قوعام • 29 قاڭتار، 2023

اسكەري توپوگراف

136 رەت كورسەتىلدى

سوعىس ونەرى تەورياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشىلاردىڭ ءبىرى للويد: «جەر بەدەرى – سوعىستىڭ ۇلى جانە جالعىز كىتابى. ونى وقي المايتىن ادام باتىل سارباز اتاعىنا قاناعاتتانۋى كەرەك جانە گەنەرال بولۋعا تالپىنباعانى ابزال»، دەيدى. جاۋىنگەر ۇرىس دالاسىندا تابىستى ارەكەت ەتۋى ءۇشىن قارۋدى قالاي مەڭگەرسە، جەرگىلىكتى جەردى دە جاقسى باعدارلاي ءبىلۋى قاجەت. ول ءۇشىن بەلگىلەنگەن اۋدانعا قىسقا مەرزىمدە توپوگەودەزيالىق بارلاۋ جۇرگىزۋ، بارلىق بيىكتىكتەر مەن نىسانداردىڭ كوورديناتتارىن انىقتاپ، ونى بەكىتۋ اۋاداي قاجەت. سول سەبەپتى اسكەري توپوگرافتاردىڭ قىزمەتى ماڭىزعا يە.

30 قاڭتاردا قازاقستان قا­رۋلى كۇشتەرىندە اسكەري توپو­گراف­تار كۇنى اتاپ وتىلەدى. اس­كەري توپوگراف – بۇل ەرەكشە ما­مان­دىق. ولار زاماناۋي جوعارى تەح­نولوگيالىق جابدىقتاردى، ەلەكتروندى 3D-كارتانى جانە جەر­­دىڭ بەلگىلەرىن پايدالانۋ ارقىلى بوگدە جەرلەردە باعىتىن جاق­سى ءبىلىپ، گەودەزيالىق جۇيەلەر­دى قۇرۋمەن قاتار باسقا دا كۇردە­لى ينجەنەرلىك تاپسىرمالاردى ورىندايدى.

قىزمەتتەرى بىلايعى جۇرت­تىڭ كوزىنە كوپ كورىنە بەرمەيتىن ولار وزدەرىنە جۇكتەلگەن مىن­دەت­تەردى ابىرويمەن اتقارىپ كە­لەدى. بۇگىندە سالا ماماندارى قا­تارىندا ەڭبەگىمەن ەلەنگەن وفي­تسەرلەر از ەمەس. سولاردىڭ ءبىرى – اۋە قورعانىسى كۇشتەرىنىڭ تو­پو­گرافيالىق قىزمەت باستىعى، پو­دپولكوۆنيك رۋسلان باقىت ۇلى بەكباەۆ.

رۋسلان ءۇشىن وتكەن جىل جە­مىستى بولدى. حالىقارالىق ارميا ويىندارىنىڭ قازاقستان اۋما­عىندا تۇڭعىش رەت وتكىزىلگەن «مە­ريديان» سايىسىنا قاتىسىپ، ەل نامىسىن قورعادى. جارىستا ءبىز­دىڭ اسكەري توپوگرافتار جەڭىمپاز اتاندى. بۇل جەتىستىگى ءۇشىن مايور بەكباەۆقا قورعانىس ءمينيسترى­نىڭ بۇيرىعىمەن پودپولكوۆنيك كەزەكتى اسكەري اتاعى مەرزىمىنەن بۇرىن بەرىلدى.

– شوقان ءۋاليحانوۆ اتىندا­عى اسكەري كوللەدجدىڭ «امان­دىق» پوليگونىندا وتكەن سايىستا ء­بىز­دىڭ جىگىتتەردىڭ مەرەيى ۇستەم بول­دى، – دەيدى پودپولكوۆنيك رۋسلان بەكباەۆ. – سەگىز كوماندا قا­تىسقان جارىس «اتىس شەبى»، «ازيمۋت» جانە «توپوگرافيالىق كۆادراتلون» دەپ اتالاتىن ءۇش كە­زەڭنەن تۇردى. «اتىس شەبىندە» اسكەري توپوگرافتار اك-74 اۆتوما­تىنان وق اتۋ داعدىلارىن پراكتيكا جۇزىندە كورسەتىپ، جەڭىم­پاز جي­ناعان ۇپاي سانىنا قاراي انىقتالدى.

