– قازاقستان ءالپينيزمىنىڭ بۇرىننان كەلە جاتقان تاماشا تاريحى بار. 1936 جىلى ەۆگەني كولوكولنيكوۆ جەتەكشىلىك ەتەتىن «دينامو» كومانداسى العاش رەت حان ءتاڭىرى شىڭىن باعىندىردى. سول كەزدەرى بۇل ۇلكەن تابىس ەدى. سودان كەيىن-اق وتاندىق الپينيستەردىڭ ساناسىندا گيمالايعا ساپار شەگىپ، ەۆەرەستكە شىعۋ تۋرالى وي قىلاڭ بەردى. بەلسەندى توپ گيمالايعا كسرو-نىڭ العاشقى ەكسپەديتسياسىن ۇيىمداستىرۋعا بىرنەشە مارتە ارەكەت جاسادى. اقىرى 1982 جىلى سول جوسپاردى جۇزەگە اسىرىپ، كسرو قۇراماسى ەۆەرەستىڭ وڭتۇستىك-شىعىس باعىتىمەن ءجۇرىپ ءوتتى. 1989 جىلى كەڭەس وداعىنىڭ ەكىنشى ەكسپەديتسياسى كانچەندجانگۋدى بەتكە الدى. ەگەر ءبىرىنشى ساپاردا قازاقستاننىڭ بەس وكىلى بولسا، ەكىنشىسىندە سانىمىز توعىز ادامعا دەيىن جەتتى. ياعني، جەرلەستەرىمىز سول كوماندانىڭ 30 پايىزىن قۇرادى، – دەيدى ەرۆاند يلينسكي.

1991 جىلى قازبەك ۆاليەۆ پەن ەرۆاند يلينسكيدىڭ جەتەكشىلىگىمەن قۇرامىندا 10 ءالپينيسى بار قازاقستاننىڭ دەربەس ەكسپەديتسياسى العاش رەت دحاۋلاگريگە كوز تىگىپ، قوسىمشا وتتەكتى پايدالانباستان سول تاۋدىڭ باتىس بوكتەرى جاعىنان دىتتەگەن جەرىنە جەتتى.

1995 جىلى ۆاليەۆ ماناسلۋ ەكسپەديتسياسىن باسقاردى. قىس مەزگىلىندە سەگىز ادام بيىكتىگى سەگىز مىڭ مەتردەن اساتىن شىڭعا وتتەكسىز شىقتى. 1996 جىلى قازاقستان مەن جاپونيانىڭ بىرلەسكەن ەكسپەديتسياسى چو-ويۋعا كوتەرىلدى. 1997 جىلى يلينسكيدىڭ جەتەكشىلىگىمەن 10 ادام سول بەتكەيدى بەتكە الا وتىرىپ، ەۆەرەستكە كوتەرىلدى. سولاردىڭ اراسىندا قازاقستانداعى العاشقى ايەل ليۋدميلا ساۆينا دا بولدى. وسى سپورتشى عانا وتتەك قۇرىلعىسىن پايدالاندى.

2000 جىلداردىڭ باسىندا ايتۋلى باپكەر جاستاردىڭ جاڭا كومانداسىن جاساقتاپ، گيمالايعا ساپارىن قايتا جالعاستىردى. سول كەزدەن باستاپ ەشكىم دە وتتەكتى پايدالانبايتىن بولدى. دەنيس ۋرۋبكو، ماقسۇت جۇماەۆ جانە ۆاسيلي پيۆتسوۆ سىندى ساڭلاقتار الەمدەگى ەڭ بيىك 14 شىڭنىن بارلىعىن باعىندىردى. ولارعا دەيىن نەبارى 12 ادام عانا قوسىمشا وتتەك پايدالانباي-اق سول مەجەگە جەتكەن ەدى. 

2011 جىلى قازاقستاندىق الپينيستەر ەڭ ءبىرىنشى بولىپ «بيىكتىگى سەگىز مىڭ مەتردەن اساتىن الەمدەگى ەڭ بيىك شىڭدارعا شىعۋ» باعدارلاماسىن ويداعىداي جۇزەگە اسىردى.