ۆاكتسينا سالدىرعاندار 10 ملن-عا جەتەدى دەگەن ءۇمىت بار

بۇل رەتتە دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى الەكسەي تسوي ورتالىق كوم­مۋنيكاتسيالار قىزمەتى الا­ڭىندا جان-جاقتى ماعلۇمات بەردى.

– ەپيدەميالىق جاعداي ماتريتساسىنا سايكەس قازاقستان جانە ەلىمىزدىڭ 16 ءوڭىرى «قىزىل اي­ماقتا» ورنالاسقان. «جاسىل اي­ماقتا» – تۇركىستان وبلىسى عا­نا. سوڭعى ءۇش اپتا ىشىندە قا­زاق­­­­ستاندا ەپيدەميالىق احۋال­­دىڭ بىرتىندەپ تۇراقتانۋى باي­قا­­لا­دى، ءبىر اپتانىڭ ىشىندە ور­تا­­شا ەسەپ­پەن 53 مىڭعا جۋىق جاع­­­داي تىر­كە­لۋدە، وسى اپتا­نىڭ ءتورت كۇنىن­دە كۆي-ءدىڭ وڭ ناتي­جە­­سىمەن 28 588 جاع­داي جانە كۆي-ءدىڭ تەرىس ناتيجەسى­م­ەن 1 376 جاع­­داي تىركەلدى. 1 تامىزدان باس­­­تاپ ەلىمىزدە كوروناۆي­رۋس ين­­­فەك­تسياسىنىڭ تارالۋ ين­دەكسى 1،11-دەن 0،97-گە، ياعني 14%-عا تو­­مەندەدى. ين­فەك­تسيالىق توسەك­­تىك ورىنمەن قام­تۋ 52%-دى، رەا­نيماتسيالىق توسەكتىك ورىن­­­مەن قامتۋ 48%-دى قۇ­راي­­دى. ينفەكتسيالىق توسەكتىك ورىن­­­دارىنىڭ جوعارى قامتى­لۋى اقتوبە وبلىسىندا – 71%، قىزىل­­وردا وبلىسىندا – 66%، الما­­تى قا­لاسىندا – 63%، الماتى وب­­لىسىندا – 60%، – دەدى ا.تسوي.

سونىمەن قاتار مينيستر كۆي-عا قارسى ۆاكتسينالاۋ پرو­تسەسى جالعاسىپ جاتقانىن، بۇگىنگى تاڭدا ۆاكتسينانىڭ 11،1 ملن دوزاسى پايدالانىلعانىن اتاپ ءوتتى. ءبىرىنشى كومپونەنتپەن 6 276 224 ادام ۆاكتسينا سالدىردى، بۇل ءتيىستى حالىقتىڭ 63%-ىن قۇرايدى. ەكىنشى كومپونەنتپەن 4 913 196 ادام قامتىلدى. بۇل رەتتە ا.تسوي قىركۇيەككە قاراي 10 ملن قازاقستاندىقتى ۆاكتسينا سالدىرادى دەگەن جوسپاردىڭ جايى قالاي بولىپ جاتقانىنا توقتالدى.

– قانداي جاعداي بولماسىن، قىركۇيەك ايىندا بار­لىق ازا­مات ۆاكتسينا سالدىرادى دەپ ۇمىت­تەنەمىز. كورىپ وتىر­عان­­دا­رى­ڭىزداي، مەملەكەتتىك ورگانداردان باسقا، بەلسەندى ۇستانىمى بار كوپتەگەن ازامات الەۋمەتتىك جەلىلەردە ۆاكتسينا سالدىرۋدىڭ قاجەتتىگى تۋرالى جازا باستادى. دەمالىس كەزەڭى اياقتالىپ، ازا­مات­تار جاپپاي جۇمىسقا شى­عا­تىن كەزدە ۆاكتسينا سالدىرۋ بەل­سەن­دىلىگى ارتادى دەگەن ءۇمىت بار. ياعني قىركۇيەك-قازان ايلارىندا بۇل قارقىن كۇشەيەتىن شى­عار. ال ءبىز ازاماتتاردى ۆاكتسي­نا سال­دىرۋعا شاقىرۋدان شارشامايمىز، – دەدى ۆەدومستۆو باسشىسى.

