ءسىز، ماحاببات ساعىزىن شايناپ پا ەدىڭىز؟.. قالايشا؟.. وتكەن عاسىردىڭ ەلاستيكتى رەترو ءدامى ەسىڭىزدە جوق پا؟.. سىرتىندا «Love is...» دەگەن جازۋى بار ءسۇپ-سۇيكىمدى سوزىلمالى ءتاتتى شە؟ تىك ءتورتبۇرىشتى كەلگەن، قىزعىلت ءوڭدى بورىقتاي جۇمساق زات. سول ۋاقىتتا سەرىنىڭ اتىرىندەي حوش ءيىس توگىپ، ەركە-سىلقىمدى ەستەن تاندىرعان ورنەكتى ءونىم. بوزبالا بىتكەن سۇيگەنىنە سىيعا بەرىپ، سول ارقىلى سەزىمىن دە جەتكىزگەن. ءيا-ءيا، ۇياڭ جىگىتتىڭ رياسىز پەيىلىنىڭ دانەكەرى دەسەڭىز دە بولادى. مۇنداعى قىزىق ساعىزدا ەمەس، ونىڭ قورابىنداعى سيقىرلى سۋرەتتەردە بولىپ وتىر عوي. ءبىزدىڭ دە اڭگىمەمىزدىڭ سورابى سول ەدى، نەگىزى.
ساعىز جايلى ءسوز قاۋزاي قالساق، ەرتەدەگى «ەرالاشتان» ەستىگەن ايگىلى اڭگىمە ويىمىزعا ورالادى. بالا ءتىلى بال عوي، شىركىن! «Nike نە Adidas-تىڭ كيىمى بولماسا، قۇر ساعىزعا وتانىمدى ساتا المايمىن» دەمەۋشى مە ەدى؟ بالدىرعاندى تاتتىمەن الداپ، شەكارادان وتۋگە وقتالعان قاراقشى وسىلايشا ءوز قۋلىعىنا ءوزى تۇسەتىن. شىنىندا، جەۋگە جارامسىز ءتاتتى ويىن بالاسىنىڭ الدانىشى عانا. بىراق وندا قانشاما ەستەلىك بار. سول زاماندا ساعىزعا دەگەن سۇرانىس سۇراپىل ەدى. تاڭدايى كەپكەنشە تاڭنان كەشكە دەيىن شايناپ، ۇلپىلدەتىپ ۇرلەپ، شار جاساپ وينايتىن كىشكەنتاي بۇزىقتاردىڭ ارەكەتى ءالى دە جادىمىزدا. الاقانىنا جاسىرىپ، قاي قولىندا ەكەنىن تاپقانشا سۇلۋعا سىر الدىرمايتىن بوزبالانىڭ جۇرەك ءلۇپىلىن ايتساڭىزشى!؟
جۇرەك ءلۇپىلى دەگەننەن شىعادى، «Love is...» سۇيكىمدى كوميكستەرىندە ۇلكەن ماحاببات وقيعاسى بۇعىنىپ جاتىر. قاعازداعى اسەرلى بەينەلەر سۋرەتشىنىڭ سۇيگەن جارىنا ارنالعانىن بىرەۋ بىلسە، بىرەۋ بىلمەس. سۇيىسپەنشىلىك، ادالدىق جانە جوعالتۋ تاقىرىبىنداعى قىسقا ءماتىندى سۋرەتتەر سەرياسى. عاشىقتىق حاتتارعا ۇلاسقان ءموپ-ءمولدىر ماحاببات مينياتيۋرالارى.
