سۇحبات • كەشە
ايگەرىم ەسەنعاليقىزى: اكەم «گاملەتتى» اعىلشىن تىلىنەن تىكەلەي تارجىمەلەدى
شۇكىر، حالقىمىز اقىنعا كەندە ەمەس. سوناۋ ارعى عاسىرلارداعى جىراۋلار زامانىنان باستاۋ الاتىن بۇل ساف ونەردىڭ جولىندا ەڭبەك ەتىپ، ەل ەسىندە ەسىمى قالعاندار بارشىلىق. جۇرتشىلىققا جىرى ۇناعان اقىنداردا ارمان بولۋشى ما ەدى؟ سولاردىڭ ءبىرى دە، بىرەگەيى – ەسەنعالي راۋشانوۆ. قازاقتىڭ «دەگدار» دەگەن ءسوزىن وسى كىسىگە قيار ەدىك، سەبەبى ءسوزى دە، ءوزى دە دەگدار بولا الدى. اقىننىڭ قىزى ايگەرىم ەسەنعاليقىزى بۇل سۇحباتىندا اكە بولمىسى، شىعارماشىلىعى تۋرالى ايتىپ بەردى.
عالىم • 01 ماۋسىم، 2023
بۇل كەيىپكەرىمنىڭ ەسىمىمەن ەرتەدەن تانىس ەدىم. ونىڭ مۇحيتتىڭ ارعى جاعىنداعى الىپ امەريكادا ۇزاق جىلدان بەرى عىلىممەن اينالىسىپ، ءوز سالاسىندا كوپتەگەن جەتىستىككە جەتكەنى تۋرالى ءسۇيىنشى حابارلار اۋىق-اۋىق ەستىلىپ تۇراتىن. «شىركىن، قازاق بالاسى سونداي بولسا» دەگەن ىزگى تىلەكتەردىڭ وعان كوپ ايتىلعانى بەلگىلى. ول – «نەنى ەكسەڭ، سونى وراسىڭ» دەگەن ەسكى ءسوزدىڭ استارىندا ءبىر شىندىقتىڭ جاتقانىن كۇشىمەن دە، ىسىمەن دە دالەلدەگەن اردا ازامات. ونىڭ ەسىمى – نۇرشات نۇراجى.
ءبىلىم • 31 مامىر، 2023
«بولاشاققا» ءوتىنىم قابىلداۋ باستالادى
وسى جىلدىڭ 5 ماۋسىمىندا «بولاشاق» باعدارلاماسىنا قۇجات قابىلداۋدىڭ ءۇشىنشى لەگى باستالادى. وتىنىمدەر 7 شىلدەگە دەيىن eGov.kz مەملەكەتتىك قىزمەتتەر پورتالى ارقىلى قابىلدانادى. جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن ءوتىنىم قابىلداۋدىڭ تاعى ءبىر لەگى 17 شىلدە مەن 15 قىركۇيەك ارالىعىندا وتەتىن بولادى.
تاريح • 30 مامىر، 2023
«امىرقان بيدايىعىندا» نە جازىلعان؟
ءبىز بۇگىنگى جازبامىزدا سۇلۋ ءسوزدىڭ سۇلەيى اتانىپ، ادەبيەتىمىزدە ويىپ وتىرىپ ورىن العان ۇلى جازۋشى عابيت مۇسىرەپوۆتىڭ بىرەۋ بىلسە، بىرەۋ بىلمەيتىن العاشقى كىتابى تۋرالى ءسوز قوزعاماقپىز. بۇل كىتاپ «امىرقان بيدايىعى» دەپ اتالادى. 1928 جىلى قىزىلورداداعى «قازاقستان مەملەكەت» باسپاسىنان 5000 تيراجبەن باسىلعان تانىمدىق دۇنيەسىندە جازۋشى نە جازدى ەكەن دەگەن ساۋال تۋى، ارينە، زاڭدىلىق.
تەحنولوگيا • 24 مامىر، 2023
«ChatGPT» ءومىرىمىزدى وزگەرتە الا ما؟
قازىر قارقىندى دامىپ جاتقان الەمدىك تەحنولوگيا كۇندەلىكتى ءومىرىمىزدىڭ ماڭىزدى بولىگىنە اينالدى. كەيىنگى جىلدارى پايدا بولعان جاڭا تەحنولوگيالىق جەتىستىكتەردىڭ ءبىرى چات-بوتتاردى دامىتۋ ەكەنى راس. چات-بوتتار – پايدالانۋشىلارىمەن سويلەسۋدى يميتاتسيالاۋعا ارنالعان كومپيۋتەرلىك باعدارلامالار. بۇل رەتتە «OpenAI» جۇيەسىنىڭ «ChatGPT» ءونىمى چات-بوتتاردىڭ ادام ءومىرىن ءارتۇرلى جولمەن جاقسارتا الاتىنىنىڭ تاماشا ۇلگىسى ەكەنىنە ەش كۇمانىمىز قالمادى.
