قاتايعان جۇرەكتى جىبىتەتىن ەرىكتىلەر

اقتوبە وبلىسىندا قۇرىلا باس­تاعان ۆولونتەرلىك توپتار قۇ­را­مىنا كامەلەت جاسىنان اسقان كوللەدج جانە جوعارى وقۋ ورىندارى ستۋدەنتتەرى مەن جۇمىس ىس­تەيتىن جاستار قوسىلا بەردى. قا­زىرگى ۋاقىتتا ەرىكتىلەر ۇيىم­دا­رى ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىم­دار­مەن جانە مەملەكەتتىك مەكەمەلەرمەن بىرلەسە ماڭىزدى ىستەردى اتقارىپ ءجۇر.

سولاردىڭ ءبىرى – قۇرامىنا 27 ەرىكتىلەر ۇيىمىن بىرىكتىرگەن وبلىستىق ۆولونتەرلەر كەڭەسى. كەڭەس قۇرامىنداعى ۆولونتەرلىك ورتا­لىقتاردىڭ كوپشىلىگى ءوز جۇ­مىستارىن 2016 جىلدان باس­تادى. التى جىلدىڭ ىشىندە ولار وڭىردەگى الەۋمەتتىك وسال توپ­تاردىڭ، از قامتىلعان وتباسى­لار­دىڭ قامقورشىسىنا اينالدى. ەرىكتى جاستار دا قوعامدىق جۇمىستا ابدەن شىڭدالدى.

الايدا جاستىق جالىندارىن قايىرىمدى ىستەرگە باعىتتاپ جۇر­گەن جاستاردىڭ شەشىلمەگەن ماسە­­لەلەرى ءالى دە كوپ ەكەندىگى ۆولون­تەرلەر كەڭەسىنىڭ جىلدىق قورىتىندىسىندا ايتىلدى. كەڭەس توراعاسى، ق.جۇبانوۆ اتىن­داعى اقتوبە وڭىرلىك ۋني­ۆەر­سيتەتىنىڭ ەكونوميكا فا­كۋل­تەتىنىڭ ستۋدەنتى نۇربەك جا­ل­عا­س­باەۆتىڭ ايتۋىنشا، سوڭعى ءبىر جىلدىڭ ىشىندە تۇر­عىن­دار­دان 2،5 مىڭ ءوتىنىش تۇسكەن. ەرىكتىلەردىڭ ەسىگىن قاق­قان الەۋ­مەت ازىق-ت ۇلىككە، ەم الۋعا قارجى سۇرايدى، باسپانا الىپ بەر دەيدى. وكىنىشتىسى، جاستاردان ازىق-ت ۇلىك جەتكىزىپ بەرۋدى تالاپ ەتەتىندەردىڭ ارا­سىندا شىن مۇقتاج ەمەس جاتىپ­ىشەر ماسىلدار دا كوبەيىپ كەتكەن.

وڭىردەگى بەلسەندى توپتاردىڭ ءبىرى – «اقتوبە قايىرىمدى جاندارى» ۆولونتەرلىك ۇيىمى. ون­دى­رىس­تە جۇمىس ىستەيتىن جاس­­تار­دىڭ باسىن بىرىكتىرگەن وسى توپ­تىڭ 50 مۇشەسى كورونا­ۆي­رۋس پاندەمياسى كەزىندە اۋرۋ­حا­نالارعا كۇندىز-ءتۇنى وتتەگى بال­لوندارىن تاسىپ، مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنە ىستىق اس جەتكىزدى، قوعامدىق ورىنداردا بەتپەردە مەن ۆيرۋستان ساقتانۋ تۋرالى نۇسقاۋلىقتار تاراتتى. توپ جەتەكشىسى ەلامان بايعوزين ءوزىن ناعىز ۇيىمداستىرۋشى رە­تىن­دە كورسەتىپ ءجۇر.

