جاڭارۋ جوسپارى

جالپى، اباي وبلىسىنىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋىنىڭ كەشەندى جوس­پارى 9 باعىت بويىنشا تۇزىلگەن. ءارى قارايعى ءىس-ارەكەت وسى 9 باعىتتىڭ توڭى­رەگىندە تۇ­گەن­دەلەدى. كەشەندى جوس­پار كەدەرگىسىز ءارى كەشىك­­پەي، جۇيەلى جۇزە­گە اساتىن بولسا، وبلىس­تىڭ دامۋىنا باعىتتالعان 1،9 ترلن تەڭگە ين­ۆەستيتسيا 2023-2027 جىلدا­رى اباي ەلى­نىڭ يگىلىگىنە جۇمسالادى. بۇل رەتتە قارا­جات­تىڭ 515 ملرد تەڭگەسى رەسپۋب­لي­كا­لىق، 110 ملرد تەڭگەسى جەرگىلىكتى بيۋدجەت­­تەن بولىنەدى. ال 1،3 ترلن تەڭگە جەكە ين­ۆەس­­تيتسيالار ارقىلى قاراستىرىلسا، قالعان 22 ملرد تەڭگەسىنە ءبىلىم بەرۋ ينفراقۇ­رى­لى­مىن قولداۋ قورى ارقىلى قول جەتكىزەدى.

كەشەندى جوسپاردىڭ باسىم باعىت­تارى­نىڭ ءبىرى – وڭىردەگى ونەركاسىپتى وركەن­دەتۋ. وسى سالاعا سەرپىن بەرەتىن 8 جوبانى جۇزەگە اسىرۋ الداعى بەس جىلدىڭ جوسپارىنا ەنگەن. وڭىردە تاۋ-كەن بايىتۋ كومبيناتى سالىنسا، بۇدان بولەك اياگوز اۋدانىندا قۇنى 560،5 ملرد تەڭگە بولاتىن «ايدارلى» مىس كەن ورنىن ونەركاسىپتىك يگەرۋ مىندەتى تۇر.

اباي وبلىسىنىڭ اكىمى نۇرلان ۇرانحاەۆتىڭ ايتۋىنشا، 2028 جىلعا قاراي وبلىستاعى ونەركاسىپ ءونىمىن ءوندىرۋ كولەمى 1،4 ترلن تەڭگەگە جەتەدى دەپ جوسپارلانىپ وتىر. ال اۋىلشارۋاشىلىعى ءوندىرىسىنىڭ كولەمى 725،9 ملرد تەڭگەگە دەيىن ءوسىم كورسەتۋى كەرەك دەگەن بولجام ايتتى.

«اگروونەركاسىپ كەشەنىن دامىتۋ ءۇشىن 100،3 ملرد تەڭگەگە 13 جوبا ىسكە اسىرىلادى. سەمەي قالاسىندا ەت وڭدەۋ كومبيناتى سالىنسا، بەسقاراعاي جانە جارما اۋدانىندا تاۋارلى ءسۇت فەرماسىنىڭ قۇرىلى­سى جوسپارلانعان. بۇدان بولەك وبلىستاعى سۋارۋ جۇيەلەرىن جاڭعىرتۋ جايىنا دا كوڭىل بولەمىز»، دەيدى ن.ۇرانحاەۆ.

