ءوندىرىستى وڭتايلاندىرۋ جولدارى

گەولوگيالىق بارلاۋ سالاسىندا «قاز­مۇ­نايگاز» بارلاۋ ءوندىرۋ» اق كوپتەگەن جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزدى. ەڭ باستىسى، ءوندى­رىس­تىك اكتيۆتەر قىزمەتىنىڭ تيىمدىلىگىن ارت­تى­رۋ ماقساتىندا باسشىلىققا العان ەرەكشە باعدارلامالارى ناتيجەسىن بەردى. قازاق­ستان­دا مۇناي وندىرۋدەن كوپ جىلدىق ءتاجى­ريبەگە باي جانە ەلدىڭ باتىس وڭىرىندەگى كە­نىشتەردىڭ گەولوگيالىق قۇرىلىمىن قام­­­تاماسىز ەتىپ، جاھاندىق اۋقىمدا باسە­كەلەسۋگە قابىلەتتىلىگىن تاعى دا دالەلدەدى. كەن ورىندارىن يگەرۋ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ ماقساتىندا عىلىمي-زەرتتەۋ، تالداۋ جانە ءتا­جىريبە جۇزىندە تەكسەرۋ جۇمىستارىن ۇزدىكسىز جۇرگىزىپ كەلە جاتقان كومپانيا قازاقستاننىڭ كاسپي تەڭىزى قايراڭىندا عانا ەمەس، قۇرلىقتا دا مۇناي مەن گاز بارلاۋ سالاسىنداعى قۋاتتى الەۋەتىن ساقتاپ كەلەدى. تاۋەلسىزدىك جىلدارى ەكونوميكالىق قيىن­دىقتار مەن قارجىلاندىرۋدىڭ جەتكىلىكسىزدىگى كەن ورىندارىندا ءوندىرۋ كولەمىن ەداۋىر ءبا­سەڭدەتتى. الايدا، دەر كەزىندە ءوندىرىستىڭ قۇل­دىراۋى توقتاتىلىپ، ءوندىرۋ كولەمىن ۇلعايتۋ ماسەلەسى قولعا الىندى. بۇل رەتتە جاڭا ۇڭعى­مالاردى بۇرعىلاۋ، تۇرىپ قالعان ۇڭعىما­لاردى ىسكە قوسۋ جانە ولاردىڭ ونىمدىلىگىن ارتتىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلگەن ەدى. ءناتي­جەسىندە بارلىق كەن ورىندارىندا ءوندىرۋدىڭ بارىنشا جوعارى دەڭگەيى قالىپتاستى. بۇگىندە «قازمۇنايگاز» بارلاۋ ءوندىرۋ» اق قازاقستان­نىڭ باتىسىندا 41 كەن ورنىن يگەرۋدە. ماڭىزدى مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى – مۇناي ءوندىرۋدىڭ نەعۇرلىم ءتيىمدى ادىستەرى مەن جاڭا تەحنولو­گيالاردى پايدالانا وتىرىپ نەگىزگى كەن ورىندارىنداعى ءوندىرىس دەڭگەيىن بىرقالىپتى ۇستاپ تۇرۋ. قازىرگى تاڭدا كومپانيا بىرنەشە باعىتتا جۇمىس ىستەيدى. ماسەلەن، كەن ورىندارىنىڭ گەولوگيالىق جانە گيدروديناميكالىق ۇلگىلە­مەسىن ءتۇزىپ، تياناقتاۋدىڭ ءوزى ۇلكەن ىزدەنىس. ۇڭعىلاردى گەوفيزيكالىق-گيدروديناميكالىق تۇرعىدان زەرتتەۋدىڭ اۋقىمىن بەلگىلەپ، ساپا­سىن باقىلاۋ تاعى بار. سونىمەن قاتار، كەن ورىندارىن ازىرلەۋ جايىنا تالداۋ جاساپ، ولاردىڭ قورىن ەسەپكە الادى. بۇعان قوسا، جەر قاباتتارىنىڭ ونىمدىلىك قارىمىن ارتتىرىپ، مۇناي شىعارۋ قارقىنىن ەسەلەۋ جونىندەگى گەولوگيالىق-تەحنيكالىق شارالار