حالىقارالىق قارجىلاندىرۋعا مۇقتاجبىز با؟

ەۋرازيالىق دامۋ بانكى 15 حالىقارالىق بانكتىڭ بازاسىن­داعى اقپاراتتاردى نەگىزگە الا وتىرىپ توقساندىق شولۋدى جاريا ەتكەن. وندا كورسەتىلگەندەي، 2020 جىلى حالىقارالىق قارجى ينستيتۋتتارى ورتالىق ازيا ەل­دەرىنە 8،3 ملرد دوللاردان استام قارجى بولگەن. بۇل سوما 2019 جىلداعى اقشامەن سالىس­تىرعاندا ءبىر جارىم ەسە جوعارى.

8،3 ملرد دوللاردىڭ 6،7 ميل­لياردى تاۋەلسىز قارجىلان­دىرۋعا، تەحنيكالىق كومەك پەن گرانتتارعا جۇمسالعان. جەكە سەكتورداعى قارجىلاندىرۋ ۇلەسى 2019 جىلعى 42،6 پايىزدان 2020 جىلى 19،6 پايىزعا دەيىن ازايىپ، 1،6 ملرد دوللار عانا بولىنگەن.

2020 جىلى اسىرەسە، وزبەك­ستان حالىقارالىق قارجىنى كوبىرەك العان. ولارعا بەرىلگەن 4،3 ملرد دوللاردىڭ 3،8 ملرد دول­لارى – تاۋەلسىز زايم، تەح­ني­كالىق كومەك جانە گرانتتار بولسا، 512 ملن دوللارى – جەكە سەكتورعا ۇسىنىلعان قارجى كولەمى. قازاقستانعا 2،8 ملرد دوللار بولىنگەن. سونىڭ 1،8 ملرد دوللارى – تاۋەل­سىز زايمدار بولسا، تاعى 1 ميل­لياردى – جەكە سەكتورعا ۇسىنىلعان كومەك. حالىقارالىق بانكتەردىڭ تاجىكستانداعى قارجىلاندىرۋ كولەمى بىلتىر 740،9 ملن دوللاردى قۇراعان. بۇل رەتتە قىرعىزستانعا – 508،2، تۇرىكمەنستانعا 38،2 ملن دوللار ءبولىنىپتى.

وزبەك ەلىندەگى قارجىلان­دىرۋ كولەمى ءبىر جىلدا 76،7 پايىزعا، قازاقستاندا 35،4 پايىزعا وسكەن. سونداي-اق ءبىزدىڭ ەلدەگى تاۋەلسىز قارجىلاندىرۋ، تەحنيكالىق كومەك جانە گرانتتار 1 ملن دوللاردان بىردەن 1،8 ملرد دوللارعا كوبەيىپ شىعا كەل­گەن. ونىڭ ەسەسىنە جەكە سەك­توردى قارجىلاندىرۋ 2 ەسە قىسقارعان، كەرىسىنشە وزبەك­ستاندا جەكە سەكتوردى قارجى­لاندىرۋ 3،8 ەسە ارتقان.

ورتالىق ازيا ەلدەرىن قار­جى­لاندىرۋ تۇرعىسىنان حالىق­ارالىق دامۋ بانكتەرى ىشىندە ازيا دامۋ بانكى كوش باستايدى – 2،7 ملرد دوللار. ودان كەيىنگى ورىندا – حالىقارا­لىق قايتا قۇرىلىمداۋ جانە دامۋ بانكى مەن حالىقارالىق دامۋ قاۋىمداستىعى تۇر: 2،1 ملرد دوللار. سونداي-اق ازيا ينفراقۇرىلىمدىق ينۆەستيتسيالار بانكىنىڭ دە ۇلەسى بار – 1،5 ملرد دوللار. بۇل بانكتەر ءوز قارجىلارىن نەگىزىنەن تاۋەلسىز زايم رەتىندە ۇسىنعان. ال جەكە سەكتوردى قارجىلاندىرۋ جا­عى­نان ەۋروپالىق قايتا قۇرى­لىمداۋ جانە دامۋ بانكى الدا تۇر – 881،2 ملن دوللار. ودان كەيىنگى ورىنداردا – ەۋرا­زيا­لىق دامۋ بانكى (598،4 ملن دول­لار)، حالىقارالىق قارجى كور­­پو­­راتسياسى (120،5 ملن دوللار).

2020 جىلى حالىقارالىق قايتا قۇرىلىمداۋ جانە دامۋ بانكى مەن حالىقارالىق قارجى كورپوراتسياسى وزبەكستاندى قار­جىلاندىرعان ءىرى حالىقارا­لىق دامۋ ينستيتۋتى اتاندى. ولار 1،6 ملرد دوللار ءبولىپ، سونىڭ 500 ملن دوللارى «اۋىل شارۋاشىلىعىن مودەرنيزاتسيالاۋ» جوباسىنا جانە دامۋ ساياساتىن قولداۋ بويىنشا جوبالار اياسىندا تاۋەلسىز زايم ەسەبىندە بەرىلگەن. ودان كەيىن ورنالاسقان ازيا دامۋ بانكى ۇسىنعان 1،3 ملرد دوللاردىڭ 500 ميلليون دوللارى – COVID-19 پاندە­ميا­سىنىڭ تەرىس اسەرلەرىن جەڭىل­دەتۋگە باعىتتالعان.

ال قازاقستاندى قارجىلان­دىرۋ بويىنشا كوش باستاعان ءىرى دامۋ بانكى – ازيا دامۋ بانكى (1 ملرد دوللار) جانە ازيا ين­فرا­قۇرىلىمدىق ينۆەستيتسيا­لار بانكى (750 ملن دوللار). ازيا دامۋ بانكى نەگىزىنەن الەۋمەت­تىك جانە ەكونوميكالىق قيىن­دىق­تاردى ەڭسەرۋگە، سونىمەن قاتار پاندەمياعا بايلانىستى دەن­ساۋلىق ساقتاۋ سالاسىن كۇشەي­تۋگە وراي قارجى بولگەن. ازيا ينف­راقۇرىلىمدىق ينۆەستيتسيا­لار بانكى بولسا COVID-19 پان­دە­مياسى تۋىنداتقان قيىن­دىق­تارمەن كۇرەسىپ، بيۋدجەت جۇگىن جەڭىلدەتۋ ءۇشىن نەسيە بەرۋدى ماقۇلداعان.