– جانۇزاق كەرىمبەك ۇلى، كەشەگى بالۋان شولاق، ىقىلاس دۇكەن ۇلى، ت.ب. تاريحي تۇل­عا­لار­دىڭ بەينەسىن قايتا جاڭ­­عىر­تىپ، شىعارما­شى­لى­عى­ڭىز­عا ارقاۋ ەتۋىڭىزگە نە سەبەپ بولدى؟

– ومىردە شىن بولعان تاع­دىر­لار تۋرالى جازۋعا سۋرەت­شى­لەر كادىمگىدەي قينالادى. ويت­كەنى ولاردىڭ ۇرپاقتارىن تاۋىپ، ارعى-بەرگى تاريحتان قاۋزاپ ما­لىمەتتەر جيناۋ، مۋزەيلەر مەن ار­حيۆتەرگە سابىلىپ، تىڭ دەرەكتەر ىزدەۋ ادامنىڭ كوپ ۋاقىتىن الادى.

اقپارات سالاسىندا جۇمىس ىستەگەن­دىك­تەن بۇل يدەيا ۇنەمى ويىمدا جۇرەتىن. مىسالى، بۇقار جىراۋ، بولماسا تولە، قازىبەك، ايتەكە بيلەردى الايىق. ولاردىڭ قاناتتى سوزدەرى، عيبراتتى اڭگى­مە­­لەرى اۋىزدان اۋىزعا تاراپ بۇ­گىن­گى كۇنگە جەتكەنمەن، جاندى بەي­نەسىن كوز الدىڭىزعا ەلەستەتە المايسىز. بىردە وسى بالۋان شولاق بابامىز تۋرالى ارىپتەسىم ارنايى رەپورتاج دايىندادى. سودان سوڭ اڭگىمەلەسە كەلە بالۋان بابامىزدىڭ بەينەسىن ەش جەردەن تابا الماي قويدىق، ەنتسيكلوپەديادان، ادەبيەتتەردەن ىزدەسەك گرافيكامەن سالىنعان تەك ءبىر عانا سۋرەتى قايتالانا بەرەدى. مۇنىسى بەينەتاسپاعا جازۋعا ونشا كەلمەيتىن سىڭايلى، دەدى.

گرافيكا دەگەنىمىز قارىن­داش­پەن تۇلعانىڭ سۇلباسىن جاي عانا ۇقساتا سالۋ عوي. ال بەينە­لەۋ ونەرىنىڭ ەرەكشەلىگى، اتى اڭ­عارتىپ تۇرعانداي، جاندى بەي­نە­نى كوز الدىڭا اكەلۋ دەگەن ما­عى­­نانى بىلدىرەدى. ءسىز ونىمەن ەمەن-جارقىن اقتارىلىپ اڭگىمە-دۇكەن قۇرىپ وتىرعان ادامداي سەزىنەسىز، ياعني ديناميكاعا وتە جاقىن. بەينەلەۋ ونەرىندەگى پورترەتتى جازۋ دەگەنىمىز، شوق­تىعى بيىك، كۇردەلى جۇمىس. پورت­رەت ادەبيەتتىڭ كۇردەلى جانرىنا ۇقسايدى، ۇستىنى رومانمەن بارا­بار دۇنيە دەپ ەسەپتەيمىن. زەرت­تەپ، زەردەلەپ، تۋىندىنى جازۋ­عا ءبىر-ەكى جىل كەرەك، ءتىپتى ودان دا ۇزاپ كەتەدى.