«Love is...» بۇل جاڭا زەلانديا ەلىنىڭ تۋماسى، انيماتسيا سۋرەتشىسى كيم كاساليدىڭ تۋىندىسى. ول بالا كۇنىنەن ساياحاتتاعاندى ەرەكشە جاقسى كورگەن ەكەن. 19-عا تولعان شاعىندا ارمانشىل بويجەتكەن اقىرى ۇيىنەن ۇزاپ، جيھانگەرلىك جولعا تۇسەدى. جەر شارىن تولىق ارالاۋدى ماقسات ەتكەن قيالشىل قىز اراعا التى جىل سالىپ، كاليفورنياعا تۇراقتايدى. تاعدىرعا جازعانى شىعار، سول اسەم شاھاردان يتاليالىق ازامات روبەرتو كاساليمەن كەزدەسەدى. امەريكاعا جاڭا قونىس اۋدارعان سۋرەتشى دۇنيەنى شىر اينالىپ تاپپاعان باقىتىن سول قالادان جولىقتىرىپتى. قىزىعى، جىگىتتى ءبىر كورگەننەن ۇناتىپ قالادى. دەگەنمەن تابيعاتىنان بيازى بويجەتكەن عاشىقتىق نيەتىن سول ساتتە ءبىلدىرۋدىڭ رەتىن تاپپايدى-مىس. مىنە، بۇل راي الاپات سەزىمنىڭ ارباۋىنا تۇسكەن ارۋعا اسقاق شابىت سىيلاپ، ومىرگە كەرەمەت كوميكستەردى اكەلۋىنە سەپتىگىن تيگىزەدى. اقىننىڭ جۇبانىشى ولەڭ بولسا، سۋرەتشىنىڭ كوڭىلگە سۇيەنىشى كارتينا ەمەس پە؟ ەندەشە، سۇلۋدىڭ ساعىنىش حاتتارى جۇرەك تولقىتپاسىنا كىم كەپىل!؟
سونىمەن كيم شاعىن سالفەتكالارعا توپ-تومپاق قىز بەن جىگىتتىڭ قارىم-قاتىناسىن بەينەلەي باستايدى. ەشقانداي بوياۋسىز كەسكىندەمەلەر تەك ەكى كەيىپكەردىڭ ومىرىنەن سىر شەرتىپ، ءار ءتۇرلى ەموتسيالارمەن ادىپتەلەدى. «مەن ءوزىمنىڭ بالاڭ سەزىمىمدى ءبىلدىرۋ ءۇشىن ىقشامدالعان ەسكيزدەر جاسادىم. بۇل مەنىڭ سەزىمىمنىڭ كۇشىن سيپاتتايتىن ەموتسيالاردىڭ كۇندەلىگىن جۇرگىزۋ سياقتى بولدى. الدىمەن قىزعا اينالعان تامشىنى سالدىم. ول، ارينە مەن! ونداعى قىز مەنىڭ عاجايىپ سەزىمىمدى باستان وتكەرگەن ادام. ارتىنان تاعى ءبىر تامشى سالدىم. ول – وسى سەزىمگە سەبەپ بولعان بالا»، دەيدى اۆتور ەستەلىگىندە.
«عاشىقتىڭ ءتىلى – ءتىلسىز ءتىل» دەگەندەي روبەرتو سۋرەتشى سۇلۋعا ءسوز سالۋعا باتا الماي، كوڭىلىن قۇپيا ۇستاۋعا تىرىسادى. الايدا كيم جولداعان كوميكستەردى كورگەندە كەزدەسۋگە اسىعىپتى. ماحاببات ورتىنە كۇيگەن ەكى جاس وسىلايشا وتاۋ قۇرادى. ەكەۋى ىرىمداپ كيمنىڭ اتا-اناسى ۇيلەنگەن شىركەۋدە نەكەلەسەدى. جاس قالىڭدىق توي كويلەگىمەن قوسا، باسىنا تۇيمەداقتان ءتاج جاساپ كيىپتى. كەيىن بۇل ءسات ونىڭ كوميكستەرىندە دە كورىنىس تاپقان.
روبەرتو ايەلىنىڭ ونەرىنە تاڭ-تاماشا بولىپ، شىعارماشىلىعىن ناسيحاتتاۋعا كىرىسەدى. ءسويتىپ 1970 جىلى 5 قاڭتاردا تۇڭعىش رەت «Los Angeles Times» گازەتىندە سۋرەتتەر جاريالانادى. كوميكستە بالا قىزدى «كيم» دەپ اتاسا، قىز قۇمعا «ر» ءارىپىن بەينەلەگەن. ونىسى روبەرتو ەسىمىنىڭ ءبىرىنشى قارىپىن مەڭزەگەنى.
