"قازفوسفات" ءونىم ەكسپورتىن ۇلعايتۋدا

ەكونوميكا • 28 قازان، 2020

"قازفوسفات" ءونىم ەكسپورتىن ۇلعايتۋدا

13 رەت كورسەتىلدى

قازاقستاندىق حيميا ونەركاسىبىنىڭ كوشباسشىسى "قازفوسفات" جشس پاندەمياعا بايلانىستى سىن-تەگەۋرىندەرگە جانە جوعارى باسەكەلەستىككە قاراماستان، قۇرامىندا فوسفور بار ونىمدەردىڭ الەمدىك نارىعىنداعى ءوز جاعدايىن نىعايتۋدا، دەپ حابارلايدى Egemen.kz يدم ءباسپاسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ.

Marzhan Tileubekova

كاسىپورىن الەمنىڭ 26 ەلىنە دايىن ءونىمدى ەكسپورتتايدى. قۇرامىندا فوسفور بار قازاقستاندىق ونىمدەردى يمپورتتاۋشى ەلدەردىڭ گەوگرافياسى كەلەسى مەملەكەتتەردى قامتيدى: ءازىربايجان، اۋعانستان، بەلارۋس، دومينيكان رەسپۋبليكاسى، ۆەنگريا، گەرمانيا، دانيا، ءۇندىستان، يسپانيا، كيپر، قىتاي، قىرعىزستان، ليتۆا، نيدەرلاندى، پولشا، رەسەي، اقش، تاجىكستان، تۇرىكمەنستان، تۇركيا، وزبەكستان، ۋكراينا، فرانتسيا، چەحيا، شۆەيتساريا، سونداي-اق جاپونيا.

نەگىزگى وندىرىستىك قۋاتتار جامبىل وبلىسىندا شوعىرلانعان. كاسىپورىن ءوز وڭدەۋىنە ارنالعان فوسفوريتتەردى، سارى فوسفوردى، فوسقىشقىلدى، ناتري تريپوليفوسفاتىن، فوسفورلى-كاليلى تىڭايتقىشتاردى، امموفوس پەن ازىقتىق تريكالتسيفوسفاتتى قوسا العاندا، قۇرامىندا ءار ءتۇرلى فوسفور بار ونىمدەردىڭ 22 اتاۋىن وندىرەدى.

كومپانيانىڭ ونىمدەرى ءارتۇرلى سالالاردا كەڭىنەن قولدانىلادى: مىسالى، سارى فوسفور جانە ونىڭ وڭدەلگەن ونىمدەرى وسىمدىكتەردى قورعاۋ قۇرالدارىن، ينسەكتيتسيدتەردى، ءورت ءسوندىرۋ قۇرالدارىن، پلاستيفيكاتورلاردى، مەتالل بەتتەرىن جانە جارتىلاي وتكىزگىشتەردى وڭدەۋگە ارنالعان قۇرالداردى وندىرۋدە قولدانىلادى. سونىمەن قاتار، ونىمدەر تاعامدىق قوسپالاردا (فوسفور قىشقىلىنىڭ تۇزدارى)، جۋعىش زاتتار مەن جەكە گيگيەنا قۇرالدارىندا، اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى تىڭايتقىشتاردا، جانۋارلار مەن قۇس شارۋاشىلىعىنداعى جەمشوپ فوسفاتتارىندا قولدانىلادى.

كومپانيا مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارىنىڭ ارقاسىندا داعدارىسقا قارسى جۇمىس قارقىنى مەن ەكسپورت كولەمىن ساقتاي الدى. كاسىپورىن دايىن ءونىمدى ەكسپورتتاۋشى رەتىندە ۇلتتىق ۆاليۋتاداعى قارىزداردى ۇسىنۋ جانە پايىزداردى سۋبسيديالاۋ ارقىلى مەملەكەتتىڭ قولداۋىنا يە بولادى. مىسالى، "قازاقستاننىڭ دامۋ بانكى" اق ەكسپورتتاۋشىلاردى قولداۋ باعدارلاماسى اياسىندا 2015 جىلى ەكسپورت الدىنداعى وپەراتسيا ءۇشىن شيكىزات، ماتەريالدار مەن قىزمەتتەردى ساتىپ الۋعا نەسيە جەلىسىن اشتى. بۇل جەلىنىڭ مەرزىمى 2020 جىلدىڭ تامىزىندا اياقتالدى. بۇگىنگى تاڭدا 2023 جىلعا دەيىنگى جاڭا مەرزىمگە نەسيە جەلىسىن اشۋ تۋرالى كەلىسىمگە قول قويىلدى.

