5G: جەلىگە قوسىلۋ جەدەلدىگى

كوپ ەلدەردە 5G-ءدى ەنگىزۋ قار­قىن­دى ءجۇرىپ جاتىر. ال كاسىپكەرلەر مەن جۇرتشىلىق بۇل بايلانىس ءتۇرىنىڭ ارتىقشىلىقتارىن جوعارى باعالاپ تا ۇلگەردى. Statista مالىمەتىنشە، قىتاي مەن اقش 5G ەنگىزۋدە باسقا ەلدەردەن كوش ىلگەرى: بارلىعى 652 قالا بەسىنشى بۋىنمەن قامتىلعان، ونىڭ 356-سى – قىتايدا، 296-سى – اقش-تا. 5G قوسۋدا العاشقى بەستىككە فيليپپين (98 قالا)، وڭتۇستىك كورەيا (85 قالا) جانە كانادا (84 قالا) كىرىپ وتىر. العاشقى وندىقتا يسپانيا، يتاليا، گەرمانيا، ۇلىبريتانيا جانە ساۋد ارابياسى بار.

Finprom.kz-ءتىڭ حابارلاۋىنشا، پاندەميادان كەيىنگى كەزەڭدە 5G ەنگىزۋ ەكونوميكانى قالپىنا كەلتىرۋگە جانە بۇكىل الەم بويىنشا ەكونوميكالىق ءوسۋدى ىنتالاندىرۋعا كومەكتەسەدى. ساراپشىلار وسىنداي بولجام جاساپ وتىر. سول سەبەپتى الەم ەلدەرىندە 5G-گە كوشۋ ءارتۇرلى جىلدامدىقپەن ءجۇرىپ جاتىر. مىسالى، 2025 جىلعا قاراي دامىعان ازيا-تىنىق مۇحيتى ايماعىندا (اۋستراليا، جاپونيا، سينگاپۋر جانە وڭتۇستىك كورەيا) 5G جەلىسىنىڭ ەنۋى 64 پايىزدى، سولتۇستىك امەريكادا – 63 پايىزدى، قىتايدا – 52 پايىزدى، اراب مەملەكەتتەرىندە – 49 پايىزدى، ەۋروپادا 44 پايىزدى قۇرايدى. وسىلايشا، 5G ەنگىزۋ مەملەكەتتەر دامۋىنىڭ باسىمدىلىعىنا اينالادى.

سونىمەن قاتار تمد ەلدەرىندە 2025 جىلدىڭ سوڭىنا قاراي 5G جەلىسىن پايدالاناتىن ينتەرنەتكە قوسىلۋ ۇلەسى تەك 9 پايىز دەڭگەيىندە بولجانىپ وتىر. بۇل قازاقستان ءۇشىن وسى باعىتتاعى ۇلكەن مۇمكىندىك بار ەكەنىن كورسەتەدى. قازاقستاندا 5G جەلىسىن دامىتۋ جانە قوسۋ بويىنشا ماڭىزدى قادامدار جاسالدى. 2022 جىلعى 22-23 جەلتوقساندا رەسپۋبليكادا 5G راديوجيىلىگىنە ارنالعان اۋكتسيون ءوتتى. اۋكتسيون وتكىزۋ جيىلىكتەردى ءادىل ءبولۋدىڭ الەمدىك تاجىريبەسى سانالادى.