سونىمەن قاتار مينيسترلىك وسى كۇزدە رەۆاكتسينالاۋ ماسەلە­سىن شەشپەك. ا.تسوي قازاقستان­دا ۆاكتسينالاۋ اقپان ايىندا باستالعاندىقتان، ويلانۋعا، دالىرەك ايتقاندا، حالىقارالىق تاجىريبە مەن زەرتتەۋلەردى زەرتتەۋگە ۋاقىت بار ەكەنىن مالىمدەدى.

– ۆاكتسينالاۋ باعدارلا­ما­سى اق­پان ايىندا باستالدى، ادام­­­دار­دىڭ باسىم بولىگى ما­­مىر-شىل­دە ارالىعىندا ۆاكتسينا سال­­دىردى. قازاقستاندا ۆاك­­تسينا العان ازاماتتاردىڭ يم­مۋن­يت­ەتى ايتارلىقتاي كۇشتى. حا­لىق­ا­را­لىق تاجىريبەنى زەرتتەۋگە ءالى دە ۋاقىت بار: بۇل قالاي ءوت­تى، قان­داي ۆاكتسينالار، ءارتۇرلى ۆا­ك­تسي­­نالاردى سالدىرۋعا بولا ما، قانداي مەرزىممەن؟ سەبەبى قازىر ناق­تى ۇسىنىستار جوق، تەك باس­تاپ­قى كلينيكالىق زەرتتەۋلەر عانا بار، ءبىز دالەلدەنگەن اقپا­رات­قا سۇيەنۋىمىز كەرەك. تولىق زەرت­­تەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزىپ جاتىر­­مىز، بارلىق قۇزىرەتتى ورگان­­دار­عا جۇگىندىك، – دەدى مينيستر.

جاقىندا ەلىمىزگە ددۇ-دا اك­كرەديتتەلگەن قىتايدىڭ Sinopharm ۆاكتسيناسىنىڭ 1 ملن دوزاسى اكەلىندى. ەگۋ پۋنكتتەرىنە 659 400 دوزا ۆاكتسينا جەتكىزىلدى، وتكەن اپتادا ۆاكتسينالاۋ باستالدى، 38 161 ادام ۆاكتسينا سالدىر­دى. قازىر ەگۋ پۋنكتتەرىندە بار­لىعى 1،3 ملن ءبىرىنشى كومپونەنت جانە 940 مىڭ ەكىنشى كومپونەنت ۆاكتسينا بار.

مينيستر جوعارىدا قىركۇيەك ايىندا ۆاكتسينا سالدىرۋ قارقى­نى ارتا تۇسەتىنىن العا تارتتى. وسى ورايدا اتالعان ايدا جاڭا وقۋ جىلى باستالاتىنىن، ءداس­تۇرلى وقىتۋ رەجىمىنە ورالاتىن مەك­تەپتەردە قاۋىپسىزدىك شارالارى قالاي ساقتالاتىنىن ايتا كەت­كەن ءجون. بۇعان قاتىستى مالى­مەتت­ەردى دەنساۋلىق ساقتاۋ ۆيتسە-ءمينيسترى اجار عينيات بەردى.