– بالۋان شولاق بابا­مىز­دىڭ پورترەتى قالاي دۇنيەگە كەلدى؟

– اعايىندارىنان، كونەكوز قاريا­لار­دان سۇراستىرا كەلە قا­زىرگى اقمولا وبلىسىنداعى اقكول اۋىلىندا بۇل كىسىنىڭ ۇرپاعى تۇ­راتىنىن ەستىپ، ول كىسىلەردى ارنايى استاناعا شاقىردىق. كەلدى. مەن ول كەزدە ء«بىلىم جانە مادەنيەت» تەلەارناسىندا قىزمەت ىستەپ جۇرگەن بولاتىنمىن. سوندا بالۋان شولاقتىڭ بالاسى قۇدايبەرگەننىڭ كىندىگىنەن تارايتىن تىكەلەي ۇرپاعىنان 1960 جىلى تۋعان شايدوللامەن جولىقتىم. قۇدايبەرگەننىڭ ون شاقتى بالاسى بار دەسەك، سونىڭ تورتەۋى سوندا تۇرادى. ەڭ ۇلكەنى ايان اپامىز. شىن ەسىمى ءايبات قۇدايبەرگەنقىزى. سەكسەندى القىمداپ قالعان كىسى. شايدوللا قۇدايبەرگەن ۇلى استانادا تۇرادى. ول كىسىنىڭ ءبىر فوتوسى ساقتالعان، بىراق الا­ساپىران زاماندا قايدا قالىپ قوي­عانى بەلگىسىز. ءتۇرلى-ءتۇستى قا­رىنداشپەن اپىل-عۇپىل سا­لىن­عان ءبىر سۋرەتى بەرتىنگە دەيىن ساقتالىپ، ەنتسيكلوپەدياعا، بار­لىق ادەبيەتتەرگە جالعىز پورت­رەتى ەنگەن. ول كارتينانى سۋرەت­شى قۇدايبەرگەنگە قاراپ وتىرىپ سالسا، ال مەن ونىڭ ۇلى شايدوللاعا ۇقساتىپ بەدەرلەدىم. بىراق ەكى سۋرەتتەن ايتارلىقتاي الشاقتىق بايقالا قويمايدى.

– مۇنىڭ العاشقى نۇسقا­سى­نان ەرەكشەلىگى نەدە؟

– بالۋان شولاقتىڭ ءبىر ەرەكشەلىگى مويىنى جۋان، قاراتورى، سىمباتتى كىسى بولعان. كەۋدە مەن مويىن تۇتاسقان كەسەك كەسكىندى كەلىستىرۋدىڭ ءوزى قيىن دا ۇزاق ەڭبەك. بىلەتىن جۇرت بۇگىنگى زاماننىڭ ادامى بولعانمەن شاي­دوللانىڭ ءتۇرى، كوزى اتاسىنان اۋمايدى، ال ءوزى اكەم اتاما قاتتى تارتقان، دەيدى. 2014-2015 جىلدارى بۇل تۋىندىم تاۋەلسىزدىك سارايىنداعى كورمەگە قويىلدى. بالا-شاعالارى، ۇرپاعى تۇگەل كەلىپ كوردى. راحمەت ايتتى. قۋان­دى. مەن بەينەلەگەن بابا­مىز­­دىڭ وسى پورترەتى بۇگىندە استانا كوشەلەرىنىڭ بويىنداعى شىنى تاقتالاردا ءىلۋلى تۇر.

...بىردە جامبىل مۋزەيىنە باس سۇقتىم. ويتكەنى بۇل كىسى­نىڭ جامبىل بابامىزبەن شىعار­ما­شىلىق بايلانىستا بولعانى ءمالىم. جىر الىبىنىڭ جانىنا بالۋان بابامىزدىڭ وسى پورترەتىن قاتار ءىلىپ قويعانىن كورىپ، قۋاندىم.

