كوكونىس باعاسى وڭىرلەردەگى شالاعاي جۇمىس سالدارىنان وسەدى

وتكەن اپتادا ءامات باعاسىنىڭ ءوسۋى 0،6%-دى قۇرادى. ءسابىز 2،8%-عا، پياز 2،6%-عا، كارتوپ 2،2%-عا، قانت 1،8%-عا، ۇن 1،3%-عا قىمباتتادى. قىرىققابات 1،0%-عا، كۇنباعىس مايى مەن جۇمىرتقا 0،1%-عا ارزاندادى. وڭىرلەر بولىنىسىندە ءبىر اپتا ىشىندە باعانىڭ الماتى قالاسىندا 1،2%-عا، قوستاناي جانە شىعىس قازاقستان وبلىستارىندا 0،9%-عا وسۋىنە جول بەرىلگەن. پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى وڭىرلەردىڭ اكىمدىكتەرى تۇركىستان وبلىسىنان ەرتە پىسەتىن كوكونىستەردى جەتكىزۋدى ۇيىمداستىرۋ بويىنشا جۇمىستى تولىق جۇرگىزبەيتىنىن جانە بولشەك ساۋداداعى ۇستەمەنىڭ ءتيىستى دەڭگەيدە بولۋىن باقىلامايتىنىن اتاپ ءوتتى.

«كوكونىس باعاسىنىڭ ءوسۋى – الدىن الا كەلىسىمشارت جاساماۋ جانە كوكونىس باعاسىن بەلگىلەمەۋدىڭ سالدارىنان تۋىنداپ وتىر»، دەدى ب.سۇلتانوۆ. اتاپ ايتقاندا، الماتى اكىمدىگىنىڭ مالىمەتىنشە، «سەيلحان» شارۋا قوجالىعىنان 550 توننا كولەمىندە 140 تەڭگەدەن ەرتە پىسكەن قىرىققابات جەتكىزۋگە مەموراندۋم جاسالدى. الايدا شارۋا قوجالىعى الدىن الا تولەم جۇرگىزۋ اكتىسىن راستامادى. سونىمەن قاتار ساۋدا جانە ينتەگراتسيا ءمينيسترى اكىمدىكتەردىڭ القاپتان سورەگە دەيىنگى باعا تىزبەگىن قالىپتاستىرۋعا مونيتورينگ جۇرگىزۋ جۇمىسىن سىنعا الدى. مىسالى، تۇركىستان وبلىسى جەتىساي اۋدانىنداعى قىرىققابات كوتەرمە باعامەن 160-170 تەڭگەدەن ساتىلۋدا. الماتىعا دەيىنگى لوگيستيكا قىرىققاباتتىڭ قۇنىن 190 تەڭگەگە دەيىن ارتتىرادى. 15% ساۋدا ۇستەمەسىن ەسكەرە وتىرىپ، الماتى سورەلەرىندەگى باعا 220 تەڭگەدەن اسپاۋى ءتيىس. الايدا قىرىققابات  بولشەك ساۋدادا 280 تەڭگەدەن 400 تەڭگەگە دەيىن ساتىلادى. باسقا وڭىرلەر بويىنشا دا وسىنداي جاعداي. شىعىس قازاقستاندا قىرىققابات باعاسى 15% ساۋ­دا ۇستەمەسىمەن 240-250 تەڭگە بولۋى ءتيىس. بولشەك ساۋدادا ساتۋ باعاسى ورتا ەسەپپەن 310 تەڭگە، ال ساۋدا ۇستەمەسى 47،6% بولۋى ءتيىس. قوس­تاناي وبلىسىندا قىرىققاباتتىڭ كوتەرمە باعاسى (تۇركىستان وبلىسىنان جەتكىزۋ قۇنىن ەسكەرە وتىرىپ) 205 تەڭگە بولسا، بولشەك ساۋداداعى باعاسى 412-دەن 500 تەڭگەگە دەيىن اۋىتقيدى. «مۇنداي باعا اكىمدىكتەردىڭ جۇمىستى ءالسىز ۇيىم­داستىرعانىن، جەتىلدىرىلمەگەنىن كورسەتەدى. دۇكەندەردىڭ كوپ ەكەنىن تۇسىنەمىز، بىراق ساپالى ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن ۇيىمداستىرىپ، ۇستەمەنىڭ 15%-دان اسپاۋى ءۇشىن «ساۋدا قىزمەتىن رەتتەۋ تۋرالى» زاڭنىڭ 9-بابى بويىنشا حابارلامالار تاراتۋعا بولادى. ەگەر تۇسىندىرۋلەردەن كەيىن دە ساۋداگەرلەر زاڭناما تالاپتارىن ورىنداماسا، اكىمشىلىك شارالار قولدانۋ كەرەك»، دەدى پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى.

