سوناۋ جىلدارى... ناقتىراق ايتقاندا، اۋعان ەلىندە ازامات سوعىسى ءجۇرىپ جاتقان (1979-1989 ج.ج.) تۇس. بەيبىتشىلىكتى تۋ ەتىپ، بۇل ەلگە كەڭەس ەلى اسكەر كىرگىزدى. ونىڭ سىرتىندا سوتسياليستىك لاگەر اتتى قاۋىمداستىق قاتارىنا بىرىككەن مەملەكەتتەر سوعىستان زارداپ شەككەن اۋعانستاندىقتارعا گۋمانيتارلىق ءھام رۋحاني جاردەم كورسەتۋ شاراسىن قولعا الدى. سونىڭ ءبىرى موڭعول حالىق رەسپۋبليكاسى ەدى.

1988 – ۇلۋ جىلىنىڭ كوكتەمى. ەل استاناسى ۇلانباتىر قالاسىن جيەكتەي اعىپ جاتقان اتاقتى تۋلا دارياسىنىڭ كوبەسى سوگىلىپ، ەجەلدەن بەرى كەرەيىت تۇعرىلدىڭ قۇرمەتىنە «حان تاۋى» اتالىپ كەلە جاتقان بوعدانىڭ بيىگىنەن ەسكەن جىلى سامال، ءاز قالانىڭ جىبەك كەكىلىن جەلىپ، شاھاردىڭ كىرپىگىندە قوناقتاعان قىستىڭ سوڭعى ىزعارىن ەرتىپ تۇسىرگەن تۇس. الدا جايما-شۋاق جاز.
ورتالىقتان شالعاي ورنالاسىپ، كونە بەكىنىس ۋرگانىڭ سولتۇستىك-باتىس شەبىنە ىرگە تەپكەن بۋيانت-ۋحاا اۋەجايىندا ابىر-سابىر، ساپىرىلىسقان ادام. اۋەجايدىڭ شەتەلدىك قوناقتاردى قابىلدايتىن ءبولىمىنىڭ ەسىك كوزىندە بەس-التى ادام جينالىپ تۇر. تەگى باسشىسى بولار، بەت الپەتى ءشول دالانىڭ توپىراعىنداي تارعىل تارتقان، اق شاشتى، جاسى الپىستىڭ اڭعارىنا اياق باسقان ەر ادام ءوزىنىڭ وڭ جاق قاپتالىندا ءۇنسىز تۇرعان جىلى ءجۇزدى، كوزىندە مەيىرىم شۋاعى تۇنعان، كوركەم مىنەزدى بويجەتكەنگە نازارىن اۋدارىپ «رايا قىزىم، بەرى كەلشى!» دەپ شاقىردى.
مانادان بەرى وي ۇستىندە تولقىپ تۇرعان جاس ارۋ «قۇلاعىم سىزدە» دەگەندەي اقىرىن باسىپ اقساقالدىڭ قاسىنا كەلدى. اۋەلى قاريا ءوزىن تانىستىردى. سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ ارداگەر قىزمەتكەرى ەكەن. ونىڭ سىرتىندا شىعىستانۋ ءھام يسلام بويىنشا مامان. قىسقاسى، كوپتى كورگەن، كوپ وتكەلدەن وتكەن ادام. ءسوزى نىق، ءىسى مىعىم. ۇكىنىڭ ۇلپىلدەگىندەي ۇشىپ تۇرعان قازاق قىزىنا ءبىر قاراپ الىپ: «قاراعىم، – دەدى. – ساعان حالىقارالىق ۇلكەن مىندەت جۇكتەلىپ وتىر. بۇل ءىستى قالايدا ابىرويمەن اتقارۋىڭ قاجەت. بۇيىرسا، جارتى ساعاتتان كەيىن اۋعانستاندىق جەتىم بالالاردى وتىرعىزعان ۇشاق كەلىپ قونادى. بۇل جەتكىنشەكتەردى مەملەكەتتىڭ ارنايى ادامدارى بارىپ، وت پەن وقتىڭ ورتاسىنان تەرىپ الدى. ەسىڭدە بولسىن، قىزىم، بۇلار – سوعىستان باسقا تۇك كورمەگەن ءارى تۇل جەتىم وسكەن بەيباقتار. وسىلاردى تاربيەلەۋ ءىسىن ۇكىمەت ساعان جۇكتەپ وتىر قاراعىم! ءسوز وسىمەن ءبىتتى».
