«قيالي» دەگەن ءسوز بار. ماقتاۋعا قاراعاندا داتتاۋ، كوپ جاعدايدا كەلەمەجدەۋ جاعى باسىم ءتۇسىپ جاتاتىن ءسوز. «قيالي» ءسوزى جاس بالاعا قاتىستى ايتىلسا، بۇل سوزدە ءۇمىت كۇتتىرەرلىك قاسيەت بايقالادى. ال ءومىردىڭ بەلەستەرىنەن ابدەن وتكەن، شاۋ تارتقان ادامعا قاتىستى قولدانىلسا، وندا راسىندا دا بۇل بوسقا وتكەن ءومىردى بىلدىرەتىندەي. ويتكەنى «قيال»، «قيالداۋ» دەگەنىمىز ءالى اشىلماعان رەسۋرس قوي. جاسى كەلگەن كەزىندە ءوز بويىنداعى وسى رەسۋرستى اشىپ، ونىڭ قاسيەتىن پايدالانا الماسا، راسىندا دا ءاربىر ادام بالاسى كەلەمەجدەۋگە لايىق سەكىلدى.
شىن مانىنە كەلگەندە، قيال دەگەنىمىز – وتە عاجايىپ دۇنيە. اللانىڭ ادامعا بەرەتىن نەگىزگى بايلىعىنىڭ ءبىرى وسى قيالداي ءبىلۋ قاسيەتى. عالىمداردىڭ پىكىرىنشە، قيالداي ءبىلۋ قاسيەتى باسقا جان-جانۋارلارعا دارىتىلماعان. دەمەك ادامزات دامۋىنىڭ تۇپكى زاڭدىلىعى، ونىڭ بۇگىنگىدەي وركەنيەتتىك بيىك دەڭگەيگە كوتەرىلە الۋى ادامنىڭ وسى قيالداي ءبىلۋ قاسيەتىنە مولىنان قاتىستى ەكەندىگى انىق.
قازىرگى ءبىز باستان كەشىرىپ وتىرعان زامان – ادامزاتتىڭ قيالى مەن بۇگىنگى ءومىر شىندىعى ابدەن استاسقان زامان. ويتكەنى ادامزات ءوز قيالىن تولىق جۇزەگە اسىرارلىق دەڭگەيگە كوتەرىلىپ وتىر. كەزىندە ۇشقىش كىلەمدى ارمان ەتكەن ادام بالاسى قازىر دىبىس جىلدامدىعىمەن بىردەي جۇيتكي الاتىن ۇشاقتارعا ءمىنىپ الىپ، جەردىڭ ءبىر شەتىنەن ەكىنشى شەتىنە ساناۋلى ساعاتتاردا جەتە الاتىنداي مۇمكىندىككە يە بولدى. قيال-عاجايىپ ەرتەگىلەردە ايتىلعان ادامزاتتىڭ ارمان-تىلەگىنىڭ ءبارى قازىر جۇزەگە اسۋدا. اللانىڭ ادامعا دارىتقان قاسيەتىنىڭ ارقاسىندا قيال دەگەنىمىز شەكسىز عوي. قيالدىڭ وسى شەكسىزدىك قاسيەتى ادامزاتتى ءالى تالاي بيىكتەرگە كوتەرەدى دەپ ۇمىتتەنەمىن.
قيال دەگەنىمىز – توبەمىزدەگى كوك زەڭگىر اسپان سەكىلدى دە، ادام ويى – سول قيال اسپانىندا شارق ۇرعان قىران قۇس سەكىلدى. ەگەر ادامنىڭ قيال الەمى سونشالىقتى كەڭ بولسا، ونىڭ ويى دا قىران قۇستاي نەعۇرلىم الىستارعا سامعاپ ۇشا الادى. دەمەك بۇگىنگىدەي باسەكەلەستىك ءورىس الىپ وتىرعان زاماندا، جاڭا تۋعان جاس نارەستەنىڭ بويىنا قيالداي ءبىلۋ قاسيەتىن مولىنان دارىتۋعا ۇمتىلۋ – ءاربىر اتا-انانىڭ پارىزى. ءسىز بالاڭىزعا وسى قاسيەتتى دارىتۋ ارقىلى عانا ونىڭ بولاشاعىنىڭ ۇلكەن ءبىر بولىگىن قامتاماسىز ەتە الاسىز. ويتكەنى بالانىڭ قيال الەمى بارىنشا كەڭ بولسا، ونىڭ ارمانى دا سوعان ساي اسقاق بولماق. ەگەر بالانىڭ ارمانى بارىنشا اسقاق بولسا، ول ءوز الدىنا سوعان ساي بيىك ماقسات قويا الادى. ونىڭ مۇنداي قىرى، كوبىنەسە، بوزبالا شاعىنان باستاپ اشىلا باستايدى. ەگەر بوزبالانىڭ نەمەسە بويجەتكەننىڭ الدىنا قويعان ماقساتى بيىك بولسا، ونىڭ ومىرگە، سونان كەيىن وزىنە قويار تالابى دا سونشالىقتى مىعىم بولماق.
