سالىق ساياساتى – سان ءىستىڭ باسى

قىزمەتتەردى الۋ ۋاقىتى قىسقاردى

ەرۇلان جاماۋباەۆ سالىقتىق-كەدەندىك اكىمشىلەندىرۋدەگى وڭ ديناميكانى اتاپ ءوتتى. 2020 جىلى مەملەكەتتىك كىرىستەر ور­گاندارى 11،4 مىڭ سالىقتىق تەكسەرۋ جۇر­گىزدى، بۇل 2019 جىلمەن سالىستىرعاندا 58% از، ال ناتيجە كورسەتكىشى 29%-عا ارتىق. بۇل سالادا قاشىقتان باقىلاۋدىڭ جاڭا ادىستەرى ەنگىزىلدى. مەملەكەتتىك ساتىپ الۋدىڭ اشىقتىعىن ارتتىرۋ ماقساتىندا ءتيىستى قاعيدالارعا وزگەرىستەر ەنگىزىلدى، وندا مەملەكەتتىك ساتىپ الۋعا قاتىسۋشىلاردىڭ قارجىلىق تۇراقتىلىعى راستالادى. وتكەن جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 2،5 مىڭ ءوتىنىش قارالىپ، 7،4 ملرد تەڭگە سوماسىنا تۇسىمدەر قامتا­ما­سىز ەتىلدى. قحر ەكسپورتى – قازاقستان يمپور­تى باعىتى بويىنشا ستاتيستيكالىق دەرەك­تەردەگى ايىرماشىلىقتار وتكەن جىلى 45%-عا دەيىن تومەندەدى. كەدەندىك تەكسە­رۋلەردىڭ تيىمدىلىگى 51%-عا دەيىن ارتتى، بۇل قوسىمشا 25 ملرد تەڭگەنى قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك بەردى.

اكىمشىلەندىرۋ پروتسەستەرىن اۆتو­مات­­تاندىرۋ جانە ادامي فاكتوردى بول­­دىرماۋ ماقساتىندا «ەكسپورتتىق باقى­­لاۋ» ءمودۋلى ىسكە قوسىلدى جانە ناۆيگا­تسيالىق پلومبالاردى پايدالانۋ باستال­دى. قازىردىڭ وزىندە ايتارلىقتاي ناتي­جەسى بايقالعان.  مەملەكەتتىك كىرىستەر كو­مي­تەتىنىڭ بايلانىس ورتالىعى 2020 جىلى 670 مىڭنان استام سالىق تولەۋشىنىڭ ءوتى­نىشىن وڭدەدى. ولاردىڭ 91%-ى وپەرا­تور­لاردىڭ جۇمىسىن «وتە جاقسى» دەپ باعا­لاعان. «وتكەن جىلى 22،3 ملن مەملە­كەتتىك قىزمەت كورسەتىلدى، ونىڭ 97% – ەلەكتروندى تۇردە بەرىلگەن. كوبى­نە­سە ادام­دار جەرگىلىكتى سالىقتاردى تولەۋ، سا­لىق بەرەشەگىنىڭ سومالارى، ەسەپتىلىكتەردى تولتىرۋ جانە تاعى باسقا ماسەلەلەر بويىنشا جۇگىندى» دەدى ە.جاماۋباەۆ.

ەنگىزىلگەن تسيفرلى تەحنولوگيالارعا كەلەتىن بولساق، 2019 جىلى «استانا-1»، «ەلەكتروندى شوت-فاكتۋرالار»، «تاۋە­كەل­دەردى باسقارۋ جۇيەسى» اقپاراتتىق جۇيەلەرى ەنگىزىلدى. بۇگىنگى كۇنى سالىق دەكلاراتسيالارىنىڭ 99%-ى جانە كەدەندىك دەكلاراتسيالاردىڭ 100%-ى قاشىقتان تاپسىرىلادى. قارجى ءمينيسترىنىڭ ايتۋىنشا، «ەلەكتروندى شوت-فاكتۋرالار» جۇيەسىن ەنگىزۋ كونتراگەنتتەر اراسىنداعى مامىلەلەردى ونلاين رەجىمدە قاداعالاۋعا مۇمكىندىك بەردى.