ءيا، ماحاببات كوميكستەرىنىڭ بىردەن تانىمال بولعانى سونشالىق، ەرلى-زايىپتىلار Minikim كورپوراتسياسىن قۇرادى. وندا روبەرتو مەنەدجەر بولىپ قىزمەت اتقارادى. سۋرەتتەر تەك جۋرنالداردا عانا ەمەس، كۇنتىزبەلەردە، پلاكاتتاردا، كرۋجكالاردا، فۋتبولكالاردا باسىلا باستايدى. ءتىپتى كيم كاساليدىڭ جىلدىق تابىسى 5 ميلليون فۋنت ستەرلينگتى قۇراعان. ال «Love is...» ءونىمى الەمنىڭ 50 ەلىنە ساپار شەگىپ، برەندكە اينالادى. ماحابباتتىڭ قۇدىرەت كۇشى الديلەسە، ءدال وسىلاي الديلەسىن ادامزاتتى.
كيم ءوزىن ەشقاشان ناعىز سۋرەتشىمىن دەپ ساناماعان. 1981 جىلى بەرگەن سۇحباتىندا: «ەگەر مەنىڭ تاڭداۋىم بولسا، رومانتيكالىق اندەردىڭ اۆتورى بولار ەدىم. ماحاببات اندەرى ماعان قاتتى اسەر ەتەدى. اتتەگەن-ايى، ادەمى جازا المايمىن، سوندىقتان ءوز سەزىمىمدى ءبىلدىرۋدىڭ باسقا ءادىسىن تاڭداۋىم كەرەك بولدى»، دەيدى اعىنان جارىلىپ.
ماحاببات داستانىنىڭ كەيىپكەرلەرى قارىم-قاتىناستىڭ ءار ءتۇرلى كەزەڭدەرىنەن وتەدى. تانىسۋدان باستاپ ەرلى-زايىپتى بولعانعا دەيىنگى مەرەيلى مەزەتتەردىڭ بارلىعى ۇشتاسقان. ول – ول ما، كەيىپكەرلەردىڭ ءبىرىنىڭ قايتىس بولۋىنا دەيىن كورسەتىلگەن. وعان سەبەپ – 1975 جىلى روبەرتوعا دارىگەرلەر تەكسەرىسىنەن كەيىن، «قاتەرلى ىسىك» دياگنوزى قويىلۋى. ويدا جوقتا كەلگەن ىندەت كيمگە ۇلكەن سوققى بولىپ تيەدى. «اكەم مەنىڭ جاس كەزىمدە قايتىس بولدى، سوندىقتان روبەرتو تۇرمىسقا شىعۋىمدى وتىنگەندە: « نە ىستەسەڭ دە، مەن ءۇشىن ۇزاق ءومىر ءسۇرشى» دەدىم. ول ك ۇلىپ، تىرىسىپ كورەمىن دەپ ۋادە بەردى»، دەيدى سۋرەتشى قولجازباسىندا.
وكىنىشكە قاراي روبەرتو ۋادەسىندە تۇرا المايدى. كيمنىڭ باقىتى ۇزاققا سوزىلمادى. ول سۇيىكتىسىنە كوبىرەك ۋاقىت ءبولۋ ءۇشىن كوميكستەرمەن جۇمىس ىستەۋدى توقتاتا تۇرۋعا ءماجبۇر بولادى. بىراق سۋرەتشى جارىمەن تابىستىرعان كوميكستەردەن باس تارتۋدى مۇلدەم ويلاعان جوق. بەرەكەلى ءىسىن اعىلشىن مۋلتيپليكاتورى بيلل اسپريگە ءارى قاراي جالعاستىرۋدى وتىنەدى. ءبيللدىڭ قىلقالامىنان تۋعان ءتۇرلى-ءتۇستى كوميكستەردى كەيىن رەسەي، تۇركيا جانە ۋكراينا سۋرەتشىلەرى ءىلىپ اكەتتى.
انگلياعا قونىس اۋدارعان سوڭ روبەرتو كاسالي 31 جاسىندا دۇنيەدەن وزادى. ال كوميكستەردە تەك قىز بەن ەكەۋى بىرگە وتىرعان تۇعىر عانا قالادى. وقىرماندار مۇنى جاقسى تۇسىنگەن. ورنى تولماس قايعىنىڭ ارتىنان قۋانىش ءۇيىلىپ، كيم كوپ ۇزاماي ءسابيلى بولادى. بريتاندىق گازەتتەر نارەستەگە «كەرەمەت نارەستە» دەپ ايدار تاعىپ، ماداقتاما ماقالالار جازادى.
