قازاقستان – رەسەي: بىرلەسكەن اسكەري-اۋە جاتتىعۋلارى

تۋعان وتانعا ادال قىز­مەت ەتۋ، ونىڭ قاۋىپسىزدىگىن كوزدىڭ قاراشىعىنداي ساق­تاپ، قورعاۋ وسى مامان­دىق­تى تاڭداپ العان ءاربىر ازاماتتان، ەڭ الدىمەن، جوعا­رى جاۋاپكەرشىلىكتى، كاسىبي ىسكەرلىك پەن بىلىكتىلىكتى تالاپ ەتەتىندىگى ءسوزسىز. قورعا­نىس ءمينيسترىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى، گەنەرال-پولكوۆنيك ساكەن جاسۇزاقوۆ­تىڭ پىكىرىنشە، «اسكەري كا­سىبي بىلىكتىلىك تاجىريبە جيناق­تاۋ مەن مول ىزدەنىس ناتيجەسىندە عانا كەلەدى». الماتى وبلىسىنىڭ «قى­زىلاعاش» پوليگونىندا جاقىندا وتكىزىلگەن «اۋە كۇشتەرى-2011» حالىق­ارا­لىق ۇشۋ-تاكتيكالىق جات­تىعۋلارى، وعان قاتىسۋشى ۇشقىشتار ءۇشىن، مىنە، وسىن­داي تاجىريبە جيناق­تاۋ­عا سەپتەستى دەسەك قا­تەلەسپەيمىز. حالىقارالىق ۇشۋ-تاكتيكالىق «اۋە كۇش­تەرى – 2011» جاتتىعۋىنا قازاقستان رەسپۋبليكاسى تا­راپىنان تالدى­قورعان­داعى №21751 اسكەري ءبولى­مىنىڭ «سۋ-27»، «ميگ-27»، «ميگ-23» جاڭارتىلعان بوم­بالاۋشى جويعىش ۇشاق­تارى مەن قاراعاندى­داعى №50185 اسكەري ءبولىمىنىڭ «ميگ-31» جوي­عىش ۇشاقتارىمەن قاتار، اۋە قورعانىسى كۇشتەرىنىڭ بالقاش اۋە بازاسىنان «ل-39» وقۋ-جاتتىقتىرۋ ۇشاق­تا­رىنىڭ ۇشقىش قۇرامدا­رى قاتىستى. رەسەي مەن قازاقستان مەملەكەتتەرىنىڭ اۋە توپ­تارى قاتىسقان حالىق­ارا­لىق ۇشۋ-تاكتيكالىق جات­تىعۋلارىنىڭ ەڭ نەگىزگى كە­زەڭى ۇيىمداستىرىلعان «قى­زىل­اعاش» اسكەري پولي­گونىنداعى «اسكەري بەيبىت شابۋىلدا» پايدالانىلعان زىمىراندار مەن بومبالار كوزدەگەن نىساناسىنا ءدال جانە الدىن الا بەلگىلەنگەن ۋاقىتتا تۇسۋىمەن ەرەكشەلەندى. ارينە، مۇنىڭ ءوزى وعان قاتىسۋشىلاردىڭ تۇگەل­دەي دەرلىك جوعارى دايىن­دىقپەن كەلگەندىگىن جانە وزدەرىنە جۇكتەلگەن كۇردەلى تاپسىرمالارعا جوعارى جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراعاندىعىن ايقىن اڭعارتادى. ساكەن جاسۇزاقوۆتىڭ اي­تۋىن­شا، حالىقارالىق ۇشۋ-تاكتيكالىق جاتتىعۋلارى رەسەي اسكەري-اۋە كۇشتەرىمەن ءوزارا قارىم-قاتىناس باعدار­لاماسى اياسىندا ۇيىمداس­تىرىلعان. – بىزدەر جاقىندا ەلى­مىزدىڭ وڭتۇستىگىندە «قارا­تاۋ-2011» اتتى ءىرى جاتتىعۋدى اياقتادىق. بۇل جاتتىعۋلار­دىڭ ءوزى تەرروريزممەن، ەكس­ترە­ميزممەن كۇرەس ارناۋلى