پالاتا سپيكەرى نۇرلان نىعماتۋلين كەشە ءماجىلىستىڭ جالپى وتىرىسىن اشا كەلىپ، الداعى پارلامەنت سايلاۋىنا قاتىستى پىكىر ءبىلدىردى جانە حالقىمىزدىڭ سايلاۋعا قاتىستى جوعارى ساياسي مادەنيەتى قالىپتاسقانىن اتاپ كورسەتتى. ال جالپى وتىرىستا ءماجىلىس دەپۋتاتتارى ەلىمىزدىڭ باستى قارجىلىق قۇجاتتارىنىڭ جوبالارىن ماقۇلدادى.

قوسىمشا قارجى پاندەميامەن كۇرەسكە بولىنەدى
اۋەلى ۇلتتىق قوردان 2020-2022 جىلدارعا ارنالعان كەپىلدەندىرىلگەن ترانسفەرت تۋرالى زاڭ جوباسى قارالدى. مەملەكەت باسشىسىنىڭ 2020 جىلعى 8 ساۋىردەگى جارلىعىنا سايكەس، ۇلتتىق قوردان كەپىلدەندىرىلگەن ترانسفەرتتىڭ مولشەرى 4 ترلن 770 ملرد تەڭگەنى قۇرايدى. ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى ر.دالەنوۆتىڭ ايتۋىنشا، زاڭ جوباسىندا 2020 جىل بويىنشا وسى سومانى قولدانىستاعى كەپىلدەندىرىلگەن ترانسفەرت تۋرالى زاڭدا كورسەتۋ قاراستىرىلىپ وتىر.
بۇدان كەيىن ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى 2020 جىلعا ارنالعان ناقتىلانعان الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋ بولجامىن تانىستىردى. بۇل بولجامدى ناقتىلاۋ بارىسىندا بىرنەشە فاكتور ەسكەرىلدى.
اتاپ ايتقاندا، 2019 جىلعى ىشكى جالپى ءونىم بويىنشا وزەكتەندىرىلگەن ەسەپتىك دەرەكتەر، بيىلعى جەدەل دەرەكتەر، مۇناي ءوندىرۋدىڭ جوسپارىن تۇزەتۋ، سونداي-اق الەمدىك نارىقتاعى مۇنايدىڭ باعالانۋى.
«2019 جىلعى وزەكتەندىرىلگەن ىشكى جالپى ءونىم كولەمى 0،9 ترلن تەڭگەگە ارتىپ، 69،5 ترلن تەڭگەنى قۇرادى. بۇل بيىلعى بولجامدى ەسەپتەۋ بازاسىن ۇلعايتتى. سونىمەن قاتار بولجامدا ەكونوميكانىڭ ناقتى سەكتورىنداعى، قىزمەت كورسەتۋ سالاسىنداعى ۇردىستەرى مەن مۇناي باعاسىنىڭ كونيۋنكتۋراسى ەسكەرىلدى. الەمدىك ەكونوميكا ءوسىمى حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ كونسەنسۋس-بولجامى بويىنشا اعىمداعى جىلى مينۋس 5 پايىزدى قۇرايدى. ال 2021 جىلى وسەدى دەپ كۇتىلگەن.
حالىقارالىق ۇيىمدار قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ بيىلعى ناقتى ءوسىمىن مينۋس 2،3 پايىزدان مينۋس 2 پايىز ارالىعىندا باعالايدى. كەلەسى جىلعا تۇراقتى ءوسىمدى بولجاپ وتىر. ەكونوميكا سالالارىنداعى ۇردىستەردى ەسكەرە وتىرىپ، ءبىزدىڭ باعالاۋىمىزشا، 2020 جىلعى ناقتى ىشكى جالپى ءونىمنىڭ ءوسىمى مينۋس 2،1 پايىزدى قۇرايدى. 2020 جىلى نومينالدى ىشكى جالپى ءونىم 69،8 ترلن تەڭگە كولەمىندە باعالاندى. بۇل بۇرىن ناقتىلانعان كورسەتكىشتەن 102 ملرد تەڭگەگە جوعارى. مۇنىڭ سەبەبى 2019 جىلعى بازالىق كورسەتكىشتەردىڭ وسۋىمەن بايلانىستى»، دەدى ر.دالەنوۆ.
