تەڭدەسى جوق جەتىستىك

ويتكەنى وسى ءبىر ماقالادا بۇكىل قازاق­تىڭ جۇزدەگەن جىلدىق تاريحى قامتى­لىپ، اتا-بابالارىمىز اڭساپ، ارمانداپ وتكەن تاۋەلسىزدىككە قالاي جەتكەنىمىز، ونىڭ تەمىر­قازىعىن قالايشا بەرىك بەكەمدەگەنى­مىز تۋرالى كەڭىنەن ايتىلىپ، كورسەتىلگەن.

ەلباسى حالقىمىز ءۇشىن اسا قاستەرلى وسى ۇعىمنىڭ ءمان-ماعىناسىن ايتا كەلە: «ول – اتا-بابالارىمىزدىڭ ازاتتىق جولىن­­داعى جان الىسىپ، جان بەرىسكەن سان عاسىر­لىق كۇرەسىنىڭ زاڭدى جالعاسى، حالىق­­ارا­لىق قۇجاتتارمەن بەكىتىلىپ، ماڭ­گىلىك­­كە بەرىلگەن سىيى»، دەپ تۇجىرىم­داعان. شىنىندا دا تاۋەلسىزدىك الەمدەگى كوپتەگەن ۇلتتىڭ اسىل ارمانى، جەتەيىن دەسە جەتە الماي جۇرگەن اسقاق شىڭى. قازىرگى تاڭدا جەر شارىندا 5 مىڭنان استام تىلدە سويلەيتىن حالىقتار بار، بىراق سولاردىڭ ەكى جۇزگە جۋىعى عانا ءوز تاۋەل­سىزدىگىن العان، تۋى، ەلتاڭباسى، ءانۇرانى، استاناسى بار ەگەمەن مەملەكەت.

اتالعان ماقالادا وتكەن وتىز جىل ىشىندە تاۋەلسىزدىگىمىزدى تۇعىرلى ەتۋ جو­لىن­دا اتقارىلعان قىرۋار ءىس، ونىڭ ىشىن­دە كەزدەسكەن قيىندىقتىڭ قالايشا ەڭ­سەرىل­گەنى جانە جەتكەن ۇلان-عايىر جەتىستىك بايىپ­پەن باياندالعان.

وسى كەزەڭدە ءبىرشاما ۋاقىت پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ كادر ساياساتى قۇرىلىمىندا قىزمەت اتقارعاندىقتان وسى سالاداعى تالاي وزگەرىستەر مەن جاڭالىقتارعا كۋا بولدىم. ەلباسىنىڭ باسشىلىعىمەن قولعا الىنعان العاشقى ىرگەلى رەفورمالاردىڭ ىشىندە كادر ساياساتىندا جۇرگىزىلگەن تۇبە­گەيلى وزگەرىستەر مەملەكەتتىك قىز­مەتتى مۇلدەم جاڭا، جوعارى دەڭگەيگە كوتەر­دى دەپ تولىق ايتا الامىز. تمد مەم­لە­كەت­تەرىنىڭ ىشىندە تۇڭعىش رەت الەم­دىك وزىق تاجىريبەلەردى ساراپتاپ، ەلى­مىز­دىڭ ەرەك­شەلىكتەرىن ەسكەرە وتىرىپ ازىر­لەن­گەن «مەم­لەكەتتىك قىزمەت تۋرالى» ءبىرىنشى زاڭ 1995 جىلى قابىلداندى. كەيىننەن بۇل سالادا ەلىمىزدەگى قوعامدىق، الەۋمەتتىك، ەكونوميكالىق وزگەرىستەر مەن ستراتەگيالىق قۇجاتتاردىڭ تالابىنا ساي كەلەتىن ەكى جاڭا زاڭ قابىلدانىپ، ولارعا بىرنەشە رەت وزگەرىس ەنگىزىلدى.

1993 جىلى پرەزيدەنتتىڭ الەمدە تەڭ­­دەسى جوق «بولاشاق» حالىقارالىق باع­دار­­ل­اماسى قابىلدانىپ، وسى جوبا ايا­سىن­­دا ون بەس مىڭنان استام جاس تۇلەك­تەرى­مىز شەتەل­دەردىڭ وزىق وقۋ ورىن­دارىن­­دا ءبىلىم الىپ، ەل ەكونوميكاسى­نا اسا قا­جەت­­تى مامان­­دىقتاردى مەڭگەرىپ شىق­تى، ولار بۇ­گىن­دە ەلىمىز­دىڭ مەم­لە­­كەت­تىك قۇرى­لىم­­دارىن­دا عانا ەمەس، ەكونو­ميكانىڭ بارلىق سالا­سىندا قاجىرلى ەڭبەك ەتۋدە.