– تاريحي تۇلعالاردىڭ بەينەسى قانداي دەرەكتەرگە سۇيەنىپ سالىنادى؟

– ءۇش ءبيدىڭ كەسكىن-كەلبەتى جۇرتتىڭ ساناسىنا توقبولات توعىسباەۆ اعامىزدىڭ پورت­رە­تىمەن شەگەلەنگەنى ءمالىم. تا­نى­مال سۋرەتشى ءۇش ءبيدىڭ بەي­نەسى ءۇشىن كوپتەگەن تاريحي قۇجات­تار­مەن تانىسىپ، قۇندى دەرەكتەر ىزدەدى. تاعى ءبىر ايتا كەتەتىن جايت، قازىر ەلىمىزدە سۋرەتشىلەر وداعىنىڭ 1250-گە جۋىق مۇشەسى بار. جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇ­شەسى 780-اق. وسىدان-اق سۋرەت­شى­لەر وداعى قارىم-قابىلەتىنىڭ قان­شا­لىق وسكەنىن باعامداي بەرىڭىز. ويت­كەنى استانا قالاسىنىڭ وزىندە 110-نان اسا مۇشەسى بار، ال 2009 جىلى وسىندا قونىس اۋدار­عانىمدا ولاردىڭ سانى ەلۋگە جەتەر-جەتپەس قانا بولاتىن. قازىر ولاردىڭ سانى ەكى ەسەگە كوبەيدى. سونىڭ ناتيجەسىندە ءار وڭىردەگى تانىمال تۇلعالاردىڭ تا­ريحي پورترەتتەرىن تۇگەندەدىك. ال سوڭىندا ىزدەۋشىسى، ايتۋشى­سى جوقتىقتان ۇمىت قالىپ قوي­عان­دارى دا بارشىلىق. مىسالى، ىقىلاس دۇكەن ۇلىنا قاتىستى دە­رەك­تەردى ەكى جىل بۇرىن ىز­دە­گەنىمدە سونىڭ ناقتى كۋاسى بولعان جايىم بار. كۇيشىنىڭ ءوزى ويناعان، ساۋساقتارىنىڭ ءىزى قالعان قوبىزىن تارازداعى مۋزەيدە ۇستاپ كوردىم. سوندا ۇرپاعى تۇرادى. ول كىسىنىڭ تۋىس نەمەرەسى، «حابار» تەلەارناسىنىڭ باس وپەراتورى ەدىل ەرمەكباي ۇلى ءوزى قوبىزشى، كاسىبي مۋزىكالىق ءبىلىمى بار ازامات. ەدىل باۋىرىممەن بىرگە ىقاڭنىڭ تۋعان جەرىن، تابانىنىڭ تابى قالعان دالاسىن ارالاپ، جازدىگۇنى ول كىسىنىڭ پورترەتى دۇنيەگە كەلدى. الماتىدا ىقىلاس دۇكەن ۇلى اتىندا ۇلت اسپاپتارى مۋزەيى بار. بىراق اتامىزدىڭ ول جەردە پورترەتى جوق. تەك ءومىربايانى عانا جازۋلى تۇر.

