بۇگىن ۇكىمەتتىڭ تسيفرلىق كەڭسەسىندە پرەمەر-مينيستر ءاليحان سمايىلوۆ الەۋمەتتىك ماڭىزى بار ازىق-ت ۇلىك تاۋارلارىنىڭ باعاسىن تەجەۋ ء(امات) ماسەلەلەرى بويىنشا كەڭەس وتكىزدى، دەپ حابارلايدى Egemen.kz.
ساۋدا جانە ينتەگراتسيا ءبىرىنشى ۆيتسە-ءمينيسترى ارمان شاكقاليەۆ جىل باسىنان بەرى ءامات 22،3%-عا، اپتانىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 0،2%-عا وسكەنىن حابارلادى.
اتاپ ايتقاندا، پياز باعاسى 1،7%-عا، قىرىققابات – 0،9%-عا، كۇرىش – 0،8%-عا، سۇزبە – 0،7%-عا، جۇمىرتقا مەن ءسۇت – 0،5%-عا قىمباتتادى. جىل باسىنان بەرى ءامات باعاسىنىڭ ەڭ كوپ ءوسۋى ۇلىتاۋ وبلىسىندا (31،4%) جانە استانا قالاسىندا (25%) بايقالدى.
ونىڭ ايتۋىنشا، قازىرگى ۋاقىتتا باعا قالىپتاسۋىنىڭ بۇكىل تىزبەگى بويىنشا دەلدالدىق سحەمالارعا قارسى كۇرەس جونىندەگى وڭىرلىك كوميسسيالاردىڭ جۇمىسى جۇيەلەنىپ، ولاردىڭ قۇرامى كۇشەيتىلدى. ول «4-5 بۋىندىق» دەلدالداردىڭ قىزمەتىنە بايلانىستى بولشەك ساۋدا ونىمدەرىنىڭ باعاسى ءىس جۇزىندە 60%-عا وسەتىنىن اتاپ ءوتتى. وسى ورايدا وڭىرلىك كوميسسيالاردىڭ جۇمىسى كوتەرمە جەتكىزىلىم، لوگيستيكا جانە قويما تىزبەكتەرىنىڭ سحەمالارىن تالداۋعا، سونداي-اق دەن قويۋ شارالارىن قابىلداۋعا باعىتتالعان.
بۇدان باسقا، رۇقسات ەتىلگەن ساۋدا ۇستەمەسىن (15%) باقىلاۋ بولىگىندە «ۇيلەردىڭ جانىنداعى» دۇكەندەرمەن جۇمىس كۇشەيتىلدى جانە نارىقتىڭ اشىقتىعىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن رەسپۋبليكا اۋماعىندا تاۋارلاردى قاداعالاۋ جۇيەسى جەتىلدىرىلۋدە.
اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى ەربول قاراشوكەەۆ ەلدىڭ ىشكى نارىعىن وتاندىق ونىممەن قامتاماسىز ەتۋ، كوكونىس ءوندىرىسىن فورۆاردتىق قارجىلاندىرۋ، مەملەكەتتىك قولداۋ الاتىن تاۋار وندىرۋشىلەر تاراپىنان قارسى مىندەتتەمەلەردىڭ ورىندالۋىن باقىلاۋ بويىنشا جۇرگىزىلىپ جاتقان جۇمىستار تۋرالى باياندادى.
باسەكەلەستىكتى قورعاۋ جانە دامىتۋ اگەنتتىگى توراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى رۋستام احمەتوۆ ازىق-ت ۇلىك باعاسىنىڭ نەگىزسىز ءوسۋى فاكتىلەرى بويىنشا قابىلدانعان مونوپولياعا قارسى دەن قويۋ شارالارى تۋرالى ايتىپ بەردى. اتاپ ايتقاندا، ۇستەم جاعدايدى تەرىس پايدالانعانى جانە باسەكەلەستىككە قارسى كەلىسىلگەن ءىس-قيمىلدارى ءۇشىن بىرقاتار قۇس فابريكالارىنا قاتىستى بەس تەرگەۋ تاعايىندالدى، ءامات نارىعىندا قانت، تاۋىق ەتى مەن ءسۇت ونىمدەرىن كوتەرمە جەتكىزۋشىلەرگە 90 حابارلاما بەرىلدى، جۇمىرتقا، قانت، ءسۇت ونىمدەرىن وندىرۋشىلەرگە جانە ساۋدا ورىندارىنا قاتىستى 19 تەرگەۋ تاعايىندالدى.
پرەمەر-مينيستر باعانى ۇستاپ تۇرۋدىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن نەگىزگى مەملەكەتتىك تەتىكتەردىڭ جۇمىسى قايتا فورماتتالعانىن اتاپ ءوتتى. اتاپ ايتقاندا، «اينالىم سحەماسى» بويىنشا تاسىلدەر قايتا قارالدى: ەندى قارجىلاندىرۋ نەگىزىنەن ساۋدا جەلىلەرىن ەمەس، وندىرۋشىلەردى قولداۋعا باعىتتالادى. بۇدان باسقا، دەلدالدىق سحەمالاردى تەرگەۋ جونىندەگى وڭىرلىك كوميسسيالاردىڭ جۇمىسى قايتا قۇرىلىپ، كۇشەيتىلدى، وندىرۋشىلەردىڭ قۇقىقتارىنا نۇقسان كەلتىرمەيتىن شەكتى رۇقسات ەتىلگەن بولشەك ساۋدا باعالارىن بەكىتۋ جونىندەگى قاعيدالار بيزنەسپەن كەلىسىلدى.
«وڭىرلەرگە باعاسىنىڭ اۋىتقۋى اسا ىقتيمال كوكونىس جانە باسقا دا تاۋار تۇرلەرى بويىنشا كەلىسىمشارتتار جاساسۋ جونىندە ءتيىستى تاپسىرما جولداندى. سونىمەن قاتار كەيبىر وڭىرلەردىڭ جوسپارلانعان شارالاردى ورىنداماۋىنا جانە فورمالدى تۇردە قاراۋىنا بايلانىستى باعانىڭ ءوسۋى بايقالادى»، دەدى ءاليحان سمايىلوۆ.
پرەمەر-مينيستر ماۋسىمارالىق باعانى ۇستاپ تۇرۋ ءۇشىن كوكونىس بويىنشا جەدەل تۇردە كەلىسىمشارتتار، سونداي-اق قالعان وڭىرلەرگە – قانت زاۋىتتارىمەن شارتتار جاساسۋدى قامتاماسىز ەتۋ قاجەتتىگىن اتاپ ءوتتى.
«ىشكى نارىقتى ءوز ازىق-ت ۇلىكتەرىمىزبەن تولىقتىرۋ جانە ولاردى ماۋسىمارالىق كەزەڭدە ساقتاۋ ءۇشىن جاعداي جاساۋ بويىنشا جۇيەلى جۇمىستار جۇرگىزۋدىڭ ماڭىزى زور. وڭىرلىك كوميسسيالار تاراپىنان دەلدالدىق سحەمالاردى تەرگەۋ جونىندەگى ۋاقتىلى شارالار قاجەت. ءبىزدىڭ باستى مىندەتىمىز – ازاماتتاردى قولجەتىمدى باعادا قاجەتتى تاۋارلارمەن قامتاماسىز ەتۋ»، دەدى ول.