قوعام ۇلگىلى مەملەكەتتىك قىزمەتشىنى كورگىسى كەلەدى

مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەر جاڭا ادىسپەن ىرىكتەلەدى

«مەملەكەتتىك قىزمەتتەگى كادرلاردى ىرىكتەۋ مەن ىلگەرىلەتۋدە مەريتوكراتيا قاعيداتتارىنا نەگىزدەلگەن اشىق، ەڭ باستىسى، ءادىل جۇيەنى قا­لىپ­تاستىرۋ ماڭىزدى مىندەت بولىپ وتىر»، دەدى اگەنتتىك توراعاسى دار­حان جازىقباەۆ مقىا 2022 جىلدىڭ ءبىرىن­شى جارتىجىلدىعىنداعى جۇمىس قورىتىندىسى بويىنشا ۇيىمداس­تى­رىلعان ءماجىلىس وتىرىسىندا.

مەملەكەتتىك اپپاراتتى بىلىكتى كادر­لارمەن قامتاماسىز ەتۋدە اگەنتتىك اكىمشىلىك مەملەكەتتىك قىزمەتكە قابىل­داناتىن قىزمەتشىلەردى حالىق­ارالىق تاجىريبەگە سۇيەنىپ ىرىكتەۋدى ءجون كورىپ وتىر. وسىلايشا، كاندي­داتتىڭ تسيفر­لى جانە ماتىندىك اقپا­راتپەن جۇمىس ىستەۋ قابىلەتىنە تەستى­لەۋدى، قۇزىرەتتەر بويىنشا اڭگىمە­لەسۋدى، ەسسە جازۋدى جانە بەيىندى تەستىلەۋدەن ءوتۋدى قامتيتىن جاڭا تاسىلدەر ەنگىزىلمەك. ىرىكتەۋ پروتسەسىنىڭ اشىقتىعى مەن كليەنتكە باعدارلانۋى كونكۋرستىق راسىمدەردى تولىق تسيفرلان­دىرۋ ارقىلى قامتاماسىز ەتىلەدى. ال كەيبىر لاۋازىمدارعا مەملە­كەتتىك قىزمەتكە كىرۋ ءتارتىبى جەڭىلدە­تىلمەك. سونداي-اق مەملەكەتتىك قىزمەت­تەن «شىعۋ» بويىنشا ءتارتىپ وڭتايلان­دىرىلادى. قازىرگى كەزدە ءتيىستى زاڭ جو­باسى پارلامەنتتىڭ قاراۋىنا ەنگى­زىلگەن.

– مەملەكەتتىك باستامالار مەن سالالىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋ كەزە­ڭىندە مەملەكەتتىك ورگاندارعا ارناۋلى ءبىلىمى بار كاسىبي مامانداردى تارتۋ ءۇشىن كەلىسىمشارتتىق قىزمەتشىلەردى جالداۋ مۇمكىندىگى بەرىلەدى. اگەنتتىكتىڭ وڭىرلىك دەپارتامەنتتەرى وتكىزەتىن «جاس مەملەكەتتىك قىزمەتشى مەكتەبى» شەڭبەرىندە ىسكە اسىرىلاتىن تالانتتاردى مەملەكەتتىك قىزمەتكە تارتۋدى جاڭعىرتۋ بويىنشا تاسىلدەر پىسىقتالدى. وسىلايشا، بىرىڭعاي ادىستەمەلىك ۇسىنىمدار ازىرلەۋ كوزدەلەدى، ونى ورىنداۋ جانە ىرىكتەۋدىڭ جىل سايىنعى مەرزىمدەرىن بەلگىلەۋ بويىنشا تاسىلدەر جەتىلدىرىلمەك، – دەدى د.جازىقباەۆ.

سونىمەن قاتار اگەنتتىك توراعاسى پرەزيدەنتتىك جاستار كادر رەزەرۆىنىڭ وكىلدەرىن مەملەكەتتىك قىزمەت جۇيەسىنە جانە كۆازيمەملەكەتتىك سەكتورعا تارتۋ جۇمىستارى جالعاسىپ جاتقانىن ايتتى. رەزەرۆكە 2019 جىلدان باستاپ ىرىكتەلگەن 350 قىزمەتكەردىڭ 238-ءى بۇگىندە جۇمىسقا ورنالاستىرىلعان.