«ستيمۋل+» مۇمكىندىگى شەك­تەۋلى جاستار كلۋبى دا التى جىل­­دان بەرى مۇمكىندىگى شەك­تەۋ­­لى جاستاردىڭ اراسىندا ءتۇر­لى باي­قاۋلار ۇيىمداستىرىپ كە­لە­دى. جىل سايىن «ح فاكتور»، «ەكى جۇلدىز» شىعارماشىلىق باي­قاۋىن وتكىزۋ ارقىلى ءتورت قا­بىرعاعا تاڭىلعان جاستاردى ساحناعا شىعارىپ، كوبىنىڭ ومىردەگى ورىندارىن تابۋىنا جار­دەمدەستى. الداعى جىلى توپ جە­تەكشىسى اقتوتى نەتۋلينا شال­­عاي ەلدىمەكەندەردە تۇراتىن مۇم­كىندىگى شەكتەۋلى جاستارعا بارىپ، ولاردى الەۋمەتتەندىرۋ جۇمىس­تا­رى­مەن اينالىسقىسى كەلەدى.

ال م.وسپانوۆ اتىنداعى باتىس قازاقستان مەملەكەتتىك مە­­دي­­تسينا ينستيتۋتىنىڭ «مە­ديك ۆولونتەر» ۇيىمىندا 250-گە جۋىق ستۋدەنت بار. ولار­دىڭ ءبارى دە بولاشاق دارى­گەر­لەر. ستۋ­دەنتتەر بيىلعى كوكتەمدەگى سۋ تاس­قىنى كەزىندە ۇيلەرى سۋعا كەتىپ، مەكتەپتەرگە ۋاقىتشا ورنا­لاس­تىرىلعان تۇرعىندارعا ازىق-ت ۇلىك جەتكىزىپ، مەديتسي­نا­لىق كو­مەك كورسەتتى. ولار قالالىق ەم­­حانالاردىڭ قىزمەت­كەر­لەرىنە كومەكتەسىپ، قان قىسى­مى، قانت ديابەتىمەن ەسەپتە تۇرعان ناۋ­قاستاردىڭ ۇيلەرىنە ءدارى جەت­كى­زەدى، قان قىسىمىن ولشەيدى. سونداي-اق اۋتيزمگە شال­­دىققان بالا­لاردى قولداۋ ور­تا­لىعىمەن تىعىز جۇمىس ىس­ەيدى.

«سوڭعى جىلدارى جارىق دۇ­نيە­گە كەلگەن سابيلەر اراسىن­دا اۋتيزمگە شالدىققان بالا­لار وتە كوپ. وكىنىشتىسى، اتا-انالار بالالارىنىڭ اۋتيست ەكەنىن مەك­تەپكە بارعاندا عانا ءبىلىپ جاتادى. ەگەر ءسابي بويىنداعى دەرت نەعۇرلىم ەرتە انىقتالىپ، جۇيەلى مەديتسينالىق كومەك السا، سوعۇرلىم بالانىڭ ورتاعا تەزىرەك سىڭىسۋىنە جول اشىلادى. ءبىز اتا-انالارعا وسى جاعىن تۇسىن­دى­رە­مىز»، دەيدى ۇيىم جەتەكشىسى باحتيار بايماحان. ول «اقتوبەدە جەدەل جاردەم ورتالىعى جۇمىسى جاقسى ۇيىم­داستىرىلسا دا، كەپتەلىس ۋا­قى­تىندا شۇعىل كومەك كۇتىپ جاتقان ناۋقاسقا تەز جەتە المايدى. شاقىرتۋ تۇسكەننەن كەيىن 10 مينۋت ىشىندە جەتكەندە ناۋقاستىڭ ءومىرىن قۇتقارىپ قالۋ مۇمكىندىگى جوعارى بولادى. ال كولىك كەپتەلىسى كەزىندە جەدەل جاردەم قىزمەتى 15-20 مينۋت ىشىندە جەتسە، ادامدى قۇتقارۋعا كەشىگۋى مۇمكىن. وسىنداي جاع­دايدا مەديتسينالىق موپەد وتە ءتيىمدى. ءتىزىلىپ تۇرعان كو­لىك­تەردىڭ اراسىنان وپ-وڭاي وتە­تىندىكتەن، شەتەلدەردە مە­دي­تسينالىق موپەدتەر قولدانىلا باستادى. العاشقى كومەك جاب­دىقتارى بار موپەدتى ۆو­لونتەرلەر شەتەلدەردە وسى ىس­كە تارتىلىپ ءجۇر»، دەپ ۇسىنىس كوتەردى.