عىلىم • 17 مامىر، 2023
ەكولوگيا دەسە، ءبىزدىڭ ەسىمىزگە اتا-اجەلەرىمىزدىڭ «قۇستىڭ ۇياسىن بۇزبا»، «كوك ءشوپتى جۇلما»، «سۋدى لايلاما» سياقتى تاربيە سوزدەرى ەسىمىزگە تۇسەدى. سايىن دالادا ەركىن عۇمىر كەشكەن ەجەلگى بابالارىمىز «بۇلاق كورسەڭ، كوزىن اش» دەپ ۇرپاقتارىنا ەكولوگيالىق ءمانى زور وسيەتتەر قالدىرعانى قازاق حالقىنىڭ ەجەلدەن تابيعاتپەن ەتەنە ەكەنىن ايعاقتايدى.
سۇحبات • 12 مامىر، 2023
تەمىرحان مەدەتبەك: مەن دە «كۇندىز وتىرمادىم، تۇندە ۇيىقتامادىم»
اتاقتى ۋيليام فولكنەر ءبىر سوزىندە: «ناعىز ولەڭ جيىرما التى جاسقا دەيىن عانا جازىلادى»، دەپتى. جيىرما التى جاس، بىلاي قاراساڭ، قىسقا عانا ۋاقىت. ال وسى فولكنەرلىك اكسيومانى بۇزىپ، عۇمىر بويى ولەڭ جازعان اقىندار ءبىزدىڭ ادەبيەتىمىزدە كوپ كەزدەسەدى. سولاردىڭ ءبىرى – قالامىنان نايزاعايدىڭ جارقىلى ەسەتىن اقىن تەمىرحان مەدەتبەك. «كوك تۇرىكتەر سارىنىمەن» قازاق پوەزياسىندا تىڭنان تۇرەن سالعان اقىن بىزگە بەرگەن سۇحباتىندا ولەڭدەگى ءستيلى، ىزدەنىس جولى، قازىرگى قوعامدىق ماسەلەلەر تۋرالى بۇكپەسىز ايتىپ بەردى.
عىلىم • 11 مامىر، 2023
و زاماندا بۇ زامان ايدا وسىمدىك ەگىلىپتى دەگەندى ەستىپ پە ەدىڭىز؟ قازىرگى جاڭا عىلىم مەن تەحنيكا ءبىز ەستىپ كورمەگەن عاجايىپتىڭ ءبارىن جاساپ جاتىر. سونىڭ ءبىرى – ايعا وسىرىلگەن وسىمدىكتەر.
عىلىم • 10 مامىر، 2023
شىنى كەرەك، قازىرگى ءاربىر عىلىمي زەرتتەۋگە تاجىريبە رەتىندە تىشقان ءجيى قولدانىلادى. مۇنىڭ سەبەبى نەدە؟ نە ءۇشىن تىشقان عىلىمي تاجىريبە بارىسىندا «قۇرباندىققا» كوپ شالىنادى؟ سويتسەك، مۇنىڭ الۋان ءتۇرلى سەبەبى بار ەكەن.
تەحنولوگيا • 04 مامىر، 2023
وسى جىلدىڭ قاڭتارىندا قولدانىسقا ەنىپ، تۇتاس الەمگە تەز تارالعان جاڭا تەحنولوگيالىق ءونىم ChatGPT (Generative Pre-Trained Transformer) ەكى-اق ايدىڭ ىشىندە 100 ملن-نان اسا پايدالانۋشىنى جينادى. وسىلايشا، وسى كۇنگە دەيىنگى ەڭ جىلدام تارالعان قوسىمشانىڭ ءبىرى اتاندى. OpenAI-دىڭ جەتىلدىرىلگەن چات-بوتى حالىقتىڭ جاساندى ينتەللەكتىگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرعانى سونشا، ول تۋرالى بىلگىسى كەلەتىن، ءتىپتى ونى پايدالانىپ كورگىسى كەلەتىندەردىڭ سانى كۇن سايىن ارتىپ بارادى. بىراق جاڭا تەحنولوگيالىق ءونىمنىڭ قاۋىپسىزدىك تاۋەكەلدەرى بارىن بايىپتى تۇردە ويلاعاندار نەكەن-ساياق.
ونلاين 
