قوعام • 17 مامىر، 2022

بيۋروكراتيزم

بۇل ءوزى قوعامعا دەندەپ ەنگەن دەرت پە، الدە كەڭەستىك كەزەڭنەن قالعان كەسەل مە، ايتا المايمىن. ايتەۋىر، سودان اياق الىپ جۇرە المايسىز. سونىڭ سالدارىنان كەز كەلگەن شارۋاڭىز وڭاي بىتپەيدى، جۇيكەڭىزدى جۇقارتىپ، دىڭكەلەتىپ جىبەرەدى.

ازامات ەسەنجول

بىردە جەكە شارۋامەن بانككە باردىم. شەتتەگى ماماننىڭ الدى بوس ەكەن، سوعان وتىردىم. قازاقتىڭ قىزى. الدىمەن ىزەت ءبىلدىرىپ، امانداستىم. ءلام جوق. كەلگەن شارۋامدى ايتتىم. تاس ءمۇسىن سەكىلدى سازارعان قالپى بەتىمە بەدىرەيىپ ءبىر قارادى. اكەلگەن قۇجاتتارىمدى كورسەتتىم. ونى قولىمەن جۇلقىپ-جۇلقىپ «اناۋ قايدا، مىناۋ دۇرىس ەمەس»، دەپ دۇڭك-دۇڭك ەتەدى. تۇسىنبەگەنىمدى ايتىپ ەدىم، ول «مەنىڭ شارۋام ەمەس»، دەگەندەي كەيىپ تانىتتى. قىسقاسى، قۇددى ءوزىمدى بانكتە ەمەس، سوت الدىندا وتىرعانداي سەزىندىم. اقىرى باسقا مەنەدجەرگە بارىپ، جۇمىسىمدى ءاپ-ساتتە تىندىردىم. جالپى، وسىنداي جاعدايلار ءبىزدىڭ قوعامدا ءجيى بايقالادى. كەيدە ءبىر انىقتاما الۋ ءۇشىن ەكى-ءۇش كۇن سابىلىپ جۇرەسىز. بار ۋاقىتىڭىز كەتەدى. جۇمىستى جەڭىلدەتۋدىڭ ورنىنا قيىنداتادى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، بيۋروكراتيزم باسىم. بۇگىن ول قاعازباستىلىق سيپاتقا اۋىسقان.

اۋىلدا جەكە شارۋاشىلىقپەن اينالىساتىن دوسىم تۇرادى. سول قولىنداعى مالىن اسىلداندىرۋعا جەڭىلدەتىلگەن نەسيە الماق بولىپ، اۋدان اكىمدىگىنە قۇجاتىن وتكىزەدى. مەنشىكتە جەرى، تەحنيكاسى بار، قىسقاسى، بارلىق شارتى كەلىپ تۇر. بىراق ويلاعان ءىسى العا جۇرمەدى. اندا-مۇندا سابىلتقان بيۋروكرات قىزمەتكەرلەردەن كوڭىلى قالدى. ويتكەنى اۋدانداعىلار ونى وبلىسقا جىبەرسە، وبلىستاعىلار ونى قايتادان ءبىر انىقتاما ءۇشىن اۋدانعا سىلتەپ، ەكى ارادا سەندەلتىپ قويعان. اقىرى امالى قۇرىعان دوسىم «نەسيەسى قۇرىسىن» دەپ قولىن ءبىر سىلتەدى. وسىنداي مىسالداردى كوپتەپ كەلتىرۋگە بولادى.

جاقىندا جەرلەس اعامىز «اقش-تان بالام كەلدى»، دەپ ۇيىنە دامگە شاقىردى. ءىنىم بۇرىنعى بۇيىعىلىقتان ارىلعان. ەسەيگەن. ورتا كورگەن. تانىم-تۇسىنىگى دە باسقاشا. كوپ نارسەگە ءوز كوزقاراسىمەن قارايدى. اعىلشىن ءتىلىن ۇيرەنەمىن دەپ، مۇحيت اسىپ كەتكەن ەدى، سول تىلگە دە توسەلىپ العان. سوندا وقىپ ءجۇرىپ، اتا-اناسىنا دا سالماق تۇسىرمەي، جۇمىس ىستەگەن. «اعا، ول ەلدە ءبارى ادامنىڭ يگىلىگى ءۇشىن جاسالعان. باستىسى، ادال، ءوز ءىسىڭىزدى بىلسەڭىز، دالادا قالمايسىز. مەن سوندا العاش بارعاندا كوپتەگەن قايىرىمدى جانداردىڭ قامقورلىعىن كوردىم. ولار بىزدەگىدەي ەمەس، ەڭبەگىڭىزدى باعالايدى. اياقتان شالاتىن كەدەرگى جوق. كەز كەلگەن شارۋاڭىز قولما-قول بىتەدى. بيىل تاعى بارىپ جۇمىس ىستەيمىن»، دەيدى ول اڭگىمە اراسىندا. ونى تىڭداپ ءوزىم تاڭعالدىم. ءبىر ءسات ء«بىز قاشان سونداي بولادى ەكەنبىز؟»، دەگەن قيالعا بەرىلدىم. قازىر ءبىلىمدى جاستار شەتەلگە كەتىپ جاتىر دەيدى. الايدا ونىڭ ءتۇرلى سەبەبى دە بار، سونىڭ ءبىرى – وسى بيۋروكراتيزم دەپ ويلايمىن.

كۇننىڭ ماڭىزدى جانە وزەكتى جاڭالىقتارىن «ەگەمەن قازاقستان» تەلەگرام كانالىنان وقىڭىز