2020 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىن­شا اكىمشىلەندىرۋ جانە تسيفرلاندىرۋ ەسە­بىنەن قوسىمشا 710 ملرد تەڭ­گە سا­لىق تۇسىمدەرى تۇسكەن. قارجى مينيستر­لىگى اكىمشىلەندىرۋدى ودان ءارى جەتىل­دىرۋ جانە بيۋدجەتتى تولىقتىرۋ ءۇشىن تسيفر­لاندىرۋعا باسا نازار اۋدارا وتىرىپ، بىر­قاتار ناقتى شارالار ازىرلەگەن. ولار: ترانس­شەكارالىق ساۋدانى باقىلاۋدى كۇشەي­تۋ; كەدەندىك ينفراقۇرىلىمدى جاڭ­عىرتۋ; اقپاراتتىق جۇيەلەردى جەتىلدىرۋ جانە جاڭا پلاتفورماعا كوشۋ; ءىرى سالىق تو­لەۋشىلەردىڭ كولدەنەڭ مونيتورينگىن قولدانۋ; حالىق پەن بيزنەسكە ارنالعان ءمو­بيلدى قوسىمشالاردى دامىتۋ;  زاڭنامانى جەتىلدىرۋ.

ە. جاماۋباەۆتىڭ ايتۋىنشا، مەملەكەت باسشىسىنىڭ ترانسشەكارالىق ساۋدانى باقىلاۋدى كۇشەيتۋ جونىندەگى تاپسىرماسىنا سايكەس شەكاراداعى زاڭسىز ساۋدا اينالىمىنا قارسى ءىس-قيمىل جونىندەگى كەشەندى جوسپار ازىرلەنەتىن بولادى. تا­ۋارلاردىڭ جالعان ءترانزيتىن جانە جەتكىزىلۋىن بولدىرماۋ ماقساتىندا اۆتو­كولىك قۇرالدارىنا ناۆيگاتسيالىق پلوم­با­لاردى قولدانۋ كەڭەيتىلەدى. سالىق­تاردى تولەۋدىڭ تولىقتىعى ءۇشىن تاۋارلارعا ارنالعان ەلەكتروندى ىلەسپە جۇك قۇ­جاتتارىن رەسىمدەۋ جولىمەن يمپورتتان باستاپ بولشەك ساۋداعا وتكىزۋگە دە­يىنگى بارلىق تىزبەك بويىنشا باقىلاۋ ەنگى­زىلەدى. ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق ەلدەرىنىڭ ۋاكىلەتتى ورگاندارىمەن تاۋار­لاردىڭ سانى مەن قۇنى تۋرالى اقپارات الماسۋ قامتاماسىز ەتىلەدى.

«نۇر جولى» وتكىزۋ پۋنكتىنىڭ ۇلگى­سى بويىنشا، باسقا دا ۋچاسكەلەردە «ەلەك­تروندى كەزەك» جۇيەسى ەنگىزىلەدى. بۇل ءموبيلدى قوسىمشا ارقىلى كەزەككە الدىن الا تاپسىرىس بەرۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. «2021-2022 جىلدارى «ينتەگراتسيالانعان دەرەكتەر بازاسى» جانە «سالىقتىق اكىم­شىلەندىرۋدىڭ ينتەگراتسيالانعان جۇيەسى» اج جاڭعىرتىلاتىن بولادى. جالپى، اقپاراتتىق جۇيەلەر سانى 21-دەن 6-عا دەيىن قىسقارادى» دەدى مينيستر.

سونىمەن قاتار ەرۇلان جاماۋباەۆ رەينجينيرينگ جانە جۇيەلەردى ميكرو­سەرۆيستىك ارحيتەكتۋراعا اۋىستىرۋ ونىم­دىلىكتى 10 ەسەگە ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەتىنىن ايتتى. سونداي-اق قوسىمشا قۇن سالىعىن اكىمشىلەندىرۋدە Blockchain-تەحنولوگياسىن ەنگىزۋ جوسپارلانۋدا. بۇل سالىقتاردى تولەۋدەن جالتارۋ تاۋەكەلىن تومەندەتەدى جانە قولما-قول اقشاعا اينالدىرۋ مامىلەلەرىن ازايتادى. سونداي-اق مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس ءىرى سالىق تولەۋشىلەرى ءۇشىن كولدەنەڭ مونيتورينگ ەنگىزىلەدى. ونى كۆازيمەملەكەتتىك سەكتوردان باستايدى.