مەملەكەتتىك  قىزمەتشىنى باعالاۋ

اگەنتتىك باعالاۋ ينستيتۋتىن جەتىلدىرۋدى ماقسات ەتىپ وتىر. ونىڭ نەگىزىندە  مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەر ءار توقسان سايىن باعالانادى. «ونىڭ ناتيجەلەرى مەريتوكراتيا قاعيداتى بويىنشا مانساپتىق ىلگەرىلەتۋ كەزىندە پايدالانىلادى. وسىلايشا، قاتارىنان 4 توقسان بويى جوعارى باعا العان قىزمەتشىلەردى تىكەلەي قىزمەتكە تاعايىنداۋ كوزدەلۋدە. سونىمەن بىرگە، قاتارىنان 2 توقسان قاناعاتتانارلىق باعا الماعان قىزمەتكەر لاۋازىمى تومەندەتىلىپ، بوس ورىن بولماعان جاعدايدا جۇمىستان شىعارىلۋ ماسەلەسى قاراستىرىلۋدا»، دەپ اتاپ ءوتتى اگەنتتىك توراعاسى.

بۇعان قوسا كاسىبيلەندىرۋ مەن سىبايلاس جەمقورلىق بۇزۋشىلىقتارىنىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا قىزمەتشىلەرگە ۋاقتىلى روتاتسيا جاسالماق. دارحان جازىقباەۆتىڭ سوزىنە سەنسەك، قازىرگى تاڭدا مىندەتتى روتاتسيا قولدانىلاتىن تۇلعالاردىڭ تىزبەسى كەڭەيتىلىپ جاتىر. روتاتسياعا جاتاتىندار قاتارىنا «ا» جانە «ب» ساناتتارى توبىنىڭ لاۋازىمدارى ەنگىزىلەدى. باسقا جەرگە روتاتسيالاناتىن قىزمەتشىلەرگە تۇرعىن ءۇي تولەمدەرى قاراستىرىلماق. سونداي-اق مەملەكەتتىك قىزمەتشىنىڭ اتقاراتىن لاۋازىمىندا بولۋ مەرزىمدەرىن بىرىزدەندىرۋ جوسپارلانعان.

قىزمەت الۋشىلاردىڭ قۇقىقتارى قورعالادى

مەملەكەتتىك كورسەتىلەتىن قىزمەت­تەردىڭ ساپاسى دا ارتپاق. ويتكەنى «مەملەكەتتىك كورسەتىلەتىن قىزمەتتەر تۋرالى» زاڭعا ەنگىزىلگەن سوڭعى تۇزەتۋ­لەردە «قوعامدىق ماڭىزى بار قىزمەت» دەگەن جاڭا ۇعىم ەنگىزىلدى.   ول ۇزدىكسىز نەگىزدە جۇزەگە اسىرىلاتىن جانە قوعام وكىلدەرىنىڭ زاڭدى مۇددەلەرىن قاناعاتتاندىرۋعا باعىتتالعان.

«بۇدان بىلاي مەملەكەتتىك قىزمەت كورسەتۋ ساپاسىن باعالاۋدان بولەك، اگەنتتىك قوعامدىق مونيتورينگ شەڭبەرىندە قوعامدىق ماڭىزى بار قىزمەتتەردى باعالاپ، ولاردى ۇسىنۋ ساپاسىن جاقسارتۋ بويىنشا ۇسىنىم شىعارادى. بۇگىنگى كۇنى قىزمەت الۋشىلار تاراپىنان شاعىمداردى كۇتپەي، قىزمەت كورسەتۋ مەرزىمدەرىنىڭ ساقتالۋىنا جانە باس تارتۋ نەگىزدەرىنە قاشىق­تىقتان مونيتورينگ جۇرگىزۋ جۇمىسى وڭ ناتيجەسىن كورسەتىپ وتىر. بۇل قىزمەت الۋشىلاردىڭ شاعىم­دارىن كۇتپەي-اق، ءتيىستى شارالاردى قا­بىلداۋدا پرواكتيۆتىلىك پەن جەدەلدىكتى قامتاماسىز ەتەدى»، دەدى د.جازىقباەۆ.