كۇيەۋىنىڭ قازاسىنان كەيىن كيم ونەردەن قول ءۇزىپ كەتكەن جوق. بار ۋاقىتىن بالالارىنىڭ تاربيەسى مەن شىعارماشىلىعىنا ارنادى. الايدا ول دا جامان اۋرۋعا دۋشار بولىپ، 55 جاسىندا باقيعا اتتانادى. وتباسىلىق بيزنەسكە ۇلكەن ۇلى ستەفانو يە بولادى. بيلل اسپري كەلىسىمشارت بويىنشا كيمنىڭ قولتاڭباسىمەن، «Love is...» حيكاياسىن ءارى قاراي جالعاستىرادى. جىلدار الماسىپ، بىرتە-بىرتە كيم مەن روبەرتونىڭ ماحاببات تاريحى ۇمىتىلا باستايدى. ەندى سەگىز تىلدە سويلەگەن كوميكستەر جاس عاشىقتاردىڭ ىزگى لەبىزىنە ۇلاسىپ، ماحاببات سيمۆولىنا اينالىپ شىعا كەلەدى.
1990 جىلى «Love is...» ساعىزى تۇركيا مەن رەسەيدە وندىرىلە باستادى. ونداعى كومپانيالار كيمنىڭ يدەياسىن نەگىزگە الىپ، ءتاتتى ءونىمدى ماحاببات افوريزمدەرىنە تولى قوراپقا قاپتاپ، ەكسپورتقا شىعاردى. قوراپتاعى ءارتۇرلى كوميكستەر قىز بەن جىگىتتىڭ جۇرەك سوزىندەي اسەرلى مولتەك ماتىنگە تولى. تاۋاردىڭ وتىمدىلىگىن ارتتىرىپ تۇرعان كيم نەگىزىن قالاپ كەتكەن سۇيكىمدى كوميكستەر ەكەنى كەيىننەن الەمگە ءماشھۇر بولدى.
مىنە، تالاي مارتە رومانتيكالىق كەشتەردىڭ سانىنە اينالعان ساعىزدىڭ شىعۋ تاريحى وسىنداي. ءسىز دە ماحاببات ساعىزىن شايناعان بولارسىز؟ ەسىڭىزگە ءتۇسىرىپ كورىڭىزشى؟
دەۆيس كۋبوگىنىڭ شەشۋشى باسەكەلەرى 11 كۇنگە سوزىلادى
سپورت • بۇگىن، 05:00
ولگا رىپاكوۆانىڭ جۇلدەسى ءۇشىن جارىس وتەدى
سپورت • بۇگىن، 04:25
مەركەل گەرمانيادا كارانتيننىڭ 14 اقپانعا دەيىن ۇزارتىلعانىن حابارلادى
الەم • بۇگىن، 04:15
سۋ دوبىنان وليمپياداعا ىرىكتەۋ: قازاقستان گرەكياعا ەسە جىبەردى
سپورت • بۇگىن، 04:00
تاۋ شاڭعىشىلارىنىڭ تابىسى تولاعاي
سپورت • بۇگىن، 03:30
الماتىدان وڭتۇستىككە قاراي 376 شاقىرىم قاشىقتىقتا جەر سىلكىندى
ايماقتار • بۇگىن، 03:00
جامبىل وبلىسىندا سۋ باسۋى ىقتيمال 38 ەلدى مەكەن انىقتالعان
ايماقتار • بۇگىن، 02:30
بياتلونشىلار انتحولتسكە اتتاندى
سپورت • بۇگىن، 02:01
ءالي اليەۆ «شاحتەردىڭ» باس باپكەرى بولىپ تاعايىندالدى
سپورت • بۇگىن، 01:42
قحل: «بارىس» سىرت ايدىندا فينليانديانىڭ «يوكەريتىن» ۇتتى
حوككەي • بۇگىن، 01:37
جامبىل وبلىسىنداعى قىزىلقاينار اۋىلىنا اۋىزسۋ تارتىلدى
ايماقتار • بۇگىن، 01:33
پاندەميا سالدارىنان وزبەكستاندا قالىپ قويعان شەتەلدىك ايەلدىڭ وقيعاسى
الەم • بۇگىن، 01:15
قاراعاندى وبلىسىندا 39 وتباسى باسپانالى بولدى
