ەەك كوللەگياسىنىڭ مۇشەلەرى 17 ناۋرىزداعى وتىرىستا 2020 جىلدىڭ ءى جارتىجىلدىعىندا ەاەو سىرتىنا ىسساپارلارعا بارۋدى توقتاتا تۇرۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى. بۇل اقپارات تا  ەەك ءباسپاسوز قىزمەتى تاراتقان قۇجاتتا ايتىلدى. 
ەەك القاسىنىڭ توراعاسى ميحايل مياسنيكوۆيچ اتاپ وتكەندەي، الداعى ۋاقىتتا تاراپتاردىڭ ماماندارى ۆيرۋستىق ينفەكتسيانىڭ الدىن الۋ جانە بولدىرماۋعا قاجەتتى تاۋارلاردىڭ ناقتى ءتىزىمىن كەلىسەدى.  سونىمەن قاتار، كەڭەس مۇشەلەرى ەەك القاسىنا كوروناۆيرۋستىڭ تارالۋى جاعدايىندا ەاەو-دا ماكروەكونوميكالىق تۇراقتىلىقتى، تاۋارلاردىڭ ءوزارا ساۋداسىن جانە جۇمىس كۇشىنىڭ ەركىندىگىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا جەدەل شارالار قابىلداۋ جانە اقپارات الماسۋ ءۇشىن جۇمىس توبىن قۇرۋدى تاپسىردى.

كورىپ وتىرعانىمىزداي، تاپسىرىستىڭ جوقتىعىنان، جۇمىستارىن توقتاتۋ قاۋپى ءتونىپ تۇرعان ءوندىرىس وشاقتارىن انىقتاپ، ءبىر-ءبىرىن قارجىلىق قولداۋ نەمەسە دەمەۋ شارالى ءالى ەاەو دەڭگەيىندە تالقىلانعان  جوق، ايتىلىپ جاتقان ۇسىنىستاردىڭ ءبارى اقپاراتتىق دەڭگەيدە. جابىلۋ قاۋپى ءتونىپ تۇرعان كومپانيالاردىڭ باعالى قاعازدارىن ساتىپ الىپ، قوسىمشا دەم بەرۋ ماسەلەلەرى ءالى ەەك دەڭگەيىندە ءسوز بولعان جوق.  

كەرىسىنشە   2020 جىلدىڭ ءى جارتىجىلدىعىندا ەاەو سىرتىنا ىسساپارلارعا بارۋدى توقتاتا تۇرۋ تۋرالى شەشىم قابىلداپ، ءبىر-ءبىرىنىڭ ەسىكتەرىن جاۋىپ الدى.

ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق كوميسسيانىڭ 2019 جىلدىڭ 9 ايىنا جاساعان تالداۋى وداق اياسىندا قالىپتاسقان قازىرگى احۋال بارىنەن دە رەسەي مەن بەلارۋس ەكونوميكاسىنا جۇمىس ىستەگەنىن دالەلدەپ تۇر. 2019 جىلدىڭ  9 ايىندا قازاقستان ەاەو-دان تىس ەلدەرگە 38،3 ملرد دوللاردىڭ  ءونىمىن ساتىپ، 17،3 ملرد دوللاردىڭ ءونىمىن العان. ياعني، وداقتان تىس الەممەن ساۋدا اينالىمىندا وڭ كورسەتكىش بار. ەكسپورت يمپورتتان 2،2 ەسە كوپ. ال ەاەو-عا مۇشە ەلدەرگە 4،4 ملرد دوللاردىڭ ءونىمىن ساتىپ، 10،3 ملرد دوللاردىڭ ءونىمىن يمپورتتاعان. ياعني يمپورت ەكسپورتتان 2،3 ەسە كوپ. وداق ىشىندەگى يمپورت پەن ەكسپورتتىڭ بالانسى بويىنشا قازاقستان تەك قىرعىزستاننىڭ الدىندا تۇر. بۇل ەلدە يمپورت ەكسپورتتان 3،7 ەسە كوپ. ال رەسەيدىڭ 4 ەلگە جاساعان ەكسپورتى يمپورتتان 1،8 ەسە ارتىق. 28 ملرد دوللاردىڭ ءونىمىن ساتىپ، 14،9 ملرد دوللاردىڭ ءونىمىن تۇتىنعان. بەلارۋس 10،6 ملرد دوللاردىڭ ءونىمىن ەكسپورتتاپ، 16،3 ملرد دوللاردىڭ ءونىمىن يمپورتتادى.