سونىمەن بىرگە قىزمەت الۋشى­لاردىڭ بۇزىلعان قۇقىقتارىن قورعاۋ ماسەلەسىنە نازار اۋدارىلعان. بۇل سالادا اقپاراتتاندىرۋ جۇمىستارى ايتار­لىقتاي ناتيجە بەرىپ وتىر. ماسەلەن، اگەنتتىك مالىمەتى بويىنشا جىل باسىنان 5 مىڭنان استام ءتۇسىندىرۋ جۇ­مىستارى ۇيىمداستىرىلعان. ناتي­جەسىندە، 111 قىزمەت الۋشىنىڭ قۇقىق­تارى قورعالىپ، قالپىنا كەلتىرىلدى. بۇل وتكەن جىلدىڭ تۋرا وسى كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 18 پايىزعا (91)، ال 2020 جىلمەن سالىستىرعاندا 42 پايىزعا (64) ارتىق.

ادەپتەن اسۋعا بولمايدى

ءار ادام ادەپتى بولىپ، ەتيكا ساقتاپ ءجۇرۋ قاجەت، اسىرەسە بۇل مەملەكەتتىك قىزمەتشىدەن قاتاڭ سۇرالاتىن تالاپ. ءتارتىپ بۇزسا ادەپ كەڭەسىنىڭ الدىندا «جازالانادى». بۇدان بىلاي مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەر جاڭا رەداكتسيادا قابىلدانعان ادەپ كودەكسى بو­يىنشا جاۋاپ بەرەدى. اتالعان كودەكستە ادال نيەت، ادالدىق، ادىلەتتىلىك، اشىقتىق، سىپايىلىق جانە كليەنتكە باعدارلانۋ ىسپەتتى مەملەكەتتىك قىزمەتتىڭ ادەپتىلىك قاعيداتتارى ايقىن كورسەتىلگەن. ماجىلىستە اگەنتتىك توراعاسى دارحان جازىقباەۆ ادەپ جونىندەگى كەڭەستەردىڭ جۇمىسىنا دا توقتالدى. ونىڭ ايتۋىنشا، ادەپ جونىندەگى كەڭەستەردە مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەرگە قاتىستى 542 ماسە­لە قارالعان (تارتىپتىك ىستەر – 189، پروفي­لاكتيكالىق باعىتتاعى ماسەلەلەر – 321). وسىلايشا، ادەپ جونىندەگى كەڭەستەردىڭ قىزمەتى كوبىنەسە ەتيكالىق نورمالاردى بۇزۋدىڭ الدىن الۋعا جانە مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردىڭ زاڭدى مۇددەلەرىن قورعاۋعا باعىتتالعان.

«وسى جۇمىستىڭ ارقاسىندا ادەپ نورمالارىن بۇزعانى ءۇشىن جازالانعان ادامداردىڭ سانى جىل سايىن ازايىپ كەلەدى. اتاپ ايتقاندا، سوڭعى ەكى جىلدا ولاردىڭ سانى 2 ەسە ازايعان. ادەپ جونىندەگى كەڭەستەرمەن 2393 ۇسىنىم ەنگىزىلىپ، ول 96 پايىزعا ورىندالدى. جۇرگىزىلگەن جۇمىس ناتيجەسىندە 1323 ازاماتتىڭ قۇقىعى قالپىنا كەلتىرىلدى»، دەدى د.جازىقباەۆ.

سونىمەن قاتار ادەپ جونىندەگى كەڭەستەردىڭ ۇسىنىمدارى نەگىزىندە 32 مەملەكەتتىك قىزمەتشىگە قولدانىلعان تارتىپتىك جازالاردىڭ كۇشى جويىلىپ، 63 تارتىپتىك ءىس توقتاتىلعان. جۇمىس ۋاقىتىن جۇيەلى تۇردە بۇزۋعا جول بەرمەۋ جونىندەگى جۇمىس ناتيجەسىندە 1047 قىزمەتشىگە قوسىمشا دەمالىس ساعاتتارى بەرىلگەن. ۇستەمە جۇمىسقا زاڭسىز تارتىلعان قىزمەتكەرلەرگە 38 ملن تەڭگەدەن استام اقشالاي وتەماقى تولەنگەن.

«قوعام مەملەكەتتىك قىزمەت­شى­لەردىڭ بويىنان بىلىكتىلىكتى، ادەپ­تىلىكتى، اشىقتىقتى، ادالدىقتى، ادامگەرشىلىك قاسيەت پەن جوعارى مادەنيەتتىلىكتى كورگىسى كەلەدى»، دەپ تۇيىندەدى ءسوزىن د.جازىقباەۆ.