جات­تىعۋلارى اياسىندا بولدى. ال، ەندى بۇگىنگى «اۋە كۇش­تەرى – 2011» حالىقارالىق ۇشۋ-تاكتيكالىق جاتتىعۋ­لارىنا قازاقستان رەسپۋبلي­كاسى مەن رەسەي فەدەراتسياسى قارۋلى كۇشتەرىنىڭ بارلىق بولىمشەلەرى قاتىسۋدا. رەسەي فەدەراتسياسىمەن بىرلەسە وتى­رىپ، اۋە وپەراتسيالارىنا قارسى جوبا دايىندادىق. ءما­سەلەن، جەردەگى شارتتى تۇردە بەلگىلەنگەن نىساندارعا ۇشاق­تار اۋقىمدى سوققى بەرگەن سوڭ، بىزدەر قاناتتى را­كەتالاردى جىبەردىك. قاناتتى راكەتالار ساۋلەسىن العاش رەت جاساپ شىعاردىق، مۇنداي تەماتيكا بىزدە بۇرىن بول­ماعاندىقتان، بۇل بىزدەر ءۇشىن جاڭالىق، – دەيدى ساكەن ءادىلحان ۇلى. قىسقاشا ايتقاندا، «اۋە كۇشتەرى-2011» جات­تىعۋلا­رى­نا قاتىسۋشىلار وزدەرىنىڭ الدىنا قويعان ۇلكەن مىندەتتەرى مەن ماقساتتارىنىڭ ۇدە­سىنەن شىقتى. بۇل جاتتىعۋ­دىڭ كەلەسى كەزەڭى سەمەي پو­ليگونىندا وتپەك. ءبىر قۇپتار­لىعى، تمد ەلدەرى اياسىندا اۋە قورعانىسىنىڭ ءبىرتۇتاس جۇيەسى بار كورىنەدى. نەگىزىنەن بۇل ماسەلەمەن تەرەڭىرەك اينالىسىپ، ارادا تولىق ءتۇسى­نىستىك پەن بەرىك ىنتىماق­تاستىق ورناۋى ءۇشىن ول ودان ءارى جەتىلدىرىلمەك ەكەن. مۇن­داي جاتتىعۋلاردىڭ پايداسى وراسان جانە مۇنىڭ قازاق­ستاننىڭ عانا ەمەس، رەسەيدىڭ دە قاۋىپسىزدىگىن نىعايتۋعا ىقپالى مول ەكەنى انىق. – «اۋە كۇشتەرى-2011» اۋە-تاكتيكالىق جات­تىعۋ­لارى بارىسىندا جيناقتال­عان اسكەري تاجىريبە ءبىزدىڭ ەكى مەملەكەتتىڭ، ياعني قا­زاق­ستان مەن رەسەيدىڭ عانا ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىگىن قام­تاماسىز ەتىپ قانا قوي­مايدى. سونىمەن قاتار، شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمى مەن ۇجىمدىق قا­ۋىپسىزدىك شارتى ۇيىمى ەلدەرىنە دە ءوز ىقپالىن تيگىزبەك،– دەيدى №21751 اسكەري ءبولىمنىڭ تاربيە جانە الەۋمەتتىك-قۇقىقتىق جۇ­مىس­تار جونىندەگى كوماندي­رىنىڭ ورىنباسارى سەرگەي چەرنىشەۆ. سونىمەن، «اۋە كۇش­تەرى-2011» جاتتىعۋلارى كور­شىلەس ەكى مەملەكەت – رەسەي مەن قازاقستاننىڭ اسكەري-اۋە كۇشتەرى ءبولىم­شەلەرىنىڭ بىلىكتىلىگىن ارت­تىرۋعا كومەكتەسىپ، ءوزارا تۇسىنىستىكتى قالىپ­تاستىر­دى. ەڭ باستىسى، قازاقستان مەن رەسەي قارۋلى كۇشتەرى اراسىنداعى اسكەري ءداستۇر­لەردىڭ ودان ءارى نىعايا ءتۇ­سۋىنە ىقپال ەتىپ وتىر. باقىت بالعارينا، الماتى.