ۇكىمەتتىڭ وتكەن كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا پرەزيدەنت ق.توقاەۆ العا قويعان سالىقتىق اكىمشىلەندىرۋدى تۇبەگەيلى جەڭىلدەتۋ جانە وسىعان بايلانىستى قابىلدانعان شارالار تۋرالى ايتا كەلە، ەرۇلان جاماۋباەۆ بيىلدان باستاپ جەكە تۇلعالاردىڭ مۇلكى مەن جەرىنە سالىناتىن سالىقتار بىرىكتىرىلگەنىن، ەكى سالىق تا بىرىڭعاي تولەممەن تولەنەتىنىن حابارلادى. بۇل رەتتە كوپ پاتەرلى تۇرعىن ۇيلەردىڭ مەنشىك يەلەرى ءۇشىن جەر سالىعى الىنىپ تاستالدى. «حالىققا ارنالعان سالىق تولەۋدىڭ ىڭعايلى «ە-Salyq Azamat» ءموبيلدى قوسىمشاسى ازىرلەندى. قوسىمشا رەكۆيزيتتەردى تولتىرماي-اق سالىق تولەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. جەكە كاسىپكەرلەر ءۇشىن «E-Salyq Business» قوسىمشاسى ازىرلەنۋدە» دەپ قوستى ول.

جەكە كاسىپكەرلەردى تىركەۋ مەن جابۋدى، سالىق ەسەپتىلىگىن ۇسىنۋدى وڭايلاتۋ، سونداي-اق كوميسسيانى جانە فيسكالدىق دەرەكتەر وپەراتورلارىنىڭ قىزمەتتەرىنە اقى تولەۋدى الىپ تاستاۋ قاراستىرىلۋدا. وسى قوسىمشالار سالىق تولەۋشى راستاي الاتىن نەمەسە تۇزەتە الاتىن ەسەپتىلىكتى اۆتوماتتى تۇردە قالىپتاستىرادى.

قارجى ءمينيسترىنىڭ ايتۋىنشا، كا­پي­تالدى شەتەلگە شىعارۋعا جانە ەكونو­ميكانىڭ وفشورلانۋىنا قارسى ءىس-قيمىل بويىنشا كەشەندى جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە. ەىدۇ جانە ۇلتتىق بانكپەن ەلەكتروندى مالىمەتتەر الماسۋ شەڭبەرىندە كوپجاقتى كونۆەنتسياعا قول قويىلدى. وسى جىلدان باستاپ 100-دەن استام يۋريسديكتسيادا (ەلدە) ءبىزدىڭ ازاماتتارىمىزدىڭ قارجىلىق شوتتارى بويىنشا ەىدۇ-مەن اقپارات الماسۋدى باستاۋ جوسپارلانۋدا.

بۇدان ءارى مەملەكەت باسشىسىنىڭ ترانسشەكارالىق ساۋدانى باقىلاۋدى كۇشەيتۋ جونىندەگى تاپسىرمالارى اياسىندا تاۋارلاردى دۇرىس دەكلاراتسيالاماعانى ءۇشىن كەدەن سالاسىنداعى اكىمشىلىك جاۋاپ­كەرشىلىكتى كۇشەيتۋ ۇسىنىلادى.

ە.جاماۋباەۆ 2020 جىلدان باستاپ تەكسەرۋلەرگە ەنگىزىلگەن 3 جىلدىق موراتوري كاسسالىق ءتارتىپتى تومەندەتكەنىن اتاپ ءوتتى. كەيبىر كاسىپكەرلەر بۇل باستامانى سالىقتان جازاسىز جالتارۋ مۇمكىندىگى رەتىندە قابىلدادى. تەك وتكەن جىلدىڭ وزىندە «ازاماتتىق باقىلاۋ – چەكتى تالاپ ەت» جوباسى شەڭبەرىندە مەملەكەتتىك كىرىستەر كوميتەتىنە بۇزۋشىلىقتار تۋرالى بەينە-تىركەۋمەن 16،5 مىڭ حابارلاما كەلىپ ءتۇستى.

