ماقسات – ەرلىكتىڭ رۋحىن كوتەرۋ

بيىل كەڭەس اسكەرلەرىنىڭ اۋعانستان جەرىنەن شىعارىلعانىنا 25 جىل تولعالى وتىر. وسىعان وراي، كەشە ارداگەرلەر ۇيىمدارى ۇيلەستىرۋ كەڭەسىنىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسى بولىپ ءوتتى. وعان كەڭەس مۇشەلەرىنەن وزگە، ەلىمىزدىڭ بارلىق وڭىرلەرىنەن كەلگەن اۋعان قوزعالىسى ۇيىمدارىنىڭ باسشىلارى مەن ۇرىس قيمىلدارىنا قاتىسۋشىلار جانە جاۋىنگەر-ينتەرناتسيوناليستەر قاتىستى. ەلورداداعى جاۋىنگەر-ينتەرنا­تسيو­ناليستەر ەسكەرتكىشىنە گۇل شوق­تارىن قويۋدان باستالعان شارادا ەلباسىنىڭ بيىلعى جولداۋى بويىنشا ەلىمىزدىڭ ستراتەگيالىق باعىتىنا ايرىقشا ءمان بەرىلدى. سون­داي-اق، اۋعانستاننان كەڭەس ءاس­كەر­لەرىنىڭ شىعارىلۋىنا 25 جىل تولۋىنا ارنالعان جاۋىنگەر-ين­تەرناتسيوناليستەردىڭ فورۋمىن دايىنداۋ مەن كۇن ءتارتىبىن بەلگىلەۋ، فورۋم قاتىسۋشىلارىنىڭ ەلباسىنا ۇندەۋ جاساۋ جانە قازاقستان پرە­زيدەنتى جانىنداعى قوعامدىق كەڭەس قۇرۋ جوبالارىن تالقىلاۋ ءوتتى. كەڭەس اسكەرلەرىنىڭ شەكتەۋلى كونتينگەنتىن اۋعانستانعا كىر­گىزۋ تۋرالى شەشىمنىڭ 1979 جىلى 12 جەلتوقساندا كوكپ وك سايا­سي­ بيۋروسىنىڭ وتىرىسىندا قا­بىل­دانعانى بەلگىلى. ون جىلعا سوزىلعان ۇرىس قيمىلدارى تەك 1989 جىلدىڭ 15 اقپانىندا اياقتالدى. اۋعان سوعىسىندا 23 مىڭنان استام قازاقستاندىق ءوزىنىڭ اسكەري بورىشىن وتەدى. سونىڭ ىشىندە 900 سارباز بەن وفيتسەر وققا ۇشسا، 23-ءى ءىز-ءتۇزسىز جوعالىپ كەتتى. سونداي-اق، 1،5 مىڭ ادام جاراقاتتان نەمەسە اۋرۋدان كوز جۇمدى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى ارداگەرلەر ۇيىمدارىنىڭ ۇيلەس­تىرۋ كەڭەسىنىڭ توراعاسى گەنەرال باقىتجان ەرتاەۆتىڭ ايتۋىنشا،­ بۇگىنگى بەيبىت كۇندە اۋعان سوعىسىنان العان جان جاراسىنان جىل سايىن استانانىڭ وزىندە ورتاشا ەسەپپەن 11 ارداگەر ومىردەن كەتىپ جاتىر. پەشەۆار ماڭىنداعى بادابەر اۋعاندىق بوسقىندار لاگەرىندە 12 كەڭەستىك ساربازدىڭ ەرلىكپەن وققا ۇشقانىن تىلگە تيەك ەتە كەلىپ، گەنەرال 220 اسكەري وپەراتسيادا كوز جۇمعان قارۋلاستارىن ءبىر مينۋت ۇنسىزدىكپەن ەسكە الۋدى ۇسىندى. ەلباسى دا اۋعان سوعىسى تۋرالى ەشكىمدى بەيجاي قالدىرمايتىن مىنا سوزدەردى ايتقانى بار: «اۋعانستانداعى سوعىس كەڭەستىك ءداۋىردىڭ جىلناماسىندا ەڭ ترا­گە­ديالىق بەتتەردىڭ ءبىرى بولىپ قاتتالدى. ونىڭ تەك سوعىس ارداگەرلەرىنىڭ عانا ەمەس، سونداي-اق، كەلەسى ۇرپاقتىڭ ساناسىندا ماڭگى قالاتىنى انىق». اۋعان سوعىسىنىڭ شىنايى تاريحىن ەستە قالدىرۋ ماقساتىندا بىرقاتار شارالار قولعا الىنۋدا. مىسالى، 15 اقپاندى وزگە ەلدەردىڭ اۋماعىندا اسكەري بورىشتارىن وتەگەن قازاقستاندىقتاردى قۇرمەتتەۋ كۇنى دەپ بەلگىلەۋ تۋرالى پرەمەر-مينيستر سەرىك احمە­توۆتىڭ اتىنا دەپۋتاتتىق ساۋال دا جولدانىپتى. جانە دە ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ اقپان-مامىر ايلارىنا­ جوسپارلانىپ وتىرعانداي، ءى جاۋىن­گەر-ينتەرناتسيوناليستەردىڭ رەس­پۋبليكالىق فورۋمى وتەدى دەپ كۇتىلۋدە. ۇيلەستىرۋ كەڭەسى، سونىمەن قاتار، مەكتەپ وقۋشىلارى ءۇشىن «قازاقستان پاتريوتتارى» شاراسىن وتكىزىپ، جاستاردىڭ كىمگە ۇقساپ، نەگە ۇمتىلۋى قاجەتتىگى تۇرعىسىنداعى ويلارىن ۇشتاۋعا دا كىرىسكەلى وتىر. بۇدان باسقا، ۇيلەستىرۋ كەڭەسى جانىنان اۋعانستانداعى سوعىستىڭ تاريحىن زەرتتەۋ ءۇشىن عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىن قۇرۋ جايى دا ورتاعا سالىندى. جالپى، ارداگەرلەر ۇيىمدارى­نىڭ ۇيلەستىرۋ كەڭەسى بۇل شارا­لار­دىڭ بارلىعىن اۋعان سوعىسى ار­دا­گەرلەرىنە تولىقتاي جاعداي جاساۋ ءۇشىن ەمەس، سولاردىڭ ەرلىگى نەگىزىندە جاستارعا پاتريوتتىق تاربيە بەرۋدىڭ بارلىق تەتىكتەرىن قاراستىرۋ ءۇشىن ۇسىنىپ وتىر. ەندى بۇل ۇسىنىمدار ءتيىستى ورىندارعا جولداناتىن بولادى. اسقار تۇراپباي ۇلى، «ەگەمەن قازاقستان».