– دەنساۋلىق ساقتاۋ سا­لا­­سى بويىنشا ساني­تار­لىق-ەپي­دەميالىق قىزمەت­كەرلەر اكىم­دىكتەرمەن بىرىگىپ، مەكتەپتەردىڭ وقۋ جىلىنا دايىندىعىن تەكسەرۋدە. بۇل شارا 25 تامىزعا دەيىن جالعاسادى. بۇگىندە 354 مەكتەپتىڭ دايىن ەمەس ەكەنى انىقتالدى. تەكسەرۋ با­رى­سىن­دا مەكتەپتەردىڭ ساني­تار­­­لىق-ەپيدەميالىق تال­اپ­تار­عا ساي بولۋىنا نازار اۋدا­رى­لادى. اتاپ ايتقاندا، عي­ما­رات­تاردىڭ سانيتارلىق-ەپي­دە­ميالىق جاعدايلارى، با­لالار مەكتەپكە كەلگەندە ارا­قاشىق­تىقتى ساقتاۋ تۋرالى اي­قىن بەلگىلەردىڭ جانە قولدى دەزين­فەكتسيالاۋعا ارنالعان ساني­تايزەرلەردىڭ بولۋى، سونداي-اق مەكتەپكە كىرەبەرىستە بالا­لاردى وتكىزۋدى باقىلاۋ قالاي جۇر­گىزى­لەتىنى تەكسەرىلەدى. قازىر­گى كەزدە باس سانيتارلىق دارى­گەر­دىڭ قاۋلىسىنىڭ جوباسى ازىر­لەنۋدە. وندا سىنىپتا ءبىر بالا كۆي جۇقتىرسا، ناۋقاسپەن بايلانىستا بولعاندىقتان سىنىپتى تولىقتاي كارانتينگە جىبەرۋ قاراستىرىلعان، – دەدى ا.عينيات.

ونىڭ ايتۋىنشا، ددۇ دا بالالاردىڭ مەكتەپكە بارۋىنا كەڭەس بەرىپ وتىر ەكەن. قانشا ىندەت بولسا دا، دامىعان ەلدەر، سونىڭ ىشىندە گەرمانيا، ۇلى­بريتانيا، فرانتسيا، شۆەيتساريا، بەلگيا سياقتى ەلدەر بالالاردى وقىتۋدى توقتاتقان جوق. ەلى­مىزدە وقۋ جىلى باستالعان سوڭ مو­ن­يتورينگتىك توپتار، ەپي­دەميو­لو­گيالىق قاداعالاۋ كومي­تەتى مەك­تەپ­تەردى تەكسەرىپ تۇرادى. اۋى­رىپ قالعان بالالاردى، بايلا­نىس توپ­تارىن، وشاقتى تەكسەرۋ ءۇشىن ولار ءار مەكتەپكە كىرەدى. ەگەر قو­­­يىل­­عان سانيتارلىق-ەپيدە­ميالىق تالاپتار ساق­تال­ماسا، اكىمشىلىك كودەكسى­نىڭ 425-با­بىنىڭ 1-بولى­گىنە ساي­كەس ايىپ­پۇل سالىنا­دى. اتاپ ايت­قان­دا، جەكە تۇلعا­لارعا – 30 اەك، لاۋا­زىم­­دى تۇلعالارعا، شا­عىن كاسىپ­كەرلىك سۋبەك­تى­لەرى­نە نەمەسە كوم­مەرتسيالىق ۇيىم­­دارعا – 230 اەك، ورتا كاسىپ­­كەر­لىك سۋبەك­تى­لەرىنە – 310 اەك جا­نە ءىرى كاسىپ­كەرلىك سۋبەك­تىلەرىنە 1 600 اەك مولشەرىندە ايىپپۇل سالىنادى.

– 1 قىركۇيەكتەن باستاپ Ashyq قوسىمشاسى مەكتەپتەردە دە ەنگىزىلەدى. بۇل رەتتە مەكتەپكە Ashyq ارقىلى كىرۋگە وقۋشىلار ەمەس، قىزمەتكەرلەر مىندەتتى بو­لىپ وتىر. مۇندا ناۋقاسپەن باي­لانىستا بولعان نەمەسە پتر-تەست­پەن ىندەت جۇقتىرعانى انىق­تال­عان مۇعالىمدەر مەن قىزمەت­كەر­لەردى مەكتەپتەرگە جىبەرمەۋ ما­ڭىزد­ى. ال اتا-انالار بالالارىن مەك­تەپتىڭ كىرەبەرىسىنە اپارا­دى، ودان ءارى وقۋشىلار وزدەرى بارادى. ەگەر بەلگىلى ءبىر اتا-انانى مەك­تەپكە شاقىرتسا، وندا ول قو­سىم­شا ارقىلى كىرەدى، – دەپ ناق­تىلادى دسم سانيتارلىق-ەپي­دە­ميولوگيالىق باقىلاۋ كومي­تەتى­نىڭ ءتورايىمى ايجان ەسماعامبەتوۆا.