«اكەم كەلەدى»

مۇنداعى توپتىق پورترەتتى، تابيعات كورىنىسىن، ناتيۋرمورت پەن اناتوميالىق دالدىكتى ايتپاعاندا، سۋرەت، كومپوزيتسيا، رەڭ، تون، كولوريت، بوياۋدىڭ جارىق-كولەڭكە، سۋىق-جىلى الماسۋىنا قويىلار سانداعان تالاپتارىن قينالماي كوتەرىپ كەتكەن تولاعاي كۇش جاتىر. مايلى بوياۋمەن كارتينا جازۋ، قازاق جەرىندە نۇرمۇحامەدوۆ تۋعاننان از عانا بۇرىن وركەن جايدى دەسەك، سول ءۇردىستى تابان استىندا ۇيرەنىپ، باياعىدان بارداي، بار بولعاندا ەتەنە ونەردەي شيراتىپ، ءورىپ اكەتكەنىنە دە قايران قالاسىڭ»، دەپ جازىپتى ول تۋرالى ماقالاسىندا.

كاسىبي قىلقالام شەبەرىنىڭ ايتقان پىكىرىنە الىپ-قوسارىمىز جوق. تولىق كەلىسەمىز. الايدا بەينەلەۋ ونەرىنە قىزىعاتىن ازامات رەتىندە بىزگە دە ونىڭ ءبىر كارتيناسى قاتتى ۇنايدى. ول – «اكەم كەلەدى» اتتى كارتيناسى. الدىمەن تۋىندىنىڭ تاقىرىبى تارتىپ اكەتتى. «اكەم كەلەدى». قانداي جىپ-جىلى ءسوز. دالانىڭ ءبىر قويناۋىندا بۇلكىلدەپ اعىپ جاتقان بۇلاقتىڭ ىستىق سۋىنا مالىپ العانداي اسەرگە بولەيتىن وسى ءبىر اۋىز ءسوزدىڭ استارىنان اكەگە دەگەن بارلىق قۇرمەتتى سەزىنەسىز. حالقىمىز كەيدە «اكە­نىڭ جاقىندىعى – جەزدەدەي» دەپ ايتىپ جاتادى. ءوز باسىم، بۇل پىكىرمەن كەلىسە المايمىن. ارينە، توعىز اي قۇرساعىندا كوتەرىپ، جارىق دۇنيەگە اكەلگەن انانىڭ ءجونى بولەك. الايدا بالا ءۇشىن اكەنىڭ دە ءوز ورنى بار. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، اكە – اسقار تاۋ.

ەندى كارتيناعا كەلەيىك. ەسىك­تىڭ الدىندا جاس كەلىنشەك پەن كىشكەنتاي قىز بالا جول قاراپ تۇر. ەكەۋى دە جەڭىل كيىنگەن. جاز مەزگىلى بولسا كەرەك. كۇن شاقىرايىپ تۇر­عاندىقتان كەلىنشەك وڭ قولى­مەن كۇندى كولەگەيلەگەن. ارعى جاعىنان الىپ ءوندىرىستىڭ مۇرجاسى، توقتاعان ۆاگوننىڭ سۇلباسى اعا­راڭدايدى. بەيبىت ءومىردىڭ تاڭعى شىقتاي ءمولدىر شاقتارى ەكەنىن بايقايسىز. ناتىندە، اناسىن اكەم كەلە جاتىر دەپ قىزى الىپ شىققان سەكىلدى. ەكەۋى الدىنان شىعىپ توسىپ تۇرعانعا قاراعاندا، وتاعاسى تۇسكى اسقا كەلە جاتىر-اۋ... بىلاي ايتقاندا، قاراپايىم كورىنىس. بالا كۇنىمىزدە ءوزىمىزدىڭ دە باسىمىزدان وتكەن ىستىق ساتتەر. بىراق وسى سۋرەتتە نە بار دەسەك، ءبارى بار – اكەگە دەگەن جىلىلىق، مە­يىرىم، ءىلتيپات، ماحاببات. باس­تىسى – شىنايىلىق. اۆتور وسى جۇمىستى 1960 جىلى سالسا دا، ءدال كەشە عانا قىلقالامىنان تۋدىرعان سەكىلدى اسەر قالدىرادى. كارتيناعا ءار بەرىپ، سۇلۋلاندىرىپ، قاناتتاندىرىپ تۇرعان بوياۋدىڭ ءتۇسى مەن كومپوزيتسياسىنان تۋىن­دىگەردىڭ شەبەرلىگىنە تامسانىپ قانا قويماي، تاڭعالاسىز.