ايماقتار • كەشە
باتىس قازاقستاننىڭ بەس اۋدانىندا كارانتين كۇشەيتىلدى
ايماقتار • كەشە
الماتىدان 376 شاقىرىم قاشىقتىقتا جەر سىلكىندى
ايماقتار • كەشە
ايماقتار • كەشە
شقو تۇرعىندارىنىڭ 20 پايىزىنا كوروناۆيرۋس ۆاكتسيناسى سالىنادى
ايماقتار • كەشە
«شاحتەر» كومانداسىنا باس باپكەر تاعايىندالدى
فۋتبول • كەشە
الماتىنىڭ «قايراتىنا» نەمىس شابۋىلشىسى كەلدى
فۋتبول • كەشە
كارانتين كەزىندە مۇعالىمدەردەن پارا الىپ جۇرگەن ديرەكتور قامالدى
ايماقتار • كەشە
ينفلياتسيانىڭ بەتى قايتپاي تۇر
ەكونوميكا • كەشە
تسيفرلىق دامۋ ۆيتسە-ءمينيسترى تاعايىندالدى
تاعايىنداۋ • كەشە
35 جاستاعى ۆيتسە-مينيستر قىزمەتىنەن بوساتىلدى
قازاقستان • كەشە
پرەزيدەنت احمەتجان ەسىموۆكە بىرقاتار ناقتى تاپسىرما بەردى
پرەزيدەنت • كەشە
قوستانايداعى قونىس كولونياسىنان قاشقاندار ۇستالدى
ايماقتار • كەشە
قازىعۇرتتىق پوليتسەيلەر جوعالعان 4 جاسار بالانى تاپتى
ايماقتار • كەشە
بيىل وقۋشىلار ۇبت-نى قالاي تاپسىرادى؟
ءبىلىم • كەشە
بيۋدجەت قىزمەتكەرلەرىنىڭ ەڭبەكاقىسى وسەدى
ۇكىمەت • كەشە
وڭداسىن ورازالين: Covid-19 قاۋپى ءالى سەيىلگەن جوق
ايماقتار • كەشە
مەملەكەت باسشىسى اسقار ءماميندى قابىلدادى
پرەزيدەنت • كەشە
قۇس تۇماۋىنان زارداپ شەككەندەرگە وتەماقى تولىق كولەمدە تولەندى – اشم
قازاقستان • كەشە
ۆاكتسيناتسيا كوروناۆيرۋستان تۇبەگەيلى قۇتقارا ما؟
كوروناۆيرۋس • كەشە
ەلىمىزدىڭ جەتى وبلىسىندا داۋىلدى ەسكەرتۋ جاريالاندى
قازاقستان • كەشە
«توبىل» التى فۋتبولشىمەن قوشتاستى
فۋتبول • كەشە
مەملەكەت باسشىسى الىمعازى رايىمبەكوۆتىڭ وتباسىنا كوڭىل ايتتى
پرەزيدەنت • كەشە
اۋعانستان ازاماتى الماتىدا 11 جىل بويى زاڭسىز تۇرعان
قوعام • كەشە
دەپۋتاتتار نەگە تارتىپكە باعىنباعان؟
ايماقتار • كەشە
جوعارعى جىلدامدىقتى ينتەرنەتكە قول جەتپەي تۇر
ءبىلىم • كەشە
الماتى قالاسىنىڭ تۇرعىنىنان 47 كەلىدەن استام گاشيش تاركىلەندى
ايماقتار • كەشە
«بارىس» - «يوكەريت» ويىنى تىكەلەي ەفيردە كورسەتىلەدى
حوككەي • كەشە
قىزىلورداداعى داريا دەڭگەيى تۇراقتى باقىلاۋدا
ايماقتار • كەشە
تەڭىز كەنىشىندە 72 جۇمىسشى كوروناۆيرۋس جۇقتىردى
ايماقتار • كەشە
دميتري مەدۆەدەۆ نازارباەۆتى قۇتتىقتادى
ەلباسى • كەشە
شىعىس قازاقستاندا وقۋشىلار قالاي وقىپ جاتىر؟
ءبىلىم • كەشە
ەلىمىزدە قانداي پويىز بيلەتتەرى قىمباتتايدى؟
قازاقستان • كەشە
ۇقساس جاڭالىقتار