بۇگىندە انيماتسيا – بالالاردىڭ عانا قىزىعى ەمەس، ەرەسەكتەردىڭ دە ەرمەگىنە اينالعان جەكە ونەر ءتۇرى. بەلگىلى كينورەجيسسەر ف.حيترۋك: «مۋلتيپليكاتسيا – بۇل عاجايىپ. ءبىز بۇل جايلى ۇمىتپاۋىمىز كەرەك»، دەيتىن ەدى. ۇلتتىق انيماتسيا ونەرى جايىندا سىن از ايتىلىپ جۇرگەن جوق. دەسە دە انيماتسيا ونەرىنىڭ بۇگىنگى احۋالى مەن وسى سالانىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسىپ جۇرگەن بەلگىلى رەجيسسەر-انيماتورلار قولتاڭباسىنداعى كەيىنگى جاڭالىقتاردى سۇراستىرىپ كوردىك.

كوللاجدى جاساعان قونىسباي شەجىمباي، «ەQ»
وسىدان ءۇش جىل بۇرىن قۇرىلعان قازاقستان انيماتسيالىق كينوستۋديالار قاۋىمداستىعى وتاندىق انيماتسيالىق كينو ونەرىنىڭ دامۋىنا ىقپال ەتۋ، بەدەلىن ارتتىرۋ، سونداي-اق كينوستۋديالاردىڭ قۇقىقتىق ماسەلەلەرى بويىنشا مۇددەسىنە وكىلدىك ەتۋ، قورعاۋ، قولداۋ بويىنشا تىندىرىمدى جۇمىستار اتقارىپ كەلەدى. ماسەلەن، OzgeEpic زاماناۋي ونەر كەڭىستىگىمەن بىرلەسىپ ەلىمىزدەگى جاس دارىنداردى قولداۋ ماقساتىندا ÁMEN Animation Film Festival نەگىزىن قالاپ، امەن قايداروۆقا ارنالعان رەسپۋبليكالىق عىلىمي كونفەرەنتسيانى حالىقارالىق دەڭگەيدە وتكىزگەنى – جادىمىزدا. بۇگىندە قاۋىمداستىققا بەلسەندى جۇمىس ىستەپ جاتقان 8 انيماتسيالىق كينوستۋديا، 3 جەكە انيماتسيالىق وقىتۋ ورتالىعى جانە قازاق ۇلتتىق انيماتسيالىق كينو ونەرىن قولداۋ ورتالىعى تىركەلگەن. قاۋىمداستىق جەتەكشىسى، Astana film جاستار كينوستۋدياسىنىڭ ديرەكتورى جانىبەك نۇربەك ۇلى جىل بويى اتقارار جۇمىس جوسپارىن كەڭىنەن اڭگىمەلەپ بەردى.
– قاۋىمداستىق وكىلدەرى رەسەيدەگى حالىقارالىق انيماتسيالىق كينوفورۋمعا، تۇركيانىڭ انكارا قالاسىندا TURKPA-نىڭ ۇيىتقى بولۋىمەن وتكەن تۇركىتىلدەس ەلدەر اراسىندا انيماتسيالىق كينو زاڭىن قابىلداۋ تۋرالى سەمينارعا قاتىستى. قاۋىمداستىق قۇرامىنداعى كينوستۋديالار ۇنەمى ءوزارا شىعارماشىلىق بايلانىستا بولادى. ءدال قازىرگى كەزدە قازاقستانداعى انيماتسيالىق كينو ءوندىرىسىنىڭ تاريفيكاتسياسىن جاساپ جاتىرمىز، – دەيدى ول.
جانىبەك نۇربەك ۇلىنىڭ ايتۋىنشا، انيماتسيا سالاسىندا ءالى دە ماماندار جەتىسپەيدى. قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتى مەن ت.جۇرگەنوۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ونەر اكادەمياسىنىڭ انيماتسيالىق كينو رەجيسسۋراسى ماماندىعىنىڭ تۇلەكتەرى ساپالى ديپلومدىق انيماتسيا فيلمدەرىن جاساپ، وندىرىسكە تەزدەتە بىلەك سىبانا كىرىسسە دەگەن تىلەگى بار. ول باسشىلىق ەتەتىن Astana film ستۋدياسىنىڭ كورەرمەن قاۋىمعا ۇسىنار قۋانىشتى جاڭالىعى بارشىلىق. سونىڭ ءبىرى – «بالاپان» ارناسىنىڭ تاپسىرىسىمەن 2020 جىلى قازان ايىنان باستالعان «عارىشكەر بالا جىگەر» اتتى ون سەريالى 2D انيماتسيالىق ءفيلمى اياقتالۋعا جاقىن.