ايتا كەتۋ كەرەك، بۇل كومپانيا ءۇشىن قدب-مەن العاشقى ىنتىماقتاستىق ەمەس، بۇعان دەيىن بانك بانكارالىق كرەديتتەۋ شەڭبەرىندە ەكستراكتسيالىق فوسفور قىشقىلىن ءوندىرۋ تسەحىن رەكونسترۋكتسيالاۋ ءۇشىن 5 ملرد تەڭگە ءبولدى، بۇل فوسفور تىڭايتقىشتارىن ءوندىرۋ مەن ساتۋ كولەمىن 2 ەسەگە ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەردى. قازىرگى ۋاقىتتا ءوندىرىس قۋاتتىلىعى جىلىنا 500 مىڭ تونناعا دەيىن قۇرايدى.

كاسىپورىن تىڭايتقىشتار ءوندىرىسىن ەكى كەزەڭدە ۇلعايتىپ، جىلىنا 1،5 ملن تونناعا دەيىن جەتكىزۋدى جوسپارلاپ وتىر. سونداي-اق، شىعارىلاتىن ءونىمنىڭ ساپاسىن جاقسارتۋ بويىنشا جۇمىستار ۇنەمى جۇرگىزىلۋدە. قازىردىڭ وزىندە جىلىنا 500 مىڭ توننا مينەرالدىق تىڭايتقىشتار ءوندىرىسىنىڭ ەكىنشى كەزەگىنىڭ قۇرىلىسى باستالدى.

بۇدان بولەك، الداعى ۋاقىتتا ەكسپورتتى ارتتىرۋدان باسقا، كاسىپورىن ەكولوگيالىق قاۋىپسىزدىك پەن كادر ساياساتىنا باسا نازار اۋدارادى. بۇگىنگى تاڭدا ءوندىرىس وشاعىندا التى مىڭنان استام بىلىكتى قىزمەتكەر جۇمىس ىستەيدى.

كومپانيادا ەكولوگيالىق قاۋىپسىزدىك سالاسىنداعى ساياسات بار، ول ەكولوگيالىق قاۋىپسىزدىكتى ارتتىرۋدى، سونىمەن قاتار قىزمەتكەرلەر مەن سەرىكتەستەر اراسىندا ەكولوگيالىق ءبىلىمدى دامىتۋدى كوزدەيدى. كومپانيا باسشىلىعى ءۇشىن قىزمەتكەرلەردىڭ قورشاعان ورتانى قورعاۋ، سونداي-اق ءونىمدى ەكولوگيالىق پايدالانۋ سالاسىنداعى بىلىكتىلىگىن دامىتۋ اسا ماڭىزدى.

قازىرگى كەزدە قازفوسفاتتىڭ وندىرىستىك قۋاتتارىنىڭ اينالاسىندا اۋدانى 56،6 گا سانيتاريالىق-قورعانىش ايماعى جايلاستىرىلعان، وندا 5 جىل ىشىندە 20 مىڭنان استام اعاش پەن 10 مىڭعا جۋىق بۇتا وتىرعىزىلعان. بۇل جاسىل ايماق حالىقتى زياندى وندىرىستىك فاكتورلاردىڭ اسەرىنەن، اتاپ ايتقاندا، شاڭ-گاز شىعارىندىلارى مەن شۋدى ازايتۋدان قورعايدى.

كۇننىڭ ماڭىزدى جانە وزەكتى جاڭالىقتارىن «ەگەمەن قازاقستان» تەلەگرام كانالىنان وقىڭىز