بۇل اتاۋلى كۇن 1925 جىلى جەنەۆادا وتكەن بالالاردىڭ ساپالى ومىرىنە قاتىستى دۇنيەجۇزىلىك كونفەرەنتسيادان باستاۋ الادى. سول ءىس-شارادان كەيىن بىرقاتار مەملەكەت بالالار ماسەلەسىنە كوڭىل ءبولۋ ماقساتىندا وسى كۇندى بالالاردى قورعاۋ كۇنى دەپ بەلگىلەدى. سودان بەرى ءجۇز جىلعا جۋىقتادى. بالالاردىڭ قۇقىعى الەمدە قالاي قورعالۋدا؟

ناقتى ءبىر كۇن بەلگىلەنبەسە دە، جيىنعا قاتىسقان مەملەكەتتەردىڭ كوبى كونفەرەنتسيا وتكىزىلگەن ءدال 1 ماۋسىمدى قۇپ كوردى. بۇل، اسىرەسە، كەڭەس وداعىنا مۇشە مەملەكەتتەردە رەسمي مەرەكەگە اينالدى. البەتتە، بۇل كۇن ۇلكەن مەرەكە رەتىندە جانە بارلىق ەلدە بىردەي تويلانباسا دا، بالالار ماسەلەسى كۇن تارتىبىنەن تۇسپەۋى كەرەگىن ەسكە سالىپ تۇرادى. ماسەلەن، اقش-تا بالالار كۇنى 20 قاراشادا اتالىپ وتىلەدى.
بالالاردى قورعاۋ كۇنى بەلگىلەنگەن كەزدە بۇۇ-عا مۇشە مەملەكەتتەر ناسىلىنە، جىنىسىنا، تۇسىنە، دىنىنە، شىققان تەگىنە قاراماستان، ءار بالانىڭ ماحابباتقا، جاقسى تاماقتانۋعا، مەديتسينالىق قورعاۋعا، تەگىن بىلىمگە، زورلىقتان قورعالۋ مەن بەيبىت كۇندە ءومىر سۇرۋگە قۇقىعى بار دەگەن ورتاق قارار قابىلدادى.
بۇرىنعى كەڭەس وداعىنىڭ مۇشەلەرىنەن باسقا، البانيا، الجير، بوسنيا جانە گەرتسەگوۆينا، ەكۆادور، گرۋزيا، گەرمانيا، سولتۇستىك كورەيا، موڭعوليا، ميانما، موزامبيك، پولشا، رۋمىنيا، سەربيا، سلوۆاكيا، سلوۆەنيا، تانزانيا، يەمەن دە 1 ماۋسىمدا بالالاردى قورعاۋ كۇنىن تويلايدى.
20 قاراشانىڭ دا ءوز سەبەبى بار. 1959 جىلى 20 قاراشادا بۇۇ باس اسسامبلەياسى بالالار قۇقىعى دەكلاراتسياسىن قابىلدادى. ال 30 جىلدان كەيىن ءدال وسى كۇندە باس اسسامبلەيا بالالار قۇقىعى كونۆەنتسياسىن قارادى.
جوعارىدا اتالعان ەكى قۇجاتتىڭ دا جاھاندىق ساياساتتا ماڭىزى زور. ماسەلەن، 54-باپتان تۇراتىن بالالار قۇقىعى كونۆەنتسياسىندا بالالاردىڭ ءومىر سۇرۋگە، اتى-ءجونى بولۋىنا، ءبىر ەلدىڭ ازاماتتىعىن الۋعا قۇقىعى سىندى نەگىزگى قۇقىعىنان سوعىس، اپاتتىق جاعداي سىندى توتەنشە جاعدايلاردا قورعانۋىنا دەيىن كورسەتىلگەن.
كونۆەنتسيادا جاقسى وتباسىدا ءومىر ءسۇرۋ، تۇلعانىڭ قالىپتاسۋىنا جاعداي جاساۋ، ءبىلىم بەرۋدەن بولەك، ونىڭ رۋحاني دامۋى دا ءسوز بولعان.
البەتتە، بالانىڭ قۇقىعىن نەگىزگى قورعاۋشىلار – ونىڭ اتا-اناسى. دەگەنمەن اتا-انا دا كەيدە قاۋقارسىز. سوندىقتان بالانىڭ قورعالۋى – مەملەكەت ءۇشىن ماڭىزدى ماسەلە. سوندىقتان بالدىرعاننىڭ ءبىلىم الۋى، مادەني كەمەلدەنۋى، تاماقتانۋى سىندى كەي ماسەلەلەر دە ۇكىمەتكە جۇكتەلەتىن مىندەت.