– بيىل كىشكەنتاي كورەرمەندەرىمىزدىڭ سۇيىكتى ارناسى «بالاپان» ارناسىنان شىعاتىن جاڭا ساپالى دۇنيەلەر كورەرمەن كوزايىمىنا اينالادى دەپ سەنەمىز. سونىمەن قاتار ۇلتتىق كينونى قولداۋ ورتالىعىنىڭ وتكەن جىلى وندىرىسكە جىبەرگەن انيماتسيالىق جۇمىستارى دا جىل سوڭىندا دايىن بولادى دەپ ۇمىتتەنەمىز، – دەيدى ول.
«شىراق» الەمدىك الاڭعا جول تارتادى
ال ونەر بايگەسىندە ورەلى ىزدەنىستەرىمەن دارالانىپ جۇرگەن جاڭا تولقىن وكىلدەرىمەن تىلدەسكەنىمىزدە وزدەرىنىڭ شەبەرلىكتەرىن شىڭداي باستاعانىن، ءتىپتى شەت مەملەكەتتەردەن تاپسىرىس الا باستاعانىن قۋانا جەتكىزدى. الماتى قالاسىنداعى ARA studios انيماتسيالىق ستۋدياسىنىڭ رەجيسسەرى مەيىرجان ساندىبايدىڭ ەسىمى «كوكسەرەك»، «يت» قىسقامەترلى انيماتسيالىق فيلمدەرىمەن جاقسى تانىس. بۇگىندە «بالاپان» ارناسىمەن بىرلەسىپ، «دارا تۇلعا»، ء«سابي» انيماتسيالىق سەريالدارىن جانە امەريكا پروديۋسسەرلەرىنىڭ ۇسىنىسىمەن Jozie Flores اتتى تيك توك جەلىسىنىڭ جۇلدىزى جايلى روليكتەر تۇسىرگەن.
– قازىر الەمدىك فەستيۆالدارعا In Light (قاز. «شىراق») اتتى قىسقامەترلى انيماتسيالىق فيلم دايىنداپ جاتىرمىز. شىعارماشىلىق توبىمىز ەلىمىزدىڭ ەڭ بىلىكتى ءارى تاجىريبەلى ماماندارىنان قۇرالعان. ولاردىڭ قاتارىندا كاسىبي ستسەناريست، جۇلدەلى رەجيسسەر، ديسنەيلىك شەبەرلەردەن ءبىلىم الىپ جۇرگەن انيماتورلار، كومپيۋتەرلىك گرافيكانىڭ جىلىگىن شاعىپ، مايىن ىشكەن ريگگەرلەر مەن مودەلدەۋشىلەر دە بار. الداعى ماقساتىمىز انيماتسيا سالاسىندا قازاقستاندىق برەند قالىپتاستىرۋ. ول ءۇشىن قازىر تىڭ يدەيالار، قىزىقتى وقيعا مەن تارتىمدى كەيىپكەرلەردى ىزدەپ ءجۇرمىز، – دەيدى مەيىرجان.
«ەر تارعىن» بالدىرعاندارمەن جۇزدەسەدى
جالپى، قازاق انيماتسياسىنىڭ دامۋى قازاق فولكلورىمەن تىعىز بايلانىستى. وتاندىق كينووندىرىس الاڭىندا ون جىلدان بەرى جۇمىس ىستەپ كەلە جاتقان Dala animation ستۋدياسى ءدىلشات ءراحماتۋلليننىڭ رەجيسسەرلىك جەتەكشىلىگىمەن وسى قاتارداعى ۇلكەن-ۇلكەن جوبالاردىڭ تۇساۋىن كەستى. ماسەلەن، اتالعان ستۋديا تۇسىرگەن «شاحمات پاتشالىعى» مۋلتحيكاياسىنىڭ تانىستىرىلىمى لاتۆيا استاناسى ريگادا شاحماتتان جاسوسپىرىمدەر اراسىنداعى ەۋروپا چەمپيوناتىنىڭ اشىلۋىندا كورسەتىلگەن-ءدى. بۇل دا قازاق انيماتسياسى ءۇشىن ايتۋلى جەتىستىك.
