قازاق بالۋانى ۇلىقتالدى

وسى تىزىمگە باي-ولكەلىكتەر اتىنان حالىقارالىق دارەجەدەگى سپورت شەبەرى، موڭعوليا سپورتىنا ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەر (2006)، ەركىن كۇرەستەن الەم كۋبوگىنىڭ (1981) جانە الەم بىرىنشىلىگىنىڭ قولا مەدال يەگەرى (1986)، اتاقتى بالۋان باقىت ودناي ۇلىنىڭ ەسىمى ءىلىنىپ، ارداگەر سپورتشىنى ۇلىقتاۋ ءراسىمى ءوتتى.

اتالعان شارا بارىسىندا ايماقتىق ورتالىق مۋزەيدە بالۋاننىڭ سپورتتىق ءومىر جولى مەن قوعامعا سىڭىرگەن ەڭبەگىن ايگىلەيتىن كورمە ءوتتى. مەكەمە باسشىسى ايشاگۇل ازاماتقىزىنىڭ ايتۋىنشا، بۇل رەتكى كورمە ەكسپوزيتسياسىنا بالۋاننىڭ ءار جىلداردا العان جۇلدەلەرى: مەدال، كۋبوك، سيمۆولدىق بەلگىلەر، الەم جانە وليمپيادا كىلەمدەرىندە بەلدەسكەن فوتو سۋرەتتەرى مەن ۇستىنە كيگەن سپورتتىق كوستيۋمدەرى جانە ءار جىلدارى العان ماراپاتتارى (وردەن، مەدال، العىس حات، ديپلوم ت.ب.) بارلىعى 569 زاتتىق جادىگەر قويىلىپتى.

ونىڭ سىرتىندا، بالۋاننىڭ وتكەن جىلدارداعى سپورتتىق شەجىرەسىن تانىتاتىن قابىرعا ستەندتەرگە جەتكەن جەتىستىگى، سىڭىرگەن ەڭبەگى جايلى كەڭىنەن جازىلىپ، بۇل دەرەكتەر كوپشىلىكتىڭ كوزايىمىنا ۇسىنىلىپتى. وسىنداعى دەرەكتەرگە كوز جۇگىرتسەك، 1954 جىلى باي-ولكە ايماعىنىڭ ورتالىعى ولگەي قالاشىعىندا دۇنيەگە كەلگەن بالۋان، 1971-1972 جىلداردان باستاپ مونعول ۇلتتىق كۇرەسىمەن اينالىسىپ، جاسوسپىرىمدەر اراسىنداعى مەملەكەتتىك چەمپيوناتتا جۇلدەلى ورىنعا يە بولعان. باقىت ودناي ۇلى ورتا مەكتەپتى بىتىرە سالىسىمەن ەل استاناسى ۇلانباتورعا اتتانىپ، سوندا ەركىن كۇرەس ۇيىرمەسىنە قاتىسادى. ءبىر تاڭدانارلىق جاعداي جاتتىعۋعا كىرىسكەنىنە جىل تولماي جاتىپ، قالالىق جانە رەگيوندىق بىرىنشىلىكتەردە ۇزدىك ونەر كورسەتىپ، 1974-1975 جىلدارى مونعوليا جاستارىنىڭ بىرىنشىلىگىندە 2 دۇركىن چەمپيون اتاندى. وسىلاي ەركىن كۇرەستەن تۇساۋى كەسىلگەن نار قازاق مونعوليانىڭ ەرەسەكتەر اراسىنداعى چەمپيوناتتاردان 4 دۇركىن التىن، 10 دۇركىن كۇمىس، 4 دۇركىن قولا مەدالدى ەنشىلەپ، ايدى اسپانعا شىعارماسا دا، اعايىندى اۋزىنا قاراتىپتى. ونىڭ سىرتىندا حالىقارالىق ينتەرناتسيونال باسەكەسىنىڭ 2 دۇركىن جەڭىمپازى جانە 4 رەت جۇلدەگەرى اتانسا، «دينامو» سپورت قوعامىنىڭ حالىقارالىق ءتۋرنيرىنىڭ 3 دۇركىن چەمپيونى، 1986 جىلى «ىزگى نيەت» ويىندارىندا 4 ورىنعا قول جەتكىزگەن ەكەن.

«ەركىن كۇرەس تۇرىنەن بۇنداي بيىككە جەتكەن قازاق از، زامانىندا ايگىلى كۇش يەلەرى س.انديەۆ، كاسيموۆ (كسرو) ب.باۋگارتنەر (اقش)، ا.ساندۋرسكي (پولشا)، ا.شرەيدەر (گدر)، ي.بوللا (ۆەنگريا) سياقتى مىقتىلارمەن بەلدەسىپ، ءارتۇرلى جارىستاردان 80-نەن استام مەدال العان العاشقى قازاق»، دەيدى ايماقتىق سپورت باسقارماسىنىڭ باستىعى قاينار قايساناي ۇلى.

بۇل جەردە بالۋاننىڭ ايتا كەتەرلىك تاعى ءبىر جەتىستىگى قازاق كۇرەسىنە قوسقان ۇلەسى. قازىرگى تاڭدا بالۋان ايماقتىق «قازاق كۇرەسى» فەدەراتسياسىن باسقارادى. 2006 جىلى باي-ولكە ايماعىندا قازاق كۇرەسىنەن ازيا چەمپيوناتىن ۇيىمداستىرىپ وتكىزۋمەن قاتار، قازاق كۇرەسىنەن ءوتىپ جاتقان الەم جانە قۇرلىقتىق بىرىنشىلىكتەرگە، قازاقستان بارىسى، الەم بارىسى، ەۋرازيا بارىسى سياقتى جوبالاردىڭ جوعارى دەڭگەيدە وتۋىنە اتسالىسىپ ءجۇر. باقىت بالۋاننىڭ قازاق كۇرەسىنە باپتاعان شاكىرتتەرى الەم چەمپيوناتىنان 2 كۇمىس، 2 قولا جانە ازيا بىرىنشىلىگىنەن 6 التىن، 8 كۇمىس، 8 قولا مەدال ەنشىلەگەن ەكەن.