جالپى قازاقستان بويىنشا وتكەن اپتادا بولشەك ساۋدا وبەكتىلەرىمەن شەكتى رۇقسات ەتىلگەن ساۋدا ۇستەمەسىنىڭ ساقتالۋىن باقىلاۋ بويىنشا ءىس-شارالار 29،2 مىڭ ء«ۇي جانىنداعى» دۇكەندى نەمەسە ساۋدا وبەكتىلەرىنىڭ 69،6%-ىن قامتىدى. 553 بۇزۋشىلىق انىقتالدى. ناتيجەسىندە، ساۋدا نىساندارى ەرىكتى تۇردە ساۋدا ۇستەمەلەرىن 15%-عا دەيىن تومەندەتتى. اي باسىنان بەرى ساۋدا ۇستەمەسىن بۇزۋدىڭ 985 جاعدايى انىقتالدى، ونىڭ ىشىندە 7 بۇزۋشىلىق قايتالانعان.

پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى اكىمدىكتەرگە قازاقستاننىڭ ەرتە پىسەتىن كوكونىستەرىن تۇركىستان وبلىسىنان جەتكىزۋگە فورۆاردتىق كەلىسىمشارتتار جاساسۋ جونىندەگى جۇمىستى جەدەلدەتۋدى، سونىمەن قاتار ساۋدا وبەكتىلەرىنىڭ الەۋمەتتىك ماڭىزى بار ازىق-ت ۇلىك تاۋارلارىنا رۇقسات ەتىلگەن شەكتى ساۋدا ۇستەمەسىن مۇلتىكسىز ساقتاۋىن باقىلاۋدى كۇشەيتۋدى تاپسىردى. سونداي-اق ب.سۇلتانوۆ مامىر ايىنىڭ ەكىنشى ونكۇندىگىنەن ماۋسىم ايى­نا دەيىن 174 مىڭ توننا ەرتە پىسەتىن كارتوپتىڭ جينالاتىنىن اتاپ ءوتتى. ونى جاپپاي جيناۋ باستالعان كەزدەن القاپتىڭ كوتەرمە باعاسى شامامەن كيلوسىنا 150 تەڭگە بولماق. «كارتوپتىڭ قولجەتىمدىلىگى قامتاماسىز ەتىلگەنىن ەسكەرە وتىرىپ، اكىمدىكتەر ساۋدا ۇستەمەلەرى مەن دەلدالدىق سالدارىنان كارتوپ باعاسىنىڭ وسۋىنە جول بەرمەۋ بويىنشا شارالاردى قابىلداۋى قاجەت»، دەپ مالىمدەدى ب.سۇلتانوۆ.

ۇقساس تاپسىرمالار باسقا ەرتە پىسەتىن كوكونىستەر بويىنشا دا بەرىلگەن. سونىمەن قاتار ساۋدا جانە ينتەگراتسيا ءمينيسترى اكىمدىكتەردە كۇزگى اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن 2022 جىلدىڭ قازانىنان 2023 جىلدىڭ مامىرىنا دەيىن 110 تەڭگە باعاسىمەن جەتكىزۋ مىندەتتەمەسىمەن كەلىسىمشارت جاساسۋعا دايىن فەرمەرلەردىڭ ءتىزىمى بار ەكەنىن ەسكە سالدى. الايدا وسى ۋاقىتقا دەيىن بىردە-ءبىر ايماق كەلىسىمشارت جاساسقان جوق. پاۆلودار جانە قاراعاندى وبلىستارىنا قازىر كەلىسىمشارت جاساپ، وڭىرلەرمەن فورۆاردتىق كەلىسىمشارتتار جاساسۋ ءۇشىن ەگۋ كەزىندە كارتوپ پەن سابىزگە اقشا العىسى كەلەتىن ءاشتو-ءنىڭ ءتىزىمىن ەنگىزۋ تاپسىرىلدى. جامبىل، تۇركىستان جانە الماتى وبلىستارى ءاشتو-گە كۇزگى پياز بەن قىرىققاباتقا فورۆاردتىق كەلىسىمشارتتار جاساۋعا ۇسىنىس ەنگىزۋى كەرەك. «ەگەر قازىر ناقتى جۇمىس ىستەمەسەك، ماۋسىمارالىق كەزەڭدە ءبىز تاعى دا باعانىڭ وسۋىنە تاپ بولامىز. سوندىقتان بۇل ماسەلەنىڭ ماڭىزدىلىعىن ەرەكشە اتاپ وتكىم كەلەدى»، دەدى ب.سۇلتانوۆ.

اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ دەرەكتەرى بويىنشا، 28 ساۋىردەگى جاعدايعا ساي ءامات قورلارى رەسپۋبليكا بويىنشا شامامەن 816 مىڭ توننانى قۇرايدى، ونىڭ ىشىندە «اينالىم سحەماسى» اياسىندا قورلار 118 مىڭ توننا، تۇراقتاندىرۋ قورلارى 36 مىڭ توننا بولىپ، 48،4 مىڭ تونناعا فورۆاردتىق كەلىسىمشارتتار جاسالدى.