ساراپشى ەرلان يبراگيم 2015 جىلدان بەرى قازاقستان ەاەو-نىڭ بيۋدجەتىن قالىپتاستىرۋعا 14 ملرد تەڭگەگە جۋىق كولەمىندە جارنا تولەگەنىن ايتادى. 2019 جىلدىڭ 1 جەلتوقسانىنداعى جاعداي بويىنشا قازاقستاننىڭ ەاەو الدىنداعى قارجىلىق مىندەتتەمەسى تۋرالى ناقتى اقپارات اشىق دەرەككوزدەردە جوق. بىراق  ەاەو بيۋدجەتى تۋرالى ەرەجەدە جارنا اي سايىن ءبىر توقساننان كەشىكتىرىلمەي تولەنۋى كەرەكتىگى ايتىلعان. سوندىقتان مىندەتتەمە بولعان جاعدايدا، 1 قازاننان بەرى جينالعان بەرەشەك كولەمى 600 ملن تەڭگەدەن اسپاۋعا تيىس. «ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداقتىڭ 2020 جىلعى بيۋدجەتى تۋرالى» شەشىم 2019 جىلى قابىلداندى. بىراق  ول قۇجات تا جاريا ەتىلمەدى. ەاەو بيۋدجەتىنىڭ جىلدىق ءوسۋ قارقىنى مەن ونداعى ۇلەسىمىزدى ەسكەرسەك، 2020 جىلى قازاقستان ءۇشىن  جارنا كولەمى 4 ملرد تەڭگەگە جۋىق بولۋى ءتيىس» دەيدى ەرلان يبراگيم.

سونداي-اق ساراپشىلار ەاەو بيۋدجەتىنەن توتەنشە جاعدايداردا كوبىرەك زارداپ شەككەن ەلدەرگە كورسەتىلگەنى تۋرالى مالىمەتتەر دە قۇپيا ەكەنىن ايتادى. قازاقستانىڭ شىعىسى مەن باتىسى ، وڭتۇستىگى مەن سولتۇستىگى ەرىگەن قار سۋى استىندا قالعاندا نەمەسە ارىستاعى جارىلىس كەزىندە ەاەو بيۋدجەتى تاراپىنان قارجىلاي كومەك كورسەتىلدى دەگەن اقپاراتتى كوزىمىز شالعان جوق.

ساراپشى ەرلان يبراگيم ەاەو كۇنى بۇگىنگە دەيىن مۇناي باعاسى، ارزان مۇناي نەمەسە الەمدىك ەكپيدەميانىڭ اسەرىن السىرەتۋ تۋرالى ورتاق شەشىم قابىلداۋعا مۇرشاسى كەلمەي جاتقانىن، ءوز پروبلەمالارىنان شىعا الماي قالعانىن   ايتادى، «ەو مەن ەاەو-نىڭ بيۋدجەتىن ءبىر-بىرىمەن سالىستىرۋعا بولمايدى. بىراق  سالىستىرمالى تۇردە الىپ قاراعاندا ەڭ كوپ زارداپ شەككەن ەلدەرگە قاجەت تاۋارلاردى جەتكىزۋدى مۇشە ەلدەردىڭ جارناسى ەسەبىنەن شەشۋگە بولادى. بىراق ونداي شەشىمدەر قابىلدانعان جوق. تەك قانا اسا قات تاۋارلارىنان باج سالىعىن الىپ تاستاۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى. ەاەو-نىڭ ەندىگى بەتالىسىن الداعى شەشىمدەرگە قاراپ باعالاۋعا بولامىز. قازىرگى جاعداي ەاەو-عا سىناق بولعالى تۇر» دەيدى.

