جالعاس – باستاۋىش سىنىپ مۇعالىمى

جالعاس كەرەكۋدىڭ №30 ورتا مەكتە­بىن­د­ەگى ورىس سىنىبىنا ساباق بەرەدى. ەرتىس اۋدانىنداعى قىزىلقاق اۋىلىنىڭ تۇلەگى «مۇعالىم ماماندىعىن وقۋشى كەزىمنەن جاقسى كوردىم، ءوزىم ءۇشىن بۇل قيىن ءارى قىزىقتى جول ەدى»، دەيدى. مەكتەپتەن كەيىن ورتا وقۋ ورنىن اياقتاپ، تۋعان اۋىلىنا بارىپ ەكى جىل ەڭبەك ەتكەن سوڭ پاۆلودارعا قونىس اۋداردى. قىلشىلداپ تۇرعان جاس ءارى الەۋەتى مول مامان ەكەنىن بايقاعان مۇنداعىلار باس­تاۋىش سىنىپ مۇعالىمى بولۋعا بىردەن شاقىرىپتى.

– مەنىڭ الدىمداعى اعالارىم مەن اپكەلەرىم كەزىندە مەكتەپتەردە ەر-ازا­مات­تاردىڭ كوپ بولعانىن ءجيى اڭگىمە­لەي­تىن. كەيىنگى ۋاقىتتا وقۋشىلاردىڭ تاربيەدەن شىعىپ بارا جاتقانىن قو­عا­مىمىز ەر ۇستازداردىڭ ازايىپ كەت­كەنىمەن بايلانىستىرادى. راسىندا، سولاي شىعار. اسىرەسە باستاۋىش سىنىپ­تارعا ساباق بەرۋگە ءوزىم شامالاس جىگىت­تەر­دىڭ تارتىنشاقتايتىنىن تۇسىنە ال­مايمىن. باستاۋىشتاعى بالالاردىڭ زە­ي­نىن اشۋ – الەمدەگى ەڭ اسىل ءىس. وتباسىڭىزدا جەتىلىپ كەلە جاتقان ەر بالالارىڭىزعا ءبىلىم ورداسىندا تەك نازىك جاندار عانا ساباق ۇيرەتكەنىن قا­لار ما ەدىڭىز؟ ءوز باسىم ولاي ويلامايمىن. سوندىقتان بالالاردى جاستايىنان ەرمىنەزدىلىككە باۋلۋ، باۋىرجان مەن قاسىم اتالارىمىزدىڭ باتىرلىق ىستەرىمەن رۋحتاندىرۋ ءبىز سەكىلدى ەر ۇس­تاز­داردىڭ ومىرلىك ميسسياسى بولۋى كەرەك، – دەيدى جالعاس بەكەجان ۇلى.

ءبىر قىزىعى، مەكتەپتەگى ەر مۇعالىم­دەر­دىڭ جاس تولقىنى قازىرگى كۇنى تىزە قوسىپ، تاربيە ماسەلەسىندە جوعارى ناتي­جە­گە قول جەتكىزۋدىڭ جولىن بىرلەسىپ ىزدەپ جاتىر. ول ءۇشىن ءتورت جاس ماماننان تۇ­را­تىن مەكتەپتىڭ شىعارماشىلىق فوكۋس توبى قۇرىلىپتى. جالعاستان بولەك، بۇل توپقا – تاريح مۇعالىمى مۇحاممەد-راحىم قالىموۆ، كوركەم ەڭبەك مۇعالىمى دانيار شامبۋلوۆ جانە اعا تالىمگەر ارحات سەيسەمباەۆ مۇشە. نەگىزى ءبىلىم بەرۋ سالاسىنا قانداي دا ءبىر جاڭا ادىس­تەر، تىڭ تەحنولوگيالار ەنگىزىلسە دە، وقى­تۋ مەن تاربيەلەۋدىڭ ءمانى بىردەي بولىپ قالادى. ياعني ۇستازدار وسكەلەڭ ۇرپاقتى ومىرگە ءتيىمدى ءارى سانالى ازامات ەتىپ دايىنداۋعا ءتيىس. بارلىق وزگەرىستىڭ سوڭىندا وقۋشىنىڭ كەلەشەگى تۇرعانىن ۇمىتپاۋىمىز كەرەك. ولارعا زاماناۋي ءبىلىم بەرۋ، پراكتيكالىق داعدىلارى مەن ىسكەرلىگىن دامىتۋ، بەلسەندى بولۋعا ۇيرەتۋ، العان داعدىلارىن ءىس جۇزىندە قولدانا بىلۋگە جۇمىلدىرۋ، تاعىسىن-تاعى تولىپ جاتقان مىندەتتەر بار مۇعا­لىم الدىندا. شىعارماشىلىق فوكۋس توبى وسى باعىتتاردا ەڭبەكتەنىپ جاتىر.

