ۇكىمەتتە ازىق-ت ۇلىك باعاسىن تۇراقتاندىرۋ امالدارى تالقىلاندى

وڭىرلەر بولىنىسىندە امات باعاسى جىل باسىنان بەرى ماڭعىستاۋ وڭىرىندە ەڭ كوپ ءوستى (2،9%-عا)، وندا ءامات قاتارىنا ەنەتىن 10  اتاۋى قىمباتتاعان. سونداي-اق ۇلىتاۋ وبلىسىندا (باعانىڭ ءوسۋى – 2،6%) جانە استانا قالاسىندا ء(وسۋ – 2،1%) ەڭ ناشار كورسەتكىشتەر تىركەلدى.

ساۋدا كوميتەتىنىڭ مالىمەتىنشە، باعانى ۇستاپ تۇرۋ جونىندەگى وڭىرلىك كوميسسيالار باسى ارتىق دەلدالداردى انىقتاۋدا ناقتى ناتيجەلەر كورسەتە باستادى. جىل باسىنان بەرى وڭىرلەردە وسى ماسەلە بويىنشا 125 وتىرىس وتكىزىلگەن ەدى.

«الماتىدا «جۇلدىز» جانە «ارىستان» ازىق-ت ۇلىك بازارلارىندا باسى ارتىق دەلدالداردىڭ تىزبەگى مەن ساۋدا ۇستەمەسىن 15%-دان اسىرىپ جىبەرۋ فاكتىلەرى انىقتالدى. كوميسسيا جۇمىسىنىڭ ناتيجەلەرى بويىنشا بازارلار باسشىلىعى ءوز اۋماعىنا قوسالقى دەلدالداردى جىبەرمەۋدى، سول ارقىلى باعانىڭ وسۋىنە اكەلەتىن زاڭسىز ارەكەتتەردى جويۋدى تاپسىردى»، دەدى ساۋدا كوميتەتى توراعاسىنىڭ م.ا. ايدار ابىلدابەكوۆ.

ونىڭ ايتۋىنشا، سقو-دا ء«ۇي ماڭىنداعى» دۇكەنگە جۇمىرتقا (س1) جەتكىزگەن دەلدال انىقتالدى. الماتى وبلىسىندا باسەكەلەستكتى قورعاۋ جانە دامىتۋ اگەنتتىگى ەكى كاسىپورىننىڭ ارەكەتى الەۋمەتتىك ساناتتاعى تاۋىق جۇمىرتقالارىن ساتۋ كەزىندە باسەكەلەستىككە قارسى كەلىسىلگەن ءىس-ارەكەتتەردىڭ بەلگىلەرى بارىن قاراستىرۋدا. وسى فاكتىلەردىڭ بارلىعى وڭىرلىك كوميسسيالاردىڭ دەلدالدىقتىڭ ناقتى جاعدايلارىن انىقتاپ، ءتيىستى شارالار قابىلداي باستاعانىن كورسەتەدى.

اۋىل شارۋاشىلىعى ۆيتسە-ءمينيسترى باعلان بەكباۋوۆ الداعى ماۋسىمارالىق كەزەڭگە ارنالعان كوكونىس بويىنشا وڭىرلىك تۇراقتاندىرۋ قورلارىنىڭ رەزەرۆتەرىن قالىپتاستىرۋ بويىنشا جۇرگىزىلىپ جاتقان جۇمىستار تۋرالى باياندادى.

«ون ەكى ءوڭىر كارتوپ كولەمى ماۋسىمارالىق سۇرانىستىڭ 100%-دان، جەتەۋى – 50%-دان استامىنا كەلىسىمشارتقا وتىردى; ءسابىز بويىنشا – 10 ءوڭىر 100%-دان، 8-ءى – 50%-دان استام قور جاسادى; قىرىققابات بويىنشا – 5 ءوڭىر سۇرانىستى 100% ، 9 ءوڭىر – 50%-دان جوعارى قامتاماسىز ەتۋ بويىنشا كەلىسىمشارتقا وتىردى. پياز بويىنشا 9 ءوڭىر جاسىل ايماقتا، ياعني ولار سۇرانىستىڭ 100%-دان استامىن، 8-ءى – 50%-دان استامىنا كەلىسىمشارت جاسادى. قىزىل ايماقتا كەلىسىمشارت جاساۋ 50%-دان از، كارتوپ قورى بويىنشا – الماتى وبلىسىندا، ءسابىز بويىنشا – پاۆلودار جانە الماتى وبلىستارى، قىرىققابات بويىنشا – ماڭعىستاۋ، اباي، الماتى، جامبىل، اتىراۋ، پاۆلودار وبلىستارىندا، پياز بويىنشا – الماتى، پاۆلودار، جەتىسۋ وبلاستارىندا»، دەدى باعلان بەكباۋوۆ.