ينفراقۇرىلىم وڭىپ تۇرعان جوق

اباي وبلىسىنىڭ اۋماعى – تۇنىپ تۇرعان تاريح. تۋريزم سالاسىن دامىتۋعا وڭىردە وزگەلەردى قىزىقتىرا الاتىن جانە بارۋعا بولاتىن كيەلى جەرلەر كوپ. سوندىقتان ءوڭىر ءتۋريزمىن تۇلەتۋگە كەشەندى جوسپاردا كوپ كوڭىل بولىنگەن. بەس جىلدا 41 ملرد تەڭگەنىڭ 6 جوباسىن جۇزەگە اسىرۋ كوزدەلگەن. بۇل رەتتە سەمەيدە ساۋدا ويىن-ساۋىق ورتالىقتارى مەن قوناقۇي كەشەنى سالىنادى. ال دەرتكە شيپا، جانعا داۋا ايدىندى الاكولدىڭ جاعالاۋى جاڭاشا كەيىپكە ەنىپ، 6،1 ملرد تەڭگەگە دەمالىس بازالارى بوي كوتەرەدى. البەتتە، تۋريزم سالاسىنا سەرپىن كەرەك بولسا، كولىك ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ ماڭىزدى. ونىڭ ۇستىنە اباي وبلىسى توعىز جولدىڭ تورابىندا ورنالاسقان. بارىس-كەلىس، الىس-بەرىسكە قولايلى. رەسەيمەن دە، قىتايمەن دە شەكتەسىپ جاتىر. بۇل – وبلىس ءۇشىن ۇلكەن مۇمكىندىك. مۇمكىندىكتى مەيىلىنشە ءتيىمدى پايدالانۋ ءۇشىن كۇرە جولىڭ قاۋىپسىز، تەمىرجولىڭ تۇراقتى، اۋە جولىڭ اۋرەسىز بولۋى ءلازىم.

«حالىقارالىق كولىك دالىزدەرىنىڭ باي­لانىستىرۋشى بۋىندارىن اشۋ جانە وب­لىسىمىزدىڭ ترانزيتتىك-كولىك ينفرا­قۇ­رى­لىمىن دامىتۋ ءۇشىن كەشەندى جوس­پار­عا 137،8 ملرد تەڭگەنىڭ 9 جوباسى ەندى. مىسالى، «اياگوز-باقتى-قىتاي شەكاراسى» ۋچاسكەسىندە تەمىرجول سالىپ، قۇرعاق پورت پەن لوگيستيكالىق پارك قۇرىپ، 2 مىڭ شا­قى­رىمعا جۋىق اۆتوجولدى جوندەيمىز. وسى­لايشا، جاقسى جانە قاناعاتتانارلىق جاع­داي­داعى جولداردىڭ ۇلەسى 82 پايىزدان 98 پايىزعا دەيىن ارتادى»، دەيدى وبلىس اكىمى.

جاسىراتىنى نەسى بار، وبلىستىڭ ين­فرا­قۇرىلىمى وڭىپ تۇرعان جوق. جاعدايى جاقسى دەپ ايتۋعا اۋىز بارمايدى. اباي وبلىسى بويىنشا ينجەنەرلىك جەلىلەردىڭ توزۋى 58،6 پايىزدى قۇرايدى. ونىڭ ىشىندە جىلۋ جەلىلەرىنىڭ 68 پايىزى توزعان. سۋ قۇبىرلارىنىڭ دا 67-68 پايىزى ەسكىرگەن. ەسكىنى قاشانعى جاماپ-جاسقاي بەرەسىڭ. وسىنى ەسكەرگەن وبلىستىق اكىمدىك ءوڭىردىڭ ينفراقۇرىلىمىن جاقسارتۋ ءۇشىن كەشەندى جوسپارعا جىلۋ كوزدەرىن، ەلەكتر، سۋمەن جابدىقتاۋ جەلىلەرىن، كارىز-تازارتۋ قۇرىلىستارىن سالۋ جانە رەكونسترۋكتسيالاۋ جوبالارىن ەنگىزگەن. جوسپارعا ەنگەن كەيبىر جوبالار قازىردىڭ وزىندە جۇزەگە اسۋدا. ماسەلەن، وسىدان جارتى عاسىر بۇرىن سالىنعان ەرتىس وزەنى ارقىلى وتەتىن ەسكى كوپىردىڭ جانىنان جاڭاسى سالىنىپ جاتىر. سونىمەن قاتار اسپالى كوپىردى قايتا جاڭارتۋ دا ۇمىت قالعان جوق. ن.ۇرانحاەۆتىڭ سوزىنە سۇيەنسەك، تۇرعىن ءۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق جانە ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋعا 732،9 ملرد تەڭگە بولىنەدى. مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس ۇكىمەتتىڭ قولداۋىمەن كەشەندى جوسپارعا سەمەي قالاسىندا زاماناۋي جىلۋ ەلەكتر ورتالىعىن سالۋ جوباسى دا ەنگىزىلگەن. جاڭا جىلۋ ەلەكتر ورتالىعىن سالۋعا 481،8 ملرد تەڭگە قاراجات قاراستىرىلعان.

