«جاستار» عىلىمي زەرتتەۋ ورتالىعىنا بيىل – 10 جىل. وسى ۋاقىت ارالىعىندا ورتالىق جاستارعا قاتىستى بىرقاتار الەۋمەتتىك زەرتتەۋ جۇرگىزىپ, جاقىن ارالىقتا كولەمى جاعىنان دا, مازمۇنى جاعىنان دا قايتالانباس 11-ءشى «قازاقستان جاستارى» بايانداماسىن جاريالاماق.
ء«وز جۇمىسىن باستاعالى جاتقان الاڭ ورتالىق ۇيىمداستىرعان العاشقى ءىس-شارا ەمەس. بۇعان دەيىن دە, قازىر دە ءتۇرلى تاقىرىپتا بىرنەشە ەكسپەرتتىك, تالقىلاۋ الاڭىمىز جۇمىس ىستەپ جاتىر. جاستاردىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىن شەشۋ جولدارىن قاراستىرىپ, ولارعا قاتىستى ۇسىنىمدار ازىرلەۋدە ۇيىمنىڭ ءرولى ەرەكشە. سول سەبەپتى ءار الاڭىمىزدىڭ ماڭىزى دا زور», دەدى «جاستار» عىلىمي زەرتتەۋ ورتالىعى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى ايگەرىم سەرىكجانوۆا.
وسى ورايدا باسقوسۋعا ارنايى كەلگەن اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ ءمينيسترى دارحان قىدىرالى «جاستار» عىلىمي زەرتتەۋ ورتالىعىن ءوز الدىنا جەكە مەكەمە رەتىندە شىعارۋعا شەشىم قابىلدانعانىن ايتتى.
جيىن تاقىرىبىنا ورالساق, ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ ايتۋىنشا, كەزدەيسوق تاڭدالعان تاقىرىپ ەمەس, قازىرگى كەزدە الەم ەلدەرى ءوز ەرەكشەلىگىن, بىرەگەيلىگىن تانىتۋعا كۇش سالىپ جاتىر.
«جالپى, قازاق ايدەنتيكاسى دەگەن نە؟ تاۋەلسىزدىك العان ۋاقىتتان بەرى ءوز بىرەگەيلىگىمىزدى ايقىنداۋعا, تەرەڭدىگىن تۇسىنۋگە, ماڭىزىن انىقتاۋعا ءبىراز تالپىنىس بولدى. قازىر ەل ازاماتتارىنىڭ جاڭا تولقىنى ءار سالادا ۇلكەن جەتىستىكتەرگە جەتىپ جاتقانىن بايقايمىز. ولاردىڭ ارقايسىسى دەرلىك ءوز سالاسىن قازاق ايدەنتيكاسىمەن تىكەلەي بايلانىستىرادى», دەدى ايگەرىم سەرىكجانوۆا.
قازىر جاساندى اقىل-پاراساتتى ۇتىمدى پايدالانىپ, ۇلتتىق ناقىشتارىمىزدى ناسيحاتتاپ جۇرگەن جاستار اراسىنان رەجيسسەر, ءوزىنىڭ «زامانداس» پودكاستى ارقىلى كوپشىلىككە جاس بۋىننىڭ جان-دۇنيەسىن اشىپ كورسەتىپ جۇرگەن قانات بەيسەكەەۆ, پوەزيا مەن مۋزىكانى ۇشتاستىرىپ, زاماناۋي ادەبيەت پەن مۋزىكا باعىتىنا جاڭا كوركەمدىك لەپ بەرگەن, ۇلىبريتانيادا, گەرمانيادا, جاقىندا ەلوردادا كونتسەرتىن بەرگەن «Maqpalsher» – ماقپال جۇماباي, بىلەگىنىڭ كۇشىمەن عانا ەمەس, رۋحى, ويىمەن قازاق ەكەنىن, تۇپتەپ كەلگەندە, ەلىمىزدىڭ كىم ەكەنىن الەمگە تانىتىپ جۇرگەن گەننادي گولوۆكين, «Qazaq Republic» برەندىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى ساكەن جولداس, وتاندىق جانە الەم ادەبيەتىنىڭ ۇلى تۋىندىلارىن قازاق تىلىندە شىعاراتىن «Qasym» باسپا ءۇيىنىڭ نەگىزىن قالاۋشىلار – ەرلان ءاشىم مەن ارمان المەنبەت, جۇرتشىلىقتى قازاق الەمىنە عاشىق ەتىپ جۇرگەن دياس جانە ايگەرىم كامەريدانوۆتاردى, قازاق ميفولوگياسىنىڭ مامانى, اۋدارماشى, جازۋشى زيرا ناۋرىزبايدى اتاۋعا بولادى.