مەن جاڭا تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋگە قاتىستى ۇسىنبالار بەرەدى. سونداي-اق، گەولوگيالىق-كاسىپشىلىك ءجا­نە گەوفيزيكالىق اقپاراتتاردى جيناپ، اۋ­ماقتىق دەرەكتەر بانكىنىڭ بىرەگەي جۇيەسىنە رەتتەپ ەنگىزۋمەن، ولاردى ۇدايى تولىقتىرىپ وتىرۋمەن اينالىسادى. ۇڭعىلاردى سالۋ جانە كۇردەلى جوندەۋ ساپاسىنا جەدەل گەولوگيالىق-تەحنولوگيالىق باقىلاۋ جاساپ، قىزمەتكەر­لەردىڭ قاجەتتى سانىن نەگىزدى تۇردە انىقتاپ، جۇمىس ونىمدىلىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن ەڭبەك جاعدايىنىڭ عىلىمي سارالانعان نورماتيۆتەرىن ازىرلەيدى. 2010 جىلى قولعا الىنعان جوبا اياسىندا وزەن جانە قاراماندىباس كەنىشتەرىندە 3 بۇر­عىلاۋ ۇڭعىماسى بۇرعىلانىپ، كەرن ۇلگىلەرى تۇبەگەيلى زەرتتەلدى. ناتيجەسىندە جەر قابات­تارىنىڭ گەولوگيالىق-گەوفيزيكالىق سيپاتتا­رى تۋرالى اقپاراتتار قورى ءبىرشاما تولىقتى. كەن ورىندارىن يگەرۋ بارىسىندا الگى اقپارات كوزدەرى پايداعا استى. «ەمبىمۇنايگاز» ءوف-كە قاراستى كەنىشتەردە دە وسىنداي زەرتتەۋ، گەولو­گيالىق-گەوفيزيكالىق جاي-كۇيىنە بايلانىستى زاماناۋي تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلگەن بولاتىن. نەگىزگى يننوۆاتسيالىق باعىتىنىڭ ءبىرى – اۋماقتىق-بولىنىستىك دەرەكتەر بانكىنىڭ جوبا­سىن جاساپ، رەتتەپ قاراستىرۋ. ول اقپاراتتار­دى ۇقىپتى ساقتاۋدى، دەرەكتەردى ۋاقتىلى بەرۋدى، ءتۇرلى شەشىمدەر قابىلداۋدى تەزدەتىپ، سول ارقىلى كەن ورىندارىن باسقارۋ ءىسىن جەڭىل­دەتۋدى كوزدەيدى. ال جۇمىستىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋدا ءوندىرىس سالاسىندا كەن ورىندارىن يگەرۋ جۇيەسىن وڭتايلاندىرۋ، جوندەۋارالىق كەزەڭدى ۇزارتۋ، قۇبىر جەلىلەرىنىڭ جۇمىس ىستەۋ مەرزىمىن ارتتىرۋ باستاماسى جۇزەگە اسى­رىلۋدا. ول ءۇشىن مودەلدەندىرۋدىڭ قازىرگى زامانعى ادىستەرىن قولدانۋ قاجەتتىگى تۋدى. نەعۇرلىم جەتىلدىرىلگەن جابدىقتار مەن ماتەريالداردى پايدالانۋدىڭ اۆتوماتتاندى­رىل­عان جۇيەسى ارقىلى دا ءبىرشاما قيىندىقتى جەڭۋگە بولادى. وندىرىستىك تسيكلدىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋدىڭ تاعى ءبىر باعىتى – جەر بەتىندەگى ينفراقۇرىلىمداردى، اتاپ ايتقاندا، مۇناي جانە ونى دايىنداۋ پۋنكتتەرىن جەتىلدىرۋ. وسىلايشا ماتەريالدىق-تەحنيكالىق قام­تا­ماسىز ەتۋ مەن ۇدەرىستەردىڭ باسىم بولىگى ۇنەمى جەتىلۋ ۇستىندە دەۋگە تولىق نەگىز بار. مەرەكە تاڭاتاروۆ.