سونداي-اق ۆيتسە-مينيستر كۇرىشپەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسىنە دە توقتالا كەتتى. جاڭا ءونىم جيناۋعا دەيىنگى (2023 جىلدىڭ اقپان-تامىز ارالىعىندا) تۇتىنۋ نورمالارى 56،5 مىڭ توننا بولسا، بۇگىندە اكىمدىكتەردىڭ قورى 88،6 مىڭ توننانى قۇراپ وتىر. سونىمەن قاتار قىزىلوردا وبلىسىنىڭ وندىرۋشىلەرى قاجەت بولعان جاعدايدا 5،9 مىڭ توننا كولەمىندە قوسىمشا كۇرىش جونەلتۋگە دايىن. وسىلايشا، قولدا بار كۇرىش قورى كەلەسى ەگىنگە دەيىن ەلىمىزدىڭ كۇرىشكە دەگەن قاجەتتىلىگىن تولىق قامتاماسىز ەتۋگە جەتەدى. 

اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتىنشە، تۇركىستان وبلىسىندا جالپى اۋدانى 46 گا بولاتىن 170 جىلىجاي شارۋاشىلىعىنىڭ 36،8 گەكتارى اۋا رايىنىڭ قولايسىزدىعى، 9،2 گەكتارى جىلىتۋ پروبلەمالارى سالدارىنان زارداپ شەككەن. تەك 1،2 گەكتار جەرگە عانا نارىققا بەيىم داقىلدار – قيار مەن قىزاناق ەگىلدى.  قازىر زارداپ شەككەن شارۋا قوجالىقتارىنا قولداۋ كورسەتۋ ماقساتىندا جەڭىلدەتىلگەن نەسيەمەن قامتاماسىز ەتۋ، تىكەلەي كومىر جەتكىزۋدى جولعا قويۋ بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزىلىپ جاتىر، نەسيەلەر بويىنشا كەيىنگە قالدىرۋ ماسەلەسى (زالال تۋرالى اكتىلەر نەگىزىندە) قاراستىرىلىپ وتىر. 

ستاتيستيكالىق دەرەكتەر بويىنشا، بۇگىندە ەلىمىزدە قيار مەن قىزاناق وندىرەتىن 1،2 مىڭ گەكتار جىلىجاي جۇمىس ىستەيدى، ولاردىڭ بارلىعى 190 مىڭ تونناعا جۋىق ءونىم بەرەدى. بۇل كولەم تۇركىستان وبلىسىنىڭ جاعدايىن ەسكەرە وتىرىپ، حالىقتىڭ جىلىجاي كوكونىستەرىنە دەگەن سۇرانىسىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن جەتكىلىكتى.

«ماۋسىمارالىق كەزەڭدە كوكونىس باعاسى ءار وڭىردە تۇراقتى بولۋى كەرەك، بەلگىلەنگەن كورسەتكىشتەردەن (ساتىپ الۋ باعاسى، تاسىمالداۋ شىعىندارى، ساقتاۋ جانە ساۋداعا تولەنەتىن ۇستەمەلەر) ايىرماشىلىعى بولماۋى كەرەك. ءبىز فورۆارد ارقىلى ەرتە پىسكەن كوكونىستى ساتىپ الۋ سحەماسىن بەكىتتىك، بىراق ونى وڭىرلەردىڭ بارلىعى بىردەي ۇستانبايدى، اينالىم سحەمالارى ارقىلى جالعاستىرۋدا. ساۋدا كوميتەتىنە فورۆاردتىق ساتىپ الۋ جانە «اينالىم سحەمالارى» ارقىلى كوكونىس ساتىپ الۋ باعالارى بويىنشا بارلىق وڭىرلەردى تەكسەرىپ، باعالارعا تالداۋ جاساۋدى تاپسىرامىن. ونىڭ ناتيجەلەرى بويىنشا شەشىم قابىلدايتىن بولامىز»، دەپ تۇيىندەدى سەرىك جۇمانعارين.