تەگى رايانىڭ ۇلتى قازاق، الميساقتان مۇسىلمان وتباسىندا ءوسىپ-ونگەندىكتەن الىستان كەلگەن اۋعان بالالارىنا انا بولۋعا وسى ادام لايىق دەگەن بولۋى كەرەك ۇكىمەت. ولار قاتەلەسپەپتى. راسىندا، رايا جەتەسىنەن قيىلعان قىرقا پىشاق سەكىلدى كوڭىل ءجۇزى مايىرىلعان اۋعاندىق وتىز كوگەن كوزگە «انا» بولدى.
* * *
حوش، سونىمەن... كوك اسپاندى ءتىلىپ ۇشقان ۇشاق اەروپورتقا كەلىپ قوندى. بۇل كۇن مامىر ايىنىڭ 13-ءشى جۇلدىزى بولاتىن. سودان بەرى 33 جىلدىڭ ءجۇزى بولىپتى. «تاريح دەگەنىمىز – وتكەن ۋاقىتتار ەمەس، ەستە قالعان ساتتەر» دەپ باتىستىڭ تانىمال شايقى فيلوسوفى ايتقانداي، وسى وقيعا، وسى ءبىر ءسات رايا دارىپحانقىزىنىڭ ەسىنەن ءبىر ءسات شىققان ەمەس. – العاش كورگەنىمدە، – دەپ ەسكە الادى رايا اپامىز. – كوز اشقالى بومبانىڭ اششى تۇتىنىنەن باسقا دۇنيە كورمەگەن بەس-التى جاستاعى بالالاردىڭ بويىنان تىنىشتىق، بەيبىتشىلىك دەگەن ۇعىمدار تولىق وشكەنى بايقالدى. ءوزارا قاتىناستارى اۋىر، ايتىس-تارتىس، جانجال-داۋ، توبەلەسكە بەيىم. ادامنىڭ كوزىنە تىكە قاراۋ دەگەن جوق. ءومىرى ءۇي-كۇي كورمەگەن بالاپانداردىڭ دەنە تازالىعى جايلى ءسوز ەتۋدىڭ ءوزى ارتىق. كادىمگىدەي جابايىلانىپ كەتكەن.
جوعارىداعى پىكىردى اپامىز سكايپ ارقىلى ايتىپ بەردى. كەزەگىندە ءبىز دە قاراپ قالماي «جەتىم بالالاردى تاربيەلەۋدى قالاي باستادىڭىزدار؟» دەپ سۇراق قويدىق. اپامىز ايتادى:
– وتىز بالانىڭ تاربيەسىنە جالعىز ءوزىم ۇلگەرمەيتىن بولعاندىقتان تۇڭعىلىق دەگەن ارىپتەسىم كومەكتەستى. اۋەلى بارلىعىن مونشاعا الىپ بارىپ جۋىندىردىق. راسىن ايتقاندا، ولار ءتىپتى قاراپايىم تاماقتانۋ ادەبىن بىلمەيدى ەكەن. ءبىزدى كورسە قاشىپ بارىپ توسەكتىڭ استىنا تىعىلادى. دالادان دىبىس نەمەسە كولىكتىڭ شۋى ەستىلسە «دۇشمان، دۇشمان» دەپ ايعايلاپ، جىك-جاپار بولادى. ويىنشىقپەن ويناۋدى بىلمەيدى. ادەمى مۇسىندەردى تەپكىلەپ تاستايدى.