– سۋرەتشىنىڭ قوعامنان الاتىن ورنى، ءرولى، قازىرگى حال-احۋ­الى قانداي؟

– شەتەلگە شىعاردا «مىنا­داي تاقىرىپقا سۋرەتشى­لەردىڭ كار­تينالارى بار ما؟»، – دەپ سابىلىپ ىزدەيدى. كورمە وتەدى. ءىس بىتەدى. قايتىپ كەلگەن سوڭ تاعى سول باياعى قوڭىر تىرشىلىكتىڭ اۋەنى قايتا باستالادى. ءبىر ساتتىك ءىسساپارلاردىڭ شاڭىندا كومىلىپ قالىپ جاتقان حالىقپىز. بىراق دۇنيە جۇزىنە تانىمالدىعىمىز جاعىنان ەشكىمنەن سورلى ەمەسپىز. ءبىرىنشى ورىنعا ەكونوميكا­نى قويعانىمىزبەن، رۋحاني دۇنيە­نىڭ، ونەردىڭ كوتەرەتىن جۇگى ءزىل بات­پان. مۋزىكا، سپورت، بەي­نەلەۋ ونەرى... الەمدىك دەڭ­گەي­دە ەرەكشە ورنى بار وسى ءۇش باي­­لىق. امەريكا، جاپونيا، ەۋروپا ەلدەرىنىڭ ءتۋريزمى سول ار­­قى­لى دامىدى جانە وسى ۇشەۋى­مەن بيىكتەدى. اتاقتى پابلو پيكاس­سونىڭ ءبىر عانا «گەرنيكا» كار­­تيناسىن كورۋ ءۇشىن بۇل قا­لاعا جىلىنا مىڭداعان ادام تۋريستىك ساپارمەن اعىلادى. بۇل تۋىندىنىڭ يدەياسى جەر بە­تىن­دەگى بۇكىل ادامزات بالاسىن بەيبىت ءومىر سۇرۋگە ۇندەيدى. 1937 جىلعى 26 اقپاندا گەرنيكا قا­لاسى ۇزدىكسىز ءۇش ساعات بومبىمەن اتقىلانىپ، تاريحي دەرەكتەر بوي­ىنشا 300-دەي بەيبىت تۇرعىن مە­رت بولدى. قايعىلى وقيعاعا بۇ­كىل الەم كوز تىكتى. پيكاسسو جۇ­رەگىن ءدۇر سىلكىندىرگەن الاپات تراگەديا ۇلى سۋرەتشى قالا­مى­نان ءىرى قۇبىلىس تۋدىردى. مىنە، مارتەبەلى ونەردىڭ قۇ­دى­رەتى! سول سەكىلدى لۋۆرعا كەلۋ­شىلەر ءنوپىرى دە تاپ سولاي. فرانتسيانى كورۋگە ەمەس، لۋۆر تۋىن­دىلارىن تاماشالاۋعا بارادى. ماسكەۋگە ات باسىن تىرەگەندە قىزىل الاڭنىڭ ۇستىنەن ءۇنسىز ءوتىپ كەتە بەرۋىڭىز، مۇمكىن، ال بىراق ترەتياكوۆ گالەرەياسىنا باس سۇقپاۋ وتە ۇيات. مىناداي الەمدىك دەڭگەيدەگى گا­لەرەيا ءبىزدىڭ وتانىمىزدىڭ اس­تا­ناسىندا دا بوي كوتەرسە عوي، شىر­كىن، دەپ قيالعا قىمسىنا ەرىك بە­رەسىز. قاشان بىزدە جەكە با­سى­نىڭ بايلىعىنان مەم­لەك­ەت­تىڭ مۇددەسىن جوعارى قويات­ىن، قازاق ەلىن وركەندەتۋدى ارماندايتىن قالتالى ازاماتتار تۋار ەكەن؟ مەتسەناتتار وزدەرىنىڭ اقشالارىن وسىنداي قۇندى، ولمەيتىن، ماڭگىلىك جوبالارعا نەگە سالمايدى دەگەن وي ساناڭدا جىلت ەتەدى.

– ءوزىڭىز وسى ۋاقىتقا دەيىن تاعى قانشا ادامنىڭ پورترەتىن سالدىڭىز؟

– ىقىلاستىڭ بەينەسى ءبىتىپ، بۇگىندە اسكەري مۋزەيدەگى گالەرەيا­دا تۇر. اراسىندا بۇگىنگى ومى­رى­مىزگە قاتىستى دۇنيەلەر وتە كوپ. باس-اياعى جۇزدەگەن ادامنىڭ پورترەتىن سالدىم.

 ىقىلاس اتامىزدىڭ دا تۋعان-تۋىستارى مۋزەيگە كەلدى. ءوز ويلارىن ورتاعا سالدى. مۇنان باسقا تاعى دا ءبىراز ويلانىپ جۇرگەن جوبالارىم بار.

– سۋرەتتەرىڭىزدە قاي بوياۋدى كوبىرەك پايدالاناسىز؟

– مىسالى، مىنا كارتينادا مىڭداعان ءتۇس بار. جالعىز كوك ءتۇستىڭ وزىنەن جوق دەگەندە 300-400-گە دەيىن ءتۇس ويلاپ تابۋعا بولادى. قاسىنىڭ وزىندە 40-50 ءتۇرلى بوياۋ بار. بەت جىلى جانە سۋىق تۇستەردىڭ قوسىندىسىنان تۋادى. وسى قوس ءتۇستى شەندەستىرۋ ارقىلى ورتاسىنان باسقا ءبىر ەرەكشە ءتۇس پايدا بولادى. تۇلعا بەينەسى بوياۋلار سينتەزىنەن تۇرادى.