باسىم باعىت – الەۋمەتتىك سالا

الەۋمەتتىك سالانى دامىتۋعا 194 ملرد تەڭگە بولىنگەن. اباي وبلىسىندا اپاتتى، ساماننان سالىنعان مەكتەپتەر ءالى دە بار. ونىڭ ۇستىنە مەكتەپ تاپشىلىعى دا سەزىلەدى. ءبىلىم وشاقتارىندا 9 مىڭعا جۋىق وقۋشىعا ورىن جەتىسپەيدى. وسى ولقىلىقتاردىڭ ورنىن تولتىرۋ ءۇشىن ءبىلىم بەرۋ ينفراقۇرىلىمىن قولداۋ قورىنىڭ قاراجاتىنان وبلىستا 510 ورىندىق 6 شاعىن جيناقتالعان مەكتەپ سالىنادى. بۇعان قوسا 500 ورىندىق وقۋشىلار سارايى دا بوي كوتەرمەك. اباي وبلىستىق ءبىلىم باسقارماسىنىڭ باسشىسى نۇرجان احمەتقاليەۆتىڭ ايتۋىنشا، كەشەندى جوس­پاردا كورسەتىلگەن مەكتەپ قۇرىلىستارى نەگىزىنەن اۋىلدى جەرلەردە سالىنادى.

2028 جىلعا دەيىن اباي وبلىسىندا 7 مەديتسينالىق نىسان سالۋ جوسپاردا بار. ونىڭ ىشىندە 400 ورىندىق وبلىستىق كوپسا­لالى اۋرۋحانا، 300 ورىندىق كوپبە­يىندى بالالار اۋرۋحاناسى جانە وبلىستىق قان ورتالىعىنىڭ قۇرىلىسىن ايتۋعا بولادى. سونداي-اق 8 مادەنيەت مەكەمەسىن، ءجۇزۋ باسسەينىن جانە 5 سپورت ءمودۋلىن سالۋ دا كەشەندى جوسپاردىڭ ەنشىسىنە ەنگەن.

مىنە، اباي وبلىسىنىڭ جاڭارۋىنا جول اشاتىن، دامۋىنا دانەكەر بولاتىن نەگىزگى باعىتتاردىڭ باستىسى وسى. ءوڭىردىڭ وركەندەۋى ءۇشىن كەشەندى جوسپاردىڭ كومەگى كوپ بولاتىنىنا اعا بۋىن وكىلدەرى بەك سەنىمدى. «بەسجىلدىقتىڭ باستى قۇجاتىن بەكىتىلگەنىن اسىرەسە ابايلىق كوزىقاراقتى قاريالار قۋانىشپەن قابىلدادى. كوز الدىمىزدا سەمەيدىڭ توزىپ بارا جاتقانى جانىمىزعا قاتتى باتاتىن. بۇل – كەشەندى جوسپار ۇلكەن مۇمكىندىك. ءوز باسىم قۋانىپ وتىرمىن. 14 مىڭ جۇمىس ورنى اشىلادى دەيدى. جەتپەي جاتقان جوعىمىزدى تۇگەندەيتىن ۋاقىت جەتتى. وڭ وزگەرىستەر ەندى باستالادى»، دەيدى اباي وبلىستىق ارداگەرلەر كەڭەسىنىڭ توراعاسى مۇرات ءالين.

ەندىگى كەزەكتە كەشەندى جوسپاردىڭ كەدەرگىسىز، كەشىكپەي ىسكە اسقانى كەرەك. ويعا العان ءىس ورىندالاتىن بولسا، اباي وبلىسىنىڭ جاڭارعان كەيپىن، جاڭعىرعان جەتىستىگىن كورەتىن كۇن دە الىس ەمەس ءتارىزدى.

ەرزات جانات ۇلى،

جۋرناليست

اباي وبلىسى