«راحىم» ۆولونتەرلىك ۇيى­مى­نىڭ جەتەكشىسى ايزادا بالما­عام­بە­توۆا اقتوبە قالا­سىن­­داعى كەيبىر وقۋ ورىندارى، اسىرەسە كوللەدج باسشىلارىنىڭ ۆولونتەرلىك ۇيىمدارعا ەسىك اشپايتىنىنا نارازى. ەرىكتىلەر سپورتتىق جارىس، كونتسەرتتەر ۇيىمداستىرىپ، بايقاۋلار وتكى­زەر كەزدە ورىن تاپپاي قينالىپ قالادى. ەرەسەكتەر اراسىندا ەرىكتىلەردى ەرىككەندەر دەپ قا­بىل­دايتىندار جەتەرلىك. سون­دىق­تان دا ۆولونتەرلىك قىز­مەت تۋرالى كوپشىلىك اراسىندا اق­پا­راتتاندىرۋ جۇمىسى جۇر­گىزىلۋى كەرەك دەدى جيىنعا قاتى­سۋشىلار.

ەرىكتىلەردىڭ تۇراقتى تۇردە جينالىپ، باسقوسۋلار وتكىزۋى ءۇشىن كوۆوركينگ ورتالى­عى كەرەك. وبلىستىق ىشكى ساياسات باسقارماسى كەلەسى جىلى جەر­گى­لىكتى بيۋدجەتتەن ۆولون­تەر­لىك فرونت كەڭسە اشۋعا قارجى بو­لىنگەنىن اتاپ ءوتتى. ازىرگە ەرىك­تىلەر باسقوسۋلارىن قالالىق جاس­تار رەسۋرستىق ورتالىعى زالىندا وتكىزىپ ءجۇر. بىراق اۋقىمدى ءىس-شارا وتكى­زۋگە بۇل جەر تارلىق ەتەدى. سونداي-اق وبلىستىق جاس­تار رەسۋرستىق ورتالىعى عي­ما­را­تى­نان دا ۆولونتەرلەرگە بولمە، تەحنيكالىق جابدىقتار بە­رىل­گەن. ۆولونتەرلەر جەكە-دارا عيمارات سۇراعان سوڭ ءوڭىر باسشى­سىنىڭ تاپسىرماسىمەن كەلەسى جىلدىڭ باسىندا قالاداعى ونەر ورتالىعىنان كوۆوركينگ ورتا­لى­عى اشىلاتىن بولدى. ونىڭ ىشىندە كىتاپحانا مەن شا­عىن وقۋ بۇرىشى قاراس­تى­رىلعان.

نۇربەك جالعاسباەۆ قيىن­دىققا تاپ بولعان جاندارعا قار­­جى جيناۋعا قايىرىم­دى­لىق كونتسەرتىن وتكىزەتىن ورىن سۇراعاندا، كەي مەكەمە باس­شى­لا­رىنىڭ ۆولونتەرلەر­دەن اقى سۇ­راي­تىنىنا رەنجىدى. ء«بىز مۇق­تاج وتباسىن قولداۋ ءۇشىن وسىنداي ءىس-شارا ۇيىمداس­تى­را­مىز. سونى بىلە تۇرا ستۋدەنتتەردەن اقشا سۇراي­دى. بۇل قالاي؟» دەدى ول.