الايدا قاي مەملەكەتتە دە كۇرمەۋى شەشىلمەي تۇرعان ماسەلە – زورلىق-زومبىلىق. يۋنيسەف ۇسىنعان مالىمەتكە نازار سالساق، اقش-تا 10 بالانىڭ بىرەۋى – زورلىق-زومبىلىق قۇربانى. ال ولاردىڭ 90 پايىزىن وزدەرى تانيتىن، سەنەتىن ادامدار زورلايتىن بولىپ شىققان. قازاقستاندا دا بۇل – وزەكتى ماسەلە. وعان قوسا، ەلىمىز بالالاردىڭ وزىنە قول جۇمساۋى بويىنشا ناشار ستاتيستيكامەن كوزگە ءتۇسىپ وتىر. 2016 جىلى قازاقستان بالالاردىڭ وزىنە قول سالۋى بويىنشا الەمدە 2-ورىندا بولدى.
بۇگىنگى تاڭدا الەم بويىنشا بالالار قۇقىعىنىڭ قورعالۋىن قاداعالاپ، سول جولدا جۇمىس ىستەپ جاتقان بىرنەشە ۇيىم بار. سونىڭ ىشىندە ECPAT International ۇيىمى بۇگىنگى تاڭدا بالالار قۇقىعىن قورعاۋ بويىنشا ۇلكەن قۇرىلىم بولىپ سانالادى. بانگكوكتا ورنالاسقان ۇيىم بالالار ەڭبەگىن قاناۋ جانە ولاردى ساتۋ سىندى وزەكتى ماسەلەلەردى دە نازاردا ۇستايدى.
«بالالار قۇقىعى بويىنشا حالىقارالىق جەلى» توبى بۇل ماسەلەگە مادەنيەت پەن زاڭ تۇرعىسىنان قارايدى. ونىڭ مۇشەلەرى – زومبىلىققا قارسى ادىلەت ىزدەۋشىلەر.
PLAN International ۇيىمى الەمنىڭ 76 مەملەكەتىندە جۇمىس ىستەيدى. ولار كوبىنە بالالاردى قولداۋدى ماقسات ەتەدى. ال Save the Children حالىقارالىق ۇيىمى الەمنىڭ 120 مەملەكەتىنە قىزمەتكەرلەرىن جىبەرۋ ارقىلى بالالاردىڭ ءومىر ساپاسىن جاقسارتۋعا ۇلەس قوسۋدا.
بۇلاردان بولەك، WE Charity، «بالالار قۇقىعى بويىنشا حالىقارالىق بيۋرو»، World Vision، Humanium ۇيىمدارى دا وسى جولدا قاجىرلى ەڭبەك ەتىپ كەلەدى. سوعىس جاعدايىندا ءومىر ءسۇرىپ جاتقان سيريا، اۋعانستانداعى بالالاردىڭ دا جاعدايى – نازاردا. دەگەنمەن ۇكىمەتتەر مەن ۇلكەن ۇيىمدار قانشا باعدارلاما جازىپ، جوبالاردى قولعا السا دا بالالاردىڭ بارلىعى بىردەي قاۋىپسىز ورتادا ءومىر ءسۇرىپ جاتقان جوق. بالالار قۇقىعىنىڭ قورعالۋى، ولاردىڭ ءومىر ساپاسىنىڭ ارتۋى ەرەسەكتەر قابىلدايتىن شەشىمدەرگە تىكەلەي بايلانىستى ەكەنىن جانە ولاردىڭ بالالىق شاعىنىڭ الاڭسىز ءوتۋى دە ۇلكەندەر جاۋاپكەرشىلىگىندە ەكەنىن ەستەن شىعارماعان ابزال.