سول سەبەپتى بالالارعا ەڭ اۋەلى وزدەرىن تىنىش ومىرگە اياق باسقانىن ءتۇسىندىرىپ، قوعامدىق قاتىناسقا باۋلۋ ءىسىن قولعا الدىق. ەڭ قيىنى، ولار پۋشتۋن-پارسى تىلىندە سويلەيدى. ءبىز ونىسىن تۇسىنبەيمىز. اقىرى جەتىمدەرمەن تولىق ءتىل تابىسۋ ءۇشىن ءوزىم پارسى ءتىلىن العاشقى باسپالداق دەڭگەيىندە وقىپ، ۇيرەندىم. بۇل تالپىنىسىما اۋعاندىق ەكى ماماننىڭ كوپ كومەگى ءتيدى. ءسويتىپ بەس-التى ايدىڭ ىشىندە بالالارمەن سويلەسەتىن، ءتىل تابىساتىن دارەجەگە جەتتىم.
* * *
ايتپاقشى، ۇمىتىپ بارادى ەكەنبىز. وسى ورايدا وقىرمان تاراپىنان «اۋعان بالالارىنا انا بولعان رايا دارىپحانقىزى كىم؟» دەگەن سۇراق تۋىنداۋى زاڭدى. ايتالىق، بۇل كىسى 1950 جىلى ۇلانباتىر قالاسىندا تۋىپ، 1968 جىلى باي-ولكە ايماق ورتالىعىندا ون جىلدىق ورتا مەكتەپتى بىتىرگەن سوڭ، موڭعول مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ورىس ءتىلى مەن ادەبيەتى فاكۋلتەتىنە قابىلدانعان ەكەن. ونى 1973 جىلى بىتىرگەن. ۋنيۆەرسيتەتتىڭ سوڭعى كۋرسىندا نامقاي قابدىل ۇلى دەيتىن ازاماتقا تۇرمىسقا شىققان. جوعارى وقۋ ورنىن تامامداعان سوڭ، قالالىق بالاباقشالار جۇيەسى ورتالىعىنا ورىس ءتىلىن ۇيرەتۋ ءىسى بويىنشا ادىسكەر بولىپ ۇزاق جىل قىزمەت اتقارعان. وسى ارالىقتا، ياعني 1988-1990 جىلدارى اۋعان بالالارىنا «انا» بولۋ باقىتى بۇيىرعان. اپامىز 2010 جىلى ەڭبەك دەمالىسىنا شىققان. قازىر امان-ەسەن، ۇلانباتىر قالاسىندا تۇرادى. قىسقاشا ءومىر-تاريحى وسى.
* * *
قازىر جاسى جەتپىستىڭ جيەگىنە ىلىنگەن رايا حانىم سول ءبىر قيىن كۇندەرى وزىنە باۋىر باسقان جەتىمدەردى ءالى كۇنى ساعىناتىنىن ايتادى. ءبىر داتكە قۋات ەتەرلىك دۇنيە: وتكەن كۇننىڭ بەلگىسىندەي ولارمەن بىرگە تۇسكەن فوتوسۋرەتتەر ساقتالعان. مىنا ءبىر جانسىز بەينەدە رايا اناسىنىڭ قۇشاعىندا وتىرعان ءۇش ۇلدىڭ اتى-ءجونى – نيماتۋللا، ساميرو، پوۋد ەكەن (1-سۋرەت). بۇلاردان باسقا فارزۋنا، يزماراي، بيسمەلو، احمادۋللا، راحماتۋللا، ت.ب. بالدىرعاندار رايا انانىڭ قامقورلىعىن كورگەن.