ال «ازيمۋت» كەزەڭىنىڭ جات­تىعۋلارىندا ورمان ىشىندە وز­دەرىنىڭ ورىندارىن، ازيمۋتتارىن تابۋ بويىنشا جانە كومپاسپەن سايىسقا ءتۇستى. كولەمى 12 شارشى شاقىرىم اۋداننىڭ ورتاشا قيى­لىسقان جەرىمەن قوزعالا وتى­رىپ، بەرىلگەن باعىتتار مەن تاك­تيكالىق تاپسىرمادا كورسەتىل­گەن باقىلاۋ نۇكتەلەرىن ءجۇرىپ وتۋدە ءبىزدىڭ اسكەري توپوگراف­تا­­رى كاسىبي شەبەرلىكتەرىن كورسەتتى. توپوگەودەزيالىق ەسەپتوپتار سا­يى­سىندا 41 مينۋت 53 سەكۋندتا جە­ڭىسكە جەتكەن ءبىزدىڭ كوماندا جەڭىمپاز اتاندى، – دەيدى رۋسلان باقىت ۇلى.

«توپوگرافيالىق كۆادرات­لون» سايىسىندا ءبىزدىڭ توپوگراف­تار باس­قا ەلدىڭ توپوگەودەزيا­لىق بولىمشەلەرىمەن بىرگە ارنايى ماقساتتاعى گەودەزيالىق جۇمىس­تاردى ورىنداي وتىرىپ، جولاق­تار­دان وتۋدەن سايىسقا ءتۇستى. ۇزىن­دىعى 1850 مەترلىك جارىس جولىندا ءتۇر­لى كەدەرگى جولاقتارىن ەڭسەرە ءبىلدى.

بۇدان وزگە ءبىزدىڭ توپو­گەو­دە­زيالىق ەسەپتوپتاردىڭ «فازل» جيناۋ سايىسىندا دا بولشەكتەل­گەن توپوگرافيالىق كارتالار­دان ءارتۇرلى نىسانداردىڭ كووردينات­تارىن ۋاقىتىندا انىقتاي ال­عانىن دا ەرەكشە اتاپ ءوتۋ كەرەك.

رۋسلان شىمكەنتتەگى سابىر راحيموۆ اتىنداعى اسكەري مەكتەپ-ينتەرناتتىڭ تۇلەگى. 2003 جىلى سانكت-پەتەربۋرگ قالاسىنداعى ا.ف.موجايسكي اتىنداعى اس­كە­ري-عارىش اكادەمياسىنا وقۋعا ءتۇسىپ، 2009 جىلى «اەروفوتوگەو­دەزيا» ماماندىعىن الىپ شىققان.

العاشقى قىزمەتى قاراعان­دى وبلىسىنىڭ اباي قالاسىن­دا­عى اسكەري بولىمدە باستالعان ول اعا وفي­تسەر، ءبولىم باستىعى لاۋازىم­دارىندا بولدى. 2017 جىلى ماسكەۋدەگى م.ف.فرۋنزە اتىنداعى اسكەري اكادەمياعا وقۋ­عا ءتۇستى. 2019 جىلى اكا­دە­ميا­­لىق ءبىلىمى بار جاس مامان اۋە قور­عانىسى كۇشتەرىنە توپو­گرا­فيا­لىق قىز­مەت باستىعى لاۋازىمىنا تاعا­يىندالدى.

ساقينا الماسقان ومىرلىك سەرى­گى انار ەكەۋى شايحيسلام، شاح­اسلان، ليايسان، راسۋل اتتى كىشكەن­تايلاردى تاربيەلەپ وتىر.

ەر – ەلىنىڭ قورعانى. ول ءۇشىن جىگىتكە تالماس قاناتتاي تالاپ، قايتپاس قاجىر مەن قايرات كەرەك. رۋسلاندى وتباسىندا كىشكەنتاي كۇنىنەن وسىعان تاربيەلەدى. اتا-اناسى ناعىز ازامات بولىپ قا­لىپتاسۋ ءۇشىن قايسار مىنەزدى بولۋ كەرەك­تىگىن ۇنەمى ايتىپ وتىراتىن. سوعان ساي ول دا بالا كەزىنەن وفيتسەر بولۋدى ارمانداپ ءوستى. ال ارماننىڭ ورىندالعانى قان­داي جاقسى! 

ۇقساس جاڭالىقتار