ارينە وسىنىڭ بارلىعى – ۇزاق ۇدەرىس جانە مۇنان كەيىنگى جاعدايلار ادامنىڭ قانداي ءبىلىم الاتىندىعىنا، قانداي ورتادا ەڭبەك ەتەتىندىگىنە، قانداي تاجىريبە جيناقتايتىنىنا جانە جەكە باسىنىڭ جاۋاپكەرشىلىگىنە بايلانىستى ءورىس الاتىندىعى انىق. بىراق قانداي ۋاقىت، قانداي ءومىر كەزەڭىندە بولسىن، بەلگىلى ءبىر جۇمىستى يگەرۋگە كىرىسكەندە وعان ەڭ الدىمەن كومەككە قيالداي ءبىلۋ قاسيەتى كەلەتىندىگى انىق. مىنە، وسى قاسيەتى ارقىلى ول قاراستىرىلىپ وتىرعان پروبلەمانى مەيلىنشە كەڭ اۋقىمدا كورە الاتىن جانە ونىڭ شەشىمىنىڭ سانداعان نۇسقالارىن بايقاي الاتىن بولادى. قيالداي ءبىلۋ قاسيەتى، اسىرەسە شىعارماشىلىق ەڭبەكپەن شۇعىلداناتىن ادامدار ءۇشىن تاپتىرماس قۇرال. ال ءبىز ءومىر ءسۇرىپ وتىرعان قازىرگى زامان كەز كەلگەن ەڭبەك تۇرىنە شىعارماشىلىقپەن ويلاۋ تالابىن قويۋدا.
قازاقستاننىڭ اقش-تىڭ شەۆرون كومپانياسىمەن بىرىگىپ قۇرعان مۇناي سالاسىنداعى اسا ءىرى كومپانياسى «تەڭىزشەۆرويل» جشس شەت ەلدەردەن وقۋ ءبىتىرىپ كەلگەن «بولاشاق» باعدارلاماسى تۇلەكتەرىن جۇمىسقا قابىلداعان كەزدە ولاردىڭ اراسىندا كونكۋرس وتكىزدى. بايقاۋدىڭ ەڭ باستى تالابى – ولاردىڭ بويىنداعى سىني ويلاۋ قابىلەتىن تەكسەرۋ بولدى. سونان كەيىن بارىپ، اعىلشىن ءتىلىن قانشالىقتى بىلەتىندىكتەرىنە، ءوز ماماندىقتارى بويىنشا بىلىمدىلىك دەڭگەيلەرىنە نازار اۋدارىلدى.
سىني ويلاۋ دەگەنىمىز نە؟ بۇل جالپاق تىلمەن ايتساق، ادامنىڭ قانشالىقتى قيالداي بىلەتىندىگىن تەكسەرۋ عوي. قازىر وسىنداي ءۇردىس الەم بويىنشا قولدانىلا باستادى. دەمەك قازىرگى ديپلوم دەگەنىمىز، قانداي ءبىلىم العانىڭىزدى بىلدىرەتىن قاعاز عانا. ارينە بىلىكتىلىك تالابىنا سايكەس جۇمىسقا ورنالاسۋ ءۇشىن ديپلوم قاجەت. بىراق الەمنىڭ مىقتى كومپانيالارى ديپلوممەن عانا قاناعاتتانبايدى. ولار ءبىرىنشى كەزەكتە بويىڭىزدا قانداي قاسيەت بارىن بايقاعىسى كەلەدى. سونىڭ ءبىرى – ادامنىڭ قيالداي ءبىلۋ قاسيەتى. بۇل قاسيەت ادامعا ءسابي كەزىنەن دارىماسا، كەيىننەن قولعا تۇسپەيتىندىگى انىق.
ءسابي قيالىن قالايشا كەڭەيتۋگە بولادى؟ سونىڭ ەڭ باستى شارتتارىنىڭ ءبىرى – وعان ەرتەگى ايتۋ دەپ تۇسىنەمىز. ارينە ءسابي قيالىن دامىتۋدا قازىرگى مۋلتفيلمدەردىڭ دە ماڭىزى زور ەكەندىگى انىق. بىراق بۇل دايىن ءونىم. كەيىپكەرلەرىنىڭ ءتۇر-كەلبەتىن، بارلىق زاتتاردى بەينەلى تۇردە كوز الدىڭا الىپ كەلەدى. سوندىقتان ونىڭ بالالاردى قىزىقتىرۋشىلىق ءرولى زور. بىراق ءبارىبىر ەرتەگىگە جەتپەيدى. سەبەبى ەرتەگى تىڭداعان سابيلەر ونداعى كەيىپكەرلەردىڭ بەينەلى وبرازدارىن قيالداۋ ارقىلى وزدەرى سومداۋعا ءماجبۇر بولادى. دەمەك ءسابي ءۇشىن مۋلتفيلمگە قاراعاندا ەرتەگىنىڭ پايداسى مولىراق. بۇل ءسابي قيالىن كەڭەيتۋمەن قاتار ويلانۋعا، مي جاسۋشالارىنىڭ بارىنشا جۇمىس ىستەۋىنە اسەر ەتەدى. باسقالاي ايتقاندا، دۇنيەدەگى ەڭ كەرەمەتتىڭ ءبارى قيال تۋىندىسى بولىپ تابىلادى.