«ەلىمىزدىڭ ءاربىر ازاماتى – قازاق ۇلتىنىڭ ءبىر بولشەگى. ولاردىڭ ارقايسىسى ۇلتىمىزدىڭ وركەندەۋىنە زور ۇلەس قوسىپ ءجۇر. مەملەكەتىمىزدىڭ قوزعاۋشى كۇشى دە – جاستار. جاقىندا پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ ايدەنتيكا, ۇلتتىڭ بولمىسى تۋرالى ءوز ويىن ايتتى. بىرىنشىدەن, قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنداعى جيىندا مەملەكەت باسشىسى «داڭقتى وتانداستارىمىزدى, سپورتشىلارىمىزدى, مادەنيەت قايراتكەرلەرىمىزدى, عالىمدارىمىز بەن ستۋدەنتتەرىمىزدى, كاسىپكەرلەرىمىزدى شىققان تەگىنە قاراماستان, شەتەلدە ۇنەمى قازاقتار دەپ اتايدى. بۇل – تابيعي قۇبىلىس. سولاي بولۋعا ءتيىس», دەدى.
ەكىنشىدەن, ول ءبىزدى قازاقستاننىڭ تولقۇجاتى مەن تۋى بىرىكتىرەدى دەدى. شىن مانىندە, قازىرگى گەوساياسي جاعدايدا كوك پاسپورتىمىز – ءبىزدىڭ ماقتانىشىمىز. ول – تۇراقتىلىق پەن تاتۋلىقتىڭ, تىنىشتىق پەن ءوسىپ-وركەندەۋدىڭ بەلگىسى. سوندىقتان بۇگىندە تولقۇجات الۋ – ارتىقشىلىق. ەلىمىزدەگى ازاماتتاردى بىرىكتىرەتىن فاكتوردىڭ ءبىرى تولقۇجات بولسا, ەكىنشىسى ءبارىمىزدى ۇلكەن ماقتانىشقا كەرنەيتىن – كوك تۋىمىز. جاقىندا جىگىتتەرىمىز تاشكەنتتە وتكەن بوكستان الەم چەمپيوناتىندا جەڭىسكە جەتتى. كوك تۋىمىز كوتەرىلگەن سايىن ءبارىمىز قولىمىزدى كەۋدەمىزگە قويىپ, ءانۇرانىمىزدى بىرگە شىرقادىق. ەلىمىزدەگى بارلىق ەتنوس وكىلدەرى وسى قۋانىشقا ورتاق بولدى», دەدى جيىندا ءسوز العان مينيستر.
ساراپتاما الاڭىنا شاقىرىلعان سپيكەرلەر – قازاق ايدەنتيكاسىنىڭ دامۋى مەن كوپشىلىك اراسىندا تارالۋىنا ۇلكەن ۇلەس قوسىپ كەلە جاتقان ساراپشى, ماماندار. ماسەلەن, «اباي جولى», «احمەت. ۇلت ۇستازى», «مىرجاقىپ. ويان قازاق» سەريالدارىنىڭ ستسەناري اۆتورلارىنىڭ ءبىرى, اقىن, جازۋشى, كينوستسەناريست ۇلاربەك نۇرعالىم ۇلى ۇلتتىق بىرەگەيلىك قازاقتىڭ ءاربىر ماعىنالى سوزىندە جاتىر دەگەن پىكىرىن ايتتى.
«مىسالى, ءبىز الاش ارىستارى دەگەندى ءجيى ايتىپ ءجۇرمىز. ال «ارىس» ءسوزىنىڭ ماعىناسىن تەرەڭ تۇسىنبەيمىز. كيىز ۇيىمىزدەگى شاڭىراقتىڭ شەڭبەرىن ارىس دەيدى. بۇل ءبىر ماعىناسى. شاڭىراق سىنسا, ول ورتاسىنا تۇسەدى. قازاقتا بۇرىن وتاعاسىن جوقتاعان كەزدە «ارىسىم قۇلادى» دەپ جوقتايدى ەكەن. ول وتاعاسى وتباسىنىڭ تىرەگى, ال شاڭىراقتىڭ ارىسى بارلىق كيىز ءۇيدىڭ تىرەگى. تەرەڭ تۇسىنەتىن بولساق, الاشتىڭ ارىستارى – حالىقتىڭ تىرەكتەرى. وسىدان ولارعا قۇرمەت, الاش ارىستارىنا دەگەن كوزقاراس وزگەرە باستايدى. مۇنداي سوزدەر قازاقتا كوپ, ماعىناسى كومەسكىلەنىپ قالسا دا ونى ەش ءسوز اۋىستىرا المايدى», دەگەن ول وسى ءسوزدىڭ ماعىناسىن تالداپ بەردى.
سونىمەن قاتار عجبم عىلىم كوميتەتى جوشى ۇلىسىن زەرتتەۋ عىلىمي ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى, PhD جاقسىلىق ءسابيتوۆ ۇلت تاريحىن ءسوز ەتتى. ال ديزاينەر, «Creeon» ديزاين ستۋدياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى قاسىمحان جاپانوۆ «ديزاينداعى قازاق ايدەنتيكاسى» تۋرالى ءوز وي-پىكىرىن ورتاعا سالدى.