ءمينيستردىڭ كەلتىرگەن دەرەكتەرىنە سايكەس، ەكونوميكانىڭ ناقتى سەكتورلارىنىڭ سالالارى ءوسۋى ءتيىس. ماسەلەن، جوسپار بويىنشا قۇرىلىس – 6،5 پايىزعا، اۋىل شارۋاشىلىعى – 4،9 پايىزعا، وڭدەۋ ونەركاسىبى 3،7 پايىزعا ءوسۋى كۇتىلەدى. الايدا ۆەدموستۆو باسشىسى پاندەمياعا بايلانىستى شەكتەۋ شارالارىنىڭ سالدارىنان قىزمەت سەكتورىنىڭ قارقىنى باسەڭدەۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتىپ وتىر.
«تۇزەتىلگەن ماكروەكونوميكالىق بولجام نەگىزىندە 2020 جىلعا ارنالعان رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت پارامەترلەرىنىڭ بولجامى ناقتىلاندى. «رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتىڭ كىرىستەرى (ترانسفەرتتەردى ەسەپكە الماعاندا) 2020 جىلى 6 ترلن 539 ملرد تەڭگە كولەمىندە باعالاندى. ۇلتتىق قوردان كەپىلدەندىرىلگەن ترانسفەرت وزگەرمەيدى جانە 4 ترلن 770 ملرد تەڭگە كولەمىندە ساقتالادى.
رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت شىعىستارى بەكىتىلگەن كولەمگە قاراعاندا 205 ملرد تەڭگەگە ۇلعايىپ، 14 ترلن 475 ملرد تەڭگەگە جەتەدى دەپ بولجانىپ وتىر. بيۋدجەت تاپشىلىعى ىشكى جالپى ونىمگە قاتىستى 3،5 پايىز دەڭگەيىندە ساقتالادى. ۇسىنىلىپ وتىرعان پارامەترلەر رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتىڭ تۇراقتىلىعىن قامتاماسىز ەتەدى»، دەدى ر.دالەنوۆ.
بۇدان كەيىن ءسوز العان قارجى ءمينيسترى ە.جاماۋباەۆ كوروناۆيرۋس پاندەمياسىنا بايلانىستى رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن جۇمسالاتىن قوسىمشا شىعىندار تۋرالى ايتىپ بەردى.
«ناقتىلاۋدىڭ نەگىزگى مىندەتى – مەديتسينالىق قىزمەتكەرلەرگە ماتەريالدىق قولداۋ كورسەتۋ جانە COVID-19-دىڭ تارالۋ مۇمكىندىگىنىڭ ەكىنشى تولقىنىنا قارسى بەلسەندى شارالار قابىلداۋ. وسى ماسەلەلەردى شەشۋ ءۇشىن 238،7 ملرد تەڭگە سوماسىندا قوسىمشا شىعىس قاراستىرىلادى.
بۇل قاراجات مىنا باعىتتارعا جۇمسالادى: كارانتين ءىس-شارالارىن جۇرگىزۋگە تارتىلعان مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنە جالپى سوماسى 143،4 ملرد تەڭگەگە قوسىمشا اقى تولەنەدى. تەگىن مەديتسينالىق كومەكتىڭ كەپىلدەندىرىلگەن كولەمى اياسىندا COVID-19-دىڭ تارالۋىنا جول بەرمەۋ ماقساتىندا مەديتسينالىق قىزمەتتەرگە اقى تولەۋگە 83،2 ملرد تەڭگە جۇمسالادى. ىشكى ىستەر ورگاندارىنىڭ قىزمەتكەرلەرىنە ەپيدەمياعا قارسى ءىس-شارالارعا قاتىسقانى ءۇشىن 11،7 ملرد تەڭگە سىياقى بەرىلەدى.
اكىمشىلەر ۇسىنعان قاراجاتتى قايتا ءبولۋدى ەسكەرە وتىرىپ، ەكونوميكانىڭ ناقتى سەكتورىن دامىتۋعا جانە كۇشتىك قۇرىلىمداردى الەۋمەتتىك قولداۋعا 261،7 ملرد تەڭگە بولىنەدى»، دەدى ە. جاماۋباەۆ.