– بوياۋدى، كەنەپتى قايدان الاسىز؟  

– بوياۋ كوبىنە رەسەي مەن قىتايدان الىنادى. ءوزىم ماسكەۋ مەن سانكت-پەتەربۋرگتەن شىققان بوياۋلار مەن كەنەپتى پايدالانامىن. ءبىر قۇتى بوياۋ ءبىر مىڭ، الدى بەس مىڭ تەڭگە تۇرادى. ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىزدە مۇنى وندىرەتىن تەحنولوگيا دامىماي تۇر. بوياۋ، كەنەپ، باگەت، قىلقالام... ءۇشىن سىرتقا كەتىپ جاتقان قىپ-قىزىل اقشاعا ءىشىڭ ۋداي اشيدى. كەنەپ جاسايتىن فابريكا نەگە جوق بىزدە؟ دامىعان ەلدەردىڭ تەحنولوگياسىن ەلىمىزگە اكەلىپ ور­نا­تۋعا بولماي ما؟ وزىمىزدە نەگە وسى­لاردى وندىرمەسكە؟ دەيسىڭ. وي­لاناتىن نارسە كوپ.

– ادەبيەتتە قايتالاپ وقىپ، ۇستىنەن تۇزەۋ، كۇزەۋ دەمەكشى، سان­داعان كوزگە كورىنبەيتىن جۇ­مىس كوپ. سۋرەت ونەرىندە شە؟

– كارتينانىڭ اۋەلى سۇلباسى سىزىلادى. ءبىر دەتالگە بىرنەشە سوعىپ، جەتى-سەگىز مارتە قايتا وڭدەپ جازىپ شىعامىن. مىسالى، ءبىرىنشى رەت جازعانىڭىزدان ەكىن­شى اينالىپ سوققانداعى دۇ­نيەڭىز مۇلدە وزگەرىپ، باسقاشا سي­پات الىپ شىعا كەلەدى. ءبىر وتكەن جولىڭىزعا سان مارتە اينالىپ سوعا بەرسەڭىز، ۇستىنەن جۇقالاپ ورنەكتەگەن سايىن جانسىز جانارعا بىرتە-بىرتە جان بىتە باستايدى. لەوناردو دا ءۆينچي­دىڭ «دجوكونداسىنىڭ» كوزى ك ۇلىپ تۇر ما، جوق الدە ءسال عانا ەزۋ تارتىپ، جىميىپ تۇر ما، تاپ باسىپ ايتۋ قيىن. بىرەۋ «ەر ادام ەكەن» دەيدى، بىرەۋ «جوق، ايەل» دەيدى. ءالى كۇنگە دەيىن ما­ماندار تولىق زەرتتەپ بولدى دەگەن ءۇزىلدى-كەسىلدى پىكىر جوق. پورترەت جانرىنىڭ قۇدىرەتى سونىسىندا. مۇرنىنىڭ ەكى شەتى تىنىس الىپ تۇرعانداي، بولماسا ەرنى ءسال ءدىرىل قاققانداي، الدەنە ايتقىسى كەلگەندەي ديناميكا، قيمىل بايقالىپ تۇرۋى كەرەك. انىقتاپ اڭعارعان ادام سوعان كوز جەتكىزەدى. پورترەت جانرىنىڭ سوڭىنان ءبىر تۇسكەن ادام كەرى شەگىنە المايدى. بۇل – مەنىڭ ءتول جانرىم. قالانى دا، دالانى دا بەينەلەدىم، قانشاما ناتيۋرمورتقا كوز مايىمدى تاۋىستىم. الايدا ادام الەمىن سۇيگەنىمدەي بۇلارعا جان سىرىم توگىلىپ، الاپات سەزىم بۋىر­قان­باپتى. ويت­كە­نى ءومى­رىمنىڭ باسىم بەلەسى ادام­دار­مەن جۇ­مىس ىستەۋگە، جاس جەت­كىن­شەك­تەردىڭ تاربيەسىنە قاتىستى بول­عاندىقتان مەن ولاردىڭ پسيحولوگياسىن كوبىرەك زەرتتەگىم كەلدى. ءبىراز جىل مەكتەپتە قاراپايىم مۇعالىمدىكتەن باستاپ، وقۋ ءىسى جونىندەگى ورىنباسار، مەكتەپ ديرەكتورى قىزمەتىنە دەيىن ءوستىم...