– جاڭا تاسىلدەردى ەنگىزۋدىڭ ماڭىز­دى­لىعى مەن قاجەتتىلىگىن ەسكەرە وتىرىپ، ءبىز ءار ساباقتى زەرتتەۋگە زەيىن قويدىق. بۇل بىزگە وقۋ بارىسىندا وقۋ­شى­لاردىڭ ءوزىن قالاي ۇستايتىنىن، سا­باق­تار اراسىنداعى ايىرماشىلىقتى بايقاۋعا مۇمكىندىك بەردى. ناتيجەسىندە، وقۋشىلاردىڭ، اتا-انالاردىڭ، قوعام­­نىڭ قاجەتتىلىكتەرىن بارىنشا قانا­عات­­تاندىرۋ جولدارىن جوسپارلاۋدى مەڭ­گەردىك. ءبىر-بىرىمەن تىعىز ىنتى­ماق­تاستىقتا جۇمىس ىستەي وتىرىپ، جاڭا يدەيالارمەن بايىتا وتىرىپ، وزىق تاسىلدەردى قولدانامىز. مۇمكىن­دىك­­تەرىمىزدى باعالاپ، تىڭ شەشىمدەردى ءوزى­مىز قابىلداي الاتىن دەڭگەيگە جەت­تىك. بۇعان قوسا ءبىز زەرەك جانە دارىندى وقۋشىلارعا ءبىلىم بەرۋ تاسىلىنە جاڭا كوزقاراسپەن قاراۋ ءۇشىن زەرتتەۋ ساباقتارىن وتكىزۋدى قاجەت دەپ سانادىق. بۇل ساباقتار دارىندىلىقتى ەرتە انىق­تاۋدىڭ وڭتايلى تاسىلدەرى مەن الۋان تۇرلەرىن تابۋعا كومەكتەسەدى. ارينە، بۇل – ۇزاق مەرزىمدى جوبا. قازىرگى زاماندا وقىتۋ جۇيەسى ءبىر ورىندا تۇرمايتىنى بەلگىلى، – دەپ وي ءبولىستى جاس مامان.

جالعاس ەكى ءتىلدى دە ەركىن مەڭگەرگەن. 2-سىنىپتىڭ وقۋلىقتارىنداعى مالىمەت­تەر­دەن بولەك، قوسىمشا قىزىقتى اقپا­راتتاردى ازىرلەپ، وقۋشىلارعا كۇن­دەلىكتى ساباق بارىسىندا ۇسىنادى ەكەن. ماسەلەن، ورىس ادەبيەتى وقۋلى­عىندا ىبىراي التىنسارين، اباي قۇنانباي ۇلى، ساكەن سەيفۋلليننىڭ، وزگە دە ۇلت اعارتۋشىلارى مەن اقىن-جازۋ­شىلاردىڭ ولەڭ-جىرلارى بار. بالالارعا تۇلعالار جايىندا قىزىقتى دەرەكتەردى ايتىپ، قازاق حالقىنىڭ سالت-ءداستۇرى مەن ادەت-عۇرىپتارى جا­يىندا اڭگىمەلەيدى. مۇنىڭ بارلىعى – ناتيجەسىز ەمەس. بالالار وزدەرىنىڭ ەستىگەن، وقىعان اقپاراتتارىمەن ءبولىسىپ، ىزدەنگىشتىكتەرىن تانىتىپ جاتادى دەيدى ۇستاز.

ءبىر عاجابى قازىرگى جاستاردىڭ ۇستاز ماماندىعىنا قاتىستى يدەالى وزگەرگەن. ولار ءۇشىن ۇستازدىق – مارتەبەلى مامان­دىق قانا ەمەس، جاڭاشىل ءارى ۇلاعات يەسى. ال جالعاس سەكىلدى الەۋەتى زور جاس كادرلار ءوز ماماندىعىنىڭ ابىرويىن اسىرۋعا تۇرتكى بولىپ وتىرعانداي كورى­نە­دى.

پاۆلودار وبلىسى