وسىلايشا رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتىڭ تۇسىمدەرى 185 ملرد تەڭگەگە ۇلعايىپ، 12 ترلن تەڭگەگە جەتپەك. رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت شىعىستارىنىڭ كولەمى 205 ملرد تەڭگەگە ءوسىپ، 14،5 ترلن تەڭگەنى قۇرايدى.
ىندەت جاعادان العاندا، ينفلياتسيا اياقتان شالادى
ۇلتتىق بانك توراعاسى ەربولات دوساەۆتىڭ سوزىنە سۇيەنسەك، بيىل پاندەمياعا بايلانىستى ينفلياتسيا كولەمى دە ۇلعايادى. اسىرەسە ازىق-ت ۇلىك سالاسىندا باعا وسپەك.
«الەمدىك قارجى جانە تاۋار نارىقتارى كوروناۆيرۋس ىندەتىنىڭ ەكىنشى تولقىنىنا جانە جاڭا شەكتەۋ شارالارىن ەنگىزۋگە بايلانىستى ءالى دە قۇبىلمالى. وعان قوسا اقش پەن قىتاي ساۋدا قاتىناستارىنىڭ ناشارلاۋى، امەريكادا وتەتىن پرەزيدەنتتىك سايلاۋ دا قوسىمشا فاكتور بولىپ وتىر.
وسىلاردى ەسكەرە كەلە، ۇكىمەت بيىلعى ىشكى جالپى ءونىمنىڭ 1 پايىزعا قىسقارۋىن ەسكەرىپ وتىر. بۇل ۇلتتىق بانكتىڭ جاڭارتىلعان بولجامىنا سايكەس كەلەدى. ۇلتتىق بانك 2020 جىلعا ارنالعان بيۋدجەتتىڭ ولشەمدەرىن ناقتىلاۋ ءۇشىن اقشا-كرەديت ساياساتى كورسەتكىشتەرىنىڭ جانە تولەم بالانسىنىڭ بولجامىن جاڭارتىپ ۇسىندى.
ءبىزدىڭ باعالاۋىمىز بويىنشا، ينفلياتسيا 2020 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن 8 پايىزعا دەيىن جەتەدى. جىلدىق ينفلياتسيا اعىمداعى جىلعى قىركۇيەكتە 7 پايىز بولدى. باعانىڭ وسۋىنە ازىق-ت ۇلىك قۇنىنىڭ ارتۋى ۇلەس قوسادى. بيىلعى قىركۇيەكتە باعا ءوسىمى 10،8 پايىزدى قۇرادى. وعان جەتكىزۋ تىزبەگىنىڭ بۇزىلۋى، شيكىزات ءونىمىنىڭ قىمباتتاۋىنا بايلانىستى وندىرۋشىلەردىڭ باعانى كوتەرۋى اسەر ەتتى»، دەدى ە.دوساەۆ.
ايتسە دە، ازىق-ت ۇلىككە جاتپايتىن تاۋارلار باعاسىنىڭ ءوسىمى 5،5 پايىزدى قۇراعان. بيىلعى جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن كوممۋنالدىق قىزمەتتەر مەن كولىك تاريفتەرى جوسپارلانعان.
بۇدان كەيىن جالپى وتىرىستا ۇلتتىق قوردان 2021-2023 جىلدارعا ارنالعان كەپىلدەندىرىلگەن ترانسفەرت تۋرالى ماسەلە قارالدى.
«زاڭ جوباسىندا ۇلتتىق قوردان رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتكە بەرىلەتىن كەپىلدەندىرىلگەن ترانسفەرتتىڭ مولشەرىن 2021 جىلى – 2 700 ملرد تەڭگە، 2022 جىلى – 2 400 ملرد تەڭگە، 2023 جىلى 2 200 ملرد تەڭگە سوماسىندا بەلگىلەۋ كوزدەلەدى. سونداي-اق كەپىلدەندىرىلگەن ترانسفەرتتى پايدالانۋدىڭ نىسانالى باعىتى ايقىندالدى.