قازىرگى تاڭدا ءبارىمىز كورىپ وتىرمىز. اۋعان ەلى قايتا ءب ۇلىندى. مەملەكەت بيلىگىنە «تاليبان» دەيتىن توپتىڭ ادامدارى كەلىپ ورنىقتى. ونى جاقتامايتىن باسقالار ەلىن تاستاپ، بوسىپ جاتىر.
– وتكەندە اقش ۇشاعىنىڭ قاناتىنا جابىسىپ، اۋە كەمەسىنە ءمىنىپ بارا جاتقان ادامداردى تەلەديداردان كورىپ، كوزىمنىڭ جاسىن تىيا المادىم، – دەيدى رايا دارىپحانقىزى. – وسى بەيباقتاردىڭ اراسىندا مەنىڭ بالالارىم جۇرمەسىنە كىم كەپىل؟! راس-اۋ. اتتەڭ وسىنى كورىپ، ءبىلىپ وتىرىپ، ەلىمىزدەگى تىنىشتىقتىڭ قادىرىن باعالامايتىنىمىز وتە وكىنىشتى. اباي اتامىزدىڭ: «تىنىشتىق ىزدەپ تابا الماي جۇرگەن جۇرت تىنىشتىق كورسە، ساتكە تۇرماي، تىنىشتىقتان جالىعا قالاتۇعىنى قالاي؟» دەگەنى سياقتى.
* * *
وسىلاي اۋعان جەتىمدەرىن ەكى جىل باعىپ-قاعىپ، 1990 جىلى ءوز قولىمەن جەتەكتەپ الىپ بارىپ تۋعان ەلىنە تابىستاپ قايتقان رايا اپامىز جۋىقتا موڭعوليانىڭ بەدەلدى باسىلىمى ء«ونوودور» گازەتىنە سۇحبات بەرىپتى. وسىندا كوپ دۇنيە ايتىلعاندىقتان اپامىزدىڭ اڭگىمەسىن قاز-قالپىندا ۇسىنىپ وتىرمىز:
– اۋعان بالالارىن ەكى جىل تاربيەلەگەن سوڭ تۋعان جەرىنە جەتكىزىپ سالدىڭىز. وسى وقيعا جايلى ايتىپ بەرسەڭىز؟
– دۇنيەدە ساعان ۇمىتپەن قاراعان جەتىم بالانىڭ ناركەس جانارىنان اۋىر نارسە كورمەدىم. جەتىمدەردى ەلىنە جەتكىزۋ ءۇشىن ءبىزدىڭ بالاباقشا مەڭگەرۋشىسى، دارىگەر جانە مەن، وعان قوسا سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ ءبىر مامانى، ساۋدا ۇيىمىنىڭ وكىلى قاتارلى جەتى ادامدىق دەلەگاتسيا رەسەي ارقىلى كابۋلعا باردىق.
ەكى جىلدىڭ ىشىندە بالالار ماعان، مەن ولارعا قاتتى باۋىر باسىپ كەتكەن ەدىك. سول سەبەپتى كوگەن كوزدەردى اۋعانستانعا جەتكىزىپ، وكىمەتىنە تابىس ەتكەن ءسات وتە اۋىر بولدى. ولار مەنىڭ ەتەگىمە جابىسىپ: «ۇستازىم، اناشىم، ءبىزدى تاستاماشى. موڭعولياعا الىپ كەتىڭىزشى. مۇندا دۇشماندار بار. ولار كەلىپ، ءبىزدى ولتىرەدى. ءبىز قايتەمىز»، دەپ جىلادى.
جوعارىداعى وقيعا ءالى كوز الدىمنان كەتپەيدى. كوپ جىل وتسە دە، بالالارىم قايدا، قالاي ءومىر ءسۇرىپ ءجۇر ەكەن، كەزدەسسەم، كومەك قاجەت بولسا قولۇشىن بەرسەم، جاقسى تۇرمىس كەشىپ جۇرسە، تىلەكتەس بولسام دەپ ۇنەمى ويلايمىن.