– الداعى ۋاقىتتا قانداي جوبالاردى قولعا الۋ ويىڭىزدا بار؟

– ىلەنىڭ بويى، بالقاشقا قۇيابەرىس تۇسى سىرىن ىشىنە بۇعىپ جاتقان بولەك ءبىر تىلسىم عالام عوي. مۇنداعى كوپ تاريح ءالى قاعازعا تۇسپەگەن. ءوزىم تۋعان اقكولدىڭ ءوزى ءبىر تاريح. قارت تاريحتان سوزاق كوتەرىلىسى تۋرالى دەرەكتى ەستيسىز، ال بىراق اقكول كوتەرىلىسى جايىندا كوپ ادام بىلمەيدى. ون ءبىر ادامدى حا­لىقتىڭ كوز الدىندا جەر جاستان­دىرىپ، سول جەرگە جەرلەگەن. ءالى كۇنگە ول تۇستان ءارى-بەرى وت­­كەندە نەشە ءتۇرلى ءۇن قۇلاعىڭا شا­لىنادى. ەسكەرىلىپ، ەسكەرتكىش قويىلدى. راحمەت! سول جەردەن نەبىر مىقتى كۇيشى، جىراۋ، اقىندار شىققان، بىراق ولاردىڭ اتى-ءجونى ەش جەردە ايتىلمايدى. ۇمىتىلىپ قالا بەرگەن. ءبىرىنشى، سول تۋعان وڭىرىمدەگى اقىن-جى­راۋ­لاردى سيپاتتاعىم كەلەدى. ولار­دىڭ كەيىنگى ۇرپاقتارىمەن كەز­دەسۋىم كەرەك. ءوزىمنىڭ الدىما وسىنداي مىندەت قويىپ وتىر­مىن. مىسالى، امانگەلدى با­تىردىڭ كۇرەسكەرلىك كەلبەتى ءابىلحان قاستەەۆ بەدەرلەۋىمەن تاريحي پورترەتىندە قالاي شىنايى كورىنىس تاپتى؟ ول ءۇشىن قىلقالام شەبەرى تورعاي وڭىرىندە جىلداپ ءجۇردى. ءبىر دەرەكتە جەتى جىلعا دەيىن ارالاپتى دەسە، ەندى بىرىندە ودان دا كوپ. ءۇش جىل تەك امانگەلدى كارتيناسىن سالۋمەن اينالىسقان ەكەن.

– ءبىزدىڭ ەلىمىزدە بەينەلەۋ ونەرى تۋىندىسىن كاسىبي تۇر­عى­دا تالداي الاتىن بىلىكتى سا­راپشىلار، سىنشىلار بار ما؟

– سۋرەتشىلەردە نە گازەت، نە جۋرنال جوق. بىراق «جوق، جوق» دەپ جىلاعانمەن، بىزگە مۇنى سىرتتان بىرەۋ دايىنداپ بەرمەسى ايان. تەلەارنالار مەن راديودان نەشە ءتۇرلى ساپاسىز، ءمان-ماعىناسى ءدۇبارا مۋزىكا وينالادى. بىراق ولاردى تالداپ، ساراپتاما جاسايتىن كاسىبي سىنشىلار از. كومپوزيتور قاپتاپ ءجۇر، بىراق جۇرت ورىنداۋشىلاردى عانا بىلەدى. ءبىزدىڭ اداسىپ جۇرگەنىمىز وسى. قىلقالام شە­بەرلەرىنىڭ ەڭبەكتەرى تۋرالى جازعان ءبىرلى-جارىم قالامگەر ارىپتەستەرىمىزدىڭ ماقالالارىن ارا-تۇرا باسىلىمداردان باي­قاپ قا­لاتىنىمىز بولماسا كار­تي­نا­لارعا، تىڭ تۋىندىلار تۋرا­لى قا­زاق تىلىندە ارنايى ساراپتا­ما جازىپ، كاسىبي تۇرعىدا ەگ­جەي-تەگجەيلى تالداپ بەرەتىن زەرت­تەۋشىلەر جوقتىڭ قاسى... كور­مەگە بارعان ادام پورترەتكە ءبىر قارايدى دا سەزىمى سەلت ەتپەي جا­ناي وتەدى. ول بايعۇستا كىنا جوق، ويتكەنى ونىڭ انا سۋرەت­تى وقۋعا ورەسى جەتپەيدى. قا­زىرگى قو­عامداعى اۋا جايىلىپ كەتكەن نە­شە ءتۇرلى دەرتتى، قاسى­رەت­تى سۋرەت ونەرىمەن تۇزەۋگە بولا­تىنىن ەس­كەرمەي ءجۇرمىز. ونەر تۋىندى­سى ارقىلى بۇكىل الەم­دى قۇت­قارىپ قالۋعا بولادى. مى­سا­لى، جەمقورلىقتى جويۋ كەرەك دەپ سا­عات­تاپ زارلاعاننان گورى 4-5 سۋ­رەت­شىنىڭ ەڭبەگىن پايدالانعان ال­دە­قايدا ءتيىمدى ەمەس پە؟

