قازاقستاننىڭ حالىقارالىق باستامالارى ەقىۇ سىرتقى ىستەر مينيسترلەرىنىڭ كەڭەسىندە ۇسىنىلدى

ەقىۇ سىرتقى ىستەر مينيسترلەرىنىڭ كەڭەسى «جۇرگىزىلگەن جۇمىستاردان بولاشاق الدىن الۋ شارالارىنا: ەۋروپاداعى جانە ودان تىس جەرلەردەگى تۇراقتىلىقتى نىعايتۋداعى ەقىۇ-دىڭ تاۋاشاسى» تاقىرىبىندا ءوتتى. دەلەگاتتاردىڭ نەگىزگى پىكىرتالاستارى ۇيىم جۇمىسىنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ، ەقىۇ جاۋاپكەرشىلىك ايماعىندا داۋلى جاعدايلاردى بولدىرماۋ جانە تاعى باسقا ماسەلەلەرىنە ارنالدى.

قازاقستاندىق دەلەگاتسيا باسشىسى قاتىسۋشىلاردىڭ نازارىن ايماقتىق جانە جاھاندىق قاۋىپسىزدىكتىڭ ءداستۇرلى جانە جاڭا سىن-قاتەرلەرىن شەشۋدەگى ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ تاجىريبەسىنە، سونىڭ ىشىندە قازاقستاننىڭ 2010 جىلى ەقىۇ-عا تابىستى توراعالىق ەتۋىنە جانە بۇۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنە 2017-2018 جىلدارى مۇشەلىگىنە اۋداردى.

بۇل تۇرعىدا قازاقستاندىق تاراپ 2019 جىلدىڭ قازان ايىندا نۇر-سۇلتان قالاسىندا ەقىۇ قولداۋىمەن اۋعانستان بويىنشا دوڭگەلەك ۇستەل وتكىزۋدى ۇسىندى. اۋعانستاندى اسكەري ەمەس ادىستەرمەن قالپىنا كەلتىرۋگە جاردەمدەسۋ 2010 جىلى ەقىۇ-عا قازاقستاندىق توراعالىق ەتۋ باسىمدىقتارىنىڭ ءبىرى بولدى جانە قازاقستاننىڭ سىرتقى ساياساتىنىڭ ماڭىزدى باسىمدىقتارىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى.

«ءبىزدىڭ ۇيىمنىڭ كەڭىستىگىندە ءوزارا سەنىمنىڭ جوعالۋى، شيەلەنىستىڭ ۋشىعۋى جانە ەلەۋلى كەلىسپەۋشىلىكتەردىڭ ۋشىعۋى بولىپ جاتقانىن ءبارىمىز كورىپ وتىرمىز. شەشىلمەگەن نەمەسە ۇزاققا سوزىلعان قاقتىعىستاردىڭ سانى وسى كەزەڭدە قىسقارىپ قانا قويماي، ودان دا ءوسىپ كەتتى. حالىقارالىق ىنتىماقتاستىق جۇيەسى داعدارىسىنىڭ وسى قيىن جاعدايىندا الەمدەگى ستراتەگيالىق تەڭگەرىمگە قول جەتكىزۋ ءۇشىن جاھاندىق ديالوگ قاجەت»، - دەپ مالىمدەپ، ب. اتامقۇلوۆ ارىپتەستەرىنە قر تۇڭعىش پرەزيدەنتى – ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ «ءۇش ديالوگتى» ۇيىمداستىرۋ تۋرالى باستاماسىنىڭ نەگىزگى پوستۋلاتتارىن ۇسىندى.

ەقىۇ كەڭىستىگىندەگى قاقتىعىستار ۇجىمدىق جاۋاپكەرشىلىك قاعيداتى نەگىزىندە ديپلوماتيالىق قۇرالدارمەن شەشىلۋى ءتيىس ەكەندىگى اتاپ ءوتىلدى. ەقىۇ شەڭبەرىندەگى ىنتىماقتاستىق مۋلتيلاتەراليزم، ۇجىمدىق ىنتىماقتاستىق پەن اشىق ديالوگ قاعيداتتارىنا نەگىزدەلۋى ءتيىس.

2010 جىلعى استانا دەكلاراتسياسى رۋحىندا قازاقستان ەقىۇ-عا قاتىسۋشى ەلدەردى بىرلەسكەن كۇن ءتارتىبىن ىلگەرىلەتۋگە شاقىردى. قازاقستان تاراپى تاعى دا نۇر-سۇلتان قالاسىندا تۇراقتى ءوزارا بايلانىس جونىندەگى ەقىۇ تاقىرىپتىق ورتالىعىن قۇرۋ جانە 2019 جىلدىڭ كۇزىندە ەقىۇ جانىنداعى تۇراقتى وكىلدەردىڭ قازاقستانعا ساپارىن ۇيىمداستىرۋ تۋرالى يدەيانىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى. «قازاقستان جانجالداردىڭ الدىن الۋ ءۇشىن ەكىنشى قورجىندى تولىق پايدالانۋدى، تۇراقتى ءوزارا بايلانىس ماسەلەلەرىن زەردەلەۋ، سونداي-اق تالداۋ جانە زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ، ونىڭ ىشىندە ءتيىستى باسقارۋ، «جاسىل» ەكونوميكا، جاڭا تەحنولوگيالاردى دامىتۋ، دۇلەي اپاتتاردىڭ الدىن الۋ، ەنەرگەتيكالىق قاۋىپسىزدىك، ەقىۇ-نىڭ بارلىق كەڭىستىگىندە ساۋدانى ىلگەرىلەتۋ ماسەلەلەرى بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزۋ ماقساتىندا ەقىۇ تاقىرىپتىق ورتالىعىن قۇرۋ تۋرالى باستاما ۇسىندى»، - دەدى قازاقستاندىق دەلەگاتسيانىڭ باسشىسى.

