سۇحبات • 16 ءساۋىر, 2019

گاۋحار احمەتوۆا: باسەكەگە قابىلەتتىلىككە باعىتتالعان قادام

1097 رەت كورسەتىلدى
گاۋحار احمەتوۆا: باسەكەگە قابىلەتتىلىككە باعىتتالعان قادام

– گاۋحار عالىمقىزى, ءسىز جەتەك­شى­لىك ەتەتىن وقۋ ورنىنا بولاشاققا جا­ڭاشا كوزقاراس قالىپتاستىراتىن حا­لىقارالىق باعدارلامالار قانداي سە­ر­پىن بەرۋدە؟

– بۇگىندە ءبىلىم بەرۋ ءۇردىسىنىڭ ترەندتەرى تاڭعالارلىق. ءبىرىنشى كەزەكتە بۇل جوعارى ءبىلىم بەرۋدىڭ ءبىر­ىڭ­عاي باسەكەگە قابىلەتتى كەڭىستىگىن قۇ­رۋ­عا باعىتتالعان. ياعني, ستۋدەنتتەر مەن وقىتۋشىلاردىڭ اكادەميالىق ۇتقىر­لى­عى قاجەت. جوعارى ءبىلىم بەرۋ مەن عىلىمي تاجىريبەنىڭ ءوزارا ىقپالداسۋى اسا ماڭىزدى. ءبىزدىڭ وقۋ ورنىندا 2017-2019 وقۋ جىلىندا سىرتقى اكادەميالىق ۇتقىرلىق اياسىندا ۋنيۆەرسيتەتتىڭ 74 ستۋدەنتى گەرمانيا, پولشا, چەحيا, لاتۆيا جانە رەسەيدىڭ شەتەلدىك جوعارى وقۋ ورىندارىندا ءبىلىم الدى. ىشكى اكادەميالىق ۇتقىرلىق بويىنشا 53 ستۋدەنت ءبىلىم السا, 24 وقىتۋشى ەۋروپالىق ۋنيۆەرسيتەتتەردە ءدارىس وقىدى. بۇل ۇردىسكە ەرازمۋس+, ماشاۆ, Global UGRAD, Deula Nienburg, IASTEA جانە ت.ب. حالىقارالىق باعدارلامالار قوسىمشا سەرپىن بەرەدى. 

– الەمدىك ءبىلىم كەڭىستىگىنە قوسىلۋ ارقىلى وقۋ ورنى قوس ديپلومدى ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىن جۇزەگە اسىرا الا ما؟

– ءبىز ستۋدەنتتەردىڭ قوس ديپلوم الۋى ءۇشىن شۆەتسيا, ءۇندىستان, ۇلىبريتانيا, اقش, تۇركيا, بولگاريا, حورۆاتيادان ۇزدىك شەتەلدىك عالىمداردى ىزدەيمىز. الەمدىك ءبىلىم كەڭىستىگىنە كىرۋ جولىنداعى ءبىزدىڭ جوو-نىڭ ۇلكەن جەتىستىگى – قوس ديپلومدى ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىن جۇزەگە اسىرۋ بولماق. 

– ستارتاپتاردى وقىتۋ باعدار­لا­ما­سىنا ەنگىزۋ قالاي جۇزەگە اسىرىلۋدا؟ 

– وبلىستىڭ 2030 جىلعا دەيىنگى دامۋ ستراتەگياسى شەڭبەرىندە ءۇش جىل بۇرىن حالىقارالىق ستارتاپ اكادەمياسى اشىلدى. ستارتاپ اكادەمياسى بيزنەس ورتا قالىپتاستىرا وتىرىپ, رەزيدەنتتەرگە كاسىپكەرلىكتى جۇرگىزۋ مەن تاجىريبەلىك داعدىلارىن مولايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. 