ەاەو ەلدەرىنىڭ ءبىر-بىرىنە دەگەن گۋمانيتارلى نەمەسە قارجىلاي كومەگى  باج سالىعىن جەڭىلدەتۋدەن اسا الماي تۇرعاندا ەو   بيۋدجەتتىك ۇنەمدەۋ شارالارىن جويۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى.    بۇل اقپاراتتى euronews.com تاراتتى.

ەو بارلىق قارجىلىق ۇنەمدەۋ شارالارىن، سونداي-اق كوروناۆيرۋستىق پاندەميانىڭ ەكونوميكالىق سالدارىن جەڭىلدەتۋ ءۇشىن كاسىپورىندارعا مەملەكەتتىك كومەك كورسەتۋدىڭ قاتاڭ ەرەجەلەرىن ۋاقىتشا جويدى. بۇل دەگەنىمىز، ۇلتتىق ۇكىمەتتەر ەكونوميكاعا قانشا قاجەت بولسا، سونشا اقشا سالا الادى. ەو ءۇشىن ەڭ قيىنى - يتاليا. بىراق سوعان قاراماستان ەو ەلدەرى ونى قيىندىقپەن بەتپە-بەت جالعىز قالدىرمايتىنىن بايقاتتى.

ەۋروپالىق كوميسسيانىڭ توراعاسى ۋرسۋلا فون دەر لەيەن اپتا باسىندا وتكەن ءباسپاسوز جيىنىندا ينۆەستيتسيالىق باستاماعا جول بەرگەنىن، بۇل يتاليا ءۇشىن جاقسى جاڭالىق ەكەنىن ايتىپ، ونىڭ سەبەبىن بىلاي دەپ ءتۇسىندىرىپ كەتىپتى.  «يتالياعا 11 ملرد ەۋرو قالادى. مۇنى ەكونوميكانىڭ قاي سەگمەنتىنە بولەتىنىن ءريمنىڭ ءوزى شەشەدى. 11 ملر ەۋرو –بۇل جاقسى كومەك. بۇل قارجى  ەكونوميكالىق داعدارىستى ەڭسەرۋگە كومەكتەسەدى دەپ ويلايمىن» دەيدى ەۋرو كوميسسيا باسشىسى  ۋرسۋلا فون دەر ليايەن.

بۇدان بىلاي ەو ەلدەرىنىڭ ۇكىمەت باسىلارى بانكروتتىققا ۇشىراعان كوپتەگەن مۇشە ەلدىڭ كومپانيالارىنا قارجى بولە الاتىنىن وسى جيىندا مالىمدەدى.

«بۇگىن ءبىز بيۋدجەت نورمالارىن توقتاتا تۇرۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادىق، سول ارقىلى مەملەكەتتەر ەكونوميكاعا قاجەت مولشەردە اقشا سالا الادى.  ەو-داعى مەملەكەتتىك كومەك ەرەجەلەرىن ءسىزدىڭ كومپانيالارىڭىز بەن جۇمىس ورىندارىڭىزعا قولداۋ كورسەتۋ ءۇشىن ءاردايىم يكەمدى ەتۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادىق»  دەگەن ۋرسۋلا فون دەر ليايەن  ەۋروپالىق ورتالىق بانكتىڭ قارجىلىق تۇراقتىلىقتى قولداۋ ءۇشىن ەۋروپالىق كومپانيالاردىڭ 750 ميلليارد ەۋرو كولەمىندەگى قۇندى قاعازدارىن ساتىپ الۋ تۋرالى شەشىمىن قۇپتادى.