قازاقستان ەۋرازيا ورتالىعىندا بولا وتىرىپ، ءارتۇرلى ترانسكونتينەنتالدىق جوبالاردىڭ نەگىزگى بۋىنى بولىپ تابىلادى جانە تۇراقتى ءوزارا بايلانىس تۇجىرىمداماسىن ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن ەڭ ىڭعايلى ورىن بولىپ تابىلادى.

قازاقستاننىڭ سىرتقى ساياسي ۆەدومستۆوسى باسشىسىنىڭ سويلەگەن ءسوزىنىڭ نەگىزگى ساتتەرىنىڭ ءبىرى ەقىۇ-نى قايتا جۇكتەۋ، وعان 2010 جىلى استانا ءسامميتى كەزىندە جالعاسقان «حەلسينكي رۋحىن» قايتارۋ ماسەلەسى بولدى. سول كەزدە «استانا رۋحى» كۇردەلى جانە شيەلەنىسكەن، بىراق ءسوزسىز قاجەتتى ديالوگ اتموسفەراسىن كورسەتتى. بۇل رەتتە الەمنىڭ قازىرگى دامۋ جاعدايىندا وسىنداي سىندارلى ءتاسىلدىڭ وزەكتىلىگى ارتا تۇسكەنى اتاپ ءوتىلدى. وسى كونتەكستە ءبىزدىڭ ۇيىمنىڭ نەگىزگى قاعيداتتارىنا ادالدىقتى جاڭارتۋ جانە ونىڭ جارتى عاسىرلىق مەرەيتويىن كوزدەگەن دامۋ پەرسپەكتيۆالارىن تالقىلاۋ ءۇشىن كەلەسى جىلى قازاقستاندا ەقىۇ-نىڭ 45-جىلدىعىنا ارنالعان كونفەرەنتسيا وتكىزۋ ۇسىنىلدى.

فورۋم اياسىندا ب. اتامقۇلوۆ ەقىۇ باس حاتشىسى توماس گرەمينگەرمەن كەلىسسوزدەر جۇرگىزدى، وندا قازاقستاننىڭ ەقىۇ-نىڭ نەگىزگى ينستيتۋتتارى - دەموكراتيالىق ينستيتۋتتار مەن ادام قۇقىقتارى جونىندەگى بيۋروسى، ەقىۇ پارلامەنتتىك اسسامبلەياسى جانە تاعى باسقا ءوزارا ءىس-قيمىلىنىڭ احۋالدى ماسەلەلەرى قارالدى.

ءوز كەزەگىندە قازاقستاندىق دەلەگاتسيا ەقىۇ باس حاتشىسىنىڭ نازارىن ەقىۇ جەلىسى بويىنشا ديالوگتىق تەتىكتى دامىتۋدىڭ جانە ازياداعى ءوزارا ءىس-قيمىل جانە سەنىم شارالارى جونىندەگى كەڭەستىڭ (اوسشك) ماڭىزدىلىعىنا اۋداردى. ءوز تاراپىنان ت. گرەمينگەر قازاقستان تاراپىنا 2019 جىلعى ماۋسىمداعى قر پرەزيدەنتىنىڭ كەزەكتەن تىس سايلاۋىندا ەقىۇ-نىڭ حالىقارالىق باقىلاۋشىلار توبىنىڭ جۇمىسىنا كومەكتەسكەنى ءۇشىن العىسىن ءبىلدىردى، سونداي-اق ەلدەگى سايلاۋ پروتسەسىن ۇيىمداستىرۋدىڭ جوعارى دەڭگەيىن جانە ەقىۇ-نىڭ جاردەمدەسۋدى جالعاستىرۋعا دايىندىعىن اتاپ ءوتتى.

كونفەرەنتسيانىڭ قورىتىندىسى بويىنشا قول جەتكىزىلگەن ناتيجەلەر مەن ۋاعدالاستىقتار 2019 جىلى براتيسلاۆادا (سلوۆاكيا) وتەتىن ەقىۇ-نىڭ رەسمي سىرتقى ىستەر مينيسترلەرى كەڭەسىنىڭ نەگىزىنە كىرەتىن بولادى.

كەڭەسكە قاتىسۋشىلار ۇيىم قىزمەتىندەگى ناقتى وزگەرىستەرگە باعىتتالعان ەقىۇ-نىڭ قازىرگى توراعاسى رەتىندەگى سلوۆاكيانىڭ كۇش-جىگەرى جانە ءىس-شارانى ساپالى ۇيىمداستىرعانى ءۇشىن سلوۆاك تاراپىنا العىستارىن ءبىلدىردى.