تاعى ءبىر ماڭىزدى ۇسىنىس كەيبىر كادر­لىق وزگەرىستەرگە قاتىستى. اتاپ ايتقاندا سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل اگەنتتىگى مەن «ادالدىق الاڭى» جوبالىق كەڭسەسى مەملەكەتتىك كىرىستەر قىزمەتكەرلەرىنىڭ جالاقىنىڭ تومەن بولۋىنا، الەۋمەتتىك قورعالماۋىنا جانە جاۋاپكەرشىلىكتىڭ جوعارى بولۋىنا بايلانىستى سىبايلاس جەمقورلىققا ۇشىراۋ قاۋپى تۋرالى حابارلايدى. «مۇنداي جاعداي جەكە سەكتوردا العان بىلىمدەرى مەن داعدىلارىن ءجيى قولداناتىن، تاجىريبەلى قىزمەتكەرلەردىڭ كەتۋىنە اكەپ سوعادى. وسىعان بايلانىستى، بازالىق جالاقىعا ۇستەماقىمەن سىنىپتىق شەندەردى ەنگىزۋ جانە بىرىڭعاي نىساندى كيىم-كەشەكتى ەنگىزۋ ۇسىنىلادى»، دەدى ە.جاماۋباەۆ.

سالىق جانە كەدەندىك اكىمشىلەندىرۋ ماسەلەلەرى بويىنشا بايانداما جاساعان پرەمەر-ءمينيستردىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى ءاليحان سمايىلوۆ بيۋدجەتتىڭ كىرىس بولىگىن ارتتىرۋ باسىم مىندەتتەردىڭ ءبىرى بولعانىن جانە بولىپ قالا بەرەتىنىن اتاپ ءوتتى. بۇل باعىتتا تسيفرلاندىرۋدىڭ بارلىق الەۋەتىن پايدالانۋ ماڭىزدى. سونداي-اق ول قارجى مينيسترلىگىنە كاسىپكەرلەردىڭ بانكتەر ارقىلى اقشا اۋدارىمدارىن فيسكاليزاتسيالاۋ ماسە­لە­لەرىنە ەرەكشە نازار اۋدارۋ قاجەت ەكە­نىن ايتتى. «سوڭعى ءۇش جىلدا جوعا­رىدا اتالعان شارالار بيۋدجەتكە 2 ترلن تەڭگە­دەن استام قوسىمشا تۇسىمدەردى قام­تاما­سىز ەتۋگە مۇمكىندىك بەردى. وسىعان بايلانىستى وسى باعىتتاعى جۇمىستى كۇشەيتۋ قاجەت»، دەپ اتاپ ءوتتى پرەمەر-ءمينيستردىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى.

ىنتالاندىرۋ شاراسى 700 مىڭ بيزنەس سۋبەكتىنى قامتىدى

ماسەلەنى ۇكىمەت باسشىسى اسقار مامين قورىتىندىلادى. ونىڭ ايتۋىنشا، بيزنەستى قولداۋ ءۇشىن وتكەن جىلى قازاقستاندا 700 مىڭنان استام زاڭدى تۇلعالار مەن جەكە كاسىپكەرلەردى قامتي وتىرىپ، سالىقتىق ىنتالاندىرۋدىڭ اۋ­قىمدى شارالارى ىسكە اسىرىلدى.

قازىرگى كەزدە ميكرو جانە شاعىن بيزنەس سۋبەكتىلەرىن تەكسەرۋگە تىيىم سالعان 3 جىلدىق موراتوري جالعاسۋ ۇستىندە (2023 جىلعى 1 قاڭتارعا دەيىن). مۇنىڭ سىر­تىندا ارنايى سالىق رەجىمدەرىن قول­داناتىن شوب سۋبەكتىلەرى تابىس سالى­عىنان بوساتىلدى. بۇل شارالار كاسىپ­كەرلەرگە 3 جىل ىشىندە شامامەن 400 ملرد تەڭگەنى ءوز بيزنەسىن دامىتۋ ءۇشىن جۇمساۋ مۇمكىندىگىن بەرەدى.

مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا بيىلعى 1 قاڭتاردان باس­تاپ ەرىكتى تۇردە قولدانىلاتىن بولشەك سالىقتىڭ جاڭا ارنايى سالىق رەجىمى ەنگىزىلدى. سالىق مولشەرلەمەسى الىنعان كىرىستىڭ 3% كولەمىندە بەلگىلەنگەن. ۇكىمەت وسى رەجىمدى قولدانۋ ءۇشىن قىز­مەت تۇرلەرىنىڭ تىزبەسىن انىقتادى. تىزبەدە پان­دەميا كەزەڭىندە كارانتيندىك شەكتەۋ شارالارى قولدانىلعان قىزمەت تۇر­لەرى قاراستىرىلعان. رەجىم شوب سۋبەك­تىلەرىنە سالىق جۇكتەمەسىن ازايتۋدى قامتاماسىز ەتۋ جانە بيۋدجەتكە تولەمدەر مەن سالىق تولەۋ ءتارتىبىن وڭتايلاندىرۋ ءۇشىن داعدارىسقا قارسى شارا رەتىندە 2 جىلعا ەسەپتەلگەن.

