سوعىس ونەرى تەورياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشىلاردىڭ ءبىرى للويد: «جەر بەدەرى – سوعىستىڭ ۇلى جانە جالعىز كىتابى. ونى وقي المايتىن ادام باتىل سارباز اتاعىنا قاناعاتتانۋى كەرەك جانە گەنەرال بولۋعا تالپىنباعانى ابزال»، دەيدى. جاۋىنگەر ۇرىس دالاسىندا تابىستى ارەكەت ەتۋى ءۇشىن قارۋدى قالاي مەڭگەرسە، جەرگىلىكتى جەردى دە جاقسى باعدارلاي ءبىلۋى قاجەت. ول ءۇشىن بەلگىلەنگەن اۋدانعا قىسقا مەرزىمدە توپوگەودەزيالىق بارلاۋ جۇرگىزۋ، بارلىق بيىكتىكتەر مەن نىسانداردىڭ كوورديناتتارىن انىقتاپ، ونى بەكىتۋ اۋاداي قاجەت. سول سەبەپتى اسكەري توپوگرافتاردىڭ قىزمەتى ماڭىزعا يە.

30 قاڭتاردا قازاقستان قارۋلى كۇشتەرىندە اسكەري توپوگرافتار كۇنى اتاپ وتىلەدى. اسكەري توپوگراف – بۇل ەرەكشە ماماندىق. ولار زاماناۋي جوعارى تەحنولوگيالىق جابدىقتاردى، ەلەكتروندى 3D-كارتانى جانە جەردىڭ بەلگىلەرىن پايدالانۋ ارقىلى بوگدە جەرلەردە باعىتىن جاقسى ءبىلىپ، گەودەزيالىق جۇيەلەردى قۇرۋمەن قاتار باسقا دا كۇردەلى ينجەنەرلىك تاپسىرمالاردى ورىندايدى.
قىزمەتتەرى بىلايعى جۇرتتىڭ كوزىنە كوپ كورىنە بەرمەيتىن ولار وزدەرىنە جۇكتەلگەن مىندەتتەردى ابىرويمەن اتقارىپ كەلەدى. بۇگىندە سالا ماماندارى قاتارىندا ەڭبەگىمەن ەلەنگەن وفيتسەرلەر از ەمەس. سولاردىڭ ءبىرى – اۋە قورعانىسى كۇشتەرىنىڭ توپوگرافيالىق قىزمەت باستىعى، پودپولكوۆنيك رۋسلان باقىت ۇلى بەكباەۆ.
رۋسلان ءۇشىن وتكەن جىل جەمىستى بولدى. حالىقارالىق ارميا ويىندارىنىڭ قازاقستان اۋماعىندا تۇڭعىش رەت وتكىزىلگەن «مەريديان» سايىسىنا قاتىسىپ، ەل نامىسىن قورعادى. جارىستا ءبىزدىڭ اسكەري توپوگرافتار جەڭىمپاز اتاندى. بۇل جەتىستىگى ءۇشىن مايور بەكباەۆقا قورعانىس ءمينيسترىنىڭ بۇيرىعىمەن پودپولكوۆنيك كەزەكتى اسكەري اتاعى مەرزىمىنەن بۇرىن بەرىلدى.
– شوقان ءۋاليحانوۆ اتىنداعى اسكەري كوللەدجدىڭ «اماندىق» پوليگونىندا وتكەن سايىستا ءبىزدىڭ جىگىتتەردىڭ مەرەيى ۇستەم بولدى، – دەيدى پودپولكوۆنيك رۋسلان بەكباەۆ. – سەگىز كوماندا قاتىسقان جارىس «اتىس شەبى»، «ازيمۋت» جانە «توپوگرافيالىق كۆادراتلون» دەپ اتالاتىن ءۇش كەزەڭنەن تۇردى. «اتىس شەبىندە» اسكەري توپوگرافتار اك-74 اۆتوماتىنان وق اتۋ داعدىلارىن پراكتيكا جۇزىندە كورسەتىپ، جەڭىمپاز جيناعان ۇپاي سانىنا قاراي انىقتالدى.
