بىزگە حالىقپەن اشىق جانە ناقتى بايلانىس قاجەت – ءاليحان سمايىلوۆ

اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ ءمينيسترى دارحان قىدىرالىنىڭ حابارلاۋىنشا، كوشپەلى كەزدەسۋلەر اياسىندا 2022 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا، مينيسترلەر 216 جەكە قابىلداۋ وتكىزىپ، 1498 ازاماتتىڭ ارىز-شاعىمىن تىڭداعان. كەزدەسۋدە 1679 پروبلەمالىق ماسەلە كوتەرىلىپ، ونىڭ 1241-ءى (74%-ى) شەشىلدى. ال 438-ءى مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ ورىنداۋىندا.

ءوز كەزەگىندە، ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى الىبەك قۋانتىروۆ 2022 جىلدىڭ ءىى جارتىجىلدىعىندا اكىمدەردىڭ حالىقپەن 19،8 مىڭعا جۋىق كەزدەسۋلەرى وتكىزىلگەنىن حابارلادى. ولاردىڭ بارىسىندا تۇرعىندار الەۋمەتتىك جانە تۇرعىن ءۇي-كوممۋنالدىق ينفراقۇرىلىم نىساندارىن سالۋ، ەكولوگيانىڭ جايى، جولداردى جوندەۋ، جەر ماسەلەلەرى جانە تاعى باسقا سۇراقتار بويىنشا 33،4 مىڭنان استام (99%) ماسەلە كوتەرىپ، ءوز ۇسىنىستارىن ايتتى.

وڭىرلەردە حالىقپەن كەزدەسۋلەر وتكىزۋ قورىتىندىسى تۋرالى الماتى وبلىسىنىڭ اكىمى مارات سۇلتانعازيەۆ پەن اتىراۋ وبلىسىنىڭ اكىمى سەرىك شاپكەنوۆ بايانداما جاسادى.

پرەمەر-مينيستر سۇراقتار نەگىزىنەن تۇرعىن ءۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق، قۇرىلىس، اۋىل شارۋاشىلىعى جانە جەر قاتىناستارى، سونداي-اق باعا ماسەلەسىنە قاتىستى ەكەنىن اتاپ ءوتتى. 

«ولاردىڭ باسىم بولىگى مينيسترلەردىڭ حالىقپەن كەزدەسۋلەرىندە جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ قاتىسۋىمەن سول جەردە شەشىلدى. ال قالعان ماسەلەلەر مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ ءىس-قيمىل جوسپارلارىنا ەنگىزىلدى»، دەدى ءاليحان سمايىلوۆ.

ۇكىمەت باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، ولاردىڭ كەيبىرىنە زاڭنامالىق وزگەرىستەر، قوسىمشا قارجىلاندىرۋ نەمەسە باسقا ۆەدومستۆولاردىڭ شەشىمدەرى قاجەت. سوندىقتان ءىس-قيمىل جوسپارلارىنا ەنگىزىلگەن پروبلەمالىق ماسەلەلەردى ۋاقىتىلى شەشۋدى قامتاماسىز ەتۋ كەرەك. 

سونىمەن قاتار ءاليحان سمايىلوۆ بىرقاتار مينيسترلىكتەردىڭ باسشىلارى كەزدەسۋلەردى الدىن الا حاباردار ەتە وتىرىپ، ساپالى ۇيىمداستىرىپ، قورىتىندىسى بويىنشا ارنايى بريفينگتەر وتكىزگەنىن ايتتى. ال، كەيبىر مينيسترلىك باسشىلارى جوسپارلانعان 15 كەزدەسۋدى وتكىزگەن جوق.

«بۇل جەردە قانداي دا ءبىر سىلتاۋ ايتۋ ورىنسىز. ەشقانداي سەبەپ قابىلدانبايدى. بارلىق كەزدەسۋلەر وتكىزىلۋى ءتيىس. وعان ۆيتسە-مينيسترلەردى دە تارتۋ قاجەت. بۇل ازاماتتاردى كوبىرەك قابىلداۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. بىزگە اشىق جانە ناقتى بايلانىس قاجەت. حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت ءۇشىن مۇنداي ءىس-شارالار حالىقپەن قارىم-قاتىناستىڭ ماڭىزدى قۇرالىنا اينالۋعا ءتيىس»، دەدى ول.