اۋكتسيوندار gosreestr.kz اقپا­رات­تىق جۇيەسىنىڭ سايتىندا ۇيىم­داستىرىلدى. شارا ەشقانداي شەك­تەۋسىز اشىق ءارى جاريا ءوتتى. ءبىرىن­شى لوت 3600–3700 مگتس (100 مگتس) راديو­جيىلىك دياپازونىندا، ەكىنشىسى 3700–3800 مگتس (100 مگتس) ديا­پازونىندا ۇسىنىلدى. ءار لوت­تىڭ باستاپقى باعاسى 1 761 225 000 تەڭگەنى قۇرادى. ناتيجەسىندە №1 لوتتىڭ باعاسى 62،7 ملرد تەڭگەگە دە­يىن ءوستى، ال №2 لوت بويىنشا ۇسى­نىس رەكوردتىق 93،4 ملرد تەڭگەنى قۇ­را­دى. جەڭىمپاز «كسەلل» اق جانە Tele2 مەن Altel برەندتەرىمەن تانى­مال «موبايل تەلەكوم-سەرۆيس» جشس ۇسىنعان كونسورتسيۋم بولدى. اۋك­تسيون­عا تاعى ءبىر ۇيالى بايلانىس وپەراتورى Beeline-عا دا قاتىستى، بىراق ول بىردە-ءبىر ۇسىنىس جاساعان جوق.

سوڭعى اۋكتسيوننىڭ ناتيجەلەرى بويىنشا بىرنەشە قورىتىندى جاساۋعا بولادى. بىرىنشىدەن، مۇنداي اۋكتسيون قازاقستاندا العاش رەت وتكىزىلگەنىن، سايكەسىنشە لوتتاردىڭ باستاپقى باعاسى بارىنشا تومەن بولعانىن اتاپ وتكەن ءجون. تۇپكىلىكتى باعانىڭ بىرنەشە ەسە جوعارىلاۋى نارىقتىق جاعدايلارعا نەگىزدەلگەن ءادىل قۇندى كورسەتەدى. تيىسىنشە، وتكەن اۋكتسيونداردىڭ ناتيجەلەرى كەلەسى اۋكتسيون ءۇشىن نەگىز رەتىندە الىنۋى مۇمكىن.

ەكىنشىدەن، قاتىسۋشىلار ۇسىن­عان باعانىڭ وسكەنىن كورىپ وتىرمىز: ءبىرىنشى اۋكتسيوندا سوما 62،7 ملرد تەڭگەنى، ال ەكىنشىسىندە 93،4 ملرد تەڭگەنى قۇرادى. بۇل نارىق قا­تىسۋشىلارىنىڭ جوعارى سۇرانى­سىن كورسەتەدى. سونىمەن قاتار مۇن­داي سۇرانىس ۇلتتىق راديوجيىلىك رەسۋرسىنىڭ شەكتەۋلى بولۋىنا بايلانىستى دا تۋىندايدى. تسيفرلىق دامۋ مينيسترلىگى ءمالىم ەتكەنىندەي، وسى سەبەپتى بەسىنشى بۋىننىڭ 5G/IMT ۇيالى بايلانىسىن ەنگىزۋ جانە دامىتۋ ءۇشىن راديوجيىلىك جولاقتارىن اۋكتسيون ارقىلى ءبولۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى.

ۇشىنشىدەن، جيىلىكتەرگە دەگەن سۇرانىس 5G جەلىسىنىڭ جاھاندىق دامۋىمەن جانە ونىڭ بولاشاعىمەن بايلانىستى.

ايتا كەتەرلىگى، اۋكتسيوننان تۇس­كەن قاراجات «قولجەتىمدى ينتەرنەت» جاڭا ۇلتتىق جوباسى اياسىندا تەلەكوممۋنيكاتسيا سالاسىن دامىتۋعا باعىتتالادى. بۇل جوبادا ءۇش مىڭعا جۋىق اۋىلدى تالشىقتى-وپتيكالىق بايلانىس جەلىلەرىمەن قامتاماسىز ەتۋ، رەسپۋبليكالىق جانە وبلىستىق ماڭىزى بار جولداردىڭ بويىنا «وپتيكا» توسەۋ، انتەننا مۇنارالارىن سالۋ، شالعايداعى جانە جەتۋى قيىن اۋىلداردى ەلەكتر قۋاتىمەن قامتا­ماسىز ەتۋ جانە تاعى دا باسقا جۇمىس­تارعا قاراستىرىلعان.