–كار­تي­ناڭىزدى ساتىپ الۋشىلار كوپ پە؟

– سۇراعان ادامعا 100-500 مىڭ تەڭگە دەي باستاساڭ، كوزى شا­را­­سىنان شىعىپ كەتە جازدايدى. قىمبات، دەيدى. ال ەكى ءسوزدىڭ با­سىن قوسىپ سويلەي المايتىن بى­رەۋلەر تويىنا كەلىپ اۋىزىن جىبىرلاتسا، مىڭ دوللاردى قالتاسىنا باسا سالادى.

قازىر ۆان گوگتىڭ ءبىر كارتيناسى، جاي ەتيۋدىنىڭ ءوزى ەكى-ءۇش ميلليون دوللار، ال پيكاسسونىڭ ءبىر سىزىعى مىڭداعان اقشا تۇرادى. بايلار ونى بىرىنەن ءبىرى ساتىپ الىپ ساقتايدى. ال ءبىزدىڭ قانشاما بايلىعىمىز شەتەل اسىپ كەتىپ جاتىر. جاقىندا اماندوس اقاناەۆپەن سويلەستىم. ول كىسىدەن جۇزدەگەن كارتيناسىن شەتەلدىكتەر ساتىپ العانىن، انگليانىڭ وزىنە 300-گە جۋىق تۋىندىسى كەتكەنىن ەستىپ، ءبىلدىم. سۋرەتشى ءار كارتيناسىن ءارى كەتكەندە 10-50 مىڭ دوللارعا ساتقان شىعار-اۋ. قازىر بىزدەن بولماشى باعاعا ساتىپ الىپ، كەيىن سول بايلىقتى وزىمىزگە ميلليون دوللارعا ساتپاسىنا كىم كەپىل! مەنىڭ دە ءبىراز سۋرەتىم شەتەل اسىپ كەتتى. وسىنى قاداعالايتىن كەز جەتتى. بازاردان ارابتىڭ، تۇرىك­مەننىڭ كىلەمىن ساتىپ العان­شا كەرەمەت ءبىر قىلقالام تۋىن-
دىسىن تاڭداساق، ءبىر-ءبىرىمىزدىڭ تۋعان كۇنىمىزگە، ەرتەڭ تو­زاتىن م ۇلىك ەمەس، قۇداي-اۋ ومىرلىك كار­تي­نا سىيلاساق، قاي­تەدى؟ بۇگىندە قىتايدىڭ فوتوكارتينالارى قا­پتاپ كەتتى. ولاردىڭ كوزىن جويۋ كەرەك. بۇل دا فونوگرامما­مەن ءان سالاتىن ءانشى سياقتى جال­عان نارسە. بۇلاردى ون مىڭ تەڭ­گەگە، بولماشى باعاعا ساتادى. ادامدار الدانىپ الادى. ودان دا شىن سۋرەتشىنىڭ كوز مايىن تاۋىسىپ سالعان شىعارماسىنا قىزىقپايمىز با؟ بۇل الدەقايدا جاقسى ەنەرگيا بەرەدى، ۇيىڭىزگە شۋاق شاشادى.

اڭگىمەلەسكەن

قاراشاش توقسانباي،
«ەگەمەن قازاقستان»