بازالىق مولشەرلەمە نەگە كوتەرىلدى؟

ۇلتتىق بانك توراعاسىنىڭ ايتۋىنشا، ماۋسىم ايىنان باستاپ تەڭگەدەگى دەپوزيتتەردىڭ ارتۋى بايقالادى. دەپوزيتتەردىڭ جالپى كولەمى تاريحي ماكسيمۋم – 30 ترلن تەڭگەگە جەتتى. دەپوزيتتەردىڭ دوللارلانۋى بيىلعى ەڭ جوعارى دەڭگەي – اقپانداعى 38،4%-دان قازان ايىنىڭ سوڭىندا 35،3%-عا دەيىن تومەندەدى.

«ۆاليۋتا نارىعى ءوز بالانسىن تابا باستادى. ءساۋىر ايىنان باستاپ ۇلتتىق بانك شەتەل ۆاليۋتاسىن ساتۋ بويىنشا ينتەرۆەنتسيالار جۇرگىزگەن جوق. ءبىز ەكونوميكاداعى ديسبالانستاردىڭ جيناقتالۋىن بولدىرمايتىن يكەم­دى باعام بەلگىلەۋ رەجىمىن ۇستانۋدى جالعاستىرىپ كەلەمىز. جالپى، باياۋلاۋعا قاراماستان، كرەديت بەرۋ وڭ ايماقتا. سارا­لان­عان ساياسات بانكتەردىڭ ەكو­نو­ميكاعا نەسيە بەرۋدىڭ وڭ ءوسۋ قارقىنىن ساقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ماسەلەن، قازان ايىندا ەكونوميكاعا بەرىلگەن كرەديتتەر حالىق پەن بيزنەسكە تەڭگە ارقىلى نەسيە ۇسىنۋ ەسەبىنەن جىلدىق ماندە 21،5 ترلن تەڭگەگە دەيىن، 24،9%-عا ءوستى، ال جىل باسىنان بە­رى 16،1%-عا ءوستى. بازالىق مول­شەر­لەمە جونىندەگى شەشىم وسى پروتسەستەردى نىعايتا تۇسەدى جانە ورتامەرزىمدى كەزەڭدە ينفلياتسيا بويىنشا ماقساتقا قول جەتكىزۋگە ىقپال ەتەدى»، دەدى ع.ءپىرماتوۆ.

ونىڭ سوزىنە قاراعاندا، 24،1%-عا دەيىن جەدەلدەگەن ازىق-تۇ­لىك ونىمدەرى باعاسىنىڭ ءوسۋى ينفلياتسياعا ەڭ كوپ ۇلەس قوسۋدا. بازالىق ينفلياتسيا ءالى دە جوعارى دەڭگەيدە قالىپتاسىپ كەلەدى.

«ايلىق ماندەگى ينفلياتسيا تۋرالى ايتاتىن بولساق، بيىلعى قاراشا ايىندا بۇل الدىڭعى 2 ايمەن سالىستىرعاندا 1،4%-عا دەيىن باياۋلاعانىنا قاراماستان، كوپ جىلعى ورتا دەڭگەيدەن اسىپ، جوعارى دەڭ­گەيدە قالىپ وتىر. حالىقتىڭ ينفلياتسيالىق كۇتۋلەرى تاريحي ەڭ جوعارى دەڭ­گەيگە جاقىن. بيىلعى قاراشا ايىندا ينفلياتسيانى مەديانالىق باعالاۋ 18،2% بولدى. IV توقساندا كاسىپورىنداردىڭ ينفلياتسيالىق كۇتۋلەرى دە رەكوردتىق مانگە جە­تىپ، 17،6% بولدى. تا­ۋار جەت­كىزۋ جولدارىنىڭ بۇزىلۋىنا باي­لانىس­تى تۇراقسىز ينفليا­تسيا­لىق كۇتۋلەر قىسقا جانە ۇزاقمەر­زىمدى تاۋارلاردى تۇتىنۋدى ىنتالاندىرىپ، تۇراقتى ينفليا­تسيالىق قىسىمعا الىپ كەلدى»، دەپ ءتۇسىندىردى.

ول سىرتقى سەكتوردىڭ نەگىزگى فاكتورلارى رەتىندە گەوساياسي جاعدايدىڭ بەلگىسىزدىگىن جانە الەمدىك ازىق-ت ۇلىك باعاسىنىڭ جوعارى دەڭگەيىن اتاپ وتەدى. بۇل فاكتورلار الداعى ۋاقىتتا شەشىم قابىلداۋ كەزىندە سۇيەنەتىن نەگىزگى قيسىن بولماق.

«فاو يندەكسى بيىل قازان ايىندا ءىس جۇزىندە وزگەرىسسىز قالدى. بۇل رەتتە استىق باعاسى وتكەن ايمەن سالىستىرعاندا 3%-عا كوتەرىلدى. بازالىق ستسەناريدە ازىق-ت ۇلىكتىڭ سىرتقى باعاسىنىڭ بىركەلكى تومەندەۋى كۇتىلەدى، بىراق ولاردىڭ دەڭ­گەيى جوعارى بولىپ قالادى. جاھاندىق ەكونوميكانىڭ باياۋلاۋى جالعا­سۋدا. حالىقارالىق ۆاليۋتا قو­رى­نىڭ سوڭعى بولجامدارىنا سايكەس الەمدىك ەكونوميكانىڭ ءوسۋ قارقىنى وسى جىلى 3،2%-عا دەيىن باياۋلايدى. 2023 جىلى باياۋلاۋ جالعاسادى، ءوسۋ قارقىنى 2،7%-دان اسپايدى. الەمنىڭ كوپتەگەن ەلىندە ينفلياتسيا جەدەلدەپ، بىرنەشە ونجىلدىقتا ەڭ جوعارى كورسەتكىشتەرگە جەتىپ وتىر. كوپتەگەن ەلدە ينفلياتسيانىڭ شارىقتاۋ شەگىنە جەتۋى 2023 جىلعى ءبىرىنشى توقساندا، ال ونىڭ نىسانالى ماندەرىنە قايتىپ ورالۋى 2024 جىلدىڭ سو­ڭىنا قاراي كۇتىلۋدە. وسىعان بايلانىستى بولاشاقتا سىرتقى ورتانىڭ دەزينفلياتسيالىق سيپاتتا بولاتىنىن كۇتەمىز»، دەدى ۇلتتىق بانك توراعاسى.