ۇلتتىق قوردان كەپىلدەندىرىلگەن ترانسفەرتتى رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن ورتاق زەينەتاقىلاردى تولەۋگە، مەملەكەتتىك بازالىق زەينەتاقى تولەمدەرىنە باعىتتاۋ ۇسىنىلادى. 2021-2023 جىلدارعا بەلگىلەنگەن ۇلتتىق قوردان كەپىلدەندىرىلگەن ترانسفەرتتىڭ مولشەرلەرى ۇلتتىق قورداعى قاراجاتتىڭ ىشكى جالپى ءونىمنىڭ 30 پايىز مولشەرىندە تومەندەمەيتىن قالدىق بويىنشا شارتتىڭ ورىندالۋىن قامتاماسىز ەتەدى»، دەدى ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى ر.دالەنوۆ.
جالپى وتىرىستا 2021-2023 جىلدارعا ارنالعان رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت تۋرالى زاڭ جوباسى قارالىپ، ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى ر.دالەنوۆ، قارجى ءمينيسترى ە.جاماۋباەۆ، ۇلتتىق بانك توراعاسى ە.دوساەۆ بايانداما جاسادى.
ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى ەلدىڭ 2021-2025 جىلدارعا ارنالعان الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋ بولجامىن تانىستىردى. ر.دالەنوۆتىڭ سوزىنە ساي، بولجام مىنا فاكتورلاردى ەسكەرە وتىرىپ جاسالعان.
«بىرىنشىدەن، 2019 جىلعى ىشكى جالپى ءونىم بويىنشا ەسەپتىك ستاتيستيكالىق دەرەكتەر جانە بيىلعى قاڭتار-شىلدەدەگى ەكونوميكانىڭ دامۋ قورىتىندىلارى. ەكىنشىدەن، الەمدىك ەكونوميكانىڭ ءوسۋى بويىنشا حالىقارالىق قارجى ۇيىمدارىنىڭ جاڭارتىلعان بولجامدارى. كوروناۆيرۋس پاندەمياسى اياسىندا 2020 جىلى الەمدىك ەكونوميكا 5 پايىزعا تومەندەپ، 2021 جىلى 4،9 پايىزعا دەيىن وسەدى دەپ كۇتىلەدى. ۇشىنشىدەن، الەمدىك تاۋار نارىقتارىنداعى ۇردىستەر. حالىقارالىق قارجى ۇيىمدارىنىڭ مۇناي باعاسى بويىنشا كونسەنسۋس باعالاۋى – 2021 جىلى ءبىر باررەلىنە 45 جانە 2022 جىلى 55 دوللاردى قۇرايدى»، دەدى ر.دالەنوۆ.
ۆەدومستۆو باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، 2021 جىلى مۇناي ءوندىرۋ 86 ملن توننادان 2025 جىلى 100،7 ملن تونناعا دەيىن وسەدى. وڭدەۋ ونەركاسىبى جىلىنا ورتا ەسەپپەن 6،7 پايىزعا كوتەرىلىپ، كەن ءوندىرۋ ونەركاسىبىنە قاراعاندا 2،9 پايىز وزىق قارقىنمەن وسپەك. ورتاشا جىلدىق ءوسۋ قارقىنى اۋىل شارۋاشىلىعىندا – 6،2 پايىز، ساۋدادا 5،5 پايىزدى قۇراماق.
«تاۋار ەكسپورتى 2021 جىلى 41،4 ملرد دوللاردى قۇراپ، 2025 جىلى 51،5 ملرد دوللارعا دەيىن ۇلعايادى دەپ كۇتىلەدى. يمپورت 2021 جىلعى 36،3 ملرد دوللاردان 2025 جىلى 37،8 ملرد دوللارعا دەيىن وسەدى. الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق ساياساتتىڭ نەگىزگى باسىمدىقتارى – ينۆەستيتسيالىق جانە بيزنەس احۋالدى جاقسارتۋ، ساپالى ادام كاپيتالى جانە تەڭگەرىمدى وڭىرلىك دامۋ»، دەدى مينيستر.