جەكە تۇلعالاردىڭ سالىق مىندەت­تە­مە­­لەرىن ورىنداۋىن جەڭىلدەتۋ ءۇشىن بيىل­عى جىلدان باستاپ م ۇلىك پەن جەرگە سا­لى­­ناتىن سالىقتار بىرىڭعاي تولەمگە بىرىك­­تىرىلىپ، كوپ پاتەرلى تۇرعىن ۇيلەردىڭ مەن­شىك يەلەرى ءۇشىن جەر سالىعى الىنىپ تاستالدى.

ۇكىمەت باسشىسى قارجى مينيسترلىگىنە تسيفرلىق دامۋ مينيسترلىگىمەن بىرلەسىپ، سالىقتىق اكىمشىلەندىرۋدىڭ اقپاراتتىق جۇيەلەرىن جاڭعىرتۋ جانە ولاردى باسقا مەملەكەتتىك ورگاندارمەن زاماناۋي ادىستەردى، سونىڭ ىشىندە بلوكچەين مەن ۇلكەن دەرەكتەردى قولدانا وتىرىپ ينتەگراتسيالاۋ جونىندە پارمەندى شارالار قابىلداۋدى تاپسىردى. «سالىق تولەۋ­شىلەر مەن بيزنەسكە ىڭعايلى بولۋ ءۇشىن ازىرلەنگەن «ە-Salyq Azamat» (سالىق ءاميانى) جانە «E-Salyq Business» تەگىن ءموبيلدى قوسىمشالارىن بەلسەندى تۇردە ىلگەرىلەتۋ كەرەك. مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى اياسىندا قارجى مينيسترلىگىنە جەكە كاسىپكەرلەر ءۇشىن ونلاين-بكم مەن POS-تەرمينالداردى پايدالانۋ كەزىندە ەسەپتىلىكتى اۆتوماتتى تۇردە تولتىرۋ ماسەلەسىن ساپالى تۇردە پىسىقتاۋ قاجەت»، دەدى ا.مامين.

پرەمەر-مينيستر مەملەكەت باسشى­سىنىڭ تاپسىرماسىن ورىنداۋ اياسىندا وسى جىلدىڭ ناۋرىز ايىنىڭ سوڭىنا دەيىن شەكاراداعى زاڭسىز ساۋدا اينالىمىنا قارسى ءىس-قيمىلدىڭ كەشەندى جوس­پارىنا ۇسىنىستار دايىنداۋ قاجەتتىگىن اتاپ ءوتتى. بيىل رەفورمالار جونىندەگى جو­عارى كەڭەستىڭ وتىرىسىندا (بيىلعى 29 قاڭتاردا) قارالعان شوب قولداۋ جونىندەگى قوسىمشا شارالاردى ىسكە اسىرۋ ماقساتىندا پرەمەر-مينيستر بيىلعى 1 ناۋرىزعا دەيىن سالىق زاڭناماسىنا قاجەتتى تۇزەتۋلەر دايىنداۋدى تاپسىردى. «ۇسىنىلىپ وتىرعان وزگەرىستەر 500 مىڭعا جۋىق جالدامالى قىزمەتكەردى رەسمي جۇمىسقا تارتۋعا، ەڭبەكاقى تولەۋ قورىنا جۇكتەمەنى ازايتۋعا، سالىق مىندەت­تەمەلەرىن ورىنداۋ ءتارتىبىن جەڭىلدەتۋگە جانە رەسپۋبليكا ەكونوميكاسىنا جاڭا ينۆەستيتسيالار تارتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى»، دەدى ا.مامين.