«More Life» قوعامدىق قو­رىنىڭ ديرەكتورى بيبىگۇل جۋلينا ەلىمىزدە ەكى-ءۇش جىلدىڭ ىشىندە تۇرمىستىق زورلىق-زوم­بىلىق كوبەيىپ كەتكەنىنە نازار اۋداردى. وتكەن جىلى ەلىمىزدە 440 ايەل وتباسىلىق زورلىق-زومبىلىقتىڭ كەسىرىنەن ءولىپ كەتسە، جاس قىزداردىڭ دا قورلىق كورۋى جيىلەگەن. بارار جەرى بولماي جۇرگەن قىز-كەلىن­شەك­تەر قالاداعى ەكى داعدارىس ورتالىعىنا ورنالاسا الادى. كوپ نازىك جاندىلار وسى جاعىن بىلمەيدى. ولار ءۇشىن اقتو­بەدە ءبىر مەملەكەتتىك جانە جەكەمەنشىك «ماليكا» داعدارىس ورتالىعى جۇمىس ىستەيدى. تاع­دىردان تاياق جەگەن انالار ورتا­لىقتا سابيىمەن بىرگە التى اي تەگىن تۇرىپ، پسي^­حو­لو­گيالىق كومەك الىپ، مامان­دىق مەڭگەرىپ شىعادى.

«ەگەر 3-4 جىل بۇرىن داع­دارىس ورتالىقتارىنا اقتوبە قالاسىنان تۇسەتىن ايەل­دەر كوپ بولسا، بۇگىندە ەلدىمەكەندەردەن قا­شىپ كەلەتىندەر كوبەيگەن. وتكەن اپتادا اقتوبەدەگى «اناعا تاعزىم» عيماراتىندا وتبا­سىلىق قولداۋ ورتالىعى اشىلدى. بۇل جەردە زاڭگەر، مەدياتور جانە پسيحولوگتار ايەلدەرگە عانا ەمەس، جەتكىنشەكتەر مەن ەر ادامدارعا دا تەگىن كومەك بەرەدى»، دەدى ب.جۋلينا.

ەرىكتىلەرگە كوبىنەسە تاعدىر­دان تاياق جەگەن جاندار مەن الەۋ­­­مەتتىك وسال توپ تاعى وتباسىلار جانە جاقىندارىنان قولداۋ تاپ­پاي، ومىردەن وگەيلەنگەن جاستار جۇگىنەدى. جاعدايى جوق، ومىردە ورنىن تاپپاعان جاندار ەرىكتى جاستار ارقىلى قوعامعا ءوز ءۇنىن جەت­كىزگىسى كەلەدى. وسى جاعىنان قارا­عاندا جاستار كەي جاعدايدا پسيحولوگتىڭ ءرولىن دە اتقارىپ كەتەدى. ىزگى­لىك­تى ىستەردىڭ باسى-قا­سىن­دا جۇر­گەن جاستاردىڭ ۆولون­تەر­لىك ۇيىم­دارى الەۋمەتتىڭ ءۇنىن مەم­لەكەتتىك ورگاندارعا جەتكىزۋ­شى­گە اينالدى. ەرىكتىلىك جاس تال­عا­مايدى دەسەك تە، الەۋمەتتىڭ مىڭ سان شارۋاسىنىڭ قايناعان ور­تاسىندا جۇرگەن 100-دەن استام ۆو­لونتەرلىك توپتىڭ جۇمىسىن سۇزگىدەن وتكىزىپ، ناقتى ىسپەن اينا­لىسىپ جۇرگەندەرگە مەملەكەت تاراپىنان قاجەتتى كومەك كورسەتىلگەنى دۇرىس. بۇلاردىڭ ىشىندە اتى بار دا، زاتى جوق ۇيىمدار بار. ادامدارعا ناق­تى كومەك كور­سەتپەي، قاعاز­باس­تىلىقپەن اينالى­سا­تىن­دار دا كەزدەسەدى. قو­عام­داعى ءال­سىز توپتاردىڭ مۇ­ڭىن مۇڭ­داپ، جوعىن تۇگەندەپ جۇر­گەن ەرىك­تىلەردىڭ اراسىنان ىسكەر دە ءبىلىمدى، قايىرىمدى، ۇيىم­داس­تىر­عىش قابىلەتى جو­عارى، ەلىن ورگە سۇيرەيتىن جاق­سى ازاماتتار شىعاتىنىنا سەنىم مول.

اقتوبە وبلىسى