ىلكىمدى جوبالارعا – ءىرى ينۆەستيتسيا

الماتى وبلىسىندا دا شەتەل ينۆەستيتسياسىمەن جۇمىس ىستەۋ باعى­تىندا اۋقىمدى ءىس-شارا اتقارىلۋ­دا. مىسالى، قازىر الماتى وبلىسى الەم بويىنشا 97 ەلمەن ساۋدا ىنتىماقتاستىعىن جۇرگىزىپ وتىر. وتكەن جىلدىڭ 7 ايىندا وبلىستاعى ەكسپورت اينالىمى 179،9 ملن دوللاردى قۇرادى. بۇدان باسقا شەتەلدىك ينۆەستورلاردىڭ قاتىسۋىمەن اشىلعان، جالپى قۇنى 1،3 ملرد دوللار بولاتىن 19 جوبا جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر. بۇل 6 500 جۇمىس ورنىن قۇرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ءتىپتى ارىگە بارماي-اق، 2022 جىلدىڭ سەگىز ايى ارالىعىندا عانا وبلىس ەكونوميكاسىنا قۇيىلعان ينۆەستيتسيا اعىنى 19 پايىزعا ۇلعايىپ، جالپى قارجىلاي كولەمى 320 ملرد تەڭگەدەن اسىپ تۇسكەنىن ايتساق بولادى. مۇنان بولەك، وبلىستىڭ ينۆەستيتسيالىق تارتىمدىلىعىنا الەمگە اتى ايگىلى قارجى ۇيىمدارى نازار اۋدارىپ وتىر. بىلتىر ەۋروپالىق ينۆەستيتسيا بانكىنىڭ وكىلدەرى ايماققا ارنايى ساپار جاساپ، بىرقاتار جوبانى قارجىلاندىرۋعا نيەتتى ەكەنىن ءبىلدىردى. وبلىس اكىمدىگىمەن مامىلەلى مەموراندۋم جاسالعان-دى. ال ەۋروپالىق ينۆەستيتسيا بانكى دەگەن «ەكى شوقىپ، ءبىر قارايتىن» ۇيىم بولعاندىقتان، بۇل وڭىردەگى جوبالاردىڭ ءساتتى جۇزەگە اساتىندىعىنا كەپىلدىك بار دەگەن ءسوز. جالپى، ەۋروپالىق ينۆەستيتسيا بانكىنىڭ جۇمىس باعىتى نەگىزىنەن 4 سالاعا باعىتتالعان. يننوۆاتسيالاردى قولداۋ، شاعىن بيزنەستى دامىتۋ، كليماتتى قورعاۋ جانە ينفراقۇرىلىم نىساندارىن قۇرۋ سياقتى نەگىزگى ۇستانىمدارى بار. وسى ماقساتتا بانك مەملەكەتتىك جانە جەكە سەكتورعا، ونىڭ ىشىندە يننوۆاتسيالىق ستارتاپتاردى قارجىلاندىرۋ ءۇشىن كرەديتتەر بەرەدى.

– ادەتتە شاعىن جانە ورتا بيزنەسكە ەلدىڭ ءوز بانكتەرى دە قولداۋ كورسەتەدى. ال ەۋروپالىق ينۆەستيتسيا بانكى ورتا دەڭگەيلى كومپانيالارعا، ونىڭ ىشىندە عىلىمي-زەرتتەۋ سالاسى مەن دامۋعا قاجەتتى ينۆەستيتسيا­نى تىكەلەي قولداۋ رەتىندە كورسەتە الادى. جالپى، ءبىز قازاق­ستانعا جەكە ينۆەستورلار مەن مەم­لەكەتتىك قارجى مەكەمەلەرىنىڭ قارا­جاتىن تارتىپ، جۇمىس ىستەۋگە مۇددە­لىمىز. بۇل تىزىمدە الماتى وبلىسى ءبىرىن­شى تۇر دەۋگە بولادى. قارجى ۇيىمى ەۋرووداق كەڭەسىنىڭ شەشىمىنە سايكەس ازيا ەلدەرىندەگى جوبالاردى قارجى­لان­دىرۋ بويىنشا كرەديتتىك وپەراتسيا­لار جۇرگىزۋ مانداتىنا يە، – دەگەن ەدى ەۋرو­پالىق ينۆەستيتسيا بانكىنىڭ مەم­لە­كەتتىك مەكەمەلەرمەن جۇمىسىن دامىتۋ ءبولىمىنىڭ مامانى ادام برۋن.