– قازىر «بالاپان» تەلەارناسىمەن بىرلەسىپ تۇراقتى جۇمىس ىستەپ كەلەمىز. ءاۋ باستا، اشىلعالى بەرى ارنامەن بىرلەسىپ كوپتەگەن جوبانى بىرگە اتقاردىق. بالالاردىڭ سۇيىكتى ارناسىمەن بىرگە ءوسىپ-جەتىلىپ كەلەمىز دەسەك تە بولادى. بيىل «ەر تارعىن» جىرى بويىنشا انيماتسيالىق جوبانى اياقتاپ قالدىق. بۇيىرسا، كىشكەنتاي بالالار جازعا سالىم كورىپ قالۋى ءتيىس. الداعى جوسپارىمىز تولىقمەترلى فيلمدەردى تۇسىرە وتىرىپ، دۇنيەجۇزىلىك پروكاتقا شىعۋدى ارمانداپ ءجۇرمىز. ءبىزدىڭ جوسپارلارىمىز – ءبىزدىڭ ارماندارىمىز، – دەگەن رەجيسسەر ستۋديا ۇجىمىنىڭ الدىنا بيىك مىندەتتەردى قويىپ كەلەدى. جۋىردا Dala animation ستۋدياسى ازىرلەگەن «اۋا» انيماتسيالىق ءفيلمى ىستانبۇلدا وتكەن Best Istanbul Film Festival «ۇزدىك قىسقامەترلى انيماتسيا» اتالىمى بويىنشا جەڭىمپاز بولىپ تانىلدى.
«التىن ادام» توقتاپ تۇر
2018 جىلى رەجيسسەرلەر تۇردىبەك مايدان مەن تىلەك تولەۋعازى تۇسىرگەن «مۇزبالاق» ءمۋلتفيلمى كورەرمەنگە جول تارتقاندا ۇلتتىق انيماتسيا قورجىنى تاعى ءبىر تاماشا تۋىندىمەن تولىقتى دەپ قۋانعان بولاتىنبىز. قازاق ساياتشىلىق ونەرى تۋرالى تولىقمەترلى انيماتسيالىق ءفيلمى بىرقاتار حالىقارالىق بايقاۋلاردىڭ جەڭىمپازى بولىپ تانىلدى. 2019 جىلى گەرمانيانىڭ انيماتسيالىق فيلمدەر ينستيتۋتى (DIAF) تاعايىنداعان «ۇزدىك انيماتسيالىق فيلم» جۇلدەسىمەن ماراپاتتالعان-دى. سول كەزدە «2D انيماتسياسىنىڭ تاڭعالدىرارلىق ۇلگىسى. Disney جانە Pixar انيماتسيالىق كەڭىستىگىنەن تىس جەردە جاسالعان ناعىز جاڭالىق»، دەپ باعالانعان ەدى. مازمۇندى مۋلتفيلم ءتۇسىرۋدى ماقسات ەتكەن جىگىتتەردىڭ ءار باسقان قادامىن نازاردا ۇستاپ، سول جىلى «التىن ادام» انيماتسيالىق ءفيلمىن تۇسىرۋگە ازىرلىك جۇمىستارى باستالعانى جايىنداعى اقپاراتتى گازەت بەتىنە دە جازعانبىز. وسى ورايدا Ańyz film ديرەكتورى، رەجيسسەر تۇردىبەك مايداننىڭ ەندىگى شىعارماشىلىق ىزدەنىسى جايىندا بىلمەك بولىپ حابارلاسقانىمىزدا، تاقىرىپ جاعىنان دا، ءتۇسىرىلىم جاعىنان دا قۋانتارلىق جاڭالىقتارىمەن سۇيىنشىلەدى.