پرەمەر-ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، بۇگىندە اكىمدەردىڭ كەزدەسۋلەرى جاڭا فورماتتا وتكىزىلەدى. بۇل قاتىسۋشىلار سانىن ايتارلىقتاي ارتتىرىپ، كوپ ماسەلەنى شەشۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. ەسەپتەرگە قاراساق، اكىمدەرمەن كەزدەسۋلەردە پروبلەمالاردىڭ شامامەن 99%-ى شەشىمىن تابادى. بۇل ورايدا، اقتوبە، قوستاناي وبلىستارى مەن الماتى قالاسىنداعى وڭ تاجىريبەنى اتاپ وتۋگە بولادى. ال، الماتى، باتىس قازاقستان جانە اتىراۋ وبلىستارىندا تۇرعىنداردىڭ پروبلەماسىن شەشۋ كورسەتكىشتەرى تومەن. 

سونداي-اق ءاليحان سمايىلوۆ «ە-ءوتىنىش» اقپاراتتىق جۇيەسىنە كەلىپ تۇسەتىن ازاماتتاردىڭ ارىزدارىنا قارايتىن بولساق، باسقاشا جاعداي قالىپتاسىپ وتىرعانىن اتاپ ءوتتى. 2022 جىلى وسى جۇيە ارقىلى 1،7 ملن-نان استام ادام ءوتىنىش بەردى جانە قارالدى. ونىڭ 82%-ى جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندارعا تيەسىلى.

«وتكەن جىلدىڭ ەكىنشى جارتىسىندا ازاماتتاردىڭ جەرگىلىكتى بيلىككە جولداعان ارىزدارىنىڭ سانى 16%-عا ارتقان. بۇدان كوتەرىلگەن پروبلەمالاردىڭ ءبىر بولىگى جەرگىلىكتى جەرلەردە شەشىمىن تاپپاعانىن كورەمىز. سوندىقتان ازاماتتار ءوز ماسەلەلەرىن «ە-ءوتىنىش» جۇيەسى ارقىلى شەشۋگە ءماجبۇر بولعان. الماتى جانە استانا قالالارىندا، قاراعاندى جانە اقتوبە وبلىستارىندا شاعىمدار سانى كوپ»، دەدى پرەمەر-مينيستر.

ونىڭ سوزىنشە، تۇرعىندار قۇرىلىس، كولىك جانە كوممۋنيكاتسيا، تۇرعىن ءۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق جانە حالىققا تۇرمىستىق قىزمەت كورسەتۋ ماسەلەلەرى بويىنشا مەملەكەتتىك ورگاندار قابىلداعان اكىمشىلىك اكتىلەرگە، ولاردىڭ ارەكەتىنە نەمەسە ارەكەت ەتپەۋىنە قاتىستى كوپ شاعىم ايتادى.

«سوندىقتان اكىمدىكتەر جەرگىلىكتى جەرلەردە ماسەلەلەردى شەشۋدىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋى قاجەت. سوندا ەلەكتروندى جۇيە ارقىلى ارىزداردىڭ ازايعانىن كورەمىز»، دەدى ءاليحان سمايىلوۆ.

قورىتىندىلاي كەلە، ۇكىمەت باسشىسى ءاربىر ورتالىق جانە جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار بويىنشا پروبلەمالىق ماسەلەلەر كارتاسىن ازىرلەۋدى، نىسانالى توپتارمەن تۇراقتى كەزدەسۋلەر وتكىزۋدى، سونداي-اق كەزدەسۋلەردىڭ وتەتىنى تۋرالى الدىن الا حابارلاپ، وتكەن شارالاردىڭ قورىتىندىسى تۋرالى كەڭىنەن جاريالاۋدى تاپسىردى. 

«قازاقستاندىقتار ەڭ كۇردەلى دەگەن ماسەلەلەردىڭ شەشۋ جولدارى بارىن كورۋى ءتيىس»، دەدى ول.