وتكەن جىلدارى موڭعول ارمياسىنىڭ بىتىمگەر جاۋىنگەرلەر توبى اۋعانستانعا بارادى دەگەندى ەستىپ، ولاردى باستاپ بارا جاتقان وفيتسەرگە: «اۋعانستاندا مەنىڭ بالالارىم بار ەدى، سولاردى سۇراستىرىپ تاۋىپ بەرشى»، دەپ ءوتىندىم. ول: «قولىمنان كەلمەيدى. بىزگە جۇكتەلگەن تاپسىرما بويىنشا ادام ىزدەۋگە مۇمكىندىك جوق»، دەگەنى. سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى ارقىلى دا بالالارىمدى ىزدەپ كوردىم. الايدا حابار جوق.
– بالالارىڭىزدان قاشاننان بەرى بايلانىسىڭىز ءۇزىلىپ قالدى؟
– بالالارىم بارعان سوڭ بەس-التى جىل ۇزبەي حات جازىپ تۇردى. ەڭ العاش بيسمەلودان حات كەلدى (2-سۋرەت). ودان كەيىن ساميرو مەكتەپكە كىرگەن سوڭ حات جولدادى. جازۋى وتە ادەمى ەكەن. مەن ولارعا قازاقشا كەستە تىگۋدى ۇيرەتكەن ەدىم. ولاردىڭ تىككەن كەستەلەرى مەندە ءالى دە ساقتاۋلى تۇر.
– بالالارىڭىز ەكى جىلدىڭ ىشىندە موڭعول ءتىلىن جاپ-جاقسى ۇيرەنىپ العان دەيدى. راس پا؟
– سولاي. ءبىزدىڭ بالالار موڭعول ءتىلىن ۇيرەنۋمەن قاتار، سوڭىن
دا ارقانداي ىسكە ەرەكشە بەلسەندى بولدى. ۇيرەتكەندى دەرەۋ قابىلداپ، بەرىلگەن تاپسىرمانى وتە تياناقتى اتقاراتىن ەدى. مەنى «رايا جون» دەيتىن. «جون» اۋعان تىلىندە قۇرمەتتەۋدى بىلدىرەتىن ۇعىم ەكەن. ادەمى كيىنىپ كەلگەن ءساتىمدى قالت جىبەرمەيدى. «ادەمى، ادەمى، رايا جون» دەپ بەتىمنەن يىسكەپ ءماز بولىسادى. ناشارلاۋ كيىنىپ كەلسەم، جامان دەمەي: «رايا جون. ەندى انداعىنى كيمەڭىزشى»، دەسەتىن. وزدەرى سۇيكىمدى ءارى تالعامپاز. وسى بالالاردى ۇنەمى ەسكە الىپ وتىرامىن. قازىر قايدا ەكەن؟ تاعى بىرەۋلەر قورقىتىپ ءجۇر مە دەپ ۋايىمدايمىن.
بىردە اۋعانستانعا بارعان «اردىن ەرح» گازەتىنىڭ ءتىلشىسى ب.پۇرەبداش وسى بالالار تۋرالى «مايدان شەبىنەن بەلگىلەۋ» اتتى ماتەريال جازىپتى. وقىپ، كورىپ قاتتى قۋاندىم. ماقالادا بالالاردىڭ فوتوسۋرەتىن قويىپ، ولار ۇستاز-اناسىن ساعىنىپ جۇرگەنىن جازعان ەكەن. وسى گازەت مەندە ساقتاۋلى تۇر.
ايتپاقشى، جوعارىداعى ساپارىمىزدا اۋعانستان ۇكىمەتى بالالاردى جەتكىزىپ بەرگەن مەنى جانە باسقالاردى «دوستىق» وردەنىمەن ماراپاتتادى (3-سۋرەت). وسىعان قاتتى قۋاندىم. شىركىن-اي، بالالارىممەن كەزىكسەم، كوپ جىل بۇرىنعى قىزىقتى وقيعالاردى ەسكە الىپ، اپا بولعانىمدى، ولاردىڭ تىككەن كەستەلەرىن ساقتاپ جۇرگەنىمدى ايتار ەدىم.