– ۋنيۆەرسيتەت ءوزىنىڭ عىلىمي-تەحني­كالىق سالالىق باعىتىنا ساي قان­داي ستارتاپ جوبالاردى اشۋعا ءمۇم­كىندىك بەردى؟

– مىسالى, «كەڭ تاراعان بەنزيندىك مو­توتسيكل نەگىزىندە جاسالعان ەلەكتروبايك» قوزعالىس بارىسىندا بەنزين باعا­سىن 10 ەسەگە ارزانداتۋعا مۇمكىندىك بەرە­دى. ال «Atmos Water» جوباسى – سۋدى مەحا­نيكا­لىق, ەرىمەيتىن بولشەكتەردەن, حلور قوس­پالارى, اۋىر مەتالداردان تازارتۋ قۇرالى. ەكىنشىسى, ۋنيۆەرسيتەت عالىمدارى بولاشاقتا سۋمەن جۇمىس ىستەيتىن دۆيگاتەل جاساۋعا كومەكتەسەتىن «سۋتەگى گەنەراتورىن» قۇراستىردى. ءۇشىنشىسى, جاياۋ جۇرگىنشىلەر پليتالارىن پايدالانۋ جۇيەسى, بۇل جاياۋ جۇرگىنشىلەردىڭ كينەتيكالىق ەنەرگياسىن جيناقتاپ, پايدالانۋ ءۇشىن ەلەكتر ەنەرگياسىن تۇرلەندىرۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. ءتورتىنشى, پلاستيكالىق تۇرمىس­تىق قالدىقتار جانە تەحنوگەندىك قال­دىق­تار نەگىزىندە قۇرىلىس ماتەريالدارىن كۇل تۇرىندە (كەسپە تاستار, بورديۋرلەر, چەرەپيتسالار جانە ت.ب.) ءوندىرۋ. بەسىنشى, SOLAR LIGHT جوباسىنىڭ ماقساتى – كۇن باتا­رەيالارى نەگىزىندەگى اۆتونومدى جارىق­شام­داردى كوممەرتسيالاندىرۋ جانە جوبا قۇرۋ.

– ۋنيۆەرسيتەت اۋماعىندا ورنا­تىل­عان اۆتونومدى جارىقشامدار وسى جوبا­لاردىڭ ناتيجەسى مە؟

– ءيا, كۇن باتارەيالارى نەگىزىندەگى جارىق­شام­­دار اككۋمۋلياتوردا جيناقتالعان قۋات ار­قىلى تۇندە دە جارىقتاندىرۋعا مۇمكىن­دىك بەرەدى. ارزان جارىق كوزىن قاجەت ەتەتىن شار­ۋا قو­جا­لىقتارى, شاعىن فەرمالار ءۇشىن اسا ءتيىمدى. 

– ايتپاقشى, ART-GARAGE-كو­ۆور­­­كينگ ورتالىعى قاشان اشىلادى؟

– جاقىن ارادا اشۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. نەگىزى ART-GARAGE فورماتى كالي­فورنياداعى كلاسسيكالىق گاراجدارعا جاتا­دى. بۇل جەردە كەزىندە «Apple», «Google» سياقتى ءىرى كومپانيالار پايدا بولدى. سول ىسپەتتى بىزدە دە IT-تەحنولوگيالار سالاسىن­داعى «TKR-Toraighyrov University» فيرماسى, سونىمەن قاتار art-گالەرەيا ورنالاسادى. وندا ستۋدەنتتەرمەن قاتار, جاسوسپىرىمدەرگە, قالا تۇرعىندارىنا شىعارماشىلىقپەن اينالىسۋعا مۇمكىندىك بار. وقۋ ورنى­نىڭ نازارباەۆ زياتكەرلىك مەكتەبى مەن وبلىستىق «دا­رىندى بالالارعا ارنال­عان ليتسەي-ينتەر­نات­تىڭ 10-سىنىپ وقۋشىلارىمەن بىرلەسكەن جو­بالارى دا بار. بۇل رەتتە «Flappy Brow» مي­­ميكامەن باسقارىلاتىن ويىنى جانە «Sau-sulu» بيە ءسۇتى نەگىزىندەگى كۇتىم كوسمەتي­كاسى دەپ اتا­لاتىن جوبالاردى ايتۋعا بولادى. 

جالپى, بارلىق ستۋدەنت جاستاردى ناقتى ماقساتتارعا قول جەتكىزۋ ءۇشىن ۇتىمدى, تابىستى ءومىر سۇرە بىلۋگە شاقى­را­مىز. جوعارى ءبىلىم بەرۋدىڭ بىرىڭعاي باسەكەگە قابىلەتتى كەڭىستىگىن قۇرۋدىڭ ءمانى دە وسىندا. 

– اڭگىمەڭىزگە راحمەت.