سۇڭعات ءالىپباي،
«ەگەمەن قازاقستان»
شەكاراداعى اۋىلدارعا ەرەكشە كوڭىل بولىنەدى
قوعام • بۇگىن، 13:03
ادام قۇقىقتارى جونىندەگى كوميسسيانىڭ قۇرامى وزگەردى
قوعام • بۇگىن، 12:57
ەكولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار ۆيتسە-ءمينيسترى تاعايىندالدى
تاعايىنداۋ • بۇگىن، 12:48
بىزگە حالىقپەن اشىق جانە ناقتى بايلانىس قاجەت – ءاليحان سمايىلوۆ
ۇكىمەت • بۇگىن، 12:34
التاي كولگىنوۆ: LRT قۇرىلىسى مەنىڭ قۇزىرەتىمە جاتپايدى
قوعام • بۇگىن، 12:23
سەناتورلار ەڭبەك داۋلارىن رەتتەۋ تۋرالى زاڭدى تالقىلادى
پارلامەنت • بۇگىن، 12:13
كاسىپكەرلىك سالاسىنداعى 66 زاڭنامالىق اكتىگە وزگەرتۋلەر ەنگىزىلەدى
بيزنەس • بۇگىن، 12:02
ەكىباستۇزدا جىلۋ جۇيەسى ۋاقىتشا ءوشىرىلدى
ايماقتار • بۇگىن، 11:51
ماشينا جاساۋ سالاسىن دامىتۋ بويىنشا كەشەندى جوسپار ازىرلەنىپ جاتىر
قازاقستان • بۇگىن، 11:42
ەكونوميكا • بۇگىن، 11:30
«قارلىعاش» بالاباقشاسى «انامنىڭ ەرتەگىسى» جوباسىن قولعا الدى
قوعام • بۇگىن، 11:23
كاسىپكەرلەرگە كەدەرگى بولاتىن ارتىق تالاپتار قارالادى
قوعام • بۇگىن، 11:22
پاۆلوداردا جول اپاتىنان 3 ادام زارداپ شەكتى
ايماقتار • بۇگىن، 11:15
بيزنەسكە تەرىس اسەر ەتەتىن تالاپتارعا «رەتتەۋشى گيلوتينا» ءادىسى قولدانىلادى
ۇكىمەت • بۇگىن، 11:03
ساياسات نۇربەك ماروككو ەلشىسىمەن كەزدەستى
قازاقستان • بۇگىن، 10:59
جانساي سماعۇلوۆ – دزيۋدودان پورتۋگاليا گران-ءپريىنىڭ كۇمىس جۇلدەگەرى
سپورت • بۇگىن، 10:33
«AMANAT» پارتياسىنىڭ كەزەكتەن تىس سەزى 7 اقپاندا وتەدى
قوعام • بۇگىن، 10:18
استانا مەن چەليابينسك اراسىندا اۋە رەيسى اشىلادى
تۋريزم • بۇگىن، 10:06
اقتوبەدە ەسىرتكى ساتۋمەن اينالىسقان تۇرعىن ۇستالدى
قوعام • بۇگىن، 09:56
الەم كۋبوگىندە ەل قورجىنى تاعى ءبىر جۇلدەمەن تولىقتى
سپورت • بۇگىن، 09:45
اۋا رايى • بۇگىن، 09:33
سەناتتا بيۋدجەتتىك پروتسەستەردى جەتىلدىرۋ ماسەلەلەرى تالقىلاندى
پارلامەنت • بۇگىن، 09:28
ەلىمىزدە 49 ادام ىندەت جۇقتىردى
كوروناۆيرۋس • بۇگىن، 09:14
31 قاڭتارعا ارنالعان ۆاليۋتا باعامى
قارجى • بۇگىن، 09:02
سايلاۋ • بۇگىن، 08:58
قوعام • بۇگىن، 08:55
ايماقتار • بۇگىن، 08:50
ءبىلىم • بۇگىن، 08:45
جالعان حابار تاراتقانعا جازا قاتاڭ
قوعام • بۇگىن، 08:40
ونەر • بۇگىن، 08:35
مەديتسينا • بۇگىن، 08:35
بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر تەننيسى داميدى
تەننيس • بۇگىن، 08:30
سايلاۋ • بۇگىن، 08:25
ۇكىمەت • بۇگىن، 00:01
ەل بولاشاعىنا ارنالعان باعدارلاما
قوعام • كەشە
زەينەتاقى قورى ءىرى جوبالاردى ينۆەستيتسيالايدى
ەكونوميكا • كەشە
1 700 جولاۋشىنىڭ وتەلگەن شىعىنى
ەكونوميكا • كەشە
اۋىلدى نامىسشىل اعايىن كوتەرەدى
پىكىر • كەشە
اۋىل • كەشە
كوشى-قوننىڭ جاڭا ءتارتىبى كۇشىنە ەندى
قازاقستان • كەشە
ۇقساس جاڭالىقتار