ماتيلدا ەففەكتىسى – ايەلدەردىڭ عىلىمعا قوسقان ۇلەسىن جۇيەلى تۇردە جوققا شىعارۋ، ولاردىڭ جۇمىسىنىڭ قۇنىن تومەندەتۋ جانە ايەلدەردىڭ اتقارعان جۇمىسىن ارىپتەس ەرلەردىڭ يەلەنۋى.

بۇل ەففەكت جايىندا العاش رەت دجوسەلين گەيدج (1826-1898) ءوزىنىڭ «ايەل ونەرتاپقىش رەتىندە» اتتى وچەركىندە سيپاتتاعان. ال «ماتيلدا ەففەكتىسى» تەرمينىن 1993 جىلى تاريحشى مارگارەت ۆ.روسسيتەر ەنگىزگەن. مۇنداي شەتتەتۋگە ۇشىراعانداردىڭ ءبىرى فيزيكا سالاسى بويىنشا نوبەل سىيلىعىن العان العاشقى ايەل، كورنەكتى عالىم ماريا سكلودوۆسكايا-كيۋري (1867-1934). ول ۇمىتكەرلەر قاتارىنا نوبەل سىيلىعى كوميتەتىنىڭ مۇشەسى، شۆەد ماتەماتيگى ماگنۋس گيوستا ميتتاگ-لەففلەر مەن كۇيەۋى پەر كيۋريدىڭ وتىنىشىمەن عانا ەنگىزىلدى. ماريا سكلودوۆسكايا-كيۋري ەشقاشان فرانتسيا عىلىم اكادەمياسىنا قابىلدانباعان. 1960 جىلداردىڭ اياعىندا دجوسەلين بەلل بەرنەلل العاشقى راديوپۋلسارلاردى اشقان ەدى. اتالعان جاڭالىق ءۇشىن 1974 جىلى فيزيكا سالاسىنداعى نوبەل سىيلىعى ونىڭ جەتەكشىسى ەنتوني حيۋيش پەن مارتين رايلعا بەرىلىپ، دجوسەلين بەرنەلل ەسىمى ۇمىتىلدى.
بىراق جاس عالىمنىڭ نوبەل سىيلىعىنان شىعارىلۋىن فرەد حويل سىندى تانىمال استرونومدار سىنعا الدى.
1991-2005 جىلدارداعى مىڭنان استام عىلىمي جاريالانىمداردى تالداۋدىڭ نەگىزىندە، ەر عالىمدار ايەلدەرگە قاراعاندا ەر اۆتورلاردىڭ جاريالانىمدارىنان ءجيى دەرەك كەلتىرەتىندىگى انىقتالعان.
تەڭىز كەن ورنىنداعى جارىلىس نەدەن بولعانى انىقتالدى
وقيعا • كەشە
استانادا «ەلوردا بايگەسى» رەسپۋبليكالىق ءتۋرنيرى ءوتتى
ەلوردا • كەشە
پەداگوگيكالىق عىلىمدارعا 11 مىڭعا جۋىق گرانت ءبولىندى
ءبىلىم • كەشە
ەلوردادا الاش تاس جولى بويىنداعى كوپىر اشىلدى
ەلوردا • كەشە
قازاقستاننىڭ بىرنەشە وڭىرىندە بۇرشاق جاۋادى
اۋا رايى • كەشە
استانادا 3 جاسار بالا 13-قاباتتان قۇلادى
قوعام • كەشە
الماتىنىڭ 199 تۇرعىنى كوروناۆيرۋس جۇقتىرعان
كوروناۆيرۋس • كەشە
تەڭىز كەن ورنىندا وزىنە قول جۇمساعان جۇمىسشىنىڭ دەنەسى تابىلدى
ايماقتار • كەشە
تەڭىز كەن ورنىندا جارىلىس بولىپ، ەكى ادام قايتىس بولدى
قازاقستان • كەشە
ۇكىمەتتە كقك-داعى جاعداي تالقىلاندى
ۇكىمەت • كەشە
نۇر-سۇلتان «سارى» ايماققا ءوتۋى مۇمكىن
كوروناۆيرۋس • كەشە
وپەك-ءتىڭ باس حاتشىسى كوز جۇمدى
الەم • كەشە
اقش ەلشىسى قازاقستاندىقتاردى ەلوردا كۇنىمەن قۇتتىقتادى
ەلوردا • كەشە
الاكولدەگى ورتكە قاتىستى تەرگەۋ امالدارى باستالدى
ايماقتار • كەشە
استانا تۇرعىندارىنىڭ سانى 4 ەسە ءوستى
ەلوردا • كەشە
ءبىر تاۋلىكتە 360 قازاقستاندىق كوروناۆيرۋس جۇقتىردى
كوروناۆيرۋس • كەشە
وزبەكستانعا ەت ونىمدەرىنىڭ ەكسپورتى ارتادى
ەكونوميكا • كەشە
ەلوردانىڭ 300-دەن استام تۇرعىنى پاتەرلى بولدى
ەلوردا • كەشە
6 شىلدەگە ارنالعان اۋا رايى بولجامى
اۋا رايى • كەشە
ەلوردا • كەشە
ەلوردا • كەشە
ايماقتار • كەشە
ۇلت ساۋلىعىن ۇلىقتاعان مەگاپوليس
ەلوردا • كەشە
ەلوردا • كەشە
تەاتر • كەشە
ساپا نارىعىندا باسەكەلەستىككە جول اشىلادى
ايماقتار • كەشە
ونەر • كەشە
«ورداباسى» كوشباسشىلار قاتارىنا قوسىلدى
فۋتبول • كەشە
تۇڭعىش رەت شيرەك فينالدا وينايدى
تەننيس • كەشە
قوعام • كەشە
مەرەيتويى تۋعان جەرىندە اتاپ ءوتىلدى
قوعام • كەشە
ىرىكتەۋدىڭ ەكىنشى كەزەڭىنە ءوتتى
سپورت • كەشە
ۇقساس جاڭالىقتار