ال بۇل ەڭبەكتىڭ يەسى كىم دەپ وتىرعان بولارسىز، ول – كور­نەك­تى كەسكىندەمىشى، ونەرتانۋ عى­لى­مىنىڭ كانديداتى، قازاق كسر-ءنىڭ حالىق سۋرەتشىسى، مەم­لەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى ناعىمبەك نۇرمۇحامەدوۆ. ايتۋلى تۇلعانىڭ ءبىز ءسوز ەتكەن تۋىندىسىنان باسقا، بەينەلەۋ ونەرىنىڭ ءتۇرلى جانرىندا سالعان «ىستىقكولدى ەسكە الۋ»، «مۇحتار اۋەزوۆ»، «مالىك عابدۋللين»، «امانگەلدى يمانوۆتىڭ شابۋى­ل ۇستىندە»، ء«بيشى لەرانىڭ بەي­نەسى» جانە ت.ب. سيۋجەتتى دۇ­نيە­لەرى مەن پورترەتتەرى ءبىزدىڭ عانا ەمەس، الەمنىڭ كوپتەگەن ەلدە­رىنىڭ كورمەسىن ارالاپ كەتكەن. بۇعان قىلقالام يەسىنىڭ الماتى تەاتر-كوركەمسۋرەت ۋچيليششەسىندە، ودان كەيىن سانكت-پەتەربۋرگتەگى كەسكىندەمە، ءمۇسىن جانە ارحيتەكتۋرا ينستيتۋتىندا جانە 1961 جىلى كسرو كوركەمسۋرەت اكادەمياسى جانىنداعى اسپيرانتۋراداعى ا.م.گەراسيموۆتىڭ شەبەر­حانا­سىندا وقىپ شىڭدالعان كاسى­بي شەبەرلىگى مەن تابيعات بەرگەن تالانتى سەبەپ بولسا كەرەك.

سونداي-اق كەيىپكەرىمىزدىڭ سۋرەتشى بولىپ قالىپتاسۋىنا اكادەميك قانىش ساتباەۆتىڭ دا ىقپالى تيگەن. بۇل جايىندا جۋرناليست تىلەۋبەردى ساحا­بانىڭ قىلقالام شەبەرى تۋرالى ماقالاسىندا قازاق­ستان سۋرەت­­شىلەر وداعىنىڭ پاۆلودار وب­لىستىق فيليالىنىڭ ديرەكتورى وسەرباي شورانوۆ: «ناعىمبەك اعامىز قارشادايىنان جەتىم قال­عاندىقتان ونى قانىش يمان­تاي ۇلى قامقورلىعىنا الىپ، ءبىلىم الۋىنا كومەكتەسەدى. ونى عا­لىمنىڭ كوزىن كورگەندەردىڭ ءبارى بىلەدى. جازۋشى قالمۇقان يساباەۆتىڭ ەستەلىگىندە مىناداي ءبىر دەرەك بار. قالەكەڭ قانىش اعانىڭ كابينەتىندە وتىرسا، ءبىر جاس جىگىت كىرىپ كەلىپ سالەم­دەسەدى. جاس جىگىتتى ودان كەيىن دە بىرنەشە رەت كورەدى. سون­دا ول كىسى قانىش اعادان: «بۇل بالا كىم؟» دەپ سۇرايدى. قانىش اعا­مىز: «بۇل – ناعىمبەك دەگەن جاس سۋرەتشى. اتا-اناسىنىڭ قولىنان ءدام تاتقان ەدىم. قازىر اتا-اناسى قايتىس بولدى، ەشكىمى جوق، سوندىقتان قارايلاسىپ ءجۇر­مىن» دەپ ايتادى. سول ناعىم­بەك كەيىن ونەرىمەن بۇكىل وداققا تانىمال بولدى»، دەپ ايتىپتى.

قازىر پاۆلودار وبلىسىنداعى كوركەمسۋرەت مۋزەيى ناعىمبەك نۇرمۇحامەدوۆتىڭ ەسىمىمەن اتالادى.