمال نۇسقا. سوعان قاراماستان، وپەك+ ەلدەرى بىرەر كۇن بۇرىنعى كەزدەسۋدە كۇتپەگەن شەشىم قابىلداپ جىبەردى. ءوندىرىسىن قاتاڭ تالاپپەن تەجەپ وتىرعان ساۋد ارابياسىنىڭ ءوزى سوڭعى ساتتە شەشىمىن وزگەرتتى. الداعى مامىر-شىلدە ايلارىندا وپەك+ ءوندىرىستى تاۋلىگىنە 1،15 ملن باررەلگە دەيىن ۇلعايتىپ، ەر-رياد ءوندىرىستى تاۋلىگىنە 1 ملن باررەلگە دەيىن قىسقارتۋدى كەزەڭ-كەزەڭىمەن توقتاتادى.

جوعارىدا ايتىلعان ءۇش ايدا وندى­رى­لە­تىن 2 ملن باررەلگە توقتالساق، وپەك+ ەلدەرى مامىر-شىلدە ايلارىندا جالپى كولەمى تاۋلىگىنە 1،15 ملن باررەل (350+350+450) مۇناي وندىرەدى. مۇنى ءبىر دەپ قويىڭىز. ۋادەسىنەن تايقىپ شىعا كەلگەن ساۋد ارابياسىنىڭ ءوزى وسىنشاما ءونىم وندىرمەكشى. ەر-ريادتىڭ قاڭتار ايىندا ءوندىرىستى تاۋلىگىنە 1 ملن باررەلگە قىسقارتقانىن بىلەمىز. ەندى وسىنشاما كولەم نارىققا قايتا ورالادى. ساۋد ارابياسى مامىردا – 250 مىڭ، ماۋسىمدا – 350 مىڭ، ال شىلدەدە 450 مىڭ باررەل وندىرۋگە كىرىسپەك. بۇل رەتتە ساۋد ارابياسىنىڭ كۆوتاسى دا ءوسىپ، ءبىر كۇندە 9،495 ملن باررەل مۇناي وندىرمەك (قازىرگى كولەمى – 8،15 ملن باررەل). مىنە، سوندا الداعى ءۇش ايدا وپەك+ ەلدەرىنىڭ جالپى ءوندىرىسى كۇنىنە 2 ملن باررەلگە ەركىن جەتەدى.

وتىرىس بولاردان بىرەر كۇن بۇرىن وپەك+ تەحنيكالىق كوميتەتى نارىققا بولجام جاساپ، بيىل مۇناي تۇتىنۋ كولەمىنىڭ تاۋلىگىنە 5،6 ملن باررەلگە وسەتىنىن ايتقان. بۇل وپەك+ ءبىر اي بۇرىن بولجاعاننان تاۋلىگىنە 200 مىڭ باررەلگە تومەن. تەحنيكالىق كوميتەتتىڭ بازالىق ستسەناريى بويىنشا الەمدىك مۇناي نارىعى تاپشىلىققا ۇشىرايدى. سۇرانىس وندىرىستەن تاۋلىگىنە 0،8 ملن باررەلگە اسىپ تۇسەدى. ال وپەك+ ناۋ­رىز ايىندا تاپشىلىق تاۋلىگىنە 1،2 ملن باررەل بولادى دەپ بولجاعان. ەكىنشىسى – بالامالى ستسەناري. ول بويىنشا سۇرانىس باياۋ قالپىنا كەلەدى. مۇنداي جاعدايدا مۇنايعا دەگەن سۇرانىس ءوسىمى تاۋلىگىنە 4،1 ملن باررەلدى قۇرايدى. ال تاپشىلىق ورنىنا تاۋلىگىنە 0،6 ملن باررەل كولەمىندەگى پروفيتسيت پايدا بولادى.

وسىلاي دەي كەلە، تەحنيكالىق كوميتەت لوكداۋننىڭ ءۇشىنشى تولقىنى جانە ۆاكتسينالاۋدىڭ باياۋ قارقىنى سالدارىنان الەمدىك سۇرانىستا كۇنىنە 300 مىڭ باررەل مۇناي ارتىلىپ قالادى دەپ كۇمان كەلتىرگەن ەدى.

وپەك+ وتىرىسى بولاردان از عانا ۋاقىت بۇرىن اقش ەنەرگەتيكا ءمينيسترى دجەننيفەر گرانحولم ساۋد ارابياسىنىڭ حانزاداسى ابدەل ءازيز بەن سالمانمەن تەلەفون ارقىلى سويلەسكەن. اقش ءمينيسترى ەكەۋارا كەلىسسوزدە جاڭعىرمالى ەنەرگيا كوزدەرىن دامىتۋ، ەنەرگيا تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ، مۇناي مەن گاز ءوندىرىسى كەزىندە مەتان قالدىعىن شىعارۋدى ازايتۋ تاقىرىپتارىن قوزعاعاندارىن ايتادى.

سونداي-اق حانزادا رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتينمەن دە سويلەسكەن. كرەمل ەكى ەل باسشىلارىنىڭ ءتۇرلى ماڭىزدى تاقىرىپتار توڭىرەگىندە پىكىرلەسكەندەرىن ايتادى. ىشىندە مۇناي تۋرالى ءبىر اۋىز ءسوز جوق. بىراق وسى ەكى حابار الماسۋدان سوڭ ابدەل ءازيز بەن سالماننىڭ پوزيتسياسى وقىس وزگەرىپ شىعا كەلەدى.

ء«يا، سۇرانىس بويىنشا ءوسىم بولجامى تومەن. الايدا بۇل بار بولعانى 300 مىڭ عانا، 3 ملن باررەل ەمەس. بۇل ءبىزدىڭ وپەك حاتشىلىعىنىڭ جان-جاقتىلىعىن كورسەتەدى. ولار بىرقاتار حالىقارالىق ينستيتۋتقا قاراعاندا بارىنشا كونسەرۆاتيۆتى. ولار ۇسىنىپ وتىرعان سۇرانىس كولەمى الداعى بىرنەشە اي ىشىندە ءوندىرىستى ازايتۋعا ۇسىنىم بەرۋگە جەتكىلىكتى»، دەدى بەن سالمان.

وسىدان سوڭ Brent ماركالى مۇناي باعاسى لەزدە رەاكتسيا تانىتىپ، 3،04 پايىزعا قىمباتتاپ، 64،64 دوللارعا جەتتى. WTI مۇنايى دا قالىس قالعان جوق، 3،6 پايىزعا قىمباتتاپ، 61،3 دوللارعا جەتتى.

وپەك+ كەلىسىمى اياسىندا قازاق­ستان­نىڭ مىندەتتەمەسى مامىر ايىندا تاۋلىگىنە 1،463 ملن باررەلدى قۇراسا، ماۋسىم ايىندا ول 1،469 ملن باررەلگە جەتەدى. ال شىلدەدە تاۋلىگىنە 1،475 ملن باررەل مۇناي ءوندىرۋ كوزدەلىپ وتىر.