تالعات  باتىرحان
تالعات باتىرحان«Egemen Qazaqstan»
51 ماتەريال تابىلدى

رۋحانيات • 20 ءساۋىر, 2021

«اعام بار ەدى ءمىر ءتىلدى...»

اتتەڭ ءبىر قاپى دۇنيە-اي! بۇل ماقالا بۇرىنىراقتا, كەيىپكەردىڭ كوزى تىرىسىندە جازىلعانى ءجون-تۇعىن. كەرەناۋلىقتىڭ كەسىرىنەن سوزبالاققا سالىپ جۇرگەندە جەتىسۋدان جايسىز حابار جەتتى. وزەكتەگى وكىنىشتى باسۋدىڭ ەندىگى جولى – مارقۇمنىڭ مىنا ومىردەگى ونەگەلى ىستەرىن ەسكە الۋ بولسا كەرەك. اعام تۋرالى ايتارىم كوپ-اق سياقتى ەدى. اق قاعازعا قول ارتسام بولدى, قارا قالامنان ءسوز سورعالاپ قويا بەرەتىندەي كورىنەتىن. ەندەشە, ەجىكتەپ كىتاپ وقىعان باستاۋىش سىنىپتىڭ بالاسىنداي كىبىرتىكتەپ وتىرعانىم قالاي؟ ءسىرا, ءوزىم اسا قۇرمەت تۇتقان ادام جايىندا ءازاسوز جازۋعا قينالعاندىعىمىز شىعار.  

قوعام • 05 ناۋرىز, 2021

قاعيداتى – قاراپايىمدىلىق

كوكتەمگى قۇستار انىندەي قۇيقىلجىعان كوڭىل قۇبىلىسىن كەيدە ءتۇسىنۋ قيىن. ساناڭدا ساپىرىلىسقان سانسىز وي سەنى بىردە شىڭعا شىعارىپ, بىردە قۇزعا قۇلاتىپ سەرگەلدەڭگە سالاتىنى بار. قازاقتىڭ التىن قازىعىنداي استانادا تۇرىپ جاتقانىنا جيىرما جىلدان اسىپتى. قاتارىنان قالماي, ەلوردا ەپوپەياسىن جازىسۋعا وزىندىك ۇلەسىن قوستى. اتا-بابالارىمىزدىڭ ازاتتىق تۋرالى اسقاق ارمانىن اقيقاتقا اينالدىرعان ارۋ قالانىڭ كوركىنە بۇگىندە كوز ءسۇرىنىپ, كوڭىل سۇيسىنەدى. قاسىندا قاۋمالاپ قانشاما دوس-جارانى ءجۇر. بىراق ءبارىبىر الىستاعى اۋىلىن اڭسايدى. قيماس قىردىڭ استىندا قالعان بالالىق بال داۋرەنىن, اۋزىن اشسا كومەكەيى كورىنەتىن اڭقىلداق اعايىن-تۋىستى ساعىنادى. جاستىقتىڭ جانارتاۋلارى اتقىلاعان البىرت شاقتاعى «اسىراسىلتەۋشىلىك» اتاۋلى ەندى ەرىكسىز ەزۋ تارتقىزادى. ۇرشىقشا اينالعان ۇشقىر ۋاقىت الدى-ارتىنا قاراماي زىمىرايدى. اڭىز-ەرتەگىلەردەگى التى ايشىلىق جولدى التى-اق اتتايتىن ارعىماققا مىنسەڭ دە قۋىپ جەتە المايتىنىڭدى سەزىپ امالىڭ قۇريدى.

ونەر • 01 قاڭتار, 2021

پاڭ ونەردىڭ پاديشاسى

جاھاندىق ونەر كوگىندەگى جارىق جۇلدىز. ءبىرتۋار بالەت ءبيشىسى. سانكت-پەتەربۋرگتەگى ايگىلى ماريا تەاترىنىڭ پريما بالەريناسى. ا.ۆاگانوۆا اتىنداعى ورىس بالەت اكادەمياسىنىڭ كوركەمدىك جەتەكشىسى. بىرنەشە مارتەبەلى سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى. «استانا وپەراداعى» بالەت ترۋپپاسىنىڭ كوركەمدىك جەتەكشىسى. قازاق ۇلتتىق حورەوگرافيا اكادەمياسىنىڭ رەكتورى. «پاراسات» وردەنىنىڭ يەگەرى. ويپىرماي, وسىنشاما اتاق-داڭق پەن ابىروي-بەدەلدى ءبىر باسىنا ءۇيىپ-توگىپ بەرگەن التىناي اسىلمۇراتوۆانىڭ دا الماعان اسۋلارى بار ما ەكەن؟!

رۋحانيات • 15 جەلتوقسان, 2020

«اباي» مەن «ءال-فارابي» ەفيرگە شىعادى

«قازاقستان» تەلەراديوكورپوراتسياسى ۇلى اقىن اباي قۇنانباي ۇلىنىڭ 175 جىلدىق جانە عۇلاما ويشىل, «الەمنىڭ ەكىنشى ۇستازى» اتان­عان ءال-ءفارابيدىڭ 1150 جىلدىق مەرەيتويىنا وراي قالىڭ كورەرمەنگە 6 ءبولىمدى «اباي» جانە 7 بولىمنەن تۇراتىن ء«ال-فارابي» تەلە­حي­كايالارىن ۇسىنباق. ۇلتتىڭ ۇلى تۇلعالارىن ەكران ارقىلى دارىپتەۋ – ءداۋىر تالابى. وسكەلەڭ ۇرپاق جاھاندانۋ زامانىنا بەت بۇرعان تۇستا, ءوز ۇلتىنىڭ ماقتانىشتارىن بىلۋگە مىندەتتى. «قازاقستان» كورپوراتسياسى ۇلى دالا دۇنيەگە اكەلگەن اباي مەن ءال-ءفارا­بيدىڭ ءومىر جولىن, وسكەن ورتاسى مەن زامانىن, ءوز ۋاقىتىنان وزا تۋعان عۇلامالىعىن جاس ۇرپاققا مازمۇندى ەتىپ ناسيحاتتاۋدى باس­تى ماقسات ەتىپ وتىر.