ال «ازيمۋت» كەزەڭىنىڭ جاتتىعۋلارىندا ورمان ىشىندە وزدەرىنىڭ ورىندارىن، ازيمۋتتارىن تابۋ بويىنشا جانە كومپاسپەن سايىسقا ءتۇستى. كولەمى 12 شارشى شاقىرىم اۋداننىڭ ورتاشا قيىلىسقان جەرىمەن قوزعالا وتىرىپ، بەرىلگەن باعىتتار مەن تاكتيكالىق تاپسىرمادا كورسەتىلگەن باقىلاۋ نۇكتەلەرىن ءجۇرىپ وتۋدە ءبىزدىڭ اسكەري توپوگرافتارى كاسىبي شەبەرلىكتەرىن كورسەتتى. توپوگەودەزيالىق ەسەپتوپتار سايىسىندا 41 مينۋت 53 سەكۋندتا جەڭىسكە جەتكەن ءبىزدىڭ كوماندا جەڭىمپاز اتاندى، – دەيدى رۋسلان باقىت ۇلى.
«توپوگرافيالىق كۆادراتلون» سايىسىندا ءبىزدىڭ توپوگرافتار باسقا ەلدىڭ توپوگەودەزيالىق بولىمشەلەرىمەن بىرگە ارنايى ماقساتتاعى گەودەزيالىق جۇمىستاردى ورىنداي وتىرىپ، جولاقتاردان وتۋدەن سايىسقا ءتۇستى. ۇزىندىعى 1850 مەترلىك جارىس جولىندا ءتۇرلى كەدەرگى جولاقتارىن ەڭسەرە ءبىلدى.
بۇدان وزگە ءبىزدىڭ توپوگەودەزيالىق ەسەپتوپتاردىڭ «فازل» جيناۋ سايىسىندا دا بولشەكتەلگەن توپوگرافيالىق كارتالاردان ءارتۇرلى نىسانداردىڭ كوورديناتتارىن ۋاقىتىندا انىقتاي العانىن دا ەرەكشە اتاپ ءوتۋ كەرەك.
رۋسلان شىمكەنتتەگى سابىر راحيموۆ اتىنداعى اسكەري مەكتەپ-ينتەرناتتىڭ تۇلەگى. 2003 جىلى سانكت-پەتەربۋرگ قالاسىنداعى ا.ف.موجايسكي اتىنداعى اسكەري-عارىش اكادەمياسىنا وقۋعا ءتۇسىپ، 2009 جىلى «اەروفوتوگەودەزيا» ماماندىعىن الىپ شىققان.
العاشقى قىزمەتى قاراعاندى وبلىسىنىڭ اباي قالاسىنداعى اسكەري بولىمدە باستالعان ول اعا وفيتسەر، ءبولىم باستىعى لاۋازىمدارىندا بولدى. 2017 جىلى ماسكەۋدەگى م.ف.فرۋنزە اتىنداعى اسكەري اكادەمياعا وقۋعا ءتۇستى. 2019 جىلى اكادەميالىق ءبىلىمى بار جاس مامان اۋە قورعانىسى كۇشتەرىنە توپوگرافيالىق قىزمەت باستىعى لاۋازىمىنا تاعايىندالدى.
ساقينا الماسقان ومىرلىك سەرىگى انار ەكەۋى شايحيسلام، شاحاسلان، ليايسان، راسۋل اتتى كىشكەنتايلاردى تاربيەلەپ وتىر.
ەر – ەلىنىڭ قورعانى. ول ءۇشىن جىگىتكە تالماس قاناتتاي تالاپ، قايتپاس قاجىر مەن قايرات كەرەك. رۋسلاندى وتباسىندا كىشكەنتاي كۇنىنەن وسىعان تاربيەلەدى. اتا-اناسى ناعىز ازامات بولىپ قالىپتاسۋ ءۇشىن قايسار مىنەزدى بولۋ كەرەكتىگىن ۇنەمى ايتىپ وتىراتىن. سوعان ساي ول دا بالا كەزىنەن وفيتسەر بولۋدى ارمانداپ ءوستى. ال ارماننىڭ ورىندالعانى قانداي جاقسى!
وسكەمەندە كاماز تىركەمەسى جاياۋ جۇرگىنشىنى قاعىپ كەتتى
ايماقتار • كەشە
براتيسلاۆادا قازاقتىڭ كيىز ءۇيى تىگىلدى
الەم • كەشە
ۇقساس جاڭالىقتار