– وتكەن جىل ءبىزدىڭ ستۋديامىز ءۇشىن دە، قازاق انيماتسيا سالاسى ءۇشىن دە ايتارلىقتاي تابىستى جىل بولدى. قازىر بۇرىنعىداي ەمەس، قازاق انيماتسياسىندا ىلگەرىلەۋ بار. دامۋ دا بار. سۇرانىس بار جەردە، دامۋدىڭ قوسا جۇرەتىنى ءسوزسىز. بىلتىر 20 سەريادان تۇراتىن ۇلتتىق قۇندىلىعىمىزدى ايشىقتايتىن بالالار ءفيلمىن تۇسىردىك. بۇگىندە «بالاپان» تەلەارناسىنان تاپسىرىس الىپ، ستۋديالار اشىلىپ تا جاتىر. قازىر ۇلتتىق كينونى قولداۋ ورتالىعىنىڭ دەمەۋىمەن ءبىزدىڭ ۇجىمعا بەس جوبا بەرىلدى. سونىڭ ءبىرى – «التىن ادام» ءفيلمى الايدا ول تۋىندى ءتۇسىرىلىم جۇمىستارى بارىسىنا توقتالدى. ايتۋىنشا، اتالعان ءفيلمنىڭ ستسەناريىن بەلگىلى دراماتۋرگ ءانناس باعدات جازعان.
– ءوز قالتامنان قارجى تولەپ وتىرىپ، فيلم ستسەناريىن 2 ايدا جازىپ شىققانبىز. ءار جۇمىستىڭ ءوزىنىڭ العاشقى باسقىشتارى بولادى. ستسەناريدى جازىپ بولعان سوڭ، «قازاقفيلم» ستۋدياسىنىڭ انيماتسيا بولىمىندەگى ساراپشىلىق كەڭەس تاڭداۋىنان وتتىك. ودان ءارى مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ رۇقساتىن الىپ، «قازاقفيلم» قولداۋىمەن جۇمىستى ەندى باستاپ جاتقانىمىزدا 2019 جىلى جوبا توقتاپ قالدى. ۇلتتىق كينونى قولداۋ ورتالىعىنىڭ اشىلۋى، ونداعى باسشىلىقتارداعى اۋىس-ءتۇيىس قولبايلاۋ بولىپ، جۇمىسىمىز ماندىماي تۇر. بەكىتىلگەن قارجى ءالى كۇنگە دەيىن بولىنبەي كەلەدى، – دەگەن رەجيسسەر قارجى تاپشىلىعىنان ۇجىمداعى مىقتى مامانداردىڭ وزگە جوبالارعا تاراپ كەتۋ قاۋپى تۋعانىن جەتكىزدى.
– انيماتسيا سالاسىنداعى تاعى ءبىر وزەكتى ماسەلە – مامان تاپشىلىعى. «التىن ادام» ۇلكەن دودالارعا تۇسەتىن جوبا بولعاندىقتان، ءپىسىپ-جەتىلگەن، وسى سالانىڭ ۇزدىك ماماندارىن تارتۋعا تۋرا كەلەدى. ال جوبامىز توقتاپ تۇرعاندىقتان، ول ماماندار كەتۋگە ءماجبۇر. ءبىزدىڭ باسشىلىق انە-مىنە دەپ سوزا بەرگەنشە، جوبانى ارمەن قاراي تۇسىرۋىمىزگە مۇمكىندىك بەرسە، – دەيدى ول.
قۇسبەگىلىكتىڭ قىر-سىرىن شىنايى جەتكىزگەن «تاستۇلەك»، «مۇزبالاق» سىندى فيلمدەرىمەن قازاق انيماتسياسىنداعى فولكلورلىق ءداستۇردىڭ دامۋىن جاڭا بەلەسكە كوتەرگەن اۆتور وسىلايشا تەكەتىرەستى ءۇزىلىس ۇستىندە جۇرگەن بولىپ شىقتى.
قازاق ءمۋلتفيلمىنىڭ اتاسى امەن قايداردىڭ كوشىن جالعاعان جاس بۋىننىڭ سوزىنەن بايقاعانىمىز – قازاق انيماتسياسىن العا سۇيرەسەك دەگەن جالىن دا، جاڭاشىلدىق تا بار ەكەن. ونىسى سوزىنەن عانا ەمەس، ىسىنەن دە اڭعارىلادى. الەمدى ونەرىمەن تاڭعالدىرعان ديماشتاي، يمانبەكتەي ورىمدەي جاستاردىڭ الامان بايگەدە بابى دا، باعى دا قاتار وزا شاپقانى كەشە عانا ەمەس پە؟! «بولام دەگەن بالانىڭ بەتىن قاقپا، بەلىن بۋ» دەگەن. جاستار تەك مۇمكىندىك بەرىلگەنىن قالايدى!
