«قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ن.نازارباەۆتىڭ جارلىعىمەن بەكىتىلگەن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 2020 جىلعا دەيىنگى ستراتەگيالىق دامۋ جوسپارىنىڭ نەگىزگى ماقساتتارىنىڭ ءبىرى دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا 2015 جىلعا قاراي ەلىمىزدەگى تۋبەركۋلەز اۋرۋىن 10 پايىزعا، 2020 جىلعا قاراي 20 پايىزعا دەيىن تومەندەتۋ مىندەتى قويىلعان. بۇل ماقساتقا دەنساۋلىق ساقتاۋ نىساندارىنىڭ قۇرىلىسىن سالۋ جانە قۇرال-جابدىقتارمەن قامتاماسىز ەتۋ، ماماندار دايىنداۋ مەن سالاماتتى ءومىر سالتىن ۇستانۋ باعىتىندا مەملەكەتتىك شارالار كەشەنىن ىسكە اسىرۋ ارقىلى جەتۋگە بولادى.
بۇگىندە تۋبەركۋلەزبەن اۋىراتىندار مەن ءولىم جاعدايىنا جەتەتىندەر سانى ازايدى دەگەنىمىزبەن، بۇل ماسەلە ءالى وتكىر جاعدايدا تۇر. دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ ستاتيستيكالىق ەسەپتەۋلەرى بويىنشا، 100 مىڭ تۇرعىننىڭ 50-ءى تۋبەركۋلەز دەرتىنە شالدىققاندار ەكەندىگى انىقتالعان. ال قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا سوڭعى جىلدارى تۋبەركۋلەز اۋرۋىمەن تىركەلگەندەردىڭ كورسەتكىشى 2-3 ەسەگە جوعارى بولىپ وتىر. وكىنىشكە قاراي، قازاقستان تۋبەركۋلەز دەرتى بويىنشا تمد جانە ەۋروپا ەلدەرى اراسىندا الدىڭعى ورىندا تۇر.
ەكولوگيالىق جاعدايدىڭ ناشارلاۋى، كوشى-قون ۇدەرىستەرى، تۇرعىنداردىڭ ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىنىڭ تومەندەۋى، وتكەن جىلدارداعى دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنىڭ جەتكىلىكتى قارجىلاندىرىلماۋى، سونىڭ ىشىندە تۋبەركۋلەزگە قارسى ءىس-شارالاردىڭ تولىق جۇرگىزىلمەۋى ەلدەگى ەپيدەميولوگيالىق جاعدايدىڭ الدەقايدا ناشارلاۋىنا الىپ كەلدى. ەگەر بۇرىن نەگىزىنەن تۋبەركۋلەزبەن الەۋمەتتىك جاعدايى تومەن ادامدار كوبىرەك اۋىراتىن بولسا، ەندى قازىر اۋقاتتى ادامداردىڭ دا وسى دەرتكە شالدىعاتىنى انىقتالىپ وتىر. سوندىقتان، بۇگىنگى تاڭدا تۋبەركۋلەزگە قارسى ءىس-شارالاردىڭ بارلىق دەڭگەيدە كەشەندى تۇردە ورىندالۋى تالاپ ەتىلەتىنى ءسوزسىز.
الماتى وبلىسى، جامبىل اۋدانى، قاراقاستەك اۋىلىنداعى تۋبەركۋلەز اۋرۋحاناسى 1932 جىلدان بەرى جۇمىس ىستەپ كەلەدى. قامىستان ءورىلگەن عيمارات ءبۇگىندە اپاتتى جاعدايدا تۇر. توبەسىنەن سۋ تامشىلاپ، قابىرعالارى قاقىراپ، سانيتارلىق-تەحنيكالىق قۇرال-جابدىقتارى تاتتانىپ كەتكەن، ەم-شارا جاسايتىن كابينەتتەرى سانيتارلىق ءتارتىپ پەن ەرەجەلەر تالاپتارىنا ساي ەمەس. پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتتارى وڭىرگە بارعان ساپارىندا اتالعان اۋرۋحانانى بارىپ كوردىك، ونىڭ اپاتتى جاعدايدا تۇرعانىن انىق بايقادىق.
بۇل عيمارات كۇردەلى ءجوندەۋگە دە جاتپايدى. جاڭا زامانعا لايىقتى 70 ورىندىق اۋداندىق اۋرۋحانا كەشەنىن سالۋ قاجەت. بىرنەشە جىل بويى وبلىس باسشىلارى رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن جاڭا قۇرىلىسقا قارجى ءبولۋ ماسەلەسىن قويىپ كەلەدى. ويتكەنى، جەرگىلىكتى بيۋدجەتتىڭ كىرىسى بۇل ماسەلەنى قامتاماسىز ەتە المايدى. جاڭا نىساننىڭ جوبالىق-سمەتالىق قۇجاتتارى دا، تەحنيكالىق-ەكونوميكالىق نەگىزدەمەسى دە دايىن.
ەندى ەل ۇكىمەتى رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت كوميسسياسىنىڭ وتىرىسىندا الماتى وبلىسى، جامبىل اۋدانى، قاراقاستەك اۋىلىنداعى تۋبەركۋلەز اۋرۋحاناسىنىڭ قۇرىلىسىن قارجىلاندىرۋ ماسەلەسىن قاراپ، اتالعان قۇرىلىس نىسانىن 2012-2014 جىلدارعا ارنالعان باسىمدىق بەرىلگەن ينۆەستيتسيالىق جوبالار ءتىزىمى بويىنشا سالۋ ءۇشىن شىعىستار كوزدەلۋىنە ىقپال ەتسە، نۇر ۇستىنە نۇر بولار ەدى.
كەشە سەنات توراعاسىنىڭ ورىنباسارى م.كوپەەۆتىڭ قاتىسۋىمەن «قورشاعان ورتاعا ەميسسيادان تۇسەتىن قاراجاتتى وڭىرلىك دەڭگەيدە ءتيىمدى پايدالانۋ ماسەلەلەرى جونىندەگى زاڭنامانى جەتىلدىرۋ» تاقىرىبىندا دوڭگەلەك ۇستەل بولىپ ءوتتى.
دينار نوكەتاەۆا، ءماجىلىس دەپۋتاتى.