پرەزيدەنت: كاسپي - شەكسىز مۇمكىندىكتەر تەڭىزى
پرەزيدەنت • بۇگىن، 17:57
پەتروپاۆلداعى جەو-2-ءنى قالپىنا كەلتىرۋگە قانشا قارجى ءبولىندى
قازاقستان • بۇگىن، 17:52
ءاليحان سمايىلوۆ Astana Finance Days كونفەرەنتسياسىنا قاتىستى
ۇكىمەت • بۇگىن، 17:42
«اقجايىق» تابيعي رەزەرۆاتىندا قىرىلعان قۇستاردىڭ سانى 5 مىڭنان استى
ەكولوگيا • بۇگىن، 17:26
ەلوردا اۋەجايىندا توقتاتىلعان رەسەيلىك كومپانيانىڭ ۇشاعى ۇشىپ كەتتى
قوعام • بۇگىن، 17:18
اشحابادتا كاسپي ماڭى مەملەكەتتەرىنىڭ التىنشى ءسامميتى باستالدى
پرەزيدەنت • بۇگىن، 17:03
قازاقستاننىڭ التىن-ۆاليۋتا رەزەرۆتەرى تومەندەدى
قارجى • بۇگىن، 16:59
ورال قوقىس استىندا قالۋى مۇمكىن
ايماقتار • بۇگىن، 16:47
9 مىڭنان اسا دوللاردى قولدان جاساعان كۇدىكتى ۇستالدى
قارجى • بۇگىن، 16:39
قازاقستان سىرتقى ساۋدانىڭ 40 پايىزىن ەۋروپالىق وداقپەن جاسايدى
قوعام • بۇگىن، 16:25
سەمەيدە التى شاعىناۋداندى دامىتۋعا 2 ملرد تەڭگە بولىنەدى
ايماقتار • بۇگىن، 16:18
قازاقستاندا كۇنباعىس مايىنىڭ تاپشىلىعى جوق - مينيستر
قازاقستان • بۇگىن، 16:07
قارجى • بۇگىن، 15:58
مەملەكەت باسشىسى تۇرىكمەنستان پرەزيدەنتى سەردار بەردىمۇحامەدوۆپەن كەزدەستى
پرەزيدەنت • بۇگىن، 15:50
الماتىداعى ورتتەن ءتورت ادام قۇتقارىلدى
ايماقتار • بۇگىن، 15:40
ەسىرتكى جارنامالاعان 22 سايت بۇعاتتالدى
قوعام • بۇگىن، 15:32
زاڭسىز سۋبسيديالانعان 95 ملن تەڭگە مەملەكەتكە قايتارىلماق
ايماقتار • بۇگىن، 15:23
وندىرىستەگى جازاتايىم جاعدايلار ازايىپ كەلەدى
قوعام • بۇگىن، 15:15
قاسىم-جومارت توقاەۆ گۋربانگۋلى بەردىمۇحامەدوۆتى «التىن قىران» وردەنىمەن ماراپاتتادى
پرەزيدەنت • بۇگىن، 15:07
«اڭساعان ءسابي» باعدارلاماسى اياسىندا ەكو-عا 3152 كۆوتا ءبولىندى
قوعام • بۇگىن، 14:59
الماتىدا Pfizer ۆاكتسيناسىنا سۇرانىس ارتتى
كوروناۆيرۋس • بۇگىن، 14:50
بقو-دا بيۋدجەت قارجىسىن جىمقىرعان ەسەپشى سوتتالدى
وقيعا • بۇگىن، 14:42
احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ مەرەيتويىنا ارنالعان پوشتا ماركاسى شىقتى
احمەت بايتۇرسىن ۇلى • بۇگىن، 14:35
اباي وبلىسى اكىمىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى تاعايىندالدى
تاعايىنداۋ • بۇگىن، 14:28
سقو-دا بيىل العاش رەت كوكجوتەل اۋرۋى تىركەلدى
ايماقتار • بۇگىن، 14:20
قازاقستاندا اعاش كەسكەندەردىڭ جازاسى كۇشەيتىلەدى
قوعام • بۇگىن، 14:06
Jusan Bank اكتسيونەرلەرىنە ديۆيدەند تولەنبەيتىن بولدى
قوعام • بۇگىن، 13:51
الماتىنىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىن دامىتۋعا 242،1 ملرد تەڭگە ءبولىندى
قوعام • بۇگىن، 13:38
مەملەكەت باسشىسى اشحاباد قالاسىنا جۇمىس ساپارىمەن باردى
پرەزيدەنت • بۇگىن، 13:28
قازاقستان حالقىنىڭ ەتنيكالىق قۇرامى بەلگىلى بولدى
قوعام • بۇگىن، 13:24
ەلوردا اۋەجايىندا VOLGA DNEPR AIRLINES كومپانياسىنىڭ ۇشاعى توقتاتىلدى
وقيعا • بۇگىن، 13:12
اۋعانستاندا تاعى جەر سىلكىنىسى بولدى
الەم • بۇگىن، 12:59
قازاقستان 80 مىڭ كيىكتى اتاتىن بولدى
قوعام • بۇگىن، 12:51
پوليتسيا بانككە شابۋىل جاساعان 2 ادامدى اتىپ تاستادى
الەم • بۇگىن، 12:40
اسىل تۇقىمدى مال شارۋاشىلىعى تۋرالى زاڭ جوباسى ماقۇلداندى
قازاقستان • بۇگىن، 12:32
ماماندار يتبالىقتاردىڭ قىرىلۋ سەبەبىن انىقتاي المادى
ەكولوگيا • بۇگىن، 12:27
قاڭتار وقيعاسى: 9 ادام ازاپتاۋ فاكتىسى بويىنشا قاماۋدا وتىر
قوعام • بۇگىن، 12:19
وسكەمەندە بۋحگالتەر 4،3 ملن تەڭگە جىمقىرعان
ايماقتار • بۇگىن، 12:09
تسەمەنتسىز ءۇي سالعان مەردىگەرگە ايىپپۇل سالىندى
ايماقتار • بۇگىن، 12:00
اۋا رايى • بۇگىن، 11:55
ۇقساس جاڭالىقتار