* * *
بۇل ماقالانى جازۋ بارىسىندا تاعى ءبىر قىزىق دەرەككە كەزدەسىپ قالدىق. 1990 جىلى جەتىمدەردى اۋعانستانعا جەتكىزگەن ۇشاقتىڭ كومانديرى تاشۋان دوتەي ۇلى دەگەن اعامىز ەكەن. تاكەڭنىڭ جاسى توقساننان اسىپتى. ءالى تىڭ. «موڭعوليا ەلىنە ەڭبەك سىڭىرگەن ۇشقىش» دەگەن اتاعى بار. ۇلانباتىر قالاسىندا تۇرادى. حابارلاسىپ «اۋعان ساپارى» جايلى سۇراپ ەدىم اعامىز: «جەتىمدەردى وتىرعىزىپ الىپ ۇلانباتىردان ۇشىپ يركۋتسك، ءنوۆوسىبىردى باسىپ ءوتىپ، الماتىعا ءتۇستىم. ودان تاشكەنتكە ۇشتىم. ول جەردە ماسكەۋدە ارنايى دايىندىقتان وتكەن ادامدار كۇتىپ وتىر ەكەن. سولاردى كابيناعا سالىپ الدىم. ولار جول-جونەكەي اۋعان جانە اعىلشىن تىلىندە سويلەپ، ءبىزدى كابۋلمەن بايلانىستىردى. ءدال وسى كۇنى جاۋلار كابۋلعا شابۋىل جاساپ، قالا قورشاۋدا قالىپتى. شاھاردىڭ قاق توبەسىنە دەيىن 3،6 مىڭ مەتر بيىكتى ۇستاپ ۇشتىم. ودان تومەندەسەڭ، تاۋعا بەكىنگەن دۇشماندار اتىپ تۇسىرەدى. تۋرا قالانىڭ توبەسىنە كەلدىم دە، 3،6 مىڭ مەتر بيىكتەن شىر اينالىپ، شەڭبەر جاساپ قۇلديلاپ تارتتىم. جامان ۇشاعىمدى ىشقىنتىپ اكەلىپ قارا جەرگە توپ ەتكىزگەنىمدە امەريكا مەن ورىس ۇشقىشتارى تاڭعالىپ باسىن شايقادى. قايتا ۇشقاندا دا سولاي قالانى ءۇش اينالىپ، ۇشاقتى ىشقىندىرىپ تارتىپ وتىردىم. مەنىڭ ءىزىمدى باسىپ كابۋلدان كوتەرىلە الماي تۇرعان ورىستىڭ اسكەري ۇشاقتارى ۇشىپ شىعىپ جاتتى» دەپ قىسقا قايىردى.