«قازاقستان بارىسىنىڭ» جەڭىمپازى انىقتالدى
سپورت • كەشە
جولاۋشىلار تاسىمالى: باعا جوعارى، ساپا تومەن
قوعام • كەشە
الەم • كەشە
سايلاۋدى قحر مەن اۋستراليا باقىلايدى
الەم • كەشە
الەم • كەشە
جاڭارعان كونستيتۋتسيا: نە؟ قاشان؟ قالاي؟
قازاقستان • كەشە
جاڭا ساياسي مادەنيەتتى قۇرۋداعى ماڭىزدى قادام
قازاقستان • كەشە
زاۋىتتىڭ ماسەلەسى «ۆاگون-ۆاگون»...
ايماقتار • كەشە
دەلدال كومپانيالار: ەكونوميكانىڭ دوسى ما، قاسى ما؟
ەكونوميكا • كەشە
كيبەرقىلمىسپەن كيبەرزاڭگەر كۇرەسۋگە ءتيىس
قوعام • كەشە
ايماقتار • كەشە
شىمكەنت بيۋدجەتى 4 جىلدا 4 ەسە ءوستى
ايماقتار • كەشە
تاريح • كەشە
تاريح • كەشە
ساناداعى سىلكىنىس نەمەسە كۇرەسكەردىڭ قالىپتاسۋى
احمەت بايتۇرسىن ۇلى • كەشە
ءموبيلدى ينتەرنەتتى تۇتىناتىندار كوبەيدى
قوعام • كەشە
تەننيسشىلەر «پرەزيدەنت كۋبوگىندا» باق سىنايدى
تەننيس • كەشە
تۇماندى البيوندا توپ جارعان كوماندا
ايماقتار • كەشە
رۋحانيات • كەشە
13 وڭىردە اۋا رايىنا بايلانىستى ەسكەرتۋ جاريالاندى
اۋا رايى • كەشە
سقو-دا بالىق اۋلاۋ ءتارتىبىن بۇزعاندار جازالاندى
قوعام • كەشە
قر ءسىم وزبەكستانداعى جاعدايعا قاتىستى مالىمدەمە جاسادى
قازاقستان • كەشە
الماتىدا 36 گرادۋس ىستىق بولادى
اۋا رايى • كەشە
تەحاس شتاتىندا اتىس بولىپ، 3 ادام قازا تاپتى
الەم • كەشە
3 شىلدەگە ارنالعان اۋا رايى بولجامى
اۋا رايى • كەشە
الماتىداعى قۇرىلىس بازارىندا ءورت شىقتى
ايماقتار • كەشە
تەننيسشى دميتري پوپكو يسپانيادا چەمپيون اتاندى
تەننيس • كەشە
ۆاكتسينا سالدىرعان قازاقستاندىقتاردىڭ سانى ناقتىلاندى
كوروناۆيرۋس • كەشە
الماتى ماڭىندا جەر سىلكىنىسى بولدى
ايماقتار • كەشە
كوروناۆيرۋس جۇقتىرۋدىڭ 188 جاعدايى انىقتالدى
كوروناۆيرۋس • كەشە
كاسىپكەردەن 50 ملن تەڭگە بوپسالاعان بلوگەر قاماۋعا الىندى
ANTIKOR • كەشە
ەلوردادا اۋىلشارۋاشىلىق جارمەڭكەلەرى ءوتىپ جاتىر
ەلوردا • كەشە
پرەزيدەنت قازاقستاندىقتاردى ۇلتتىق دومبىرا كۇنىمەن قۇتتىقتادى
پرەزيدەنت • كەشە
قازاقستان • كەشە
51،4 مىڭعا جۋىق ادام الەۋمەتتىك تولەم الدى
قوعام • 02 شىلدە، 2022
سەنات جانىنان عىلىمدى دامىتۋ جونىندەگى جۇمىس توبى قۇرىلادى
عىلىم • 02 شىلدە، 2022
ەلوردادا جىل باسىنان بەرى 430 جۇرگىزۋشى جول ەرەجەلەرىن بۇزعان
قوعام • 02 شىلدە، 2022
ۇقساس جاڭالىقتار