ر.دالەنوۆتىڭ ايتۋىنشا، ماكروەكونوميكالىق كورسەتكىشتەر نەگىزىندە رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتىڭ كىرىستەرى ترانسفەرتتەردى ەسەپكە الماعاندا 2021 جىلى 6 ترلن 926 ملرد تەڭگەنى قۇراماق. ال 2023 جىلى بۇل كورسەتكىش 9 ترلن 217 ملرد تەڭگەگە جەتكىزۋ كوزدەلگەن. سونداي-اق كەپىلدەندىرىلگەن ترانسفەرت 2021 جىلى 2 ترلن 700 ملرد تەڭگەدەن 2023 جىلى 2 ترلن 200 ملرد تەڭگە كولەمىندە ۇسىنىلادى.
«دامۋ باعدارلامالارىن قارجىلاندىرۋدى ۇلعايتۋ ءۇشىن 2021 جىلى ۇلتتىق قوردان 1 ترلن تەڭگە مولشەرىندە نىسانالى ترانسفەرتتى تارتۋ ۇسىنىلادى. وسىلايشا بولجام بويىنشا تۇسىمدەر 2021 جىلى 11،4 ترلن تەڭگە، 2022 جىلى – 11،8 ترلن تەڭگە، 2023 جىلى 12 ترلن تەڭگەنى قۇرايدى.
رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتىڭ شىعىستارى 2021 جىلى – 14 ترلن 049 ملرد تەڭگە، 2022 جىلى – 13 ترلن 873 ملرد تەڭگە، 2023 جىلى 13 ترلن 889 ملرد تەڭگە كولەمىندە بولجانىپ وتىر. جالپى، الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋ بولجامى ماكروەكونوميكالىق تۇراقتىلىقتى ساقتاۋعا جانە ناتيجەلى جۇمىسپەن قامتۋعا، سونىمەن قاتار ۇلتتىق ەكونوميكانى تۇراقتى جانە ساپالى دامىتۋعا باعىتتالعان»، دەدى ر.دالەنوۆ.
تۇرعىندارعا كومەك كورسەتۋ – باستى نازاردا
قارجى ءمينيسترى ە.جاماۋباەۆ بيىلعى بيۋدجەتتى جوسپارلاۋدا الەمدەگى ەكونوميكالىق احۋالدىڭ ناشارلاۋى مەن قولايسىز سانيتارلىق-ەپيدەميالىق احۋالدىڭ ەسكەرىلگەنىن اتاپ ءوتتى.
«ماكروەكونوميكالىق كورسەتكىشتەردى ەسكەرە وتىرىپ، 2021 جىلعا ارنالعان رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت تۇسىمدەرى 11،4 ترلن تەڭگە دەڭگەيىندە بولجانىپ وتىر. بيۋدجەت تاپشىلىعى 2021 جىلى ىشكى جالپى ءونىمنىڭ 3،4%-نان 2023 جىلى كەزەڭ-كەزەڭمەن 2،1%-عا دەيىن تومەندەۋىمەن جوسپارلانعان. شىعىستار 2021 جىلى 14 ترلن تەڭگەنى قۇرايدى.
بيۋدجەت جوباسىن قالىپتاستىرۋ كەزىندەگى باستى قاعيدات ورتا مەرزىمدى كەزەڭگە ايقىندالعان باعىتتار مەن مىندەتتەردى، سونداي-اق قابىلدانعان بارلىق الەۋمەتتىك مىندەتتەمەلەردى جۇيەلى تۇردە ىسكە اسىرۋ بولدى.
وسىلايشا ۇشجىلدىق كەزەڭدە الەۋمەتتىك سالانىڭ شىعىستارى – 23،4 ترلن تەڭگەنى، ونىڭ ىشىندە 2021 جىلى اعىمداعى جىلمەن سالىستىرعاندا 394 ملرد تەڭگەگە ۇلعايىپ، 7،1 ترلن تەڭگەنى قۇرايدى. شىعىنداردىڭ جالپى كولەمىندەگى الەۋمەتتىك سالانىڭ ۇلەسى كەلەسى جىلى 50،4 پايىزعا جەتەدى. ەكونوميكانىڭ ناقتى سەكتورىن قولداۋعا جانە دامىتۋعا ارنالعان شىعىستار ورتا مەرزىمدى كەزەڭدە – 3،2 ترلن تەڭگەنى، ونىڭ ىشىندە 2021 جىلى 1،7 ترلن تەڭگەنى قۇرايدى»، دەدى مينيستر.