جاڭارتىلاتىن ەنەرگەتيكانى دامىتۋ – ماڭىزدى مىندەت

ۇكىمەت وتىرىسىندا جاڭارتىلاتىن ەنەرگيا كوزدەرىن (جەك) دامىتۋ ماسەلەلەرى قارالدى. بۇل ماسەلە جونىندە ەنەرگەتيكا ءمينيسترى نۇرلان نوعاەۆ، «KEGOC» ەلەكتر جەلىلەرىن باسقارۋ جونىندەگى قازاق­ستاندىق كومپانيا» اق باسقارما تور­اعاسى باقىتجان قاجيەۆ، الماتى وبلى­سىنىڭ اكىمى اماندىق باتالوۆ، جامبىل وبلىسىنىڭ اكىمى بەردىبەك ساپارباەۆ، قاراعاندى وبلىسىنىڭ اكىمى جەڭىس قاسىمبەك بايانداما جاسادى.

ماسەلەنى قورىتىندىلاعان ۇكىمەت باسشىسى اسقار مامين: «ەلدەگى ەكولوگيالىق جاعدايدى جاقسارتۋ پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ العا قويعان باسىم مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى. ەكولوگيا مەن قورشاعان ورتانى جاقسارتۋ قۇرالدارىنىڭ ءبىرى – جاڭارتىلاتىن ەنەرگيا كوزدەرى. اتالعان سالا­نى دامىتۋ ءۇشىن جۇيەلى جۇمىس جۇر­گىزۋ قاجەت»، دەدى.

ونىڭ ايتۋىنشا، 2020 جىلى قازاق­ستاندا قۋاتتىلىعى 583 مۆت بولاتىن 25 جەك نىسانى – 10 جەل، 1 سۋ جانە 12 كۇن ەلەكتر ستانسالارى پايدالانۋعا بەرىلدى. جاڭارتىلاتىن كوزدەردەن ەلەكتر ەنەرگياسىن ءوندىرۋ 2019 جىلداعىمەن سالىستىرعاندا 74%-عا 3،24 ملرد كۆتس-عا دەيىن (ەلدە وندىرىلەتىن ەنەرگيانىڭ جالپى كولەمىنىڭ 3%-ى) ءوستى. بيىل 381 مۆت-قا 23 جوبا (13 جەس، 5 سەس جانە 5 كەس) جۇزەگە اسىرىلادى.

«جاسىل» ەكونوميكاعا كوشۋ جونىندەگى ەلىمىزدىڭ ىسكە اسىرىلىپ جاتقان تۇجى­رىمداماسىنا سايكەس، 2050 جىلعا قاراي وندىرىلەتىن ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ جارتىسى بالامالى ەنەرگەتيكادان الىنادى. بۇل قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تومەن كومىرتەكتى جانە كليماتتىق ورنىقتى دامۋ جونىندەگى پاريج كەلىسىمى اياسىنداعى مىندەتتەمەلەرىن ورىنداۋعا، سونداي-اق جاھاندىق ترەندتەرگە سايكەس «جاسىل ەنەرگەتيكانى» دامىتۋعا جول اشادى.

قازاقستاننىڭ بىرىڭعاي ەنەرگيا جۇيە­سىنىڭ تۇراقتىلىعىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن ۇكىمەت باسشىسى ەنەرگەتيكا مينيسترلىگىنە ەكولوگيا مينيسترلىگىمەن جانە «KEGOC» اق-پەن بىرلەسىپ، ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ تۇراقتى ءوندىرىسىن دامىتۋ جونىندە ۇسىنىستار ەنگىزۋدى، سونداي-اق جەك جيناقتاۋىشتارىن ەنگىزۋ جونىندەگى ماسەلەلەردى پىسىقتاۋدى تاپسىردى. ەنەرگەتيكا مينيسترلىگىنە اكىمدىكتەرمەن بىرلەسىپ جەك وڭىرلىك ايماقتارىن قۇرۋ ماسەلەلەرىن پىسىقتاۋدى مىندەتتەدى. «گاز ەلەكتر ستانسالارىن ىسكە قوسۋ جەك قوسىمشا كولەمدەرىن ينتەگراتسيالاۋ بو­يىنشا ەنەرگيا جۇيەسىنىڭ مۇمكىندىكتەرىن ۇلعايتۋعا جول اشادى. وسىعان بايلانىس­تى ەنەرگەتيكا مينيسترلىگىنە «KEGOC» اق-پەن بىرلەسىپ، 2022 جىلدان باستاپ تەڭگەرىمدەۋشى نارىقتى ناقتى ۋاقىت رەجىمىندە ىسكە اسىرۋ بويىنشا جۇمىس جۇرگىزۋدى تاپسىرامىن»، دەدى ا.مامين.