قازاق قىزى, قازاق ايەلى قانداي بولۋ كەرەك دەگەندە, قۇدايعا شۇكىر ۇلگى-ونەگە رەتىندە ۇسىناتىن, ماقتانىپ ايتاتىن تۇلعالارىمىز وتە كوپ. ارىگە بارماي-اق بەرىدەن ءسوز ەتسەك, دومالاق انا, ايشا ءبيبى, جاعان بەگىم, قارقابات انا, قىزاي انا, ۇلپان, زەرە, ۇلجان جانە تاعى باسقا دا انالارىمىزدىڭ ءومىر جولى, قالدىرعان ونەگەسى ۇلتىمىزدىڭ قاشاندا ماقتانىشى, رۋحاني بايلىعى. وسى ورايدا ليرو-ەپوستىق جىردىڭ كەيىپكەرى رەتىندە تانىلعان قىز جىبەكتى دە حالقىمىزدىڭ ماقتانىشى, سۇلۋلىقتىڭ, تازالىقتىڭ, اسەمدىكتىڭ, قايسارلىقتىڭ نىشانى دەپ سانايمىز.
جىردا:
«قىز جىبەكتىڭ قۇرمەتى,
جاھاننان اسقان ساۋلەتى.
ءلايلى-ءماجنۇن بولماسا,
وزگەدەن ارتىق كەلبەتى.
ءۇش قىزى بار قاسىندا-اي,
ءوزى ون ءتورت جاسىندا-اي,
كەبىسىنىڭ وكشەسى
بۇحاردىڭ گاۋھار تاسىنداي.
اق ماڭدايى جالتىلداپ,
تاناداي كوزى جارقىلداپ,
التىن شاشباۋ شاشىندا-اي»,
دەپ سيپاتتالعان قىز جىبەكتىڭ بولمىس-ءبىتىمى, ديدارى, كەسكىن-كەلبەتىنەن قازاقتىڭ سۇلۋ قىزدارىنىڭ جيىنتىق بەينەسىن كورگەندەي بولاسىڭ.
كوزىنىڭ سيپاتى نۇر قىزىنىڭ شىراعىنداي, بوي نۇسقاسى بەكتەر مىنەر پىراقتاي, اقتىعى ناۋرىزدىڭ اقشا قارىنداي, بەتىنىڭ قىزىلى اق تاۋىقتىڭ قانىنداي قىز جىبەكتىڭ سۇلۋلىعىنان ىشكى جان دۇنيەسىنىڭ دە كوركەمدىگى سەزىلەدى. مۇندايدى قازاق «اقىلىنا كوركى ساي» دەگەن.
«...ەكى بەتتىڭ اجارى
جازعى تۇسكەن ساعىمداي.
بىلەگىنىڭ شىرايى
اي بالتانىڭ سابىنداي...
...ويماق اۋىز, قۇمار كوز
ىزدەگەن ەرگە تابىلدى-اي.
وتكىرلىگىن بايقاساڭ
ۇستالار سوققان كەتپەندەي,
نۇر تۇقىمىن ەككەندەي.
ەكى اۋىز ءسوز سويلەسكەن
مۇراتىنا جەتكەندەي.
ءتىرىسى تۇگىل جىبەكتىڭ
ولىگىنە ادام قايرىلىپ,
بەتىنەن كەلىپ وپكەندەي...», دەگەن جىر شۋماقتارى قىز جىبەكتىڭ ءتان سۇلۋلىعى مەن جان تازالىعىن جۇرەككە قاپىسىز جەتكىزەدى. وسىنداعى «وتكىرلىگىن بايقاساڭ, ۇستالار سوققان كەتپەندەي, نۇر تۇقىمىن ەككەندەي», دەگەن جولداردان, شىن مانىندە, قىز جىبەكتىڭ بويىنداعى نامىسى, وجدانى, وتكىر مىنەزى مەن باسقا دا اسىل قاسيەتتەرى ونىڭ سۇلۋلىعىنىڭ باعاسىن ارتتىرىپ تۇرعانداي. ال «ەكى اۋىز ءسوز سويلەسكەن, مۇراتىنا جەتكەندەي», دەگەن جولداردا قىز جىبەكتىڭ بيىك بولمىسىنان حابار بەرەدى. ويتكەنى سويلەسە ءبىلۋ دە ونەر. اۋزىڭنان شىققان ءسوز سەنىڭ ىشكى الەمىڭنىڭ, جان سارايىڭنىڭ قانداي ەكەنىنەن حابار بەرەدى.
جىرداعى قىز جىبەكتىڭ بەينەسىنەن, ءىس-ارەكەتىنەن, سوزىنەن, تانىم-تۇسىنىگىنەن, ومىرگە دەگەن كوزقاراسىنان ۇلتىمىزدىڭ سالت-ءداستۇرىن, ادەت-عۇرپىن, دۇنيەگە دەگەن ۇعىمىن تۇيسىگە بىلەسىڭ, مالىمەت الاسىڭ.
تاعى ءبىر ايتا كەتەر جايت, قىز جىبەكتىڭ سيپاتتالۋىنان بۇرىنعى قازاقتىڭ ايەلگە بەرگەن باعاسىن, قۇرمەتىن ءارى ونىڭ قوعامداعى لايىقتى ورنىن بىلەسىڭ. قازاق ايەلىنىڭ تازالىعىن, ماحابباتقا دەگەن ادالدىعىن تۇسىنەسىڭ. قىز جىبەكتىڭ پەشەنەسىنە جازىلعانعا مويىنسىنۋىنان مۇسىلمانشىلىق جولمەن تاعدىرىنا يمان كەلتىرەر قازاق ايەلىنە ءتان توزىمدىلىك پەن قۇدايعا دەگەن سەنىمىنىڭ بەرىكتىگىن تۇيسىگەسىڭ.
قىز جىبەك بۇگىنگى قازاق قوعامىنا, قازاق قىزىنا ۇلگى رەتىندە ۇسىنار تۇلعا. ويتكەنى ول – ادامگەرشىلىكتىڭ, سىيلاستىقتىڭ, ار-نامىستىڭ, ەرلىكتىڭ, سىرشىل ءارى تۇراقتى ماحابباتتىڭ ۇلگىسى.
قورىتا ايتقاندا, ۇلتىمىز سۇلۋلىق پەن اسەمدىكتى ايرىقشا باعالاپ, ارداقتاي بىلگەن جۇرت. بۇعان دالەل رەتىندە حالقىمىزدىڭ قىز جىبەك سىندى رۋحاني ەسكەرتكىشتى قالىپتاپ, ونى ماڭگى قۇلاماستاي ەتىپ جارقىراتا مادەنيەتىمىزدىڭ تورىنە قويا بىلگەنىن ايتار ەدىك.
قىز جىبەك – قازاق ارۋىنىڭ كەمەل بەينەسى.