ەلباسى قاي باعىتتا بولسىن جاڭا ستراتەگيالىق جوبالاردى، باعدارلاما­لاردى باستاعاندا ءاردايىم بيىك ماقسات پەن بيىك تالاپتى العا قويادى. سونىڭ ىشىندە مەملەكەتىمىزدىڭ استاناسىن الماتىدان سارىارقا تورىندەگى اقمولا قالاسىنا كوشىرۋ جونىندەگى باتىل شەشىمى، سول ۇلى كوشتىڭ كۋاسى رەتىندە، مەنى ءالى كۇنگە دەيىن تاڭعالدىرىپ كەلەدى. ويتكەنى بىرىنشىدەن، جىلدار بويى قالىپتاسىپ، تۇراقتانعان كادرلاردى جاڭا قونىسقا ورنالاستىرۋ، ەكىنشىدەن، قىسقارتىلىپ، ىقشامدالعان مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ اپپاراتىنا جاڭا ەلوردادا قىزمەتكەرلەر دايارلاۋ، ولاردى قىزمەتكە تاعايىنداۋ ماسەلەسى ۇلكەن ىجداعاتتىلىق پەن كورەگەندىكتى تالاپ ەتەتىن اۋقىمدى جۇمىس. سول كەزدە ەلباسى ۇكىمەتتىڭ ورتالىق ورگانداردى كوشىرۋ جونىندە دايىنداعان شەشىمىن وزگەر­تىپ، استاناعا بۇكىل قازاقستاننىڭ بار­شا وڭىرىنەن كادرلار شاقىرۋدى بۇيى­رىپ، ولاردىڭ بارلىعىنا بىردەي جاعداي جاساۋعا تاپسىرما بەرىپ، ونى ءوزىنىڭ جەكە باقىلاۋىندا ۇستادى. جالپى، تۇڭعىش پرەزيدەنتىمىز تاعايىنداعان، وسىرگەن ساياسي مەملەكەتتىك تۇلعالاردىڭ، ديپلوماتتاردىڭ، ول جۇرگىزگەن سارابدال كادر ساياساتىنىڭ ارقاسىندا مەملەكەتتىك قىزمەتتە بولىپ، ەڭبەك ەتكەن ازاماتتاردىڭ ەلىمىزدىڭ الەۋ­مەتتىك، ەكونوميكالىق دامۋىنا، مەم­لە­كەتىمىزدىڭ حالىقارالىق بەدەلى­نىڭ وسىرۋىنە، تاۋەلسىزدىگىمىزدى نىعايتۋعا قوسقان ۇلەسى ەرەكشە دەسەك، ارتىق ايتقان بولماس ەدىك.

بۇعان ايرىقشا ايعاق رەتىندە نۇرسۇل­تان ءابىش ۇلى نازارباەۆتىڭ ءوز ماقالا­سىندا: «وتىز جىلعا جۋىق ەل باسقارعان كەزىمدە مەن جانىما قانشاما ازاماتتى سەرىك ەتىپ، كوپتەگەن شاكىرت تاربيەلەدىم. سولار­دىڭ ىشىندە ۇكىمەت باسقارعان، بىرىك­كەن ۇلتتار ۇيىمى باس حاتشىسىنىڭ ورىن­باسارى رەتىندە جاھاندىق ساياساتقا جەتىك­تىگىن تانىتقان، تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى جىلدارىنان باستاپ قاسىمنان تابىلعان ناعىز پاتريوت، جوعارى بىلىكتى كاسىپقوي تۇلعا قاسىم-جومارت كەمەل ۇلى توقاەۆتى پرەزيدەنتتىك قىزمەتكە ۇسىندىم» دەگەن ءسوزىن مىسال رەتىندە كەلتىرۋگە بولادى.

ەلباسىمىز تاۋەلسىزدىكتىڭ ءبىرىنشى كۇنى­نەن باستاپ بارلىق ۋاقىتتا اتقارىلىپ كەلە جاتقان يگى ىستەردىڭ، جاڭالىقتاردىڭ، جاسالىپ جاتقان جاقسىلىقتاردىڭ ءبارى وسكەلەڭ ۇرپاق ءۇشىن، جاستار ءۇشىن دەپ ايتىپ جۇرەدى.

شىنىندا دا وسى وتىز جىل ىشىندە دۇنيەگە كەلگەن جاستاردىڭ ءوزى بۇگىنگى تاڭدا ساياسي قىزمەتتەردە، باسقارۋ جۇيەلەرىندە، ءماسليحاتتاردا، قوعامدىق ۇيىمدار مەن ەكونوميكانىڭ بارلىق سالاسىندا بەلسەندى ەڭبەك ەتىپ، ەلىمىزدىڭ دامۋىنا لايىقتى ۇلەستەرىن قوسۋدا.

وسىنداي تۇعىرى بەرىك تاۋەلسىزدىگى­مىزدىڭ كوك تۋى قاشاندا بيىكتە جەلبىرەپ، تاتۋ-ءتاتتى ءومىر ءسۇرىپ وتىرعان، بىرلىگى جاراس­قان حالقىمىزدىڭ بولاشاعى ءاردايىم جارقىن بولا بەرەتىنىنە كامىل سەنەمىز!

ەلىمىز – تىنىش، جۇرتىمىز – امان، ەگەمەندىگىمىز باياندى بولعاي!

ەرسۇلتان بەكتۇرعانوۆ،

قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى – ەلباسى كىتاپحاناسىنىڭ ارنايى جوبالار قىزمەتىنىڭ جەتەكشىسى