ۆەدومستۆو باسشىسىنىڭ سوزىنە سۇيەنسەك، «نۇرلى جول»، «نۇرلى جەر»، اگروونەركاسىپتىك كەشەندى دامىتۋ جانە باسقا مەملەكەتتىك باعدارلامالاردىڭ ءىس-شارالارىن قارجىمەن قامتاماسىز ەتۋ بيۋدجەتتىڭ باسىم باعىتى بولىپ قالا بەرمەك. زاڭ جوباسىن ماجىلىستە تالقىلاۋ بارىسىندا دەپۋتاتتاردىڭ ۇسىنىستارى بويىنشا بىرقاتار تۇزەتۋ ەنگىزىلدى.
ءماجىلىس توراعاسى 2021-2023 جىلدارعا ارنالعان رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتىڭ جوباسىن ماقۇلداۋ بارىسىندا ءسوز سويلەپ، بيۋدجەتتە ەڭ الدىمەن، پاندەميا كەزىندە ازاماتتاردى قولداۋ جاعدايى ەسكەرىلگەنىن اتاپ ءوتتى.
زاڭ جوبالارىن تالقىلاۋ بارىسىندا دەپۋتاتتار جاۋاپتى مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ باسشىلارىنا بىرقاتار سۇراق قويىپ، ءوز پىكىرلەرىمەن ءبولىستى. وسى رەتتە ءماجىلىس توراعاسى نۇرلان نىعماتۋلين پاندەميا كەزىندە شاعىن جانە ورتا بيزنەستى قولداۋ قازىرگى ەڭ ماڭىزدى جانە ەڭ قاجەتتى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى ەكەنىن ايتتى.
«وسى جولدا ەلباسىنىڭ دا، مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى دا بار. ءتيىستى قاراجات بيۋدجەتتە قارالىپ وتىر. ەندى، ەڭ باستىسى، وسى بارلىق قاراجات قولجەتىمدى بولۋ كەرەك. ول ارينە ۇكىمەتتىڭ، ۇلتتىق بانكتىڭ مىندەتى»، دەدى.
سونىمەن بىرگە پالاتا سپيكەرى جەڭىلدەتىلگەن نەسيەنى جۇزەگە اسىراتىن مەحانيزم دە اشىق جانە تۇسىنىكتى بولۋ كەرەكتىگىن، سوندا عانا ازاماتتارىمىز، شاعىن جانە ورتا بيزنەستە، وسى قيىن كەزەڭدە جۇمىس ىستەي الاتىنىن ايتتى.
ۇشجىلدىق بيۋدجەت جوباسىن تالقىلاۋ بارىسىندا دەپۋتات ءا.بەكتۇرعانوۆ پەداگوگتەردىڭ جالاقىسىن 25%-عا ارتتىرۋ كەزىندە سپورتتىق جاتتىقتىرۋشى ماماندار اراسىندا ولقىلىقتىڭ ورىن العانىن ايتتى. مىسالى، رەسپۋبليكالىق دەڭگەيدەگى سپورتتىق باعىتتاعى مۇعالىمدەرگە قوسىمشا قاراجات قارالىپ، ال اكىمدىكتەر جانىنداعى سپورتتىق ۇيىمداردىڭ پەداگوگتەرى بۇل قولداۋدان تىس قالعان. جاقىندا عانا بيۋدجەتتى ناقتىلاۋ كەزىندە وسى ولقىلىقتىڭ ورنىن تولتىرۋ ءۇشىن 5 ملرد تەڭگە قارجى قارالدى. وسى رەتتە ءماجىلىس توراعاسى الداعى ۋاقىتتا مۇنداي جاعدايعا جول بەرۋگە بولمايتىندىعىن باسا اتاپ ءوتتى.
سونىمەن قاتار بيۋدجەتتىك زاڭ جوباسىن تالقىلاۋ بارىسىندا مەملەكەتتىڭ تۇراقتى دامۋىنا ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك احۋالعا قاتىستى ماسەلەلەر جان-جاقتى قارالدى. ناتيجەسىندە، 2021-2023 جىلدارعا ارنالعان رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتى ماقۇلداۋ جونىندەگى قاۋلى قابىلداندى.