وقيعا • 13 قازان, 2020

باس قالا باسىلىمى «استانا اقشامىنىڭ» اقپارات ايدىنىنا شىققانىنا وتىز جىل

توقىراۋدىڭ تولعاعى جەتىپ, كەڭەس وكىمەتى قۇردىمعا كەتەر الدىنداعى الاساپىران كەزەڭدە اشىلعان «اقمولا اقيقاتى» اتىنا زاتى ساي بولدى. جاريالىلىقتى جالاۋلاتىپ, شىندىقتىڭ شىراعىن جاقتى. توتاليتارلىق جۇيە تۇسىندا جانشىلعان قازاقتىڭ قايسار رۋحىن قايتا كوتەرۋگە كوپ ەڭبەك ءسىڭىردى. قاسيەتتى قاراوتكەل جۇرتىنىڭ كەلىمسەكتەردە كەتكەن ەسەسىن قايتارۋعا ايانباي اتسالىستى. گازەتتىڭ تۇڭعىش رەداكتورى كەنجە جۇماعۇلوۆ باستاعان جۋرناليستەر حال-قادەرىنشە قالام تەربەپ, وقىرمان جۇرەگىن وياتار ويلى دۇنيەلەر جازۋعا دەن قويدى. ەگەمەندىكتىڭ ەلەڭ-الاڭىنداعى ەلدىك ماسەلەلەردى ەكشەپ, تاۋەلسىزدىكتىڭ ءتاي-ءتاي باسقان تۇسىنداعى كەيبىر كەلەڭسىزدىكتەردى اشىپ كورسەتتى. تسەلينوگرادتاعى سەڭى بۇزىلا قويماعان كەڭەستىك سولاقاي ساياساتتىڭ زارداپتارىمەن كۇرەسكە از كۇش جۇمسالعان جوق. بىراق اقمولالىق ارىپتەستەرىمىز بۇل سىناقتان سۇرىنبەدى.

رۋحانيات • 06 قازان, 2020

قايتا ولگەن قاجىمۇرات (داعىستاننىڭ داڭقتى ۇلى تۋرالى فيلم نەگە تۇسىرىلمەي قالدى؟)

ورىستار ءوز ورتاسىندا پۋشكيندى ادەبيەتتىڭ اۋليەسى سانايدى. ال شەتەلدىكتەر تولستوي مەن دوستوەۆسكيدى جوعارى باعالايدى. مۇمكىن ىرگەلى پروزانىڭ ءىلىپ الار ءىنجۋ-مارجانى مولداۋ بولار. ا, بالكىم, ولەڭ-جىر اتاۋلىنىڭ وزگە تىلگە اۋدارىلعاندا ءوڭ-تۇسىنەن ايىرىلىپ, سولعىن تارتاتىندىعى سەبەپ شىعار.

وقيعا • 15 قىركۇيەك, 2020

اتامزامانعى ايۋ

قازاقتاردىڭ قايتا-قايتا الدىن وراپ «قاتى­رىپ» كەتكەن ساحا اعايىندارعا «جىنىم» كەلىپ وتىرعانىن قاراشى. نەگە دەيسىزدەر عوي...

رۋحانيات • 15 قىركۇيەك, 2020

ەلىنە ەلەۋلى جان ەدى

1939 جىلدىڭ 1 قىركۇيەگىندە باستالىپ, ۇزدىكسىز 6 جىلعا سوزىلعان ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىسقا كەڭەس وداعى قۇرامىنداعى رەسپۋبليكالاردىڭ ازاماتتارىمەن قاتار قازاقستاندىقتار دا قاتىستى. سوڭعى دەرەكتەر بويىنشا قازاقستاننان مايدانعا 1 ملن 200 مىڭ جاۋىنگەر اتتاندى. ونىڭ ىشىندە 600 مىڭى سوعىستان قايتىپ ورالماعان.

سۇحبات • 11 قىركۇيەك, 2020

ەرلان سىدىقوۆ: «اباي اكادەمياسى» – ەلدىك جوبا

– ەرلان ءباتتاش ۇلى, پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ بيىلعى حا­لىققا جولدا­ۋىندا جاڭا ءىس-قيمىل كەزەڭىندەگى باسە­كەگە قابىلەتتى مەملەكەت, زياتكەر ۇلت, جاڭعىرۋ باعىتىنداعى قو­عام ماسەلەسىن ەرەكشە اتاپ ءوتىپ, اباي دانالىعىن تاعى دا ەسكە الدى. سىز­دەردەگى «اباي اكادە­مياسى» عى­لىم مەن بۇگىنگى الەۋمەت سۇرا­نىسىن قا­لاي باي­لانىستىرادى؟ بۇل ورتالىقتىڭ ماق­سات-مىندەتى نە؟

رۋحانيات • 25 تامىز, 2020

دوستاستىق جۇلدىزى

مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى اقتو­تى رايىم­قۇلوۆا ءوزى­نىڭ Facebook-تەگى پاراق­شا­سى ارقىلى جالپاق جۇرت­قا جاعىمدى جا­ڭالىق تاراتتى.