ال كۇنى كەشە الماتى وبلىسىنا دۇنيەجۇزىلىك بانك وكىلدەرى كەلىپ، وڭىردەگى ينۆەستيتسيالىق جوبا­لارعا قولداۋ تانىتۋعا نيەتتى ەكەنىن جاريا ەتتى. وبلىستىڭ الەۋەتىن باعام­داپ، نەگىزگى ينۆەستيتسيالىق جوبا­لارعا قول­داۋ كورسەتۋدى كوزدەگەن دۇنيە­جۇزى­لىك بانكتىڭ پورتفەلىنە 11 جوبا كىرەدى. قارجى ۇيىمى جالپى 4،37 ملرد دوللار كولەمىندە نەسيەلەۋگە قاۋقارلى. دۇنيەجۇزىلىك بانك وڭىرلەردى دامىتۋ­عا باعىتتال­عان ين­ۆەستيتسيالىق جوبا­لاردىڭ جۇزەگە اسۋىنا ىقپال ەتۋدە تاجىريبەسى مول. ماسەلەن، كورشى قىر­عىزستان مەم­لە­كەتى­مەن قاتار، گرۋزيا، البانيا جەرىن­دە دە جۇمىس جاساپ جاتىر. قازاق­ستان ونىڭ ىشىندە، الماتى وبلىسىنا ات باسىن بۇرۋداعى كوزدەگەن نىساناسى وڭىردەگى ادام باسىنا شاق­قانداعى ەكونوميكالىق دامۋ دەڭگەيىن انىقتاۋ، ايماقتىڭ الەۋەتىن قاراستىرۋ ءھام ينفراقۇرىلىم مەن مەملەكەتتىك قىزمەتكە قاتىستى جوبانى بىرىكتىرۋ ارقىلى وبلىستىڭ ەكونوميكالىق باسەكەگە قابىلەتىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان جۇمىستاردى ىسكە اسىرۋ بولىپ وتىر. 

– قارجى ۇيىمىنىڭ نەگىزگى كوز­دەگەن مۇددەسى – قازاقستاننىڭ ايماق­تىق الەۋەتى مەن ونداعى ماسەلە­لەر تۋرالى اقپاراتتاردى جيناقتاۋ. جاڭادان قۇرىلعان 3 وبلىس پەن ءتورت جاڭا وبلىس ورتالىعىنىڭ ەكونو­ميكالىق درايۆەرىن انىقتاي وتى­رىپ، جۇمىستى جالعاستىرۋ. ال­داعى ۋاقىت­تا وبلىستاردان جيناق­تاعان مالىمەت­تەر مەن ءوز زەرتتەۋ­لەرى­مىزدى بىرىكتىرە كەلە، جاڭا جوبا ۇسىنامىز دەگەن ويدامىز، – دەيدى دۇنيەجۇزىلىك بانكتىڭ قالالىق دامۋ جانە تابيعي اپاتتار تاۋەكەلدەرىن باسقارۋ جونىندەگى اعا مامانى، جوبالاۋ كومانداسىنىڭ باسشىسى حۋانگ چي-يۋن.

بانك وكىلدەرىمەن كەزدەسۋدە اي­ماق­تا­عى ينۆەستيتسيالىق تارتىمدى­­لىق تۋرالى ءسوز وربىتكەن وبلىس اكىمى مارات سۇلتانعازيەۆ ءوڭىردىڭ 2020-2025 جىلدارعا ارنالعان جانە 2030 جىلعا دەيىنگى ستراتەگيالىق دامۋ باعدارلاماسى بەكىتىلگەنىن العا تارتتى. ول ايماقتا 4 قالا بارىن تىلگە تيەك ەتتى. سونىڭ ءبىرى – وبلىس ورتالىعى قوناەۆ قالاسى بولسا، ەكىن­شىسى – الماتى شاھارىنا جاقىن تۇرعان – قاسكەلەڭ. بۇل ايماقتاردا ينفراقۇرىلىمنىڭ توزىعى جەتكەنىن ايماق باسشىسى بۇكپەسىز باياندادى. ياعني بولاشاقتا وسى باعىتتاعى جاڭعىرتۋ جۇمىستارىنا دۇنيەجۇزىلىك بانكتىڭ قارجى سالۋىنان ۇمىتتەنەمىز.

– ءبىز جاڭا وبلىس ورتالىعىندا وتىرعانىمىزبەن، الماتى وبلىسى بۇرىننان بار. وبلىستا اۋىل شارۋاشىلىعىن جەتىلدىرۋگە باسىم­دىق بەرىلگەن. اۋەلدە سۋ ماسە­لەسىنىڭ كۇرمەۋىن تارقاتساق، ارتىن­شا اۋىل­دىق جەرلەردىڭ جاعدايىن جاقسارتۋ­عا مۇمكىندىك جەتەرلىك. وبلىستاعى حالىقتىڭ 83 پايىزى اۋىلدىق جەردە تۇرادى، سول سەبەپتى اۋىل شارۋا­شى­لىعىن دامىتۋ ماڭىزدى. ول ءۇشىن ەڭ الدىمەن سۋارمالى جەرلەردى كەڭەي­تۋگە دەن قويعان ابزال. ايماق مال شارۋاشىلىعىندا رەسپۋبليكادا ءۇشىنشى ورىندا، ال قۇس شارۋاشىلىعى بويىنشا ءبىرىنشى ورىندا كەلەدى. بۇل باعىتتى ءارى قاراي جەتىلدىرۋگە مۇمكىندىك مول. نەگىزگى ماسەلە ءوندىرىستى ەكسپورتكا شىعارۋمەن استاسىپ جاتىر، – دەيدى وبلىس اكىمى.

الماتى وبلىسى