«بۇگىنگى ماقۇلدانعان بيۋدجەت جوباسىنىڭ ورنى دا ەرەكشە، ماڭىزى دا وتە زور. بۇكىل الەمگە تاراعان كوروناۆيرۋس ىندەتى ءبىزدىڭ ەلىمىزدە دە ورىن الىپ وتىر. سوندىقتان الداعى ۇشجىلدىق بيۋدجەتتە ەڭ بىرىنشىدەن، پاندەميا كەزىندە ازاماتتاردى قولداۋ جاعدايى ەسكەرىلدى. سونىمەن بىرگە جىلداعى ءداستۇر بويىنشا ەكونوميكانى دامىتۋ، الەۋمەتتىك مىندەتتەر، دەنساۋلىق، ءبىلىم، ەڭبەك سالالارىنا ەرەكشە نازار اۋدارىلدى. سەبەبى رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتى قالىپتاستىرۋ – ەلباسى جانە مەملەكەت باسشىسى جۇكتەگەن بارلىق مىندەتتەردى ساپالى ورىنداۋدىڭ كەپىلى. ەندى، ۇكىمەتتىڭ دە، بارلىق مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ دا نەگىزگى جۇمىسى ول وسى بولىنگەن قاراجاتتاردى جوسپار بويىنشا ءوز ۋاقىتىندا، اشىق، ساپالى جانە ناتيجەلى پايدالانۋ. ال ونى باقىلاۋ ارقاشاندا دەپۋتاتتىق كورپۋستىڭ نازارىندا بولادى»، دەدى نۇرلان نىعماتۋلين.
سونداي-اق پالاتانىڭ بەيىندى كوميتەتى «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە ەكونوميكالىق ءوسۋدى قالپىنا كەلتىرۋ ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭ جوباسىن جۇمىسقا الدى.
بيىل شالعاي وڭىرلەردە 13،9 شاقىرىم جول جوندەلەدى
ايماقتار • كەشە
فۋتزالدان چەمپيوندار ليگاسىنىڭ جەرەبەسى تارتىلدى
فۋتبول • كەشە
قازاقستان مەن قىتاي ەلشىلەرى كەلىسسوز جۇرگىزدى
ساياسات • كەشە
سەرگەي لاۆروۆقا ءى دارەجەلى «بارىس» وردەنى تابىس ەتىلدى
قازاقستان • كەشە
«الماتى – ادالدىق الاڭى» جوبالىق كەڭسەسى تۋرالى تالقىلاندى
ايماقتار • كەشە
الماتىدا كارانتيندى بۇزعاندارعا 3،5 ملن تەڭگە ايىپپۇل سالىندى
پرەزيدەنت • كەشە
«ورداباسىنىڭ» باس باپكەرى تاعايىندالدى
فۋتبول • كەشە
تۇركىستاندا 72 سىبايلاس جەمقورلىق قىلمىسى انىقتالعان
وڭتۇستىك قازاقستان • كەشە
سپورت • كەشە
اتىراۋدا شاعىن نەسيە بەرەتىن كەڭسەنى توناپ كەتتى
ايماقتار • كەشە
موڭعوليانىڭ ۇكىمەت باسشىسى وتستاۆكاعا كەتتى
الەم • كەشە
FlyArystan ناۋرىزدا بەس جاڭا اۋەرەيسىن ىسكە قوسادى
قوعام • كەشە
ەرتەڭ بىرنەشە وڭىردە تۇمان ءتۇسىپ، قار جاۋادى
قازاقستان • كەشە
ءۇش كيىكتى سويىپ العان براكونەرلەر ۇستالدى
ايماقتار • كەشە
الاش اماناتىن ارقالاعان «اق جول»
تاريح • كەشە
تۇركيادا ەرزۋرۋم قالاسىنداعى مەكتەپكە ءال-فارابي ەسىمى بەرىلدى
رۋحانيات • كەشە
پرەزيدەنت: باستى مىندەتىمىز – ايەلدەر مەن بالالار قۇقىعىن قورعاۋ
پرەزيدەنت • كەشە
تۋعان كۇن اتاپ وتكەن ءۇش جىگىت ايالدامالارداعى اينەكتى سىندىرعان