ورال قالاسىندا اۋە رەيستەرى قايتا ىسكە قوسىلادى
قوعام • كەشە
«قايرات» قازاقستان كۋبوگىنىڭ شيرەك فينالىنا جولداما الدى
فۋتبول • كەشە
الداعى كۇندەرى ەلىمىزدىڭ باسىم بولىگىندە اپتاپ ىستىق بولادى
اۋا رايى • كەشە
اتىراۋ وبلىسىندا جول اپاتىنان ءبىر ادام كوز جۇمدى
وقيعا • كەشە
وتەپبەرگەن اليەۆ يسلام ويىندارىندا قولا جۇلدە جەڭىپ الدى
اۋىر اتلەتيكا • كەشە
اقتوبە وبلىسىندا Pfizer ۆاكتسيناسى تاۋسىلدى
ايماقتار • كەشە
تۇركىستاندا تاكسي جۇرگىزۋشىسىنەن 10 كەلى ەسىرتكى تاركىلەندى
ايماقتار • كەشە
ورالدا تۇرعىن ءۇي اۋلاسىنان ەسىرتكى زەرتحاناسى تابىلدى
ايماقتار • كەشە
اباي وبلىسى قارجى باسقارماسىنىڭ باسشىسى تاعايىندالدى
تاعايىنداۋ • كەشە
ۇكىمەت باسشىسى ەلورداداعى قۇرىلىس نىساندارىن تەكسەردى
ۇكىمەت • كەشە
يەمەندە سۋ تاسقىنىنان 77 ادام قازا تاپتى
الەم • كەشە
تارازدا قوناەۆ ەسكەرتكىشى بوي كوتەردى
ايماقتار • كەشە
قىزىلوردادا سەكسەۋىلدى زاڭسىز كەسكەن تۇرعىن ۇستالدى
قوعام • كەشە
ءزۇلفيا چينشانلو يسلام ويىندارىندا التىن مەدال ەنشىلەدى
اۋىر اتلەتيكا • كەشە
قازاقستاندا قانشا ادام ۆاكتسينا الدى
كوروناۆيرۋس • كەشە
قىتاي اۋماعىندا جەر سىلكىنىسى تىركەلدى
الەم • كەشە
2133 قازاقستاندىق كوروناۆيرۋستان جازىلىپ شىقتى
كوروناۆيرۋس • كەشە
ەلىمىزدە 1452 ادامنان كوروناۆيرۋس انىقتالدى
كوروناۆيرۋس • كەشە
وتەپبەرگەن اليەۆ يسلام ويىندارىنىڭ قولا جۇلدەسىن جەڭىپ الدى
اۋىر اتلەتيكا • 12 تامىز، 2022
ەلورداداعى اينالما جولدان اتىس قارۋلارى تابىلدى
وقيعا • 12 تامىز، 2022
جانسەل دەنيز يسلام ويىندارىنىڭ قولا جۇلدەگەرى اتاندى
سپورت • 12 تامىز، 2022
الماتى وبلىسىندا 1 جاسار بالانى اۆتوبۋس باسىپ كەتتى
وقيعا • 12 تامىز، 2022
ەلوردادا كولىك قوزعالىسى ءىشىنارا شەكتەلەدى
ەلوردا • 12 تامىز، 2022
يدم باسشىسى قۇرىلىسشىلاردى كاسىبي مەرەكەسىمەن قۇتتىقتادى
قازاقستان • 12 تامىز، 2022
«جەر اماناتى» كوميسسياسىنىڭ «جەدەل جەلىسىنە» مىڭعا جۋىق ءوتىنىش ءتۇستى
قازاقستان • 12 تامىز، 2022
دارحان قىدىرالى ماجارستان پارلامەنتىنىڭ ارنايى سەسسياسىنا قاتىستى
الەم • 12 تامىز، 2022
كريستينا وۆچيننيكوۆا تۇركياداعى يسلام ويىندارىندا قولا يەلەندى
جەڭىل اتلەتيكا • 12 تامىز، 2022
اتىراۋ وبلىسىنىڭ قىزىلقوعا اۋدانىنا جاڭا اكىم كەلدى
تاعايىنداۋ • 12 تامىز، 2022
مەملەكەت باسشىسى ۇقك توراعاسىن قابىلادى
پرەزيدەنت • 12 تامىز، 2022
ەلوردادا ش.قۇدايبەردى ۇلى كوشەسىندەگى ۋچاسكە جابىلادى
ەلوردا • 12 تامىز، 2022
قازاقستاندا تۇڭعىش رەت كيبەر قۇقىق مەكتەبى اشىلادى
قوعام • 12 تامىز، 2022
ەلوردادا «ازيا جاڭعىرىعى» فەستيۆالى باستالدى
قوعام • 12 تامىز، 2022
ۇقساس جاڭالىقتار