ايماقتار • كەشە
وتاندىق تەلەۆيزيانىڭ كونتەنتى مەن ساپاسىن كۇشەيتۋ كەرەك - ا.بالاەۆا
قازاقستان • كەشە
«ورداباسى» كلۋبىنا باس باپكەر تاعايىندالدى
فۋتبول • كەشە
تۇركىستان وبلىسىندا پروكۋراتۋرا ورگاندارىنا جاڭا باسشىلار كەلدى
تاعايىنداۋ • كەشە
سايت ارقىلى تانىسقان ەر ادام تەمىرتاۋلىق كەلىنشەكتى توناپ كەتتى
ايماقتار • كەشە
1 اقپاننان باستاپ قازاقستاندا قانداي بانكنوتتار قابىلدانبايدى؟
قازاقستان • كەشە
قازاقستاندا ەت قورى جەتكىلىكتى – اشم
قازاقستان • كەشە
قازاقستاننىڭ ينجەنەرلىك اسكەرلەرىنىڭ قۇرىلعانىنا – 29 جىل
قازاقستان • كەشە
قايىرىمدىلىققا ارنالعان قوراپتاعى اقشا قولدى بولدى
ايماقتار • كەشە
اقتاۋدا ورىس تىلىندە ساباق بەرەتىن مۇعالىمدەر جەتىسپەيدى
ءبىلىم • كەشە
الماتىدا ستۋدەنتتەرگە ارنالعان ەكى جاتاقحانا سالىنادى
ايماقتار • كەشە
ايەل باسقارعان قىلمىستىق توپ ۇستالدى
ايماقتار • كەشە
الماتىدا ستۋدەنتتەرگە ارنالعان 1،7 مىڭ ورىندىق عيمارات سالىنادى
ايماقتار • كەشە
قىرعىزستان ۇكىمەتى وتستاۆكاعا كەتتى
الەم • كەشە
اسقار مامين تۇركىستان قالاسىنىڭ دامۋ بارىسىن تەكسەردى
ايماقتار • كەشە
الاياقتىق جولمەن 80 ميلليون تەڭگە العان كۇدىكتى ايەل ۇستالدى
ايماقتار • كەشە
قاسىم-جومارت توقاەۆ رەسەي ەلشىسىن "دوستىق" وردەنىمەن ماراپاتتادى
پرەزيدەنت • كەشە
شقو-دا وتكەن جىلى جەمقورلىق سانى ارتقان
قوعام • كەشە
الماتىدا اعاش قويماسىنان ءورت شىقتى
وقيعا • كەشە
قىسقى تۋريزم تابىس كوزىنە اينالىپ كەلەدى
تۋريزم • كەشە
ۇبت-2021: العاشقى كۇننىڭ قورىتىندىسى قالاي بولدى؟
قازاقستان • كەشە
«قازمۇنايگاز» 2020 جىلى قارجىلىق تۇراقتىلىقتى ارتتىردى
قازاقستان • كەشە
قاراعاندىدا اكۆامادەنيەتتى دامىتۋ ورتالىعى قۇرىلادى
ەكولوگيا • كەشە
ا.بالاەۆا: سالالىق جۋرناليستيكانى دامىتۋداعى ماڭىزدى كەزەڭ باستالادى
قازاقستان • كەشە
الماتى وبلىسىندا ەپيدەميالىق جاعداي وڭالماي تۇر
ايماقتار • كەشە
تالدىقورعاندا قوعامدىق كولىك ورتەندى
ايماقتار • كەشە
ورالدا ءدىني بىرلەستىكتىڭ زاڭسىز قىزمەتى اشكەرەلەندى
ايماقتار • كەشە
قازاقستاندىقتار eGov.kz-كە كىرە الماي جاتىر
تەحنولوگيا • كەشە
يسپانيانىڭ مادريد قالاسىندا جارىلىس بولدى
الەم • كەشە
ۇلتتىق كينو ورتالىعىنا جاڭا لاۋازىم يەلەرى تاعايىندالدى
تاعايىنداۋ • كەشە
سيرەك كەزدەسەتىن جاعداي: ماڭعىستاۋدا ەكى ايلىق بالا ينسۋلت الدى
ايماقتار • كەشە
اتىراۋدا مەديتسينالىق بەتپەردە 15 تەڭگەدەن ساتىلاتىن بولدى
مەديتسينا • كەشە
ۇقساس جاڭالىقتار